PDF format - Bakı Apellyasiya Məhkəməsi
PDF format - Bakı Apellyasiya Məhkəməsi
PDF format - Bakı Apellyasiya Məhkəməsi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Azərbaycan Respublikası adından<br />
Q Ə R A R<br />
İş № 2-1inz(103)-1133/12<br />
12 dekabr 2012-ci il <strong>Bakı</strong> şəhəri<br />
<strong>Bakı</strong> <strong>Apellyasiya</strong> <strong>Məhkəməsi</strong>nin İnzibati-iqtisadi kollegiyası<br />
Hakimlər Sərvət Qeybəli oğlu Hüseynovun sədrliyi ilə (məruzəçi);<br />
Səriyyə Seyid qızı Seyidova və Vidadi Məmməd oğlu Məmmədovdan ibarət<br />
tərkibdə;<br />
Məhkəmə iclas katibi Aytən Nazim qızı Novruzova;<br />
İddiaçı “Y.A.” MMC-nin nümayəndəsi İ.T.V. oğlunun,<br />
Cavabdeh Azərbaycan<br />
Respublikası V.N.V.A.D.nin nümayəndəsi S.X.Ə. oğlunun iştirakı ilə,<br />
İddiaçı “Y.A.” MMC-nin<br />
Cavabdeh Azərbaycan Respublikası V.N.V.A.D.nə<br />
qarşı “səyyar vergi yoxlaması aktının, qərarın ləğv edilməsi” və s. tələbinə dair iş<br />
üzrə 1 saylı <strong>Bakı</strong> İnzibati-iqtisadi <strong>Məhkəməsi</strong>nin 2inz(81)-1491/2012 saylı iş üzrə qəbul<br />
etdiyi 06 sentyabr 2012-ci il tarixli qərarından Azərbaycan Respublikası V.N.V.A.D.<br />
tərəfindən verilmiş apellyasiya şikayətinə əsasən inzibati işə 12 dekabr 2012-ci il tarixdə<br />
<strong>Bakı</strong> <strong>Apellyasiya</strong> <strong>Məhkəməsi</strong>nin binasında şifahi məhkəmə baxışı qaydasında məhkəmə<br />
iclasında baxaraq<br />
Müəyyən etdi:<br />
İddiaçı “Y.A.” MMC cavabdeh Azərbaycan Respublikası V.N.V.A.D.nə qarşı<br />
iddia ərizəsi ilə 1 saylı <strong>Bakı</strong> İnzibati-İqtisadi <strong>Məhkəməsi</strong>nə müraciət edərək iddiaçı<br />
barəsində tərtib edilmiş 24.01.2012-ci il tarixli səyyar vergi yoxlaması aktının və həmin<br />
akt əsasında qəbul edilmiş 02.03.2012-ci il tarixli 1200777023549708 saylı qərarın,<br />
həmin qərar əsasında iddiaçıya hesablanmış 13539,07 manat mənfəət vergisinin, 17017<br />
manat ƏDV-nin, həmin vergilərə görə hesablanmış 6769,54 manat məbləğində və<br />
8508,5 manat məbləğində maliyyə sanksiyasının ləğv edilməsinə dair qərar qəbul<br />
edilməsini xahiş etmişdir.<br />
Iddia tələbi onunla əsaslandırılmışdır ki, Azərbaycan Respublikası V.N.V.A.D.nin<br />
qərarına əsasən Vergilər İdarəsinin nümayəndələri tərəfindən iddiaçı müəssisədə 2010-<br />
2011-ci illər arasında olan dövrdə qanunvericiliyə əməl edili- edilməməsi vəziyyəti
2<br />
yoxlanılması məqsədi ilə növbədənkənar səyyar vergi yoxlaması keçirmiş və 24.01.2012ci<br />
il tarixli akt tərtib etmişdir. Yoxlama ilə 2010-cu il tarixdən 2011-ci il tarixə qədər olan<br />
dövr əhatə edilmiş və yoxlama nəticəsində guya büdcəyə çatası 13539,07 manat mənfəət<br />
vergisinin azaldılması müəyyən edilmişdir. Akta əsasən vergi ödəyicisinin vergi<br />
qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında qərar qəbul<br />
edilərək ƏDV-nin azaldılmasına görə 8508,5 manat, mənfəət vergisinin azaldılmasına<br />
görə 6769,54 AZN manat maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir. Yoxlama zamanı bir sıra<br />
qanun pozuntularına yol verilmişdir. Akt tərtib olunarkən yoxlayıcı Azərbaycan<br />
Respublikası Vergi Məcəlləsinin 83.9-cu maddəsinə və Nazirlər Kabinetinin<br />
01.03.2001-ci il tarixli 55 saylı və 04.03.2003-cü il tarixli 42 saylı qərarlarına əsasən<br />
şərti rentabellik səviyyəsini 20% götürərək müəssisəyə 67695,36 manat mənfəət,<br />
mənfəətdən 22% dərəcəsi ilə 13.539,07 manat mənfəət vergisi hesablanmışdır. Nəticədə<br />
müəssisə tərəfindən 13539,07 manat mənfəət vergisinin azaldılması müəyyən edilmişdir.<br />
Əslində isə yoxlayıcı Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin 67-ci maddəsinə<br />
əsasən iddiaçıya mənfəət vergisi hesablamalı, yoxlayıcı xərc sənədlərini nəzərə almalı<br />
idi. Vergi orqanı tərəfindən iddiaçıya 17.017 manat ƏDV hesablanması, mənfəət<br />
vergisi azaldılmadığı üçün maliyyə sanksiyası tətbiq olunması əsassızdır. Vergi<br />
yoxlamasından əvvəl iddiaçıya bildiriş göndərilməmiş, yoxlama 5 ay davam etmişdir.<br />
1 saylı <strong>Bakı</strong> İnzibati-iqtisadi <strong>Məhkəməsi</strong>nin 2inz(81)-1491/2012 saylı iş üzrə<br />
qəbul etdiyi 06 sentyabr 2012-ci il tarixli qərarı ilə iddiaçı “Y.A.” MMC-nin iddiasının<br />
qismən təmin edilərək cavabdeh Azərbaycan Respublikası V.N.V.A.D.nin iddiaçı “Y.A.”<br />
MMC barəsində tərtib etdiyi 24.01.2012-ci il tarixli 1100777026450343 saylı səyyar<br />
vergi yoxlaması aktı və “Vergi ödəyicisinin vergi qanunvericiliyinin pozulmasına görə<br />
məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında” 02.03.2012-ci il tarixli 1200777023549708 saylı<br />
qərarı qismən-iddiaçıya 16.603 manat ƏDV-nin hesablanması və 8301,5 manat maliyyə<br />
sanksiyası tətbiq edilməsi hissəsində ləğv edilməsi, iddianın qalan hissədə təmin<br />
edilməməsi qərara alınmışdır.<br />
Qərarla razı olmayan Azərbaycan Respublikası V.N.V.A.D. apellyasiya şikayəti<br />
verərək birinci instansiya məhkəməsinin hazırki iş üzrə qəbul etdiyi 06 sentyabr 2012-ci<br />
il tarixli qərarının qismən ləğv edilməsini, iddiaçının iddia tələbinin təmin edilməsi<br />
hissəsində rədd olunması barədə qərar qəbul edilməsini xahiş etmişdir.<br />
<strong>Apellyasiya</strong> şikayəti onunla əsaslandırılmışdır ki, Departamentin "Səyyar vergi<br />
yoxlamasının keçirilməsi haqqında" 08.06.2011-ci il tarixli 1100777001436637 nömrəli<br />
qərarı ilə "Y.A." MMC-də vergilər və digər icbari ödənişlərə dair qanımvericiliyə əməl<br />
edilməsi vəziyyətinin düzgünlüyü məsələləri üzrə Vergi Məcəlləsinin 38.2-ci maddəsinə<br />
