Analiza matematyczna 2, Rozmaitosci z brzegiem, formy ró ...

Analiza matematyczna 2, Rozmaitosci z brzegiem, formy ró ... Analiza matematyczna 2, Rozmaitosci z brzegiem, formy ró ...

09.04.2013 Views

Analiza matematyczna 2, Rozmaito´sci z brzegiem, formy ˙zniczkowe pewne nikt powa˙zny nie zajmowa̷lby sie ↩ tym problemem. Jednak okazuje sie ↩ , ˙ze to uogólnienie jest bardzo owocne i upraszcza mówienie o wielu kwestiach z pogranicza matematyki i fizyki. U̷latwia te˙z ˙zycie matematykom. Najwa˙zniejsza ↩ cecha ↩ iloczynu wektorowego (i wnie˙z wyznacznika) jest linio- wo´sć ze wzgle ↩ du na ka˙zdy czynnik (ka˙zdy wiersz lub ka˙zda ↩ kolumne ↩ ) oraz antysyme- tria. Antysymetria oznacza, ˙ze zamiana miejscami dwóch wektow powoduje zmiane ↩ zwrotu iloczynu wektorowego (zamiana dwóch wierszy lub kolumn powoduje zmiane ↩ znaku wyznacznika). Definicja 16.9 (formy m –liniowej antysymetrycznej) Przekszta̷lcenie ω: V × V × V × . . . × V m czynników wamy forma ↩ antysymetryczna ↩ (zewne ↩ trzna ↩ ) stopnia m . −→ R m -liniowe, antysymetryczne nazy- Przyk̷lad 16.13 V = Rm v1,1 v2,1 v3,1 . . . vm,1 v1,2 v2,2 v3,2 . . . vm,2 . ω(v1, v2, . . . , vm) = . . . . . . . .. . . v1,m v2,m v3,m . . . vm,m jest przyk̷ladem formy stopnia m na Rm . Jest jasne, ˙ze zbiór m –form na Rm ma wymiar m m = 1 , wie↩ c inne formy stopnia m otrzymujemy mno˙za↩c wyznacznik przez sta̷la↩ . Przyk̷lad 16.14 Niech w ∈ R m be ↩ dzie dowolnym ustalonym wektorem. Niech ω(v1, v2, . . . , vm−1) be ↩ dzie wyznacznikiem macierzy której kolumnami sa ↩ kolejno wektory w, v1, v2, . . . , vm−1 . Jasne jest, ˙ze zdefiniowali´smy forme ↩ stopnia m − 1 na R m . Je´sli m = 3 , to forme ↩ te ↩ mo˙zna zdefiniować jako w · (v1 × v2) , czyli iloczyn skalarny wektora w i iloczynu wektorowego wektow v1 i v2 . Definicja 16.10 (bazowych form zewne ↩ trznych) Okre´slimy pewna ↩ forme ↩ stopnia m na R k . Za̷ló˙zmy, ˙ze i1 < i2 < . . . < im zosta̷ly wybrane spo´sd 1, 2, . . . , k . Niech ωi1,i2,...,im (v1, v1,i1 v1,i2 v2, . . . , vm) = . v1,im v2,i1 v2,i2 . v2,im . . . . . . . .. . . . vm,i1 vm,i2 . . . vm,im Mo˙zna na to spojrzeć tak: rzutujemy wektory v1 , v2 , . . . , vm na podprzestrzeń wyznaczona ↩ przez wektory ei1 , ei2 , . . . , eim i obliczmy ± obje ↩ to´sć (miare ↩ m –wy- miarowa ↩ ) wnoleg̷lo´scianu rozpie ↩ tego przez te rzuty. Dzie ↩ ki wyborowi znaku otrzy- 8

