kavaleti SOFIT - Albas

përmbajtja 

faqe 

2 

6 

10 

16 

18 

22 

26 

28 

32 

35 

40 

46 

50 

52 

54 

60 

bla-bla-bla 

3... 2... 1... start 

Busulla na drejton për në ... 

Tercina 

Pashkët 

kavaleti SOFIT 

Pyet Semin&Enin 

... sa ne 

Kur të rritem... ? 

+ + ... sa mirë që kemi 

VITAMINA+ 

DR. LUZIN 

Inspektor Tini 

Loja filloi 

i 

Doktor Gjeniu 

Dita e Tokës 

Mirë se vini në xhungël ! 

Face painting 

numri 4 i revistës “GRUPsat”, prill 2011 

Revistë e përmuajshme 

Botim i Albas Group 

Ideuan dhe realizuan rubrikat: 

Semela MERO 

Ines POSHNJARI 

Sofiana FILIPI 

Kryeredaktore: 

Rudina ÇUPI 

Redaktore: 

Sevi LAMI 

Bashkëpunëtorë: 

Mirela TËROVA 

Xhemazije RIZVANI 

Marsela BEBA 

Ares FILTO 

Grafika: 

Ledia KOSTANDINI 

Eva KUKALESHI 

Fotograf: 

Albert Cmeta 

e-mail: 

revistagrupsat.albas@gmail.com 

facebook: GRUPsat ALBAS 

Departamenti i marketingut 

Në Shqipëri: 

Semela MERO 

Edvina DEDE 

Në Maqedoni: 

Driton AJRULLAI 

Në Kosovë: 

Besir ZYBERI 

© Albas, Tiranë 2011 

Albas Group 

Në Tiranë: Rr. Budi, Pall. 

“Classic Construction”, zyra nr. 2 

Tel/Fax: ++ 355 4 2379184 

e-mail: albas_tr@yahoo.com 

Në Tetovë: Rr.Ilindenit, nr.105 

Tel: 044 344047 

e-mail: albas_te@yahoo.com 

Në Prishtinë: Rr.Eqrem Çabej, nr.47 

Tel: 038 5457139 

e-mail: albas_pr@yahoo.com 

Shtypur në shtypshkronjën:

2 

në studion e 

URDiT 

aa 

a 

a-bl 

a-bl 

a-bl 

a-bl 

a-bl 

bl bl 

Google “përkthen” kafshët 

Celularët e kohëve të fundit kanë shumë përdorime. Për përdoruesit e 

IPhone-it, Google ka nxjerrë një variant, i cili mund të përkthejë gjuhën 

e kafshëve. Nëse e keni këtë variant mjafton të regjistroni lehjen e qenit 

tuaj, mjaullimën e maces apo edhe hingërimën e një derrkuci dhe do t’ju 

tregohet se çfarë thonë. A nuk është e habitshme? 

Deri tani përkthimet bëhen në gjuhën angleze, por do të përhapet dhe 

në gjuhë të tjera. Për momentin do të dalë “Latinishtja e derrkucëve”. 

E pabesueshme! Më në fund, mund të kuptojmë se çfarë na thonë kafshët 

e të komunikojmë me ata! Ky po qenka një lajm i mirë për inspektor Tinin, 

tani do të kuptohet më mirë me Pinin, se e thënë mes nesh, ai Tini mua nuk 

më duket shumë i zgjuar, e ka mendjen vetëm për të ngrënë, Pini e ndihmon 

gjithmonë! Eh... thashetheme të vogla mes kolegëve! 

N.q.s. jeni të interesuar për ndonjë personazh tjetër mund të më 

shkruani një letër apo email. 

E bukur simpatike jam, oooooooooo, sa shumë lajme kam... 

Regjia: Urdi, jemi në linjë të dretëpërdrejtë! 

Urdi: Këta të ndërpresin këngën dhe as nuk lajmërojnë që të 

përgatitem! 

Përshëndetje grupsa, 

përshëndetje regjia. Po fillojmë edicionin BLA BLA BLA më 

interesant që keni dëgjuar ndonjëherë! Unë jam Urdi dhe linja 

është e gjitha për mua. Mos bëni provë të kapërceni faqen e 

revistës pa lexuar lajme të palexuara më parë! 

O Bieber, o asgjë 

Shumë shpejt, faqja e famshme që njihet për 

shumëllojshmërinë e videove nga e gjihtë bota, 

YouTube do të ndryshojë imazhin e saj. Emri i ri i 

adresës do të jetë BieberTube. Ndryshimi lidhet 

me dizenjimin e të gjithë faqes sipas Justin Bieber, 

adoleshentit më të suksesshëm të muzikës pop. 

Videoklipet e këngëtarëve të tjerë, filmat apo 

videot qesharake nuk do të lejohen në website nëse 

nuk shfaqin fytyrën e Justin Bieber për të paktën 

5 sekonda. Drejtuesit e faqes janë shprehur për 

shtypin se, “Çfarë nuk është Bieber është kot”. 

Ua, ua, ua, çfarë fati, nuk më besohet! Dhe unë që 

pothuaj e përdor çdo ditë Youtube për të parë videot më 

të fundit! Regjia po Urditube, kur do të dalë? E imagjinoj 

si do shprehet regjia atëherë për mua “Çfarë nuk është 

Urdi, është kot!” E si mund të jetë ndryshe...

Një zbulim i mahnitshëm 

nëpër ujërat e Australisë 

Ky kontinent njihet për llojet 

e veçanta të kafshëve dhe të 

bimëve, por mesa duket jo të 

gjitha llojet njihen nga njerëzit. 

Pak kohë më parë, është zbuluar 

një specie e re delfinësh, që në 

gjuhën shkencore quhen Arcus 

pluvius. Në gjuhën e përditshme 

këta janë Delfinët Ylber. Delfinët 

janë ngjyrë vjollcë dhe kanë pika 

shumëngjyrëshe në trup. Kjo foto 

është marrë ekskluzivisht nga 

National Geographics Kids për 

këtë numër të revistës tonë. 

Uaaaaa, sa të bukur që janë! Nuk 

kisha parë ndonjëherë! Janë dhe 

shumë të kombinuar, për më tepër! 

Do blej një shall dhe unë, si ngjyra 

e tyre! 

Coca-Cola 

për të tërëëëëëëëë 

Lajmet e fundit nga vendi: kompania Coca-Cola në 

bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit, kanë vendosur që të 

pajisin çdo shkollë me makina si ato të ujit, por të mbushura 

me ..... Coca-Cola!!! A nuk është lajm i mrekullueshëm? 

Do të keni mundësinë të shijoni pijen tuaj të preferuar në 

vendin tuaj më pak të preferuar, e për më tepër, falas! 

Ky po, që është lajmi më fantastik që kam lexuar! Imagjinoni, 

në klasë të gjithë duke pirë Coca-cola, me syze dielli...Ehhh, 

më duket se po e ngatërroj klasën me plazhin! Sa po më pihet 

tani një Cola, në fakt! Regjia, të lutem, mund të më porosisësh 

një Cola? Faleminderit! 

Regjia: Urdi, ta porosisim ne një Coca-Cola më vonë, sepse tani duam të të bëjmë një komunikim të veçantë! 

Urdi: T’i dëgjojmë njëherë, se kushedi se çfarë do kenë sajuar tani! 

Regjia: Urdi, në emër të stafit të Grupsave, të urojmë Gëzuar 1 PRIllIN! Të gjitha lajmet e këtij edicioni kanë qenë 

vetëm gënjeshtra! Për një ditë në vit lejohet që edhe gazetarët të thonë ndonjë gënjeshtër të vogël! 

Urdi: Uaaaaaaaaaaaaaaaaa, po mua më gjetët për të më mashtruar! Unë që nuk gënjej asnjëherë e që lajmet e mia 

janë gjithmonë më të fundit dhe vetëm të vërteta! Nuk më besohet, prandaj ishin aq të çuditshme ato! Google që 

përkthen kafshët! Ehhh...s’e kuptoj si ka mundësi që nuk e kuptova, që ishin thjesht gënjeshtra! 

Regjia: Po të mos ta kesh mendjen vetëm për të folur pa pushim, ndoshta dhe mund të kuptoje! 

Urdi: T’i bën mirë të marrësh kamerën dhe të më ndjekësh mua, në një studio tjetër dhe të mbyllësh gojën! 

3

4 

Grupsa, e dini se 

ku jam? Jam pikërisht pas 

skenës së festivalit Performfest, 

që transmetohet tek TVSH! E 

di që më keni zili, por do mundohem 

t’iu tregoj me detaje çdo gjë që 

ndodh aty! Po ju, a keni ndonjë 

personazh të dashur? 

Perform-fest është 

festivali i shfaqur në Televizioni 

Shqiptar (TVSh). I gjithë ky spektakël do 

të zgjasë nëntë javë. Pas gjashtë javësh prezantimi 

të këngëtarëve të vegjël fillojnë kualifikimet. Kalohet 

nga gjysmë finalja në çerekfinale për të arritur te finalja e 

madhe, ku do të shpallet fituesi, si dhe çmimet e tjera: i dyti 

dhe i treti. Çdo natë prezantohen 5-6 fëmijë. Spektakli jepet çdo 

të shtunë në orën 8:45. 

Secili nga konkurruesit e vegjël të Perform-fest është i veçantë, por 

të gjithë me një qëllim; të arrijnë fitoren. 

Ne intervistuam fëmijë të ndryshëm. Ata na treguan se si ndiheshin 

dhe shumë gjëra të tjera rreth tyre. 

Aurel Imeraj na tregoi se momenti më i bukur për të është se hyn në 

skenë për herë të parë dhe i pëlqen shumë të takojë këngëtarët e 

njohur shqiptarë e të këndojë me ta në skenë. 

Sara Leka dhe Eni Zola nuk kanë konkurruar në ndonjë 

koncert të vërtetë, përveç atyre të shkollave dhe për to 

është hera e parë. Sarës i pëlqejnë shumë sfidat, ndërsa 

Eni ëndërron të bëhet një shoëgirl. 

Klesti Caka e pëlqen shumë muzikën klasike 

dhe adhuron Andrea Bocceli-n. 

Perf

Ai e ka me shumë 

pasion muzikën dhe thotë se 

nuk e pengon aspak me shkollën. 

Një vajzë shumë e këndshme është Ranja 

Panajoti. Asaj i pëlqen muzika, kërcimi dhe 

shpreson t’i ketë hobi të përheshëm. 

Dilan Reka, pak më ndryshe se ata që 

përmendëm më parë, ka marrë pjesë në shumë 

festivale të tjera për fëmijë dhe ka filluar që në 

moshën 4-vjeçare. 

Shumë fëmijë të tjerë do të hipin në skenën 

e Perform-fest. Emocione, të qeshura, 

miqësi të reja e të vjetra; sfida e 

madhe i pret të gjithë. 

orm-fest 

deri 

deri 

sot... 

sot... 

muajin 

muajin 

Moti 

Moti 

tjetër 

tjetër 

Dhe tani, le të flasim për motin! Siç 

pritet, muaji prill do të jetë më i ngrohtë 

se muaji që lamë pas. Dielli do të jetë i 

pranishëm pjesën më të madhe të muajit 

dhe, siç më premtoi përpara emisionit do 

të qëndrojë me ne rreth 12 orë gjatë ditës. 

Sigurisht Shiu u bë xheloz nga premtimi i Diellit 

dhe vendosi të na shoqërojë për rreth 10 ditë 

gjatë muajit prill. Unë shpresoj t’i takoji ndonjë 

shteti tjetër në datë 22, për Ditën e Tokës, 

ndryshe do bëhemi me baltë gjatë aktiviteteve 

të ndryshme që do të organizohen! Grupsa, 

temperatura e ujit do të jetë rreth 14 gradë 

dhe kjo tregon që është akoma herët për të 

shkuar në plazh! Vishuni lehtë, por mbani 

gjithmonë një triko me vete, sepse koha 

mund të ftohet papritur. 

5

6 

Basketbolli Basketbolli 

Si 

Ç’kemi grupsa! 

Si jeni? Unë dhe Stela 

sapo mbaruam stërvitjen tonë 

të basketbollit. Trajneri na tha se 

po të vazhdojmë kështu mund të 

bëhemi pjesë e ekipit të shkollës. E 

imagjinoj... Andi kalon kundërshtarin, 

i afrohet zonët së trepikëshit dhe 

kooooooooosh... Të gjitha vajzat 

e shkollës brohorasin: “Andi! 

Andi!...” 

1 

Rregullat 

Shkeljet janë thyerje të rregullave nga lojtarët. Arbitri i jep të drejtën e 

rivënies së topit në lojë skuadrës kundërshtare. 

Disa nga shkeljet janë: 

- dy driblimet - kur lojtari, pasi ka dribluar një herë, e kap topin me të dyja 

duart dhe fillon të driblojë përsëri; 

- hapat - kur një lojtar lëviz të dyja këmbët pa dribluar; 

-5-sekondëshi - kur lojtari që është duke e rivënë topin në lojë vonohet më 

shumë se pesë sekonda. 

2 

Një faull është një shkelje e rregullave që lidhet me prekjen e 

kundërshtarit dhe me sjellje josportive. Faullet sjellin një rivënie anësore 

apo gjuajtje të lira. 

Disa nga faullet janë: 

- çdo goditje apo bllokim rruge ndaj lojtarit që ka topin; 

- faull në gjuajtje - nuk mund të preket kundërshtari, kur është ai është duke gjuajtur; 

- faull në sulm - kur lojtari që ka topin përplaset apo e rrëzon kundërshtarin (kur ai nuk 

lëviz konsiderohet faull në sulm dhe topi shkon për skuadrën që po mbrohej). 

Trajneri më caktoi 

organizatore, sepse ai 

e di se sa më tërheqin 

skemat. Po ju çfarë roli 

keni në skuadër? 

thoni Grupsa, 

sikur unë t’ju flas për 

rregullat e basketbollit, 

ndërkohë që Andi 

ëndërron?

3... 2... 1... start 

U 

lodhët me 

rregulloren më duket?! Unë 

për vete po... m’u duk sikur po 

dëgjoja mësuesen ditën e parë të 

shkollës... Hahahha, bëj shaka! Besoj 

se tani ka ardhur radha për të folur 

për ata që i japin jetë lojës... për 

yjet e basketbollit! 

1 

2 

3 

4 

5 

Rolet 

Organizatori është lojtari që organizon lojën dhe planifikon 

skemat. Ky zakonisht zotëron më shumë shpejtësi dhe di 

të driblojë me të dyja duart. 