əsasən növbəti səyyar vergi yoxlaması təyin edilmişdir. Növbəti səyyar vergi<br />
yoxlamasının keçirilməsi haqqında 08.06.2011-ci il tarixli 1177020020703400 nömrəli<br />
bildiriş cəmiyyətin direktora M.T.V. oğluna təqdim olunmuş və yoxlama cəmiyyətin<br />
direktora tərəfindən təqdim edilmiş bir sıra ilkin mühasibat sənədləri, bank idarələrindən<br />
alınmış sənədlər və qarşılıqlı surətdə toplanılmış sənədlər əsasında Vergi Məcəlləsi ilə<br />
müəyyən edilmiş müddətlərdə aparılmış, yoxlamanın nəticəsi müəyyən olunmuş formaya<br />
uyğun olaraq 24.01.2012-ci il tarixli aktla rəsmiləşdirilərək, aktın bir nüsxəsi cəmiyyətin<br />
direktora T.M.a təqdim edilmişdir. Aktın bir nüsxəsinin alınması barədə M.T.V. oğlu
3<br />
imza etmişdir. Cəmiyyətin rəhbəri tərəfindən yoxlamaya ilkin mühasibat sənədləri<br />
vaxtında və tam təqdim olunmadığına görə "Vergi yoxlamasının keçirilməsi üçün zəruri<br />
olan sənədlərin təqdim olunması haqqında" 04.07.2011-ci il tarixli 1100777003445964<br />
nömrəli tələbnamə təqdim olunmuşdur. Toplanılmış ilkin mühasibat sənədlərinə əsasən<br />
yoxlama zamanı ƏDV-nin bəyannamədə göstərilən məbləği, bəyannamədə göstərilməli<br />
olan məbləğinə nisbətən 17 017 manat azaldılması müəyyən edilmişdir. Əlavə dəyər<br />
vergisinin azaldılmasına səbəb 2010-cu ilin iyun-avqust aylarında müəssisənin valyuta<br />
hesabına daxil olmuş 108 841,83 manat vəsaitdən ƏDV-nin hesablanmaması və 2010-cu<br />
ilin iyul ayında aparılmış 2 300 manatlıq (ƏDV-siz) əməliyyatın ƏDV bəyannaməsində<br />
əks etdirilməməklə vergilərin ödənilməməsi olmuşdur. Vergi Məcəlləsinin 159.1-ci<br />
maddəsinə əsasən malların təqdim edilməsi, işlərin görülməsi, xidmətlərin göstərilməsi<br />
və vergi tutulan idxal vergitutma obyektidir. Məhkəmə qərarında Məhkəmə Ekspertiza<br />
Mərkəzinin ekspert rəyinə istinad edilərək qeyd olunmuşdur ki, bağlanmış müqavilələrə<br />
əsasən 2010-cu ilin iyun-avqust aylarında müəssisənin valyuta hesabına daxil olmuş 108<br />
841,83 manat vəsaitin həqiqətən müəssisənin xarici şirkət olan "ANİM Handel and<br />
İndustrieberatung Gmbh" şirkətinə göstərdiyi intellektual xidmətə görə ödənildiyi sübuta<br />
yetirildiyi təqdirdə həmin əməliyyat Vergi Məcəlləsinin 165.1.3-cü maddəsinə əsasən bu<br />
Məcəllənin 168.1.5-ci maddəsində göstərilmiş xidmətlərin ixracı kimi qiymətləndirilməli<br />
və ƏDV sıfır dərəcəsi ilə tətbiq olunmalıdır. Məhkəmə qərarında eyni zamanda Vergi<br />
Məcəlləsinin 159.2-ci və 161-ci maddələrinə istinad edilərək belə qənaətə gəlinmişdir ki,<br />
2010-cu ilin iyun-avqust aylarında valyuta hesabına daxil olmuş 108 841,83 manat vəsait<br />
xidmətin ixracı ilə əlaqədar ödənildiyindən həmin vəsaitdən ƏDV tutulmamalıdır. Istər<br />