Analiza matematyczna 2, Rozmaito´sci z brzegiem, formy ˙zniczkowe mujemy funkcje ↩ klasy C ∞ . Te ↩ forme ↩ oznaczać be ↩ dziemy zwykle dziwnym symbolem: dxi1 ∧ dxi2 ∧ . . . ∧ dxim . Jasne jest, ˙ze je´sli nie za̷lo˙zymy, ˙ze i1 < i2 < . . . < im i zdefiniujemy tak samo ωi1,i2,...,im = dxi1 ∧ dxi2 ∧ . . . ∧ dxim , to oka˙ze sie ↩ , ˙ze je´sli w´sd liczb i1, i2, . . . , im sa ↩ co najmniej dwie wne, to ωi1,i2,...,im(v1, v2, . . . , vm) = dxi1 ∧ dxi2 ∧ . . . ∧ dxim(v1, v2, . . . , vm) = 0 i ogólnie zmiana kolejno´sci czynników dxi1 , dxi2 , . . . , dxim prowadzi do zmiany znaku formy, je´sli permutacja symboli jest nieparzysta i do tej samej formy (tylko nieco inaczej zapisanej), je´sli permutacja jest parzysta. Przyk̷lad 16.15 dx1 ∧ dx3 ∧ dx2 = −dx1 ∧ dx2 ∧ dx3 = dx2 ∧ dx1 ∧ dx3 = = − dx2 ∧ dx3 ∧ dx1 = dx3 ∧ dx2 ∧ dx1 = −dx3 ∧ dx1 ∧ dx2 . dx1 ∧ dx3 ∧ dx1 = 0 . Jasne jest, ˙ze formy zewne↩ trzne stopnia m na Rk tworza↩ przestrzeń liniowa↩ wymiaru k m oraz ˙ze formy opisane w definicji 16.10 stanowia↩ baze↩ w tej przestrzeni. Wobec tego ka˙zda↩ m –forme↩ zewne↩ trzna↩ na Rk mo˙zemy zapisać w postaci 1≤i1

<strong>Analiza</strong> <strong>matematyczna</strong> 2, Rozmaito´sci z <strong>brzegiem</strong>, <strong>formy</strong> <strong>ró</strong>˙zniczkowe<br />

mujemy funkcje ↩ klasy C ∞ . Te ↩ forme ↩ oznaczać be ↩ dziemy zwykle dziwnym symbolem:<br />

dxi1 ∧ dxi2 ∧ . . . ∧ dxim .<br />

Jasne jest, ˙ze je´sli nie za̷lo˙zymy, ˙ze i1 < i2 < . . . < im i zdefiniujemy tak samo<br />

ωi1,i2,...,im = dxi1 ∧ dxi2 ∧ . . . ∧ dxim , to oka˙ze sie ↩ , ˙ze je´sli w´s<strong>ró</strong>d liczb i1, i2, . . . , im<br />

sa ↩ co najmniej dwie <strong>ró</strong>wne, to<br />

ωi1,i2,...,im(v1, v2, . . . , vm) = dxi1 ∧ dxi2 ∧ . . . ∧ dxim(v1, v2, . . . , vm) = 0<br />

i ogólnie zmiana kolejno´sci czynników dxi1 , dxi2 , . . . , dxim prowadzi do zmiany znaku<br />

<strong>formy</strong>, je´sli permutacja symboli jest nieparzysta i do tej samej <strong>formy</strong> (tylko nieco<br />

inaczej zapisanej), je´sli permutacja jest parzysta.<br />

Przyk̷lad 16.15 dx1 ∧ dx3 ∧ dx2 = −dx1 ∧ dx2 ∧ dx3 = dx2 ∧ dx1 ∧ dx3 =<br />

= − dx2 ∧ dx3 ∧ dx1 = dx3 ∧ dx2 ∧ dx1 = −dx3 ∧ dx1 ∧ dx2 . dx1 ∧ dx3 ∧ dx1 = 0 .<br />

Jasne jest, ˙ze <strong>formy</strong> zewne↩ trzne stopnia m na Rk tworza↩ przestrzeń liniowa↩ wymiaru k<br />

m oraz ˙ze <strong>formy</strong> opisane w definicji 16.10 stanowia↩ baze↩ w tej przestrzeni.<br />

Wobec tego ka˙zda↩ m –forme↩ zewne↩ trzna↩ na Rk mo˙zemy zapisać w postaci<br />

<br />

1≤i1

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!