Nierówność Cauchy'ego o średnich. Sumy i iloczyny.
Nierówność Cauchy'ego o średnich. Sumy i iloczyny. Nierówność Cauchy'ego o średnich. Sumy i iloczyny.
a 6 + b 3 c 3 + b 3 c 3 ≥ 3 3 a 6 (b 3 c 3 )(b 3 c 3 ) = 3a 2 b 2 c 2 . Wynikiem sumowania stronami powyższych trzech nierówności jest nierówność (2), a więc i równoważna jej nierówność (1). Dowód przebiega analogicznie dla pozostałych dwóch nierówności: b3 √ c4 + c2a2 + a4 ≥ √ b 3 · 4 a3 + b3 , (3) + c3 c3 √ a4 + a2b2 + b4 ≥ √ c 3 · 4 a3 + b3 . (4) + c3 Zauważmy, że tezę można otrzymać poprzez dodanie stronami zależności: (1), (3) i (4) oraz wykorzystanie podanego w treści zadania warunku a 4 + b 4 + c 4 ≥ a 3 + b 3 + c 3 . Zadanie 1.3 Wykazać, że jeżeli liczby a, b, c są dodatnie, to: 1 a + ab + abc + 1 b + bc + bca + 1 c + ca + cab ≤ 1 3 3√ abc Źródło: LVIII Olimpiada Matematyczna; etap 1, zadanie 6 1 1 1 + + . a b c Bardzo często zdarza się, że jeśli należy udowodnić nierówność zachodzącą z założenia dla liczb dodatnich, to pomocna może okazać się właśnie nierówność Cauchy’ego. Na początku należy się dokładnie przyjrzeć zależności, którą mamy do udowodnienia. Zauważmy, że po lewej stronie w mianowniku mamy trzy wyrażenia, zaś po prawej stronie - trójkę oraz pierwiastek stopnia trzeciego z liczby abc występującej po lewej stronie. Ponadto po lewej stronie sumujemy trzy składniki, które są skonstuowane na tej samej zasadzie. Może to sugerować, że należy dokonać sumowania stronami trzech nierówności, jak w zadaniu powyżej. Zatem, korzystając z nierówności między średnią arytmetyczną i średnią geometryczną: a + ab + abc 3 ≥ 3√ a · ab · abc, b + bc + bca ≥ 3 3√ b · bc · bca, c + ca + cab ≥ 3 3√ c · ca · cab. Nierówności te są równoważne odpowiednio nierównościom: a + ab + abc ≥ 3 3√ abc 3√ a 2 b, 29
Wynika stąd, że: 1 a + ab + abc + 1 b + bc + bca + b + bc + bca ≥ 3 3√ abc 3√ b 2 c, c + ca + cab ≥ 3 3√ abc 3√ c 2 a. 1 c + ca + cab ≤ 1 3 3√ abc 1 3√ + a2b 1 3√ + b2c 1 3√ . c2a Zatem, aby rozwiązać zadanie należy wykazać prawdziwość nierówności: 1 3√ + a2b 1 3√ + b2c 1 3√ ≤ c2a 1 1 1 + + a b c . Wprowadzając oznaczenia: x = 1 3√ a , y = 1 3√ b , z = 1 3√ c . Powyższą nierówność można zapisać w postaci: x 2 y + y 2 z + z 2 x ≤ x 3 + y 3 + z 3 . Jest ona prawdziwa, co można stwierdzić na podstawie zależności między średnią arytmetyczną i średnią geometryczną: x 2 y + y 2 z + z 2 x = 3 x 3 · x 3 · y 3 + 3 y 3 · y 3 · z 3 + 3√ z 3 · z 3 · x 3 ≤ x 3 + x 3 + y 3 3 + y3 + y 3 + z 3 3 + z3 + z 3 + x 3 3 = x 3 + y 3 + z 3 . Zadanie 1.4 Dowieść, że iloraz sumy wszystkich dzielników naturalnych liczby całkowitej n > 1 przez liczbę tych dzielników jest większy od √ n. Źródło: XV Olimpiada Matematyczna; etap 1, zadanie 9 W tym zadaniu także nasuwa się naturalne skojarzenie - iloraz sumy dzielników przez liczbę dzielników jest po prostu średnią arytmetyczną dzielników. A zatem: Niech d1, d2, ..., ds oznaczają wszystkie dzielniki liczby całkowitej n > 1, zaś s ≥ 2 niech będzie ilością tych dzielników. Wśród tych dzielników znajdują się z pewnością liczby nierówne, na przykład 1 i n. Dodatkowo jako A oznaczmy zbiór liczb d1, ..., ds. Zatem nierówność między średnimi: arytmetyczną i geometryczną przyjmie postać: s i=1 di s > 30 s i=1 di 1 s . (5)