səyyar vergi yoxlaması zamanı, istərsə də məhkəmə zamanı xidmətin ixrac olunmasını<br />
təsdiq edən nə müqavilələr, nə də digər təsdiqedici sənədlərin təqdim olunmaması<br />
iddianın bu hissədə təmin olunmasına əsas vermirdi. Bundan başqa məhkəmə qərarında<br />
vergi orqanı tərəfındən Vergi Məcəlləsinin 159.1-ci maddəsinə istinad olunaraq vergilərin<br />
hesablanmasını və ya xidmətin ixrac olunmasını təsdiq edən sənəd olmadığı halda hansı<br />
əsasla Vergi Məcəlləsinin 165.1.3-cü maddəsinin tələblərinin nəzərə alınmalı olmasını<br />
əsaslandırılmamışdır.<br />
Məhkəmə kollegiyasının iclasında cavabdehin nümayəndəsi X.S. məhkəmə<br />
iclasında apellyasiya şikayətinə uyğun izahat verərək məhkəmədən onun təmin<br />
olunmasını xahiş etmişdir.<br />
Məhkəmə kollegiyasının iclasında iddiaçının nümayəndəsi T.İ. apellyasiya<br />
şikayətinin əsassız olduğu üçün təmin edilməməsini, birinci instansiya məhkəməsinin<br />
hazırki iş üzrə qəbul etdiyi 06 sentyabr 2012-ci il tarixli qərarının dəyişidirilmədən<br />
qüvvədə saxlanılmasını xahiş etmişdir.<br />
Məruzəçi hakimin məruzəsini, tərəflərin nümayəndələriinin məhkəmə iclasında<br />
verdiyi izahatlarını dinləyərək apellyasiya şikayətinin dəlillərini və iş materiallarını<br />
hərtərəfli araşdıraraq məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, birinci instansiya məhkəməsinin<br />
hazırki iş üzrə qəbul etdiyi 06 sentyabr 2012-ci il tarixli qərarı dəyişdirilmədən qüvvədə<br />
saxlanılmalı, cavabdehin apellyasiya şikayəti təmin edilməməlidir.<br />
Azərbaycan Respublikası İnzibati Prosessual Məcəlləsinin apellyasiya instansiyası<br />
məhkəməsi mübahisə ilə bağlı işə şikayət həddində və hüquqi məsələlər, habelə sübutlar
4<br />
və faktlar (faktiki hallar) əsasında mahiyyəti üzrə tam həcmdə baxır. <strong>Apellyasiya</strong><br />
instansiyası məhkəməsi həmçinin bu Məcəllənin 12-ci maddəsinin tələblərinə əsasən yeni<br />
təqdim olunmuş sübutları (sübutetmə vasitələrini) və faktları (faktiki halları) da nəzərə<br />
alır.<br />
İş materiallarında olan Azərbaycan Respublikası V.N.V.A.D.nin 08.06.2011-ci il<br />
tarixli qərarından müəyyən edilir ki, “Y.A.” MMC-də 2010-2011-cu ilin aprel ayı<br />
dövrləri üçün vergilər və digər icbari ödənişlərə dair qanunvericiliyə əməl edilməsi<br />
vəziyyətinin düzgünlüyünün yoxlanılması məqsədi ilə 23.06.2011-24.01.2012-ci il<br />
tarixlərdə növbəti səyyar vergi yoxlaması keçirilmişdir.<br />
İş materialları ilə müəyyən edilir ki, səyyar vergi yoxlamasının nəticələri<br />
24.01.2012-ci il tarixli 1100777026450343 saylı aktla rəsmiləşdirilmişdir. Aktda<br />
yoxlama nəticəsində “Y.A.” MMC tərəfindən ƏDV-nin 17017 manat, mənfəət vergisinin<br />
13539,07 manat azaldıldığının müəyyən edildiyi, azaldılmış vergi məbləğlərinin büdcəyə<br />