Gjuajtësi është lojtari që zotëron gjuajtjen më të mirë në 

ekip. Shpesh shokët bllokojnë kundërshtarin e tij, për ta lënë 

të lirë të gjuajë, sepse ky lojtar zakonisht shënon 3 pikë. 

Anësor i tërhequr. Ky pozicion mbulohet zakonisht nga një 

lojtar i fortë fizikisht. Ai duhet të jetë i gjatë dhe i shkathët 

për të bllokuar kundërshtarët e shkurtër. 

Anësor i avancuar. Është një nga lojtarët më të gjatë të 

skuadrës, po jo më i forti fizikisht. Ai duhet të ndihmojë 

qendrën të kapë ribaundet (topat që kthehen nga tabela). 

Qendra. Është lojtari më i gjatë dhe më i fortë fizikisht i 

skuadrës. Gjatësia e tij zakonisht i kalon 2 metrat dhe ai 

qëndron gjithmonë në zemër të zonës kundërshtare në 

fazën sulmuese.

8 

NBA 

Aty ku e 

mahnitshmja 

ndodh! 

Kampionati Amerikan i Basketbollit u quajt Shoqata 

Kombëtare e Basketbollit (National Basketball Association 

- NBA) më 1949. NBA-ja përbëhet prej 30 ekipesh, 29 nga 

SHBA-ja dhe 1 nga Kanadaja. NBA-ja cilësohet si kampionati 

më i bukur në botë, pasi aty luajnë basketbollistët më të 

mirë të botës. Lojtarë, si Çambërlein, Majkëll Xhordan, 

Mexhik Xhonson dhe Kobi Brajant janë legjendat e këtij 

sporti. Ritmi i lojës, shpejtësia e veprimeve dhe spektakli 

në fushën e lojës e bëjnë NBA-në thjesht magjike. Aty 

gjërat e mahnitshme janë të zakonshme. 

Sintia 

Kuper 

Sintia Lin Kuper njihet si lojtarja më 

e mirë e të tëra kohërave. Ka fituar 

4 kampionate të WNBA-së (“Shoqata 

Kombëtare e Basketbollit të Grave”) 

me “Hjuston Komets”. Më 1998 ajo u 

shpall edhe “Sportistja më e Mirë e 

Vitit”. Ajo është shënjuesja më e mirë 

e të gjitha kohërave me 2601 pikë. 

Kuper u tërhoq përfundimisht nga 

basketbolli në vitin 2004. 

Legjenda e NBA-së 

Majkëll Majkëll Xhordan Xhordan 

Majkëll Xhordan është për të gjithë lojtari më i mirë i të gjitha 

kohërave. Ai është quajtur ndryshe dhe “Ajër Xhordan” për 

kërcimin e tij të jashtëzakonshëm, që e bënte të dukej sikur 

fluturonte. Ka luajtur me “Demat e Çikagos” dhe ka fituar mjaft 

çmime, mes të cilave edhe “Kampion i NBA-së” në 6 vite të 

ndryshme! 

Kobi Brajant 

Kobi Brajant është gjuajtësi i 

skuadrës “Los Anxhelos Lejkërs”. Ai 

është shënuesi më i mirë i NBA-së, 

që luan akoma dhe mban rekordin 

për trepiksha, me dymbëdhjetë të 

tillë të shënuar në një ndeshje. Kobi 

është gjithashtu edhe një mbrojtës 

i shkëlqyer. Dy vitet e fundit është 

shpallur si “Lojtari Më i Mirë i 

Sezonit”, duke udhëhequr Lejkërsat 

në fitoren e dy kampionateve të 

fundit. 

Mexhik Xhonson

Ermal Ermal Kuqo Kuqo 

Ermal Kuqo luan me kombëtaren shqiptare të basketbollit. Ai ka lindur 

më 12 shkurt 1980 në Korçë. Aktualisht është lojtari më i mirë shqiptar 

i basketbollit. Luan për skuadrën turke “Gallatasaraj Kafe Kroun”. 

E. Kuqo ishte pjesë e ekipit kombëtar të basketbollit turk nga viti 2004, 

deri më 2010, por tani do të luajë për ekipin kombëtar të Shqipërisë. 

Ka luajtur edhe me ekipe amerikane, kroate, sllovene dhe turke. 

Andi 

Converse Chuck Taylor 

Stela, të pëlqejnë atletet e mija origjinale 

“Air Jordan”? Që kur i kam blerë nuk i 

kam hequr nga këmba... madje, mami më 

bërtet se edhe në dhomë futem me to.. Çfarë atletesh të vesh për të luajtur? 

Ndër atletet e para të basketbollit janë konversat (Converse 

Chuck Taylor). Konversat filluan të prodhoheshin në vitin 

1908 si këpucë verore. Në vitin 1917 Çak Teilor, një basketbollist i njohur amerikan, filloi t’i përdorte për stërvitje. 

Që prej atëherë konversat u bënë shumë popullore ndër lojtarët e basketbollit. Firma e Çak Teilor-it gjendet në 

çdo atlete Konvers. Atletet që përdorin basketbollistët profesionistë në ditët tona quhen “Eir Xhordan”, në nder 

të lojtarit të njohur Majkëll Xhordan.

“Mburoja e shpuar” 

Na ishte njëherë ... 

10 

Busulla Busulla 

na drejton 

për në... 

Gjatë sundimit osman Tetova quhej Kalkandele(n) 

që në shqip do të thotë “Mburoja e shpuar”. Sipas 

tregimeve të stërgjyshërve ekzistojnë dy legjenda që 

shpjegojnë emrin “Mburoja e shpuar”. Legjenda e parë 

thotë se mbrojtësit e qytetit ishin aq fortë, saqë shtizat 

e tyre depërtonin mburojat e armiqve. Ndërsa legjenda e 

dytë flet për një ushtar osman që e kishte zakon të flinte 

gjatë ditës dhe që, për t’u mbrojtur nga dielli, mbulohej me 

mburojën e tij. Por befas, një ditë, nga kodra mbi qytet (sot 

Kalaja e Tetovës), u hodh me shpejtësi një gjarpër, i cili e 

tejshpoi mburojën dhe e kafshoi ushtarin gjumash në zemër. 

Përshëndetje grupsa! 

Përshëndetje grupsa! E mbani mend se çfarë ju kam 

thënë në takimin tonë të parë? Busulla do na drejtojë në 

vendet më të bukura të Shqipërisë, por jo vetëm . Ja pse 

sot ndodhem në Tetovë. 

- Tetova gjendet në pjesën 

veriperëndimore të Maqedonisë. 

Ajo ka një sipërfaqe prej 1080 km2 . 

Shtrihet në pjesën e poshtme të fushës 

së Pollogut dhe është e rrethuar nga 

Mali i Sharrit dhe Mali i Thatë. 

- Tetova ka afërsisht 86.560 banorë, 

nga të cilët 75% janë shqiptarë, 24% 

maqedonas dhe 5% turq e të tjerë. 

- 80 % e popullsisë i përkasin fesë 

islame, kurse 20 % asaj ortodokse 

dhe feve të tjera. 

1.Mehmet Pashë Derralla 

Mehmet Derralla (Tetova) 

lindi më 1843 në Gradec të 

Tetovës. Është një nga figurat 

e njohura të këtij qyteti. Mori 

pjesë në Lidhjen e Prizrenit 

të vitit 1878. Ishte një nga 

nënshkruesit e Deklaratës së 

Pavarësisë së Shqipërisë. 

së.

2. 

3. 

4. 

Xhamia e Larme (Alaxha) 

Kalaja e Tetovës 

“Arabati Baba Teqe” 

Në shekullin XV qyteti i Tetovës u pushtua 

nga turqit. Vatër e zhvillimit kulturor 

në këtë kohë u bë kompleksi i Teqesë së 

Bekteshiane - ARABATI, 1538 – 1548, e 

ndërtuar nga Sersem Ali Dede. 

Më 1933 afër vendit të quajtur 

“Çeshma e Balezës”, është 

gjetur statuja e valltares prej 

bronzi nga periudha ilire, 

shekulli VI para erës se re. 

është zbulimi më i vjetër 

arkeologjik i gjetur nëë trevën 

e Tetovës. Statuja është me 

përmasa ërmasa 9 cm e gjatë dhe 

4 cm e gjerë. Ndodhet në 

muzeun e Shkupit. 

5. 

Në qendër të Tetovës 

gjendet një prej 

monumenteve më të 

rëndësishme të kulturës 

dhe qytetërimit islam në 

Maqedoni, Xhamia e Larme. 

Xhamia është ndërtuar 

më 1495 nën përkujdesen 

e motrave Hurshide dhe 

Mensure. Më 1833, xhamia 

rindërtohet dhe zgjerohet 

nga Abdurrahman Pasha, 

i biri i Rexhep Pashës, 

mbrojtësit e Tetovës. Të 

gjitha këto të dhëna thuhen 

në mbishkrimin e ruajtur mbi 

hyrjen në xhami. 

Kalaja e Tetovës ndodhet 

në majë të Balltepes, mbi 

Tetovë. U ndërtua më 1820 

nga Abdurahman Pasha. 

Arkitektura e saj është mjaft 

e ndërlikuar dhe ka ndikime 

nga ajo osmane (pjesa e 

brendshme ka pesë saraje, 

kuzhina të mëdha, banja, një 

pus në mes dhe tri tunele për 

dalje). Për fat të keq gjatë 

luftërave të ndryshme ajo 

pësoi dëmtime të shumta. 

Menada e Tetovës 

11

12 

8. 

6. 

Sporti 

Themelimi i klubit të futbollit 

tetovar, si klub profesionist, u bë 

nëë vitin 1979. ë ë ë prej prej asaj asaj kohe 

kohe 

klubi konsiderohet si një simbol 

në sport dhe është krenaria e 

popullit shqiptar në Tetovë. 

Kisha Shën Kirili dhe Metodi 

Gjendet në pjesën e vjetër të qytetit të Tetovës 

dhe është tempulli më i bukur ortodoks në 

Maqedoni. Ndërtimi i kishës ka filluar në vitin 

1903 dhe ka mbaruar në vitin 1918. 

është bekuar më 12 qershor-1925. 

7. 

K. F. “Shkëndija” 

Kodra e Diellit 

9. 

Banja e Tetovës është si 

Ura e Shenjtë ë e legjendave. 

Dëshmitarët tregojnë se disa 

herë është tentuar që banja 

të futet brenda objektit, por 

çuditërisht, nga dridhjet e 

shkaktuara gjatë punimeve, 

zhduket uji dhe fillon të burojë 

diku tjetër. është nga më të 

njohurat e rajonit për nga vetitë 

e saj shëruese termo-minerale. 

Kodra e diellit është 

vend turistik, qendër 

argëtimi ëtimi dhe dhe sportive, 

sportive, 

që tërheq shumë 

vizitorë. 

Banja e Tetovës

Karakteristika 

tetovare 

- mollët e Tetovës “tetovkat” 

- fasulja e Tetovës 

- qeni i Sharrit 

- këngët burimore të dasmave e të riteve të ndryshme 

FJALOR 

tetovar: 

xhi - çka 

ftajr - fytyrë 

prauna - solla 

halis - vërtet 

mbare - turp 

bojsh - bën 

ngarend - vrapo 

frajk e frajk - shpejt e shpejt 

teko - këndej 

tiqe - andej 

ktau - këtu 

masallë - përrallë 

shajshët - shijshme 

shaj - shi 

vdor - borë 

shpajna - shpina 

kajnka - kënga 

sallatë - trangull 

radion - radio 

astall - tavolinë 

mavaj - kaltër 

rabë - veturë 

thaush - thua 

frajga - frika 

sajni - syri 

13 13

14 

14 

Çfarë ju duhet: 

- tenxhere 

- lugë e madhe druri 

- lugë e zakonshme 

- tigan 

- tepsi 

- një i rritur që t’ju ndihmojë 

Bakërdari 

Bakërdari 

Nga kuzhina tetovare “Bakërdari” 

Përbërësit: 

- miell 

- 1 l ujë 

- 250 g gjalpë 

- kripë 

Në një tenxhere me ujë të valuar fusim 

një lugë kripë dhe gradualisht me lugë, 

shtojmë miellin e situr. Ndërkohë që person 

tjetër, e përzien miellin me ujin vazhdimisht 

me lugën e drunjtë derisa të bëhet masë 

homogjene. Mielli shtohet derisa luga e 

drunjtë të mos ngjitet. Zakonisht zgjat 10 

minuta. 

Në tigan përgatisim gjalpin. Kjo do të na 

ndihmojë që bakëruarin ta shërbejmë në 

tepsi me një lugë të zakonshme . Procedura 

është kjo: lyejmë lugën me gjalpë, marrim 

nga bakërdari dhe e vëmë në tepsi, e 

kështu me radhë për çdo lugë, derisa ta 

nxjerrim në tepsi gjithë bakërdarin nga 

tenxherja. Në fund gjalpi i mbetur i hidhet 

gjithë bakërdarit sipër. Shoqërohet me kos 

ose dhallë.

Dita e librit 

Sa shumë festa që kemi! Festojmë 

Vitin e Ri, Ditën eVerës, të ujit, 

të e Tokës, madje dhe ditën e 

domates... ndaj pse të mos të 

ketë dhe libri një ditë të tijën. 

Prandaj caktuam datën 23 prill si 

Ditën Botërore të Librit. Kjo datë 

nuk është zgjedhur rastësisht. 

Pikërisht më 23 prill 1616 vdiqën 

shkrimtarët e njohur Servantes, 

Shekspir dhe Garcilaso de la 

Vega. 23 prilli shënon gjithashtu 

lindjen ose vdekjen e shkrimtarëve 

të tjerë, si Maurice Druon, Vladimir 

Nabokov, Jozef Pla dhe Manuel Meja 

Valejo. 

Ideja e përkujtimit të Ditës Botërore 

të Librit e ka origjinën e vet në Spanjë, 

në zonën e Katalonjës, ku atij që blinte 

një libër i dhurohej edhe një trëndafil. 

Libri ka qenë historikisht, mjeti më i 

fuqishëm i përhapjes së njohurive dhe 

mjeti më i dobishëm për të siguruar 

ruajtjen e këtyre njohurive. 

Unë e di që jo të gjithë grupsat i 

lexojnë me qejf librat. “E pse t’i 

lexoj ato, kur pas një muaji mund 

t’i shoh në kinema?”. Por kjo është 

një zgjidhje, thënë mes nesh, për 

“përtacët”! Secili nga ne mund të 

gjejë në rreshtat e një libri një botë 

plot fantazi. Duket sikur je edhe ti 

pjesë e aventurave të Piter Panit 

në Ishullin e Piratëve apo të atyre 

të Tom Sojerit me shokë...A ka më 

bukur? 