- Page 1 and 2: Nierówność Cauchy’ego o średn
- Page 3 and 4: 1 Nierówność Cauchy’ego o śre
- Page 5 and 6: 1 2 · ( 2k−1 a1 · ... · a (2 k
- Page 7 and 8: Dowód przy użyciu nierówności M
- Page 9 and 10: a 2 2 + a 2 3 ≥ 2a2a3, a 2 2 + a
- Page 11 and 12: liczby nie zmieniają iloczynu i zw
- Page 13 and 14: Zadanie 5 drugiego etapu XLI Olimpi
- Page 15 and 16: Twierdzenie 1.11 (O rozwiązaniach
- Page 17 and 18: 3. x > 0; y ≤ z < 0. Wówczas: x
- Page 19 and 20: Twierdzenie 1.16 (O podzielności i
- Page 21 and 22: 1 i a1, ..., ak będą dodatnimi li
- Page 23 and 24: Dowód Rozpatrywane równanie: moż
- Page 25 and 26: Stąd (korzystając z rozumowania p
- Page 27 and 28: Twierdzenie 1.26 (O rozwiązaniach
- Page 29: (a + b + c) 2 a+b+c a+b+c a + b
- Page 33 and 34: Przekształcając równoważnie: n
- Page 35 and 36: Nie zawsze na pierwszy rzut oka wid
- Page 37 and 38: a, b, c są dodatnie, więc należy
- Page 39 and 40: 1.2.2 Sumy i iloczyny Zadanie 1.11
- Page 41 and 42: Źródło: "Matematyka" - miesięcz
- Page 43 and 44: Źródło: Olimpiada Matematyczna;
a 6 + b 3 c 3 + b 3 c 3 ≥ 3 3 a 6 (b 3 c 3 )(b 3 c 3 ) = 3a 2 b 2 c 2 .<br />
Wynikiem sumowania stronami powyższych trzech nierówności jest<br />
nierówność (2), a więc i równoważna jej nierówność (1). Dowód przebiega<br />
analogicznie dla pozostałych dwóch nierówności:<br />
b3 √<br />
c4 + c2a2 + a4 ≥ √ b<br />
3 ·<br />
4<br />
a3 + b3 , (3)<br />
+ c3 c3 √<br />
a4 + a2b2 + b4 ≥ √ c<br />
3 ·<br />
4<br />
a3 + b3 . (4)<br />
+ c3 Zauważmy, że tezę można otrzymać poprzez dodanie stronami zależności:<br />
(1), (3) i (4) oraz wykorzystanie podanego w treści zadania<br />
warunku a 4 + b 4 + c 4 ≥ a 3 + b 3 + c 3 .<br />
Zadanie 1.3 Wykazać, że jeżeli liczby a, b, c są dodatnie, to:<br />
1<br />
a + ab + abc +<br />
1<br />
b + bc + bca +<br />
1<br />
c + ca + cab ≤<br />
1<br />
3 3√ abc<br />
Źródło: LVIII Olimpiada Matematyczna; etap 1, zadanie 6<br />
<br />
1 1 1<br />
+ + .<br />
a b c<br />
Bardzo często zdarza się, że jeśli należy udowodnić nierówność zachodzącą<br />
z założenia dla liczb dodatnich, to pomocna może okazać<br />
się właśnie nierówność Cauchy’ego. Na początku należy się dokładnie<br />
przyjrzeć zależności, którą mamy do udowodnienia. Zauważmy, że<br />
po lewej stronie w mianowniku mamy trzy wyrażenia, zaś po prawej<br />
stronie - trójkę oraz pierwiastek stopnia trzeciego z liczby abc występującej<br />
po lewej stronie. Ponadto po lewej stronie sumujemy trzy<br />
składniki, które są skonstuowane na tej samej zasadzie. Może to sugerować,<br />
że należy dokonać sumowania stronami trzech nierówności,<br />
jak w zadaniu powyżej.<br />
Zatem, korzystając z nierówności między średnią arytmetyczną i średnią<br />
geometryczną:<br />
a + ab + abc<br />
3<br />
≥ 3√ a · ab · abc,<br />
b + bc + bca<br />
≥<br />
3<br />
3√ b · bc · bca,<br />
c + ca + cab<br />
≥<br />
3<br />
3√ c · ca · cab.<br />
Nierówności te są równoważne odpowiednio nierównościom:<br />
a + ab + abc ≥ 3 3√ abc 3√ a 2 b,<br />
29