hesablandığı qeyd edilmiş və mənfəət vergisinin azaldılmasına görə 6769,54 manat,<br />
ƏDV-nin azaldılmasına görə 8508,5 manat maliyyə sanksiyası tətbiq edilməsi təklif<br />
edilmişdir.<br />
Qeyd edilən akt əsasında cavabdeh tərəfindən “Vergi ödəyicisinin vergi<br />
qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında” 02.03.2012-ci<br />
il tarixli 1200777023549708 saylı qərar qəbul edilərək “Y.A.” MMC-nə 15278,04<br />
manat maliyyə sanksiyası tətbiq edilmişdir.<br />
İşdə olan iddiaçı tərəfindən<br />
mübahisələndirilən “Səyyar vergi yoxlaması aktı”ndan görünür ki, iddiaçıya 17017 manat<br />
ƏDV hesablanmasına səbəb 2010-cu ilin iyun avqust aylarında müəssisənin valyuta<br />
hesabına bağlanmış müqavilələrə əsasən daxil olmuş 108841,83 manat vəsaitdən ƏDVnin<br />
hesablanmaması və 2010-cu ilin iyul ayında aparılmış 2300 manatlıq (ƏDV-siz)<br />
əməliyyatın ƏDV bəyannaməsində əks etdirilməməklə vergilərin hesablanması olmuşdur.<br />
Müəssisənin təqdim etdiyi mənfəət vergisi bəyannaməsində gəlir və xərclərin tərkibi boş<br />
göstərildiyi halda ilkin mühasibat sənədləri və toplanmış sənədlər əsasında müəssisənin<br />
gəlirinin 406172,18 manat olması müəyyən edildiyindən iddiaçıya 13539,07 manat<br />
mənfəət vergisi hesablanmışdır. Yoxlama zamanı xərcləri təsdiq edən sənədlər<br />
yoxlayıcıya təqdim edilməmiş, müəssisənin direktoru izahat verməkdən imtina etmişdir.<br />
Yoxlamaya təqdim edilmiş malların alış dəyərini müəyyən etmək mümkün olmadığından<br />
mənfəət vergisini birbaşa müəyyən etmək mümkün olmamışdır. Vergi Məcəlləsinin 69cu<br />
maddəsinə əsasən anoloji müəssisə tapmaq mümkün olmadığından vergilər Vergi<br />
Məcəlləsinin 83.9-cu maddəsinə əsasən müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən<br />
etdiyi qaydalara (Nazirlər Kabinetinin 01.03.2001-ci il tarixli 55 saylı və 04.04.2003-cü il<br />
tarixli 42 saylı Qərarlarına əsasən hesablanmış və 13539,07 manat mənfəət vergisi<br />
müəyyən edilmişdir.<br />
Birinci instansiya<br />
məhkəməsində işə baxılarkən səyyar vergi yoxlaması nəticəsində vergi orqanı tərəfindən<br />
həyata keçirilmiş hesablamaların düzgünlüyünün müəyyənləşdirilməsi üçün iş üzrə<br />
məhkəmə mühasibatlıq ekspertizası təyin edilmiş və Məhkəmə Ekspertiza Mərkəzinin<br />
02.08.2012-ci il tarixli 9990 saylı rəyində qeyd edilmişdir ki, iş materialları əsasında
5<br />
2010-cu il üzrə vergi ödəyicisinin kassa metodu ilə hesablanmış gəlirinin 406.172,18<br />
manat olması və 2010-cu il üzrə büdcəyə 13539,07 manat mənfəət vergisi<br />
hesablanmasının əsaslı olduğu müəyyən olunur. Lakin iş materiallarında “Y.A.” MMCnin<br />
bank hesablarına 406.172,18 manat daxil olmasını və həmin məbləğin müəssisənin<br />
gəliri olmasını təsdiq edən ilkin mühasibat sənədləri mövcud deyil. Məhkəmə baxışı<br />