Doni të bëni një veprim të 

pëlqyeshëm në Ditën e Librit? 

Dhurojini shokëve tuaj ose bibliotekës 

së shkollës një libër. 

Libri 

është si një 

kopsht plot me 

lule, që mund ta 

mbash në xhep. 

Proverb kinez 

Unë 

mendoj se 

televizori është 

shumë edukativ. Sa 

herë që dikush e hap atë, 

unë shkoj në dhomën 

time dhe hap librin. 

Grouç Març 

Kërkon 

një thesar? 

Lexo një libër! 

Proverb grupsash 

libër 

libër gjen gjen 

një një 

100 100 miq.. miq.. 

shfleton 

shfleton 

Kush Kush 

Për 

të ngritur 

një qytetërim, 

duhet një botë 

me libra! 

Mos 

gjyko librin 

nga kopertina 

e tij. 

Eduin Rolfe 

. . 

Shokë 

të mirë, libra 

të bukur dhe 

ndërgjegje e pastër: 

kjo është jeta 

ideale. 

Mark Tuain 

15 

15

16 

Tercina 

Shpesh luaj, iki nga bota ku gjendem dhe shkoj në botën që 

ëndërroj në mendje. Atje unë jam një zanë. Atje ka gjëra 

të bukura e të çuditshme. Kjo kafshë të çuditshme dhe me 

ngjyra, lulet janë me xixa e me diamante, që formojnë një 

panoramë të jashtëzakonshme. Në këtë botë ka vetëm 

pranverë, sepse fëmijët kanë pranverë brenda vetes. Të 

gjithë ne fëmijët luajmë së bashku dhe kemi veshur rroba të 

rehatshme. Aty të gjithë jemi të barabartë si djemtë, edhe 

vajzat. Ne këndojmë, qeshim e luajmë të qetë dhe të gëzuar, 

sepse lufta dhe mjerimi janë larg prej këtej. Gjithmonë e 

gjejmë gëzimin dhe ndihmojmë njëri-tjetrin, sepse sa më 

shumë e bëjmë këtë gjë, aq më shumë hapet Lulja e Jetës në 

lëndinë, një lule e bardhë paqeje e mirësie. 

Silvi Ruci 

Lapsi im 

Lapsi im i veshur me shumë ngjyra 

i pëlqen kur vizatoj natyrën. 

Kur mërzitem e bëj shkarravina, 

shtrihet si i lodhur te tavolina. 

Por kur unë nis të vizatoj 

ai buzëqesh dhe lehtë fluturon. 

Edhe kur shkruan, dhe kur shkarravit 

ai mbetet miku im besnik. 

Klea Taipllari 

E dashur 

mama! 

Unë jam e lumtur që ti 

ekziston. Më pëlqen kur ti 

më përqafon, më puth, më 

lumturon. Gjithashtu 

gëzohem kur të bëj për të 

qeshur ose kur ti ndihesh 

krenare për mua. Dua të dish 

se unë të dua vërtet. 

Të puth me mall, 

Sonja Resuli 

Malli i gjyshes për 

fshatin Amantia 

Gjyshja ime ka mall, 

për malet dhe kodrat, 

për lisat e lartë, 

për shoqërinë dhe lodrat. 

Gjyshja ka mall, 

për fshatin ku jetonte, 

për familjen e saj, 

për shkollën ku mësonte. 


për fushën e gjatë, 

ku shihej gruri, 

si qilim i artë. 


për kalanë e lartë, 

për shpellat dhe krojet, 

për ujin si smerald. 

Gjyshja më premtoi, 

se një ditë do të më çojë, 

të gjitha këto bukuri 

edhe unë t’i shikoj. 

Zhensila Xhelilaj 

Në ditën e 

ditëlindjes 

Në ditën e ditëlindjes 

u kënaqa shumë. 


sa urime mora unë! 


dhurata shumë. 


surpriza pa fund. 

Urimi më i mirë 

të bëhesh njeri. 

Dhurata më me vlerë 

libri me poezi. 

Surpriza më e bukur 

kur bëra fotografi. 

Kënaqësia më e madhe 

torta me qirinj. 

Nina Ahmetaj

Unë dhe 

shoqet e mia 

Jam një vajzë vogël 

jam në klasë të tretë 

Më thonë “papagall” 

Po kush më njeh vërtet??? 

Më thonë “papagall” 

sepse un flas shumë. 

Kur grindem me shoqet 

vuaj edhe unë. 

Vuaj edhe unë 

se nuk dua ndarje, 

por jam vajzë e vetme 

jam pak lozonjare. 

Unë jam rritur vetëm 

për to jam e huaj, 

por i dua shoqet 

që me to të luaj. 

Paula Kapaj, 

Deana Islamaj, 

Klara Zeneli, 

Deiora Karafili 

Zëri i nënës 

Zëri i nënës kur më thërret 

unë e dalloj menjëherë. 

Zë i ëmbël si mjaltë, 

zë i ngrohtë si diell, 

kur ti më flet... 

Asnjëherë nuk më bërtet, 

vetëm më këshillon 

unë të dua shumë, 

je nëna më e mirë në botë! 

Rei Nelku 

Mami im 

O mami im, e dashur 

sa shumë unë të dua 

je si flatrat magjike, 

ti je për mua 

O engjëll, 

o jeta ime, 

kudo që të jesh 

do të ngelesh në zemër time. 

Ariela Sinani 

Pranvera 

Pranvera shumëngjyrëshe erdhi 

lulet po çelin, 

zogjtë pendartë këndojnë, 

dhe jeta duket se po lulëzon. 

Bashkë me lulet që çelin, 

bashkë me zogjtë që këndojnë 

jemi dhe ne fëmijët 

që këtë pranverë po e ndriçojnë. 

Joni Lumani 

Nëna 

Gjeje gjeje 

gjëegjëzën 

O moj, nëna ime, 

e shkëlqyer ti je, 

unë të dua shumë, 

se ti jetën më dhe! 

“Ma-ma”, ishte e para 

fjalë që unë thashë, 

dhe shumë dashuri 

unë ty të dhashë. 

Sa herë që vritem, 

zëri yt më qetëson 

dhe pas pak çastesh 

një të puthur më dhuron! 

Megan Lako 

Kokë e këmbë kam dy goma 

po s’vesh fund, as pantallona 

Eci ngadalë, eci shpejt 

Më quajnë ...... 

Klea Çupi 

Vjersha, vjersha sa më shumë 

vjersha! Na dërgoni krijimet tuaja, 

që të merrni pjesë në konkursin 

“Tercina Grupse“. Të gjitha punimet 

do të publikohen çdo muaj në revistë. 

Fituesi do të shpallet më 1 ershor 

2011. Prandaj, nëse keni talent, 

nxitoni të merrni një laps dhe një 

letër... dhe shkruani!! 

Adresa e email: revistagrupsat.albas@gmail.com 

1

Përshëndetje grupsa! Në këtë numër do të flasim për një festë tjetër të dashur, për festën e 

Pashkëve. Në Shqipëri festohen dy lloje Pashkësh: Pashkët Katolike dhe Pashkët Ortodokse. Në thelb ato janë festa 

me tradita të njëjta, por në disa raste festohen në ditë të ndryshme. Nuk ka një datë të përcaktuar për këtë festë, 

por vite më parë u vendos që Pashkët të festoheshin të dielën e parë pas hënës së plotë, që ndodhte pas ekuinoksit 

të pranverës. 

18 

Ekuinoksi (barasnata), afërsisht më 21 

mars dhe po ashtu edhe më 23 shtator të 

çdo viti, dita dhe nata janë të barabarta, secila nga 

12 orë. Gjatë barasnetëve, dielli lind saktësisht në 

lindje dhe perëndon me saktësi në perëndim. 

Përse festohen Pashkët? 

Festa e Pashkëve është festë 

zyrtare. Të gjithë ne bëjmë pushim 

këtë ditë, por jo të gjithë e festojmë. 

Ajo është festë fetare dhe kremtohet 

vetëm nga besimtarët e krishterë. 

Ditën e Pashkës të krishterët festojnë 

ringjalljen e Krishtit. Sipas shkrimeve 

të lashta thuhet se varri i Krishtit ishte 

bosh tri ditë pas vdekjes së tij. Ai vdiq të 

premten (e cila njihet me emrin “e Premtja 

e Zezë”) dhe u ringjall të dielën në 

mëngjes. Besimtarët e krishterë besojnë 

se ringjallja e Krishtit simbolizon 

shpresën për një jetë të re. 

Java e 

Pashkëve 

Zakonisht, javën e 

Pashkëve gjyshet dhe 

mamatë tona pastrojnë 

shtëpinë, e bëjnë të 

duket më bukur. Të 

enjten e Pashkës ato 

ngjyrosin vezët e ziera 

me bojë të kuqe, të 

verdhë, jeshile etj. 

Po afrojne 

Po afrojnë

Veza 

e parë që lyhet lihet mënjanë 

dhe simbolizon ruajtësin e 

shtëpisë. Veza e një viti më parë 

hidhet në lumë, liqen a det. Në 

Maqedoni, nëna e shtëpisë e 

gropos vezën e vitit të shkuar 

në oborr, duke u kujdesur të 

mos e shohë askush. 

Sipas traditës, të premten, shumë 

njerëz shkojnë në kishë për t’u lutur. 

Të shtunën, sipas dëshirës, ngjyrosen 

vezë të tjera. Gjithashtu, në darkë, shumë 

njerëz shkojnë në kishë me qirinj për të 

pritur mesnatën, e cila simbolizon ringjalljen 

e Krishtit. Në orën 12 të natës, pasi bien 

kambanat, ata i përplasin vezët me njëri-tjetrin 

në shenjë feste dhe loje. Fiton veza që nuk 

thyet. Pas lojës, njerëzit hanë vezët dhe kthehen 

në shtëpitë e tyre. Tradita thotë se, nëse qiriri 

i ndezur në kishë nuk fiket gjatë rrugës për në 

shtëpi, viti do të jetë shumë i mbarë. 

E diela e Pashkës kalohet në familje, disa njerëz 

shkojnë në kishë dhe shumë të tjerë përgatiten 

për drekën e Pashkës, e cila është pothuajse aq e 

mirë, sa ajo e Vitit të Ri. Drekës së Pashkës nuk i 

mungon mishi i shijshëm i qengjit. 

Por, për një pjesë të madhe të botës, Pashkët 

nuk festohen në këtë mënyrë. Sipas saksonëve 

PASHKeT! 

PASHKëT! 

1

...Pashkët 

nëpër botë 

20 

(gjermanëve dhe anglezëve të hershëm) Pashkët 

simbolizojnë fillimin e pranverës, gjallërimin e natyrës 

dhe të jetës. Mjaft shpendë i bënin vezët gjatë kësaj 

kohe dhe prandaj veza është simbol i Pashkëve. Simbol 

tjetër është lepurushi, i cili i fsheh vezët në bar dhe 

shkurre që t’i gjenin fëmijët. 

Në Angli dhe SHBA 

në drekën e Pashkës nuk mungojnë 

proshuta dhe patatet e pjekura, 

të cilat konsiderohen ushqime 

fatsjellëse. Fëmijët marrin pjesë në 

lojën e gjetjes së vezëve: ata marrin 

shportat dhe vihen në kërkim të 

vezëve të fshehura në oborret e 

shtëpive apo në parqe. Fiton ai që 

mbledh më shumë. Këto vezë janë 

prej çokollate, të mbështjella e letra 

shumëngjyrëshe. Nuk mungojnë 

edhe lepurushët prej çokollate, të 

cilët fëmijët i pëlqejnë shumë. 

Në Gjermani 

vezët e çokollatës i varin në shkurret dhe në 

pemët e vogla të oborrit apo në vazot e luleve 

që mbajnë në dritare. Nëpër fshatra, ditën 

e Pashkës njerëzit zbukurojnë shatërvanin 

kryesor me vezë shumëngjyrëshe. 

Në Angli, shtëpitë 

zbukurohen me 

zambakë të bardhë.

Edhe në Itali 

vezët janë prej çokollate dhe me 

përmasa të ndryshme. Ata vendosin 

dhurata për fëmijët brenda vezëve 

të Pashkës. 

Një shportë me vezë të ëmbla 

vetëm për Grupsat! 

Festa e Pashkëve e mbledh të gjithë familjen rreth një tryeze plot me ushqime. A nuk do ishte bukur sikur 

kësaj tryeze t’i shtonit dhe ju një ëmbëlsirë nga ato të grupsave, plot me dashuri? 

Përbërësit: 

- kekë të vegjël (tregojani mamit figurën: ato 

dinë se ku t’i blejnë) 

- karamele të vogla në formë veze (p.sh., 

M&M, mmm sa të mira!) 

- pana (krem i bardhë) 

- arrë kokosi dhe ngjyrues (jeshil) ushqimesh 

(nëse këto përbërës nuk i gjeni mos u 

shqetësoni, zëvendësojini me çokollatë) 

Shportat me vezët e ëmbla janë gati për 

familjarët tuaj! 

Ju bëfshin mirë! 

1. Në fillim hidhuni kekëve 

kremin e bardhë (panën) dhe 

vendosini në ngrirje. 

2. Nëse gjeni arrë kokosi 

copëtoheni atë në pjesë 

shumë të vogla dhe përziheni 

me ngjyruesin e ushqimeve, 

derisa të marrin ngjyrë jeshile. 

Në rast të kundërt, merrni 

çokollatën dhe përdorni 

renden për ta grirë në copa 

shumë të vogla. 

3. Vendosni copat e ngjyrosura 

të arrës së kokosit të 

ngjyrosura apo copat e 

çokollatës të grira mbi kekët. 

Hidhuni të gjithëve të njëjtën 

sasi, sepse ka mundësi që 

ndonjëri nga familjarët tuaj të 

mërzitet pse keku i tij ka më 

pak çokollatë se i të tjerëve! 

Hahaha, bëj shaka! 

4. Merrni fjongo me ngjyra 

dhe përdoreni për të bërë 

mbajtësen e shportës dhe për 

ta zbukuruar atë. 

21

22 

kavaleti kavaleti 

i SOFIT SOFIT 

Përshëndetje, Grupsa! 