zamanı 2010-cu ilin iyun-avqust aylarında “Y.A.” MMC-nin valyuta hesabına bağlanmış<br />
müqavilələrə əsasən daxil olmuş 108841,83 manat vəsaitin həqiqətən “Y.A.” MMC-nin<br />
xarici şirkət olan “ANİM Handel and İndustrieberatung Gmbh” şirkətinə göstərdiyi<br />
intellektual xidmətə görə ödənildiyi sübuta yetirildiyi təqdirdə həmin əməliyyat<br />
Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin 165.1.3-cü maddəsinə əsasən bu<br />
Məcəllənin 168.1.5-ci maddəsində göstərilmiş xidmətlərin ixracı kimi qiymətləndirilməli<br />
və ƏDV sıfır dərəcəsi ilə tətbiq olunmalıdır.<br />
Azərbaycan Respublikası<br />
Konstitusiyasının 73-ci maddəsinə əsasən, heç kəs qanunla nəzərdə tutulmuş əsaslar<br />
olmadan və qanunda göstərilmiş həcmdən əlavə vergiləri və başqa dövlət ödənişlərini<br />
ödəməyə məcbur edilə bilməz. (hissə 2)<br />
Azərbaycan Respublikası<br />
Vergi Məcəlləsinin 153-cü maddəsinə əsasən, əlavə dəyər vergisi (bundan sonra ƏDV)<br />
vergi tutulan dövriyyədən hesablanan verginin məbləği ilə bu Məcəllənin müddəalarına<br />
uyğun olaraq verilən elektron vergi hesab-fakturalara və ya idxalda ƏDV-nin ödənildiyini<br />
göstərən sənədlərə müvafiq surətdə əvəzləşdirilməli olan verginin məbləği arasındakı<br />
fərqdir.<br />
Həmin Məcəlləni 159.1-ci<br />
maddəsinə əsasən, malların təqdim edilməsi, işlərin görülməsi, xidmətlərin göstərilməsi<br />
və vergi tutulan idxal vergitutma obyektidir.<br />
Həmin Məcəllənin 159.2-ci<br />
maddəsinə əsasən, bu Məcəllənin 168-ci maddəsinə uyğun olaraq Azərbaycan<br />
Respublikasının hüdudlarından kənarda xidmətlər göstərilməsi və ya işlər görülməsi<br />
vergi tutulan əməliyyatlara daxil edilmir.<br />
Həmin Məcəllənin 161-ci<br />
maddəsinə əsasən, əgər vergi ödəyicisi vergi tutulan əməliyyatın əvəzində mal, iş və ya<br />
xidmət alırsa, yaxud almağa hüqüqu varsa, bu malların, işlərin və ya xidmətlərin ƏDV<br />
nəzərə alınmadan bazar dəyəri (hər hansı rüsumlar, vergilər və ya başqa yığımlar da daxil<br />
olmaqla) vergi tutulan əməliyyatın dəyərinə daxil edilir.<br />
Vergi qanunvericiliyinin istinad edilən normalarının məzmunundan göründüyü<br />
kimi, xidmətlərin göstərilməsi zamanı ƏDV tutulması üçün vergi ödəyicisi xidməti<br />
almalı, yəni xidmət vergi ödəyisinə göstərilməlidir. (xidmətin idxalı)<br />
Beləliklə, iş materialları ilə müəyyən edilir ki, hazırkı halda xidmət “Y.A.” MMCyə<br />
deyil, iddiaçı tərəfindən xarici hüquqi şəxsə göstərilmiş, 2010-cu ilin iyun avqust<br />
aylarında iddiaçının valyuta hesabına xarici şirkətdən daxil olmuşdur Buna görə də<br />
məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, 108841,83 manat vəsait xidmətin ixracı ilə əlaqədar<br />
ödənildiyindən həmin vəsaitdən ƏDV–nin tutulmaması barədə birinci instansiya<br />
məhkəməsi düzgün nəticəyə gəlmişdir.