Gjyshja ime është besimtare e krishterë. Vit për vit ajo na mbledh të gjithëve në shtëpinë e saj për të 

festuar pashkët. Mua më pëlqen shumë kur shtëpia e vogël e gjyshes mbushet plot me njerëz. Kur mblidhemi 

rreth tryezës, ajo gjithmonë bën ndonjë batutë dhe që të gjithë shkrihemi së qeshuri. Unë e dua shumë 

gjyshen, po ashtu edhe festat! Dje ajo ishte duke bërë vezët e kuqe në kuzhinë. Sa të kuqe dhe sa të bukura 

që dukeshin ato! Gjyshja më tha të zgjidhja njërën prej tyre. I pashë me vëmendje i thashë gjyshes: “Kjo 

gjyshe, do të jetë Super Veza! Do t’i thyejë të gjitha të tjerat!”. Por, Super Vezës sime i mungonte diçka... 

Në atë çast më lindi një ide... 

Hapi 1. Merr një vezë nga ato që ka lyer mami 

Materialet: ose nëna me bojë të kuqe. Nëse në shtëpi nuk i 

- vezë 

bëni vezët e kuqe, sepse nuk i festoni pashkët, mos 

- bojë që lyen vezët u shqetëso. Kërkoji mamit të të ziejë një vezë. Pasi 

- letra dekorimi (nga të jetë ftohur, merr temperat dhe lyeje me të kuqe. 

ato që zbukurohen Lëre majën të saj të palyer, pasi ajo do të jetë fytyra 

buqetat me lule) e Super Vezës. 

- lidhëse prej leshi 

- temperë e kuqe, e Hapi 2. Pasi boja e kuqe të thahet, pikturo 

bardhë dhe e zezë 

fytyrën e Super Vezës: bëji sytë dhe buzëqeshjen 

- penel 

e madhe. Sytë gjithashtu, mund t’i bësh edhe me 

copa letrash dhe t’i ngjisësh me vinovil ose mund t’ia 

marrësh ndonjë lodre shumë të vjetër, të cilën nuk e përdor më. 

Hapi 3. Merr letra me ngjyra dhe bëj stemën e Super 

Vezës. Atë do ta vendosësh te barku i saj. Por, para se ta 

ngjitësh me vinovil, duhet të bësh duart dhe këmbët 

e Super Vezës. Për to merr një lidhëse prej leshi me 

ngjyrë të kuqe dhe ngjite me ngjitës të fortë nga ato 

që përdor për të ngjitur zbukurimet fshehurazi kur i 

thyen. 

Hapi 4. Super Veza është gati, por mos i mungon 

diçka? Sigurisht që po... Manteli! Si mund të fluturojë një 

superhero pa mantelin fluturues? Për të bërë këtë, merr 

letra nga ato që përdoren për të zbukuruar buqetat e 

luleve ose çdo lloj letre tjetër që mund të përthyhet 

me lehtësi dhe që nuk është shumë e rëndë. Ngjite 

atë me vinovil. Mantelit mund t’i vendosin dhe stemën 

e Super Vezës. 

SUPER 

VEZA ... 

Tani SUPER VEZA është gati 

për të fluturuar në qiell dhe për 

t’u ndeshur me vezët e tjera!! 

Do të dalë ajo fitimtare? 

Por ju grupsa, mund të bëni 

dhe vezë të tjera me forma 

të ndryshme? A ju pëlqen ky 

zogu? Mjafton t’i shtoni vezës 

tuaj një sqep dhe dy pupla të 

bardha. Po kjo veza dele, si 

ju duket? Shumë gazmore 

apo jo? Për ta bërë duhet 

pambuk dhe disa lidhëse prej 

leshi. Dhe tani do t’ju njoh me 

vezën time të preferuar: Veza 

Luzi. E quajta kështu, sepse 

ngjan tamam si DR. LUZI. 

Kështu, mund të bëni dhe ju 

për çdo pjesëtar të familjes 

nga një vezë.

Edhe unë 

bëj art... 

Sot grupsa, ndryshe nga 

herët e tjera, do t’ju çoj 

në kursin tonë të pikturës. 

Mësueset Ledi e Keti janë 

shumë të mira. Ato na 

mësojnë përherë nga një 

gjë të re për pikturën dhe 

teknikat e saj. Unë aty kam 

njohur mjaft grupse të 

talentuara. A ju pëlqejnë 

pikturat e tyre? 

Kursi i mësueseve Ledi e Keti 

Ohana Mei Ohana 

Ohana 

Ohana 

23

Junis Ekmekçiu 

Klemila 

Junis Junis 

Klemila Burba 

Xhoi Thomallari 

Xhoi 

Megi 

Megi

Filaj 

Xhoi 

Megi 

Junis 

Grupsa të dashur, punimet tuaja janë shumë të bukura! 

Prandaj, mos i lini ato të fshehura në sirtarin e tavolinës së 

punës, por ekspozojini në: “EDHE UNË BËJ ART”. Adresën, 

besoj, e dini: revistagrupsat.albas@gmail.com, Kavaleti i Sofit! 

Ju mirëpres numrin e ardhshëm! 

Edhe ju 

mund të 

bëheni 

pjesë e 

këtij kursi 

pikture. 

Na telefononi : 

0672736133 

Adresa: 

Olympia Center, 

Rreth-rrotullimi 

Wilson, pas 

postës nr. 8. 

Tiranë

26 

Kristi Nita 

Pyet 

Semin 

&Enin 

Të ndihmosh është 

bukur ! 

Të ndihmosh është bukur, por të të ndihmojnë është një mrekulli. Unë e kam provuar këtë. 

Para disa kohësh hyra në një stërvitje të re basketbolli. Aty ndihesha i humbur. Sikur isha në 

një botë të errët, në të cilën, sa më shumë ecja, aq më shumë humbisja. 

Me kalimin e kohës, shokët vunë re brenda meje një shkëndijë të vogël që shndriste. Ishin 

këmbëngulja dhe talenti. Ato më ndihmuan, duke më futur në ritmin e lojës. Mua më dukej 

sikur kisha zemrën e një dragoi brenda vetes. Them kështu, sepse dragoi është magjik, 

siç ishte dashuria e tyre për mua. Sot, falë tyre, unë jam nga më të mirët e skuadrës. Mos 

mendoni se po mburrem. Jo! Thjesht jam krenar për shokët që kam. Unë jap shpirtin në 

fushë, që ata që ata të ndihen mirë për mua. 

Kristi Nita

Më tmerrojnë fantazmat 

Më tmerrojnë fantazmat 

dhe hajdutët 

dhe hajdutët 

Të dashur Eni dhe Semi! 

Unë jam Ola! Jam në klasën e tretë të shkollës 

“Dëshmorët e Lirisë”. Kam një problem të madh 

me fantazmaaaaaaaaaaat! Ato më dalin në ëndërr, 

por edhe kur shoh dokumentar, për shembull, “Një 

histori fantazmash”, kam shumë frikë! Si t’ia bëj? 

Me respekt, Ola Dishnica 

Unë jam 10 vjeç dhe kam frikë nga 

errësira. Kam frikë se mos hajdutët 

hyjnë dhe më vjedhin mua dhe familjen 

time, prandaj fle me dritë ndezur. Si 

mund ta zgjidh këtë problem? 

Dario Bega 

Të dashur Ola dhe Dario, 

ju keni të njëjtin problem, që e ka emrin “frikë”. Shpesh, këto lloje 

frikash (ankthesh) lindin kur jeni të shqetësuar për diçka, kur keni 

kaluar një përvojë të vështirë apo edhe nëse vetëm keni dëgjuar ndonjë 

ngjarje jo shumë të mirë. Kohët e fundit këtë problem e kanë shumë fëmijë në të gjithë 

botën dhe shkak për këtë është ndikimi i televizorit, internetit, lojërave kompjuterike, që 

ne i kemi aq qejf. 

Dario, duhet të përpiqesh t’i shmangësh filmat dhe lojërat kompjuterike me përmbajtje 

agresive dhe dhunë. Ndërsa ti Ola, kur në televizor ka dokumentarë për fantazmat, ndërro 

stacionin. Si thua, është më mirë një film për të qeshur apo një dokumentar i frikshëm? 

Flisni me prindërit tuaj, nëse në familje ndodhin situata që nuk i kuptoni dhe që ju 

shqetësojnë. Në darkë, para se të shtriheni për të fjetur, kërkojini njërit prej prindërve të rrijë 

me ju në dhomë e t’ju tregojë se poshtë krevatit nuk ka as fantazma, as hajdutë. Zbulojini 

së bashku zhurmat e çuditshme dhe hijet e zeza në dhomë (për secilën prej tyre ka nga 

një shpjegim, p.sh., zhurmat që dëgjon çdo natë mund të jenë hapat e xhaxhi Dushit, 

komshiut sipër teje që zgjohet për të pirë ilaçet dhe ajo fantazma e madhe e zezë është 

vetëm hija e rrobave, që mami ka mbledhur nga teli dhe i ka lënë pranë krevatin tënd). Deri 

sa t’ju zërë gjumi, mami ose babi mund t’ju tregojë për historitë kur ishit të vegjël. Shumë 

shpejt do e kaloni frikën dhe kur të kujtoni arsyet e saj, do t’ju vijë për të qeshur. Kështu bëj 

dhe unë tani kur kujtoj “gogolin” e madh që flinte poshtë krevatit tim... Sht sht sht! Të mos 

e dëgjojë Eni këtë, se është sekreti ynë! (Semi)) 

E di Ola, që më kujtove shoqen time, Mirelën? Ajo shkruan tregime për fëmijë 

dhe fantazmat i ka personazhet e preferuara, sepse mendon që ju i keni 

shumë qejf. Ndryshe nga Semi, unë do t’ju këshilloj të shikoni televizor, por 

të gjeni filmat e përshtatshëm. Kështu, kur unë isha i vogël shikoja 

gjithmonë fantazmën “Kasper”. Të këshilloj ta shohësh edhe ti. Do të kuptosh 

që fantazmat nuk janë të frikshme, por përkundrazi, me to mund të shkrihesh së 

qeshuri. Ndërsa ti Dario, shiko filmin “I vetëm në shtëpi”. Do të mësosh gjithë ato 

mënyra si t’i frikësosh hajdutët... Hahahaha! (Eni) 

2

Çarli Çaplin 

28 

... sa ne 

Përshëndetje grupsa! 

Ju sigurisht, e njihni endacakun me mustaqe, bastun dhe kapelë 

republike. Epo, ai jam unë! Emri im i plotë është Çarls Spenser 

Çaplin, shkurt Çarli Çaplin. Kam lindur më 16 Prill 1889 në 

Londër. Prindërit e mi janë Çarls Çaplin dhe Hana Hill. Ata ishin 

interpretues: aktronin dhe këndonin. Prej tyre unë u bëra aktor. 

Kam dy vëllezër: Sidnej dhe Uiler. Të them të drejtën, Sidnejin e 

dua më shumë. Ne bëjmë gjithçka bashkë. 

Isha 5 vjeç kur zura vendin e prindërve të mi në shfaqjen 

ku ata interpretonin. Roli i parë që kam luajtur ishte një 

kloun. Nuk është e lehtë të punosh, kur nuk ke mbushur 

akoma 10 vjeç. Unë dhe Sidneji e dimë mirë këtë. Më 1910 

shkova në SHBA dhe atje luajta filmin tim të parë. Në atë 

kohë filmat ishin pa zë, vetëm me figurë. Po ashtu, filmat 

nuk kishin ngjyra, ishin bardhë e zi. Juve mund t’ju duken 

të kotë, pasi keni parë filmat modernë 3-D, por ju siguroj 

që edhe filmat e vjetër kanë veçantinë e tyre. 

Duhet ta njihni personazhin tim: një burrë me kapelë të 

zezë, mustaqe, këmbë të shtrembra, me këpucë shumë të 

mëdha, me bastun për shëtitje dhe me një buzëqeshje të 

turpshme. Ky është Sharloti, personazhi i cili lindi në vitin 

1914 në ekranin e bardhë të kinemasë, për të na treguar 

historinë e trishtuar të njerëzve të thjeshtë si ai, dinjitetin e 

mirësinë e tyre të pafund. 

Sharotit nuk i ecnin mirë punët e prapëseprapë, nuk hiqte 

dorë së ndihmuari ata që ishin më nevojtarë se ai. Ai nuk 

mund të ndryshonte. Një herë ndihmoi një kopshtare të 

verbër për të bërë një operacion që do t’i kthente shikimin 

dhe, kur ajo u shërua, ai u largua duke mbetur anonim. 

Ndihmoi edhe balerinën e dëshpëruar, duke e bërë të 

suksesshme e si përfundim, ajo e trajtoi si ta kishte baba, pa 

e kuptuar se ky djalosh e dashuronte me shpirt.

Sharloti shpesh pengohej, binte e vritej, duke pësuar të gjitha 

fatkeqësitë që mund t’i ndodhin një njeriu. Ai i duronte me 

qetësi të qeshurat fyese të njerëzve, sepse ai mendonte se 

njerëzit nëpërmjet tij do të mund të arrinin të njihnin më 

mirë botën. Por bota është e pamëshirshme me njerëzit e 

pafuqishëm dhe ndryshon shumë shpejt kur vijnë “kohët 

moderne”. Sharloti e ka shumë të vështirë të përshtatet, 

sepse ai nuk është robot. 

Sharloti 

Megjithatë, ka pasur raste që disa gjëra në jetën e tij kanë 

shkuar mirë. Një prej tyre është kur ai u kujdes për një 

vogëlush jetim dhe e ndihmoi atë të gjente të ëmën ose kur 

një çifut i shkretë i persekutuar nga jeta arriti të mundte 

nazizmin. 

Kështu, Sharloti u kthye në simbol të së mirës e drejtësisë, 

prandaj dhe është aq i dashur për të gjithë. 

2

30 

Fëmijë, më sipër Çarli na foli për fëmijërinë e vet. Unë do t’ju tregoj diçka më 

shumë për të. Pasi shkoi të jetonte në SHBA, Çarli u bë shumë i famshëm dhe 

xhiroi shumë filma. Çarli ishte një personazh mjaft i dashur në gjithë botën. Ai 

ishte mik i mirë me kryeministrin britanik, Uinston Çurçill. Çarli Çaplin u martua 

4 herë dhe gjithsej pati 11 fëmijë. Imagjinoni sikur të kishit kaq shumë motra dhe 

vëllezër! A nuk do të ishte qejf? 

Në vitin 1985, mbretëresha Elizabeta e Dytë e kurorëzoi Çarlin me titullin “Sër”. 

Ky është titull me rëndësi në Mbretërinë e Madhe (Angli). Çarli vdiq në moshën 

88 vjeçare në Zvicër. 

Sa shumë 

Çarli ka luajtur dhe drejtuar gjithsej 87 filma, pjesa më e madhe e 

të cilëve me metrazh të shkurtër. Filmat me metrazh të shkurtër 

janë filmat zakonisht më të shkurtër se 45 minuta. Film me metrazh 

të gjatë është çdo film më i gjatë se një orë. Në vitet ’20 filmat me 

metrazh të gjatë ishin të rrallë. Ndryshe ndodh në ditët tona. 

Një asteroid me emrin Çaplin 

Katër vjet pas vdekjes së Çarlit, një astronome nga Ukraina, 

Ludmilla Karashinka pagëzoi një asteroid me emrin e aktorit 

të madh. Asteroidi ndodhet në “brezin e asteroideve”, midis 

planetëve Mars dhe Jupiter dhe mund të shihet vetëm me 

teleskop. 

Grupsa, 

filma!... 

a doni 

të visheni si 

Çarli 

Çaplini? 

Çfarë na duhet: 

- një kapelë republike e zezë 

- xhaketë e vjetër 

- këmishë e bardhë 

- pantallona të gjëra, të zeza 

- bojë e zezë për fytyrën (ose lapsi i syve të mamit) 

- rimel i zi (ose tualet për sytë) 

- një bastun 

- një i rritur që t’ju ndihmojë 

Udhëzime. Vishini të gjitha rrobat, përveç kapelës. Këmishën mos e fusni në pantallona. Lyeni 

zonën përreth syve me mjetet e tualetit të mamit. Vizatoni mustaqen katrore mbi buzën e 

sipërme. Me lapsin e syve ngjyrosni vetullat, në mënyrë që të duken më të trasha e më të errëta. 

Detaje të tjera. Mos harroni të ecni duke mbajtur këmbët të hapura dhe duke rrotulluar bastunin 

nën gjunjë.

Doktor Gjeniu Sfida për trurin! 

32 

32 

1 Vargu numerik 

A I S Ë R I T H 

Në vargun e mëposhtëm të numrave cili S Ë 

numër mendon se është në vazhdim? V 

2 

3 

Pak më e vështirë 

Tani mendo cili grup numrash e vazhdon këtë varg? 

Për ekspertët 

E ndërlikuar! 

2 - 3 - 7, 4 - 5 - 6, 6 - 7 - 5 ... 

Udhëtimi 

Një burrë niset në një 

udhëtim prej 900 kilometrash 

dhe, kur ka bërë gjysmën e 

rrugës, vendos të kthehet. 

Kur ka bërë 150 km në kthim, 

vendos ta vazhdojë udhëtimin 

deri në fund. Sa kilometra ka 

përshkruar gjithsej? 

a) 1.350 

b) 1.200 

c) 900 

ç) 1.050 

Mendo... mendo! 

Shumë e lehtë! 

V Ë S H T I R Ë S I A 

V Ë S H T I R Ë S I A 









Zarfet do të pranohen deri më datën 30.04.2011.

Fituesi i konkursit “Doktor Gjeniu”, për 

muajin shkurt është Ergi Xhanaj, klasa e 

dytë, Shkolla “Niket Dardani” Tiranë. 

Përgjigjet e numrit të kaluar: 

1. rosa; pula 

2. 3; 8; 1; 6 

Nga të gjitha zarfet që erdhën në redaksi, 

vetëm 5 prej tyre kishin përgjigje të 

sakta. Sipas rregullores së konkursit, 

komisioni tërhoqi njërin prej tyre. 

Së shpejti 

në librari... 

Grupsa, më njihni mua? Unë jam dr. Gjeniu. Nuk është hera e parë që 

shihemi bashkë. Për ju lexuesit e rregullt unë kam dhënë disa lojëra. 

Më shumë se lojëra ato janë një sfidë e vërtetë për trurin. A keni 

dëshirë të vini në provë veten? 

Lojërat janë argëtuese edhe vënë në punë trurin. Pyetjet kanë 

vështirësi të ndryshme. Për ata që përgjigjen saktë ka edhe shpërblim. 

Mos ngurroni të luani. 

Gjeni përgjigjet e pyetjeve dhe 

më pas plotësoni kuponin në 

fund të faqes duke rrethuar 

alternativat e sakta të përgjigjeve. 

Kështu do të bëheni pjesëmarrës 

në konkursin “Sfida për trurin”. 

Kuponin e plotësuar priteni dhe futeni në një zarf dhe dërgojeni në adresën: 

ALBAS-grup, rr. Budi, pall. Classic Construction, zyra nr. 2, tiranë. 

Zarfet me përgjigjet e sakta do të seleksionohen. Fituesi do të përzgjidhet në 

formë llotarie nga komisioni i redaksisë, i përbërë nga tre mësues. Çmimi është 

seria e atlaseve. 

Këto atlase janë vërtet një pasuri e rrallë për bibliotekën tuaj. Ato përmbajnë njohuri 

themelore nga të gjitha fushat e shkencave shoqërore e natyrore. Do t’ju shërbejnë 

padyshim gjatë gjithë viteve të shkollimit. 

Emri: _________________________ Mbiemri: _________________________ 

Adresa: _________________________ Qyteti: _________________________ 

Tel: _________________________ e-mail: _________________________ 

Përgjigjet: 1. a) b) c) ç) 

2. a) b) c) ç) 

3. a) b) c) ç) 

33

7 xhuxhat 

- një mjedis argëtues, tërheqës dhe i sigurtë për fëmijët tuaj. 

Qendra argëtuese është e hapur çdo ditë të 

javës, duke ofruar zbavitje për fëmijët dhe 

relaks për prindërit. 

Por jo vetëm kaq. Çdo të shtunë dhe të diel, 

për kënaqësinë tuaj do të jenë të pranishëm 

animatorët dhe magjistari Chris Brent me 

numrat e tij magjikë. Këtu organizohen 

vazhdimisht aktivitete, festa dhe ditëlindje, sipas 

kërkesave dhe dëshirave tuaja. 

Ju mirëpresim te “7 Xhuxhat” 

Kristal Center, Tiranë: 

Cel: +355 692514105 / +355 692055585

Edhe ka 

Fillimet... 

Në vitin 1963 senatori amerikan Gejlord 

Nelson filloi të shqetësohej për planetin tonë 

(senator është personi që populli i SHBA-së 

zgjedh për të ndihmuar presidentin të hartojë 

ligjet). Nelsoni e dinte që bota jonë po bëhej 

gjithmonë e më e pisët dhe një numër i madh 

bimësh dhe kafshësh po zhdukeshin. Ai pyeste 

veten përse njerëzit nuk mundoheshin ta 

zgjidhnin këtë problem. Ai foli me Presidentin 

dhe ligjbërësit e tjerë dhe së bashku vendosën 

të flisnin me popullsinë për këtë problem. 

Megjithatë, pak njerëz ishin pjesëmarrës në 

diskutime dhe aktivitete. 

ditën 

e 

vet... 

Toka do të ketë 1 ditë!! 

Në vitin 1969, Senatori Nelson kishte një ide të re. Ai vendosi të caktonte 

një ditë të veçantë për t’i informuar të gjithë njerëzit se ata duhet të ishin 

më të kujdesshëm ndja mjedisit natyror, për ta mbrojtur dhe ruajtur atë. Ai 

u dërgoi letra të gjitha shkollave dhe shkroi një artikull në një revistë për t’i 

informuar nxënësit për aktivitetin (ai e dinte që fëmijët do ta ndihmonin). 

Dita e parë e Tokës u mbajt në 22 Prill 1970. 

Njerëz nga e gjithë SHBA-ja premtuan të ndihmonin në kujdesin 

ndaj mjedisit. Që atëherë, Dita e Tokës u bë e njohur në gjithë 

botën. Njerëzit dinë që ka probleme për të cilat duhet të punojnë 

dhe kjo është dita e veçantë për të vëzhguar planetin dhe për të 

kuptuar se çfarë duhet të ndryshojë. A nuk është e mrekullueshme? 

Nelsoni ishte vetëm një njeri, i cili punoi shumë derisa të gjithë njerëzit 

filluan të punonin së bashku për të ndihmuar botën. 

35

36 

Disa të dhëna për Ditën e Tokës: 

Çfarë është ekologjia? 

- Mbi 20 milion amerikanë ishin pjesëmarrës në Ditën e parë të Tokës. 

- Dita e Tokës është vendosur të jetë në 22 Prill, pasi kjo ditë konsiderohet dita e parë 

e pranverës në Hemisferën e Veriut dhe dita e parë e Vjeshtës në Hemisferën e 

Jugut. Ndërsa më 22 Mars është vendosur të jetë Dita Botërore e Ujit. 

Toka është shtëpia jonë e përbashkët. Ne kemi vetëm një planet ku jetojmë dhe 

askush nuk mund ta ruajë përveç nesh! 

Sa mirë është kur secili jep ndihmesën e tij për t’u kujdesur për planetin tonë! 

Unë 

Ekologjia është shkenca 

që studion marrëdhëniet 

midis gjallesave dhe 

mjedisit ku ato jetojnë. 

Për shembull, ne njerëzit 

jemi gjallesa dhe mjedisi 

në të cilin ne jetojmë është 

planeti Tokë. Në disa vende, 

ekologjia ka disa vjet që studiohet 

si lëndë shkollore. Ajo jep njohuri 

për edukimin mjedisor dhe i mëson 

fëmijët të duan mjedisin ku jetojnë 

dhe ta mbajnë pastër atë.

R 

si RICIKLIM... 

Një ndër mënyrat sesi ne mund të ndihmojmë mjedisin ku 

jetojmë është riciklimi. Të riciklosh do të thotë të krijosh 

objekte të reja nga objekte që nuk i përdorim më. Në botë 

janë ngritur fabrika të mëdha, të cilat përpunojnë materialet 

e përdorura për të bërë të reja. 

Çdo ditë, tonelata mbeturina mblidhen nga shtëpitë, zyrat, 

shkollat dhe organizatat e tjera. Mjaft objekte që përdorim 

në jetën e përditshme mund të ripërdoren, si për shembull, 

ne mund të shkruajmë në të dyja faqet e një flete, duke 

shpëtuar në këtë mënyrë shumë pemë. 

Procesi i riciklimit është një zinxhir i vazhdueshëm në të 

cilin materialet e hedhura përpunohen dhe kthehen sërish 

në produkte. Nëpërmjet blerjes së produkteve të ricikluara 

ju mbështetni industrinë e prodhimit të këtyre produkteve, 

ndaj zinxhiri vazhdon. 

Në vend që të përdorim qese plastike kur shkojmë për të 

blerë, ne mund të përdorim çanta rrobe ose letre dhe të 

kursejmë mjaft energji dhe kështu ndihmojmë në pakësimin 

e sasisë së mbeturinave. 

Në mënyrë që mbeturinat të riciklohen, kur hidhen ndahen 

në kosha të veçantë. Në një kosh hidhen mbeturinat e 

letrës, në një tjetër shishet e qelqit, në një tjetër produktet 

plastike dhe në një kosh tjetër kanoçet e aluminit apo 

objektet metalike. 

3

38 

“Tregime “Tregime ekologjike” 

ekologjike” 

nga vetë fëmijët fëmijët 

Isha tokë.... tani jam një tullë 

Dikur unë isha tokë. Kur lagesha nga shiu pranveror kthehesha në baltë dhe kur frynte erë, 

ajo merrte me vete kokrrizat e pluhurit tim. Një ditë ndjeva hapa të rëndë që ecnin mbi mua. 

Pastaj një lopatë hekuri më mori dhe më vendosi mbi një kamion. Atje u takova me pjesë të 

tjera balte. Kaluam disa ditë në lagështirë, më dhanë formë, pastaj vizitova një furrë dhe pastaj 

më paketuan e më çuan diku tjetër. Tani më kanë ngulur në mur dhe përditë luaj me top me 

disa fëmijë. Sa e lumtur që jam! (Asia, 10 vjeç) 

Isha një thes, tani jam një fletore 

Isha një thes letre. Gjithmonë qëndroja shuk mbi dysheme: zotëria im ishte shumë i shkujdesur 

dhe më harronte poshtë mobileve. Një herë qëndrova poshtë dollapit tërë verën, derisa në 

vjeshtë dikush më mori dhe më çoi në një fabrikë ku gjërat ndryshojnë formën si me magji. 

Atje u shndërrova në një fletore shkrimi. Tani jam i lumtur. Jam sërish i dobishëm dhe një vajzë 

e sjellshme shkruan detyrat e shtëpisë në faqet e mia! (Elio, 11 vjeç) 

Isha një shishe plastike, tani jam një top i vogël 

Dikur unë isha një shishe. Brenda meje mbaja lëngje të ndryshme për njerëzit. Mbaja ujë, çaj, 

lëng portokalli dhe koka-kola. Fëmijët e hidhnin nëpër gota dhe e pinin me qejf lëngun që 

mbaja unë, duke bërë “Gëzuar!”. Por tani jam brenda një koshi lodrash bashkë me qindra lodra 

të tjera. Jam një top i vogël që fluturon sa andej-këndej. Ndoshta një ditë do të më kafshojë 

ndonjë qen dhe do të shqyej në qindra copa: ndoshta pastaj do të kthehem sërish në shishe 

plastike! (Megi, 10 vjeçe) 

Marrë nga Dita Botërore e Ujit, Tiranë

Të dashur gupsa, 

të shtunën, më datë 23 

prill 2011, do të organizojmë një 

aktivitet për mbrojtjen e mjedisit me 

temë “Riciklimi”. 

Aktiviteti do të zhvillohet në orën 10:30 te 

“Amfiteatri”, te Kodrat e Liqenit Artificial, Tiranë. 

Ata që do të marrin pjesë do të ndihmojnë në 

pastrimin e mjedisit përreth dhe do të diskutojnë së 

bashku rreth problemeve të ndotjes së mjedisit. 

Mund të sillni me vete lodra, veshje apo libra, të cilat 

do t’u shpërndahen fëmijëve në nevojë. 

Së bashku do të krijojnë punime artistike me 

materiale të riciklueshme dhe do të marrin pjesë 

në konkursin “Grupsat për Tokën”. 

Për grupsat që nuk kanë mundësi të marrin 

pjesë, mirëpresim piktura, vizatime, vjersha 

deri në datën 22 prill në adresën: 

ALBAS-grup, rr. Budi, pall. Classic 

Construction, zyra nr. 2, 

Tiranë. 

23 prill 2011 

Të kujdesemi 

për 

n a tyrën 

3

40 

40 

E dashur revista “Grupsat” 

Unë jam Marida. Jam në klasën V. Jetoj në Lezhë. Dëshira ime është që kur të rritem të bëhem 

arkitekte, sepse kam dorë për pikturë dhe më pëlqen të bëj skica. Gjithçka filloi kur unë isha e vogël dhe 

luaja me kube formuese. Kisha shumë fantazi të ndërtoja ndërtesa të ndryshme. E di që kjo fushë që kam 

zgjedhur nuk është e lehtë, por unë do të përpiqem me gjitha forcat e mia që t’ia arrij qëllimit. Dëshira ime 

më e madhe është që edhe në vendin tonë të mund të ndërtojmë qiellgërvishtës, ashtu si në Nju Jork. 