6<br />
Azərbaycan Respublikası İnzibati Prosessual Məcəlləsinin 2.2.1-ci maddəsinə<br />
əsasən, şəxsin hüquq və vəzifələri ilə bağlı inzibati orqan tərəfindən qəbul edilmiş<br />
inzibati aktın mübahisələndirilməsinə (ləğv olunmasına və ya dəyişdirilməsinə) dair<br />
iddialara (mübahisələndirmə haqqında iddia) inzibati məhkəmə icraatı qaydasında baxılır.<br />
Həmin Məcəllənin 14.1-ci maddəsinə əsasən, mübahisələndirilən inzibati aktı<br />
qəbul etmiş inzibati orqan həmin aktın qəbul edilməsini zəruri edən faktiki şərtlərin<br />
mövcudluğunu sübut etməlidir.<br />
Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin 53.3-cü maddəsinə əsasən vergi<br />
ödəyicisi vergi qanunvericiliyinin pozulmasında özünün təqsirsiz olmasını sübut etməyə<br />
borclu deyildir. Vergi qanunvericiliyinin pozulması faktını təsdiq edən halların və vergi<br />
ödəyicisinin təqsirinin sübut edilməsi vergi orqanlarının üzərinə qoyulur. Vergi<br />
qanunvericiliyinin pozulmasında vergi ödəyicisinin təqsirinin olmasında aradan<br />
qaldırılmaz şübhələr olduqda, onlar vergi ödəyicisinin xeyrinə şərh olunur.<br />
2010-cu ilin iyun avqust aylarında “ANİM Handel and İndustrieberatung Gmbh”<br />
şirkəti tərəfindən “Y.A.” MMC-nin hesabına köçürülmüş vəsaitin vergi ödəyicisi<br />
tərəfindən göstərilmiş xidmətə görə ödənildiyini (xidmətin ixracı), xidmətin Azərbaycan<br />
Respublikası ərazisində göstərildiyinə dair vergi orqanı tərəfindən məhkəməyə əsaslı<br />
sübutlar təqdim edilmədiyini nəzərə alaraq məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, birinci<br />
instansiya məhkəməsi iddia tələbinin qismən təmin edilməsi, iddiaçı tərəfindən<br />
mübahisələndirilən səyyar vergi yoxlaması aktı və “Vergi ödəyicisinin vergi<br />
qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında” 02.03.2012-ci<br />
il tarixli 1200777023549708 saylı qərar iddiaçıya 16603 manat (17017- 414 manat<br />
(2300 manatın 18 % ƏDV-si)) ƏDV-nin və 8301,5 (8508,5-207 (414 manat verginin 50<br />
%-i)) manat maliyyə sanksiyasının hesablanması hissəsində ləğv edilməli olması barədə<br />
əsaslı və qanuni qərar qəbul etmişdir.<br />
Beləliklə, iddianın qismən təmin edilərək cavabdeh Azərbaycan Respublikası<br />
V.N.V.A.D.nin iddiaçı “Y.A.” MMC barəsində tərtib etdiyi 24.01.2012-ci il tarixli<br />
1100777026450343 saylı səyyar vergi yoxlaması aktı və “Vergi ödəyicisinin vergi<br />
qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyətə cəlb edilməsi haqqında” 02.03.2012-ci<br />
il tarixli 1200777023549708 saylı qərarının qismən-iddiaçıya 16.603 manat ƏDV-nin<br />
hesablanması və 8301,5 manat maliyyə sanksiyası tətbiq edilməsi hissəsində ləğv<br />
edilməli olması və iddianın qalan hissədə təmin edilməməsi barədə birinci instansiya<br />
məhkəməsinin gəldiyi nəticə məhkəmə kollegiyası qanuni və əsaslı hesab edir. Belə ki,<br />
birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən işə baxılarkən maddi və prosessual hüquq<br />
pozuntularına yol verməmiş, iş üzrə sübutlar obyektiv qiymətləndirilməklə düzgün<br />
nəticəyə gəlinmişdir.<br />
Bununla yanaşı həmçinin məhkəmə kollegiyası aşağıdakıları qeyd etməyi zəruri<br />