Faleminderit që më dhatë mundësinë të shkruaj në revistën tuaj. 

Me respekt Marida Ndreu 

Kur Kur të të rritem. rritem. . 

Marida Ndreu 

Dua të bëhem arkitekte, sepse 

është punë shumë e bukur dhe 

më pëlqen të vizatoj një shtëpi 

me fytyrë të qeshur dhe burrat 

punëtorë ta ndërtojnë dhe ta 

ngjyrosin si dua unë. 

Ilira Pina, 5 vjeçe 

E dashur redaksi! 

Unë quhem Miklea Xhixha. 

Jam 10 vjeçe dhe jam në klasën 

e katërt. Pasioni im është 

piktura dhe kur të rritem do 

të bëhem arkitekte. Shoqet e 

mia të klasës habiten që unë 

vizatoj aq bukur. Unë kam një 

vëlla, i cili është 15 vjeç. Ai 

më ndihmon të pikturoj. Unë 

jam shumë e kënaqur që kam 

një vëlla që më ndihmon sa herë 

kam nevojë. 

Urime nga unë, 

Miklea Xhixha.

. 

Ilira Pina 

Miklea Xhixha 

dua të bëhem 

ARKiTEKTE. 

ARKiTEKTE. 

Faleminderit Marida, Miklea dhe Ilira për letrat që na 

keni dërguar. Shumë fëmijë kanë dëshirë të bëhen mjekë, 

farmacistë, balerinë, këngëtarë, por ajo që na çuditi, ishte 

se këtë radhë Grupsat donin të bëheshin arkitektë! Ky 

profesion është mjaft interesant dhe plot fantazi! Prandaj 

vendosëm t’ju flasim për të. 

Arkitekti merret me planifikimin, projektimin dhe 

mbikëqyrjen e ndërtimit të ndërtesave. Për t’u bërë 

arkitekt në të ardhmen, duhet të mësosh shumë 

matematikë, fizikë, shkenca shoqërore, pikturë, skulpturë, 

fotografi dhe sigurisht, anglisht. Imagjinoni të keni një 

klient të huaj dhe të mos dini gjuhën për të komunikuar 

me të! Mjaft projekte arkitekture projektohen me anë 

të kompjuterit, prandaj është e nevojshme të dini ta 

përdorni mirë edhe atë. 

41

Si duhet të jetë një ndërtesë? 

5 arsye përse të bëhesh arkitekt 

42 

1. Është profesion interesant. 

2. Është profesion krijues dhe sfidues. 

3. Mund të takosh njerëz të këndshëm dhe interesantë. 

Arkitektët zakonisht punojnë në grupe pune me inxhinierë apo 

klientë të ndryshëm. Duke njohur persona të profesioneve të 

ndryshme, shkëmben ide dhe fiton përvojë. 

4. Ajo çfarë ti ndërton, ka me të vërtetë rëndësi! Imagjino se 

sa shumë zyra gjenden në një ndërtesë 20-katëshe apo sa shumë 

familje banojnë në një kompleks pallatesh. E rëndësishme është 

që vepra jote do të jetë e vlerësuar dhe në shërbim të njerëzve. 

1. Funksionale (e dobishme për 

njerëzit) 

2. E sigurt (e qëndrueshme) 

3. Dhe pse jo... e bukur 

5. Mund të jesh shefi i vetes! 

Mjaft arkitektë kanë hapur studiot 

e tyre vetëm (ose me shokë të tjerë 

arkitektë) dhe nuk shqetësohen 

t’u japin llogari shefave... por 

vetëm klientëve, për të cilët duhet 

të projektojnë ndërtesat.

Pak histori... 

Arkitektura është arti dhe shkenca 

e projektimit dhe e ndërtimit të 

ndërtesave dhe strukturave të tjera. 

Profesioni i arkitektit është ndër 

profesionet më të vjetra të botës. 

Ai ka lindur kur njerëzit vendosën 

të ndërtonin shtëpitë e para për të 

banuar në to. Sigurisht, atë kohë 

shtëpitë kanë qenë mjaft të thjeshta, 

prej kashte, druri apo guri dhe 

njëkatëshe. 

Ç’arkitekt 

dëshiron të 

bëhesh? 

1. Arkitekti i banesave 

- merret me 

projektimin e 

ndërtesave të 

banueshme 

(shtëpitë, pallatet, 

etj.) dhe mobilimin e 

tyre. 

2. Arkitekti i qendrave 

të biznesit - merret 

me projektimin 

e ndërtesave të 

ndryshme të biznesit 

(qendrat tregtare, 

zyrat, etj.) 

3. Arkitekti industrial 

– merret me 

ndërtimin e 

objekteve të 

ndryshme, duke u 

nisur nga urat e deri 

tek anijet dhe trenat. 

4. Arkitekti i peizazhit 

– merret me 

projektimin e 

hapësirave të 

jashtme, për 

shembull, të 

parqeve, oborreve 

etj. 

43

Prej atëherë ka kaluar shumë 

kohë dhe arkitektura është 

zhvilluar gjithmonë e më 

shumë. Mjafton të përmendim 

piramidat e Egjiptit apo 

Parntenonin, si dhe katedralet 

e kështjellat madhështore të 

ndërtuara gjatë periudhës së 

Mesjetës. Deri në këtë kohë 

nuk njiheshin arkitektët që i 

kishin projektuar këto ndërtesa, 

por vetëm ata që kishin paguar 

për ndërtimin e tyre. 

Gjatë Rilindjes e pas saj ndërtesat filluan të merrnin emrat e arkitektëve që i kishin projektuar. 

Pas shek. XX filloi projektimi i ndërtesave të mëdha, nga pallatet e banimit, deri tek qiellgërvishtësit që ngrihen në qiejt 

e qyteteve më të mëdha. 

Ndër njerëzit e njohur që hodhën bazat e arkitekturës moderne janë Sim Van der Ryn dhe Ian Mek Harg në vitet ’60-’70 

në SHBA, Brenda dhe Robert Vejl në Mbretërinë e Bashkuar dhe në Zelandën e Re. 

Tre qiellgërvishtësit më të famshëm 

Empir State 

Building 

Neë York, SHBA 

lartësia: 443,2 metra 

Viti i ndërtimit: 

1929-1931 

Përdorimi: 

Qendër biznesi 

dhe pikë turistike 

44 

Burj Al Arab, 

Dubai, Emiratet e 

Bashkuara Arabe 

Lartësia: 

320,96 metra 

Viti i ndërtimit: 

1994-1999 

Përdorimi: 

Hotel me 5 yje

Space Needle, 

Magjia e perspektivës 

Seattle, SHBA 

lartësia: 148,41 metra 

Viti i ndërtimit: 1961-1962 

Përdorimi: Qendër argëtimi 

dhe pikë turistike 

Arkitekti 

nuk është piktor, por dhe piktori nuk është arkitekt. 

Edhe pse në të shumtën e rasteve një piktor mund të bëhet një arkitekt 

i famshëm. Piktori, në telajon e tij,mund të bëjë çdo gjë, të pikturojë me penel, me 

gishta, madje ka dhe nga ata të “çmendur fare” që i derdhin bojërat drejtpërdrejt 

në të. Po ashtu, dhe arkitekti në fletën e tij mund të bëjë çdo gjë, nga format më të 

thjeshta, deri te më të çuditshmet. Por ndryshe nga piktori, ai është më “serioz” e 

më i “rregullt”, përdor lapsin, vizoren dhe kompastin. 

Çdo pikë, çdo vijë e drejtë apo e lakuar duhet të bëhet brenda rregullave. Imagjinoni 

çfarë mund të ndodhte, nëse bëni gabim një vijë... Do të projektonit një pallat të 

shtrembër si Kulla e Pizës! 

Vërtet ka shumë rregulla, por arkitektura është shumë zbavitëse. Si 

thoni të mësojmë mësimin e parë dhe më të rëndësishëm për një 

arkitekt, perspektivën? Ju pëlqen ideja? 

Perspektiva është pamja e objekteve 

në hapësirë në varësi të distancës së 

tyre nga shikuesi. 

Hapi 1. Bëj një vijë horizontale 

afërsisht në mesin e fletës dhe në të 

cakto një pikë. Nisur nga pika bëj dy vija 

në drejtimin tënd. Mos harro, duhet t’i 

bësh me vizore! 

Hapi 2. Bëj rrugën e këmbësorëve, 

e cila duhet të vijë duke u ngushtuar. Tani 

vizato kodrat (për ato nuk ka nevojë për 

vizore). 

Hapi 3. Vizato gjithashtu, një gardh 

me vizore. Dërrasat e gardhit duhet të 

zvogëlohen dhe të jenë sa më afër njëratjetrës 

sa më shumë t’u afrohen pikës. 

Hapi 4. Shto retë... dhe ngjyrose 

vizatimin tënd. Ti sapo ke bërë një rrugë në 

perspektivë! 

Por, a do të zbulosh Magjinë e Perspektivës? 

Nëse po, bëj dy pemë të zeza me përmasa 

të njëjta. Vendosi ato mbi pikturën që sapo 

bëre: njërën larg pikës dhe tjetrën afër saj. 

A të besohet që kanë përmasa të njëjta? Kjo 

është magjia e perspektivës... iluzioni optik! 

1 

2 

3 

4

Përshëndetje! 

Jam Ihsmira, 10 vjeçe dhe dua të shkruaj diçka për qentë 

(të cilët i adhuroj shumë). 

Unë kam një qen, i cili quhet Rubi dhe është i racës Haski. 

Për të gjithë ata që kanë qen, së pari duhet të njohin racën 

dhe më pas t’i vënë një emër, i cili është mirë t’i përshtatet 

tipareve të tij. 

Dita e parë për qenin është shumë e 

rëndësishme. Kur të sillni qenin tuaj në shtëpi duhet ta 

lini të ambientohet me shtëpinë e tij të re. Nuk duhet 

t’i afroheni shumë për ta përkëdhelur, sepse ai mund të 

trembet. Është e rëndësishme t’i krijoni një mjedis të tijin 

të rehatshëm. Hidhini ushqim, në mënyrë që ai të krijojë 

me ju një lidhje të mirë. Provoni t’i afroheni, por nëse ai 

ju largohet, është më mirë t’i jepni pak kohë. 

Dita e dytë. Në mëngjesin e ditës së dytë duhet 

ta përkëdhelni pak dhe me siguri që ai do t’ju afrohet. 

Nëse jo, atëherë provoni të luani pak me të. Më pas, duhet 

të përgatitni banjën e tij të parë, sigurisht me ndihmën e 

prindërve. Sigurohuni që uji të mos jetë shumë i nxehtë, 

46 

Mirë se v 

qeni im 

Grupsa, sa mirë që erdhi numri i ri! Ju 

kushedi prisni ndonjë kafshë të çuditshme 

të xhunglës edhe në këtë numër. Ashtu 

mendoja edhe unë, por një grupse e 

lezetshme më shkroi një letër dhe më bëri 

të ndërroja mendje. 

Do të flas për mikun me katër këmbë më të 

mirë të njeriut. Është lozonjar, i dashur dhe 

sidomos besnik. E gjeni dot për kë bëhet 

fjalë? 

Pikërisht për qenin. Më shumë se kafshë, 

është një mik i vërtetë dhe madje shumë i 

zgjuar. 

Edhe nxënësja ihsimra Cabej e shkollës 

“Turgut Ozal” mendon kështu dhe po ju lë 

ta lexoni, sepse ajo ka shkruar diçka shumë 

interesante. 

pasi kjo nuk u pëlqen qenve. Gjithashtu, përpiquni ta 

thani me peshqir sepse tharësja e flokëve mund t’i 

trembë ata. Merrni një krehër (por jo krehrin tuaj të 

flokëve) dhe kriheni me durim. Kjo krijon një lidhje mes 

jush dhe qenit. Nuk duhet ta lani atë shumë shpesh, pasi 

fillojnë t’i bien qimet dhe mund t`ju shkaktojë ndonjë 

alergji. 

Dita e tretë. Nëse ende nuk keni krijuar një 

lidhje me qenin është koha për një shëtitje, që duhet të 

bëhet çdo ditë në një orë të caktuar. Në këtë mënyrë 

ju i vendosni qenit tuaj një orar për të kryer nevojat e 

tij personale. 

Qentë kanë qejf të luajnë, të vrapojnë, të shëtisin, të 

përkëdhelen, të krijojnë miqësi, të ushqehen. 

Qentë tremben nga makina qethëse, tharësja e 

flokëve, lavatriçja, fshesa me korrent, fishekzjarrët dhe 

bubullimat (kur këto gjëra ndodhin, është mirë të rrini 

bashkë me qenin tuaj në dhomë). 

Mos harroni asnjëherë vaksinat, sepse ato janë të 

rëndësishme si për shëndetin e qenit tuaj, ashtu edhe 

për shëndetin tuaj dhe të njerëzve të tjerë të familjes.

ini në 

E falënderojmë shumë 

ihsmirën për letrën e saj. 

Besoj se do i ndiqni këshillat 

që ajo ka shkruar se si të 

miqësohemi me qenin tonë 

të parë. 

Përmenda më parë se një 

cilësi shumë e mirë e qenve 

është besnikëria. Përveçse 

shumë të dashur, ata nuk 

e lënë kurrë të zotin. Një 

shembull shumë i mirë është 

Haçikoja (Hachiko). Po kush 

është Haçikoja? E lexojmë 

më poshtë. 

xhungël 

Historia e Haçikos 

Haçikoja ishte një qenushe e bardhë e racës Akita 

Inu. Lindi në Odate (Japoni) më 1923 në muajin 

nëntor dhe kur mbushi dy muaj u adoptua nga 

profesori Ueno Eizaburo, i cili jepte mësim në 

universitetin e Tokios. 

Ajo filloi ta shoqëronte çdo ditë të zotin e saj në 

stacionin e Shibujas, nga i cili ai nisej për në punë. 

Në orën 3 të pasdites Haçikoja kthehej te stacioni 

nga ku kthehej profesori. 

Në 27 maj 1925 Ueno pëson një infarkt në zemër 

dhe vdes gjatë kohës që jepte mësim. Haçikoja, si 

gjithmonë, e priste të zotin te stacioni, por ai nuk 

mund të kthehej më. 

Edhe pse Ueno nuk do të kthehej, Haçikoja e priste 

çdo ditë me durim kthimin e tij. Historia e kësaj 

qenusheje që priste çdo ditë në të njëjtin vend u 

përhap në të gjithë Japoninë. Nga i gjithë ishulli vinin 

njerëz për ta parë këtë qenushe kaq besnike, për ta 

përkëdhelur e disa për ta ushqyer. Kështu kaluan 

rreth dhjetë vjet, derisa më 17 mars 1934 Haçikoja 

ngordhi, në pritje të të zotit të saj. 

Lajmi për qenushin u përhap menjëherë, kudo nëpër 

Japoni dhe u bë zi kombëtare. U mblodhën fonde 

nga të cilat skulptori Shou Ando bëri skulpturën e 

Haçikos në vendin ku ajo priste Ueno Eizaburon. 

Në atë stacion nuk është më e njëjta skulpturë, 

sepse në Luftën e Dytë Botërore u shkri për t’u 

kthyer në armë. Djali i Shou Andos, Takushi, 

e rikrijoi skulpturën e Haçikos, e cila edhe sot 

vizitohet nga adhuruesit e qenve, por edhe nga 

çifte të dashuruarish, për shkak se simbolizon 

besnikërinë dhe dashurinë e pastër. 

4

E pas kësaj historie unë dua t’ju 

tregoj disa miq të çuditshëm e 

të lezetshëm njëkohësisht. Ata 

kanë secili karakterin e tyre, por 

ata mbeten miq shumë të mirë e 

të këndshëm. 

– një trup i gjatë e 

me këmbë të shkurtra, 

trim, i dashur dhe 

shumë i gjallë. Një 

mbrojtës dhe mik 

fantastik. 

48 

Shkurtabiqi gjerman 

Shkurtabiqi gjerman 

– rrudha-rrudha, 

shumë i zgjuar, me 

dinjitet të fortë dhe 

pak snob. 

Sharpe 

Komodor 

– lufton me ujqërit 

e arinjtë për të 

mbrojtur kopetë, 

shumë i bindur e i 

dashur me të zotin. 

– një 

shoqërues 

shumë i ëmbël, 

simpatik dhe i 

lezetshëm. 

Barbonçino 

Barbonçino 

– ju me siguri keni 

dëgjuar për 101 

dalmatët. Ky qenush 

me pulla është shumë i 

dashur dhe gjithmonë në 

qejf për lojëra. 

Dalmat 

Dalmat

– qenush mistrec, 

i lëvizshëm dhe 

i shkathët. Një 

qenush i tillë i 

njohur është Pini. 

– shumë i dashur 

në familje, 

i urtë dhe i 

kujdesshëm. 

Maltez 

Maltez 

Bishon frise 

Bishon frise 

– shumë kokëfortë, 

çapkën, i lëvizshëm 

dhe shumë i dashur 

me fëmijët. 

Çiuaua 

Kiti 

Bianka 

Rubi 

Levier Afgan 

– ky qen është shumë 

krenar dhe vështirë për 

t’u bindur, ndaj mënyrat 

e këqija nuk hyjnë në 

punë, vetëm ëmbëlsia 

dhe dashuria mund t’ua 

kthejnë mendjen. 

Emri i maces time është Kiti. 

Ajo është 2 vjeçe .Kiti është 

femër. Ushqimi i saj i pëlqyer 

është qumështi, mishi dhe ushqimi 

i saj veçanërisht për mace. 

Unë kujdesem shumë për macen 

time sepse është shumë e mirë. 

Unë luaj me Kitin çdo ditë kur 

mbaroj mësimet. 

Ida Ndreu 

Grupsa të dashur, unë e di 

që mjaft prej jush mbajnë 

kafshë në shtëpi, qen, 

mace peshq, breshka... Ju 

ftoj të dërgoni fotografitë 

e kafshëve tuaja shtëpiake 

për konkursin tonë. 

Fotoja më e bukur 

do të përzgjidhet nga 

personazhet e revistës 

dhe fituesi i konkursit 

të grupsave do të 

intervistohet bashkë me të 

zotin nga gazetarja jonë, 

Urdi! 

Adresa: Rr. “Budi”, Pall. 

“Classic Construction”, 

zyra nr. 2 Tirane 

e-mail: 

revistagrupsat.albas@gmail.com 

4

Face painting 

50 

Do të përpiqem të tregoj 

se si të pikturojmë hap pas 

hapi fytyrën. Duke e parë si 

veprohet, ti e ke të thjeshtë 

ta praktikosh edhe vetë te 

motra, vëllai, shoku apo 

shoqja jote apo edhe në 

fytyrën tënde. 

Materialet 

- bojëra të posaçme për 

lëkurë 

- sfungjer 

- penela 

- enë me ujë 

- peceta 

Para se të filloni pikturën kontrolloni 

fytyrën e fëmijës që të mos ketë 

puçrra, plagë apo vende të skuqura 

(të irrituara). 

Nuk ka nevojë për të vënë ndonjë 

krem para se të përdoren ngjyrat. 

Fytyra duhet të jetë e pastër dhe 

e thatë. Nëse flokët janë të gjatë, 

vendosni një rreth, që të mos ju 

pengojnë dhe të mos bëhen pis. 

Pikturat hiqet me ujë 

dhe sapun.

1 

2 

3 

1 

2 

3 

Me një sfungjer do të lyejmë të gjithë fytyrën me 

bojë të bardhë. 

Pasi boja e bardhë të jetë tharë, me një penel 

me bojë të zezë do të bëjmë pulla në fytyrë dhe 

njërin sy do ta lyejmë me të zezë. 

Në fund, do të pikturojmë mustaqet e qenushit 

dhe gjuhën si në figurë. 

Lepurushja 

Në këtë vizatim fytyre do të pikturojmë një lepurush. 

Me të bardhë do të lyejmë pjesën e fytyrës sipër buzës 

deri te sytë. Pastaj në ballë do të pikturojmë, gjithmonë 

me të bardhë, formën e dy veshëve, gjithashtu do të 

lyejmë pak edhe buzën e poshtme si në figurë. 

Qenushi 

Kur boja mos të jetë më e njomë, me ngjyrë rozë do të pikturojmë siluetën e lepurushit. 

Në fund do të kujdesemi për detajet. Do të pikturojmë hundën, mustaqet dhe të 

bardhën e buzëve, që të duket si dhëmbët e lepurushit, do ta ndajmë me një vijë të zezë. 

(Lepurushit mund t’i shtojmë edhe detaje të tjera sipas dëshirës.) 

51

52 

Mirë se erdhët në rubrikën time 

grupsa! Ju jeni pacientët më të mirë 

që kam pasur ndonjëherë, sepse 

i zbatoni këshillat e mia dhe nuk 

sëmureni. Ja ku erdhi dhe pranvera 

dhe ne, më në fund, mund të dalim 

e të luajmë sa më shumë. Në këtë 

numër unë do t’ju flas për motorin e 

trupit. Nuk është si ai i makinave, por 

ai na bën të mundur të lëvizim dhe 

të jetojmë. 

Motori i trupit 

Me siguri arrini ta dëgjoni tik-takun e orës së vogël brenda 

jush! Edhe më shumë dëgjohet kur bëni aktivitete sportive, 

kur trembeni shumë apo kur bini në dashuri, sepse në 

këto raste zemra rreh me shpejtësi të madhe. Zemra rreh 

60 deri në 100 herë çdo minutë. Nëse jeton 70 vjet, zemra 

jote do të ketë rrahur të paktën 2500 milion herë. 

Zemra është një muskul që gjendet në mesin e kraharorit. 

Për ta ditur sa e madhe është, mjafton të shikoni grushtin e 

tuaj të mbledhur: pak a shumë ajo është forma dhe madhësia 

e saj. Është një bombë me shumë ritëm, e cila ka një mision: 

të dërgojë gjak, bashkë me oksigjenin që kemi thithur dhe 

ushqimet që kemi ngrënë, në të gjithë trupin. Rreth 7000 

litra gjak qarkullojnë në zemrën tonë dhe shpërndahen nëpër 

vena dhe arterie deri në kapilarët më të vegjël. 

Si është e ndërtuar zemra? 

Zemra është e ndarë në katër dhoma: dy parabarkushe dhe 

dy barkushe, të cilat punojnë së bashku si një ekip. Madje, 

zemra ka dhe disa valvula, të cilat hapen dhe mbyllen për 

të mundësuar qarkullimin e gjakut në trup. Parabarkushet 

mbushen me gjak. Gjaku kalon te barkushet dhe ato e nxjerrin 

për ta shpërndarë nëpër trup. Gjatë kësaj kohe veshoret 

mbushen sërish dhe pompojnë pa pushim. 

Arteriet janë enët e gjakut më të mëdha që kemi për të 

marrë gjakun e për ta çuar në pjesën tjetër të trupit. Ndërsa 

vena janë enë gjaku të vogla, të cilat transportojnë gjakun. 

Kapilarët janë enë gjaku që lidhen me venat dhe arteriet që 

çojnë gjakun dhe lëndët ushqyese tek të gjitha qelizat. 

V

+ + + 

ITAMINA 

... sa mirë që kemi 

DR. LUZIN ! 

Grupsa të dashur, 

keni vetëm një zemër. Ajo punon 

për ju pa u lodhur, prandaj duhet 

të kujdeseni: bëni sa më shumë 

lëvizje dhe ushqehuni mirë. A ka 

gjë më të bukur, sesa të dilni e të 

shijoni ditët e bukura pranverore? 

Lojërat ju ndihmojnë shumë dhe 

Dr. Luzi do t’ju tregojë përse. 

Përse duhet të ushtrojmë sporte? 

1. Fëmijët që ushtrojnë sporte mësojnë të punojnë në grup. Një 

pjesë e madhe e sporteve luhen në skuadra, si basketbolli, futbolli 

dhe kërkojnë bashkëpunim ndërmjet anëtarëve të skuadrës. 

2. Fëmijët që ushtrojnë sporte marrin nota më të mira. Ju mund të 

mendoni se, nëse kryeni aktivitete sportive nuk do të keni kohë për 

të mësuar, por studiuesit thonë që sportet përmirësojnë kujtesën, 

përqendrimin dhe të mësuarit. 

3. Kur luan lojëra apo sporte ndihesh më i qetë dhe krijon miqësi 

të reja. Kur kryen ushtrime, truri yt lëshon një substancë të quajtur 

endorfinë, e cila të bën të ndihesh më i lumtur. 

4. Siç e thamë më lart, zemra është muskul mjaft i rëndësishëm për 

trupin. Nëse praktikoni sporte do ta bëni zemrën tuaj më të lumtur. 

5. Duke luajtur sporte ruani ekuilibrin e trupit tuaj dhe forconi 

muskujt. Kur ushqeheni fitoni mjaft kalori të dobishme për trupin 

dhe, nëse luajni, do t’ju duhen edhe më shumë kalori. Nëse nuk 

ushtrohemi, do të na duhen më pak kalori dhe do të jeni më pak të 

shëndetshëm. 

E shihni sa përfitime ka të 

praktikuarit e sporteve? 

Bëni kujdes të mos luani 

nëse jeni të plagosur apo ju 

dhemb diçka. Mos harroni 

të vishni mbrojtëse nëse 

rrëzoheni dhe vriteni shpesh. 

53

Inspektor 

Tini 

Dita 

7 

1. 

Si është e mundur Pini, që Lea na shpëton gjithmonë?! 

Ajo vajzë është shumë e shkathët, por këtë herë duhet 

ta gjejmë patjetër! Shokët dhe shoqet e saj i ka marrë 

malli për të. Duhet të nisemi sërish në udhëtim! E di ti 

Pini, që edhe ne kemi shokë të mirë? Për shembull, Anja 

Bardhoshi, e cila na ndihmoi të gjenim se për ku është 

nisur Lea! Pini, sot do të fluturojmë drejt Francës! Më 

lumturon kjo ide, e di pse? Në Francë ka brioshë! 

Dhe jo vetëm. Franca njihet për 

gatimet e saj të shijshme. Në Francë 

prodhohen më shumë se 350 lloje 

djathërash. Vera franceze është 

më e mira në botë. Francezët shquhen 

edhe për shampanjën dhe bukën e 

gjatë ose, siç quhet ndryshe, baguette. 

2. 

3. 

Franca 

E dini që Bora Bora 

ndodhet në Francë? 

Kjo është e vërtetë! 

Megjithëse ndodhet në mes 

të oqeanit Paqësor, ky ishull 

i përket shtetit Francez. 

54 

5. 

4. 

Bora Bora 

Fleur-de-lis ose lulja e zambakut është emblema e Francës. 

Marseillaise (Marsejeza) është 

himni kombëtar i Francës, i shkruar 

gjatë revolucionit francez. 

Njëri prej simboleve të Francës është 

gjeli. Ky simbol ka lindur nga një lojë 

fjalësh: francezët e lashtë quheshin “galë” 

dhe në italisht gjelit i thonë “gallo”. 

Maskota e Francës në kampionatin 

botëror të vitit 1998 ishte Footix. 

Dita 

8 

Në mbrëmje arritëm në Paris. Taksisti 

na mori për turistë dhe prandaj i ra nga 

qendra... Sa më nervozoi ky veprim! 

Unë doja të ikja në hotel sa më parë 

që të flija, ai më bënte xhiro... Por ishte 

e pamundur, të të zinte gjumi në Paris. 

Nata duket ditë prej dritave. Ja pse 

kryeqyteti i Francës quhet 

qyteti i Dritave. 

Parisi 

Natën pashë një ëndërr sikur bashkë 

me Pinin ishim në një majë mali dhe 

prej andej shikonim me dylbi Lean. U 

zgjova dhe me njëherë thirra: “Më lindi 

një ide! Nesër do të ngjitemi në majën 

më lartë të Francës!”. Ashtu bëmë. Pa 

u zbardhur nisëm kërkimet.

6. 

Mont Blanc 

(Mali i Bardhë) është mali 

më i lartë në Evropë. Ai 

është pjesë e Alpeve 

Franceze. Është 

4810,45 m i lartë. 

Kulla Eifel 

Harku i Triumfit 

Mont Blanc 

8. 

7. 

Harku i Triumfit, 

një tjetër monument i 

njohur. Është aq i madh, 

sa në vitin 1919 një 

aeroplan kaloi përmes tij. 

Kulla Eifel ndodhet në Paris dhe është 

simboli më i njohur i qytetit. Është 324 metra 

e lartë dhe është ndërtuar në vitin 1889 nga 

inxhinieri Gustav Eifel. 

55

Versaja 

10. 

9. 

Versaja ndodhet 40 minuta larg 

Parisit. Në këtë qytet ndodhet pallati 

i mahnitshëm mbretëror, me kopshtet 

madhështore, i ndërtuar nga Luigji XIV, 

mbret i Francës. 

Katedralja e Notre Damit është kisha 

më e njohur e Francës. Ajo frymëzoi shkrimtarin Viktor 

Hygo për librin “Kurrizo i Notre Damit” dhe më vonë 

Walt Disney-n për filmin vizatimor me të njëjtin emër. 

Uaaaa Pini! Shiko po na 

buzëqeeeeesh Mona Liza! Qenka 

i vërtetë shkrimi që kam lexuar 

dikur për pikturën e Leondardo 

da Vinçit. Në të thuhej se Mona 

Liza ishte piktura më misterioze 

e planetit, njëherë buzëqesh e 

njëherë trishtohet... Largohemi 

Pini, se e di ti, unë këto gjëra i 

kam frikë! 

Të kujtohen Pini, pasditet 

tona para televizorit, duke 

parë filma vizatimorë e duke 

ngrënë kokoshka?!...E mban 

mend filmin tim të preferuar 

“Lady Oscar”? Ngjarjet 

zhvillohen pikërisht në këtë 

pallat! Eh, çfarë filmi ishte! 

Sa kam qarë kur mbaroi!... 

11. 

Lady Oscar 

Louvre (Muzeu i Luvrit) është 

njëri prej muzeve më të mëdha të 

artit në botë. Mes shumë pikturave 

të tjera, në këtë muze ndodhet edhe 

Mona Liza. 

Louvre

12. 

Mjaft firma makinash janë franceze. 

Ju pëlqen të keni një Peugeot, 

Renault apo Citroen? 

Sa u lodhëm dje! I ramë Parisit 

qark, madje lundruam edhe 

në lumin Senë. Po sa më ka 

mërzitur Pini! Nuk lëvizte nga 

vendi. Ishte i hutuar nga një 

sfilatë mode që organizohej 

në rrugë nga stilistë të njohur... 

Sa herë i kam thënë që moda 

s’bën për të! Hëngrëm briosh 

me mollë. Këtu i bëjnë shumë të 

mira. Sot na pret një aventurë 

tjetër, Disneyland-i! Lea patjetër 

do të ketë shkuar atje, është 

ëndrra e çdo fëmije. 

Francezët pëlqejnë 

biçikletat. Prandaj, çdo 

korrik zhvillohet Tour de 

France, një garë çiklizmi që 

zgjat 3 javë. Në të marrin 

pjesë më shumë se 100 

çiklistë nga e gjithë bota. 

Dita 

9 

Disneyland Paris është 

një ndër komplekset më 

të mëdha të lojërave në 

Evropë. Çdo ditë, qindra 

fëmijë nga e gjithë bota 

shkojnë për ta vizituar 

dhe për të parë paradat e 

personazheve të filmave 

të animuar. Aty i gjen të 

gjitha... nga Borëbardha me 

7 xhuxhët e deri te shtëpitë 

e fantazmave... E frikshme 

apo jo? 

Disneyland 

5

58 

58 

Muzikë, personazhe, kërcime, 

fishekzjarrë dhe qindra e mijëra 

njerëz nëpër rrugët e qytetit 

magjik... Sa do më pëlqente 

të jetoja të 365 ditët e vitit 

atje! Dukej tamam si Ishulli i 

lodrave, ku shkoi Pinoku. 

Uaaaa Pini! Po më duket 

vetja sikur jam në një film 

vizatimor... Shiko! Qenka 

dhe Hirushja! Sa e bukur 

është ajo! Si thua, a shkojmë 

dhe ne të bëjmë ca fotografi 

me personazhet tona më të 

dashura? 

Pini, pyesim njëherë Vemjen? 

Edhe “liza në botën e 

çudirave” atij i kërkoi këshilla... 

Zoti Vemje, mos rastësisht 

keni parë një vajzë me flokë 

të verdhë dhe që mban një 

arush me vete??? Qenka kohë 

e humbur me këtë! Më mirë të 

ikim, se filloi parada... 

Shiko Pini... Sa bukur!! Ç’ke që leh përherë? Mos 

ma tërhiq xhaketën, se do ma shqepësh! Do që të 

kthehem... Po andej s’ka asgjë interesante për të parë! 

Vetëm fëmijë që bëjnë fotografi...

Disneyland 

leeeeeaaaa!!! 

Kape Pini kape... 

Sa vrapuam! 

U përplasëm me fëmijë, 

të rritur, personazhe e 

makina... Por më kot... 

sërish e humbëm lean! 

Befas na u shfaq 

lulekëmbora nga Ishulli i 

Kurrëkundit dhe na tha: 

“Shoqja ime, lea, më dha 

këtë zarf për ju”. Unë e 

pyeta se ku ndodhej lea... 

dhe ajo mu përgjigj... 

“Shiko në lart në qiell”... 

Një balonë gjigante 

dhe mbi të lea, që na e 

bënte me dorë... ? 

O grupsa, sa i lodhur jam!... Kjo vajzë luan me ne! Ç’lidhje do 

të kenë këto fotografi me njëra-tjetrën?? Më ndihmoni!! 

5

GAzmore 

60 

Kush i ka syzet 

më të bukura, 

unë apo 

Urdi??? 

Gjyshi: Çfarë note ke marrë kohët e fundit në histori? 

Nipi: Një notë jo shumë të mirë. 

Gjyshi: Turp të të vijë, unë në kohën tënde merrja vetëm dhjeta. 

Nipi: Po gjysh, por historia atëherë ka qenë më e shkurtër se tani. 

Mësuesja: Kush mund të thotë se çfarë është zebra? 

Eri: Unë, mësuese. Zebra është një kalë i vogël i veshur me një 

fanellën e Juventusit. 

Tomi: O ma, çfarë do të bëje sikur të merrja dhjetë në matematikë? 

Mami: Do të gëzohesha aq shumë, sa do të më binte të fikët. 

Tomi: Prandaj dhe unë nuk e mora. 

Hahahahaahaaa.... 

Babi: Mira çfarë po bëni? 

Anja: Po luajmë doktoreshash. 

Babi: Po Besa, çfarë bën atje mbi dollap? 

Anja: Kishte marrë të ftohtë dhe e dërgova për klimë malore. 

Gjëegjëza 1 

Inspektor Tini, Lea, Joni dhe 

Noeli nëpër botë 

Katër aventurierët tanë janë duke 

udhëtuar nëpër botë me mjete të 

ndryshme transporti. Ata janë: Inspektor 

Tini, Lea, Joni dhe Noeli. Ata mund 

të shkojnë secili me njërin prej këtyre 

mjeteve: me tren, me makinë, me 

aeroplan ose me anije. 

• Joni e ka frikë aeroplanin prandaj nuk 

udhëton asnjëherë me të. 

• Noeli do marrë me qira mjetin e tij të 

transportit. 

• Lean e zë deti. 

Me cilin mjet do të udhëtojë secili prej 

aventurierëve tanë?

Loja filloi zjarri pushoi 

Gjëegjëza2 

Portreti 

Një burrë është duke parë 

një fotografi të vogël. Ti 

e pyet atë: “Kush është 

në atë fotografi?”. Burri 

të përgjigjet: “Motra dhe 

vëllezër unë nuk kam, por 

babai i njeriut në fotografi 

është djali i babait tim.” 

A mund ta gjesh se kush 

është burri në foto? 

Gjeni se ku ndodhen katër figurat në 

pikturën e madhe. 

4 

5 

1 

6 

2 

10 

3 

Fjalëkryq 

Horizontalisht 

1. Me të mësojnë fëmijët në klasë të parë. 

2. Edhe ajo shërben për të çarë dru. 

3. Trup gjeometrik 

4. Fruta që ka emrin siç ka dhe ngjyrën. 

Vertikalisht 

5. Ai punon me llaç dhe tulla. 

6. Vihet për ndeshjet 

7. Me të luajmë në kohën e lirë. 

8. E bën pula dhe ka shumë vitamina. 

9. Mjet udhëtimi që ecën mbi shina. 

10. Ajo bën, ajo pëson. 

11. Kafshë e vogël me gjemba. 

7 

9 

8 

11 

61

62 

A e gjeni dot rrugën?? 

Dy atletët 

Gjatë një gare dy atletë ishin në një farë distance 

nga njëri-tjetri. I dyti ka mundësi që ta zërë 

të parin për 3 minuta. Në rast se i dyti e rrit 

shpejtësinë dhe i pari e zvogëlon me dy hapa 

në minutë, atëherë ata do të takohen pas dy 

minutash. Sa hapa ndodheshin larg njëri- tjetrin? 

Lojëra matematikore 

Në tren 

Një pasagjer, gjysmën e rrugës 

e kaloi duke biseduar me 

shokët, pastaj filloi të lexojë 

një libër. Kur e ndërpreu 

leximin, kuptoi se i mbeti edhe 

çereku i rrugës që kishte bërë 

duke lexuar. Ç’pjesë të të 

gjithë rrugës udhëtoi pasagjeri 

pa lexuar?

Pasi të plotësoni të gjitha fjalët të cilat janë të paraqitura me figura, duhet t’iu ngelen disa shkronja. 

Shkronjat që mbeten krijojnë një fjalë të re e cila është zgjidhja e lojës. 

Zgjidhje e lojërave të kaluara 

Gjëegjëza: 

Aleksi është i drejti. Kristi është spiuni. Besi është hajduti. Kristi nuk është i drejti, sepse nëse do të ishte, atëherë 

dhe Aleksi do të ishte i drejti. Besi nuk mund të jetë i drejti, sepse ai thotë që është spiun (spiuni thotë të drejtën ose 

gënjen). Kështu që Aleksi është i drejti. Prandaj, Besi është hajduti dhe Kristi spiuni. 

Fjalëkryqi: 1. Celulari, 2. Lepuri, 3. Urani, 4. Australia, 5. Anija, 6. (vertikalisht) Moshën, 6. (horizontalisht) Mi, 7. 

Horoskopi, 8. Tenisi, 9. Korça, 10. Lisi. 

Gjeni hijen e çajnikut figura 3. 

A B E T A R E L U L E 

U T R E N I I R S I M 

T I E R A S B L U Z A 

O R A E N K F A L I P 

B B S A A U R R I U U 

U I G M S K F U A I L 

S L E J L E K U J R A 

A B I Ç I K L E T A O 

63

64 

h oroskopi 

Dashi 

Për grupsat e 

shenjës së dashit 

parashikohen 

vetëm 10-a këtë 

muaj. Yjet do t’ju 

mbështesin në përmirësimin 

e marrëdhënieve me shokët 

dhe mësuesen. Bëni kujdes 

me ushtrimet gjatë orës së 

fizkulturës. 

Gaforrja 

Grupsat e shenjës së 

gaforres i kanë shumë 

qejf festat dhe sidomos 

ditëlindjet. Muaji prill 

do të jetë plot me të 

tilla. Do të njihni shokë të rinj 

dhe do të hani ëmbëlsirat që ju 

pëlqejnë aq shumë. 

Peshorja 

Yjet dhe Hëna do t’ju 

qeshin ashtu siç kanë 

bërë dhe në muajt e 

kaluar. Do ta shikoni 

veten të përfshirë në 

punët e shtëpisë. Ju 

Grupsat e shenjës së 

peshores i pëlqeni thashethemet, 

por bëni kujdes, se ndonjëherë ato 

mund të bëhen dhe për ju. 

Bricjapi 

Jo gjithmonë gjërat 

shkojnë ashtu siç doni 

ju. Kur bëhet fjalë për 

mësimet, vështirësitë 

sa vijnë e shtohen, pasi 

ju si natyrë jeni shumë dembelë. 

Bëni kujdes mos i ftoni miqtë tuaj 

në shtëpi pa lejen e mamit, sepse 

mund të përfundoni në telashe. 

Demi 

Në klasë është 

dikush që, sa herë 

e shihni, doni t’i 

gjuani me topa letre 

në fytyrë apo ta 

ngacmoni kur bën 

detyrat. Falë kalimit 

të Marsit në shenjën tuaj, ky person 

do të bëhet një nga shokët tuaj më të 

mirë. Nuk e besoni?? Prisni dhe do të 

shikoni. 

Luani 

Ka mundësi që 

mami apo babi t’ju 

dënojnë. Prandaj, 

mendohuni mirë 

para se të veproni 

sipas mendjes tuaj! Gjithashtu, 

bëni kujdes të mos djersiteni, 

sepse rrezikoni të ftoheni. 

Akrepi 

Edhe pse duhet 

të mësoni shumë 

këtë muaj për 

të përmirësuar 

notat, kjo nuk do 

të thotë se duhet 

të rrini pa gjumë. Bëni mirë të 

pushoni herë pas here! Një mik 

do të ketë nevojë për ju, prandaj 

gjeni pak kohë për ta dëgjuar. 

Ujori 

Ju të ujorit 

gjithmonë 

përfundoni duke 

u ngatërruar me 

shokët, edhe pse 

niseni me qëllime 

të mira. Shpesh, 

ndërhyrja juaj nuk është e nevojshme. 

Shokët tuaj mund t’i zgjidhin dhe vetë 

problemet. 

Binjakët 

Ky muaj, të 

dashur binjakë, 

do të jetë muaji 

juaj. Do të keni 

mundësi të 

realizoni pa vështirësi të gjitha 

planet tuaja. Provimi i gjuhës 

që ju tmerron aq shumë, 

do t’iu duket si fjalëkryqet e 

grupsave: shumë i thjeshtë! 

Virgjëresha 

Nëse keni dhembje barku 

kjo lidhet me të ushqyerin. 

Çokollatat e 

shumta që 

keni filluar 

të hani nuk 

ju bëjnë 

aq mirë. 

Përpiquni t’i 

shmangni. Në fund të muajit 

ju do të keni një surprizë. 

Shigjetari 

Këtë muaj do të 

ndiheni xhelozë për 

Iphone 4, biçikletën 

e re, Nintendo Wii-n 

që ka shoku juaj. Ai 

mund të ketë gjithë ato gjëra, 

por a është vërtetë i lumtur? 

Përpiquni t’i zëvendësoni këto 

ndjenja me ato pozitive. 

Peshqit 

Vazhdoni të ëndërroni peshq, pasi 

Yjet janë treguar shumë të mirë 

me ju. Një udhëtim fantastik do 

t’ju shkëputë nga lodhjet e muajit 

të kaluar. Mos rrini 

në shtëpi, por dilni 

jashtë, sepse miq të 

rinj do të shfaqen 

në horizont.

kavaleti SOFIT - Albas

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?