hesab edir ki, Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin 1.1-ci maddəsinə əsasən<br />
Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi Azərbaycan Respublikasında vergi<br />
sistemini, vergitutmanın ümumi əsaslarını, vergilərin müəyyən edilməsi, ödənilməsi və<br />
yığılması qaydalarını, vergi ödəyicilərinin və dövlət vergi orqanlarının, habelə vergi<br />
münasibətlərinin digər iştirakçılarının vergitutma məsələləri ilə bağlı hüquq və<br />
vəzifələrini, vergi nəzarətinin forma və metodlarını, vergi qanunvericiliyinin pozulmasına
7<br />
görə məsuliyyəti, dövlət vergi orqanlarının və onların vəzifəli şəxslərinin hərəkətlərindən<br />
(hərəkətsizliyindən) şikayət edilməsi qaydalarını müəyyən edir.<br />
Həmin Məcəllənin 2.2-ci maddəsinə görə bu Məcəllənin əsasında və ya onun icrası<br />
məqsədi ilə qəbul edilmiş normativ hüquqi aktlar bu Məcəllənin müddəalarına zidd<br />
olmamalıdır.<br />
Həmin Məcəllənin 3.11-ci maddəsinin tələbinə görə vergilər haqqında<br />
qanunvericiliyin bütün ziddiyyətləri və aydın olmayan məqamları vergi ödəyicisinin<br />
xeyrinə şərh edilməlidir.<br />
Həmin Məcəllənin 38.2-ci maddəsinə əsasən növbəti səyyar vergi yoxlaması ildə<br />
bir dəfədən çox olmayaraq keçirilir və 30 gündən artıq davam edə bilməz. Müstəsna<br />
hallarda yuxarı vergi orqanının qərarına müvafiq olaraq səyyar vergi yoxlamasının<br />
keçirilməsi müddəti 90 günə qədər artırıla bilər.<br />
Qanunvericilik vergi sisteminin sahibkarlı və investisiya fəaliyyətinin təşviqinə<br />
xidmət etməli olduğunu rəhbər tutaraq səyyar vergi yoxlamasının müddətini Vergi<br />
Məcəlləsinin 38.2-ci maddəsində dəqiq müəyyən etmişdir. Səyyar vergi yoxlamasına aid<br />
olan istənilən hərəkət qanunla müəyyən edilmiş müddətlərdə icra olunmalıdır. Həmin<br />
müddətlərin xaricində aparılan səyyar vergi yoxlaması və onun nəticələri qanunsuzdur.<br />
İş materiallarından göründüyü kimi səyyar vergi yoxlaması V.N.V.A.D.nin rəis<br />
müavininin qərarı ilə təyin edildiyi və yoxlamanın həmin Departament tərəfindən<br />
aparıldığı halda, səyyar vergi yoxlamasının müddəti də V.N.V.A.D.nin rəis müavininin<br />
qərarları ilə, yəni vergi yoxlamasını aparan vergi orqanının özü tərəfindən artırılmışdır.<br />
Bununla da, Azərbaycan Respublikası Vergi Məcəlləsinin 38.2-ci maddəsinin<br />
tələbi pozulmuşdur.<br />
Bu norma əsasında və ya onun icrası məqsədilə qəbul edlmiş hüquqi aktlarda<br />
(Əsasnamə, Nizamnamə, Qaydalarda və s.) həmin normada təsbit ediləndən fərqli<br />
qaydalar nəzərdə tutula, yaxud qaydalar həmin həmin normanı əvəz edə bilməz.<br />
Bundan başqa, Vergi Məcəlləsində nəzərdə tutulmadığı halda, vergi orqanı səyyar<br />
vergi yoxlamasının müddətini 24.10.2011, 29.11.2011, 13.12.2011, 30.12.2011-ci il<br />
tarixli qərarlarla dayandırılmışdır. Həmin qərarlarda da dayandırmanı əsaslandırmaq üçün<br />
Vergi Məcəlləsinin heç bir normasına istinad edilməmişdir.<br />
Beləliklə, V.N.V.A.D.nin rəis müavininin qərarına əsasən başlanılmış səyyar vergi<br />
yoxlamasının həmin qərarla təyin edilmiş müddətinin başa çatdığı gündən sonra icra<br />
edilən səyyar vergi yoxlaması hüquqauyğun hesab edilə, həmin yoxlamanın nəticələrinə<br />
əsasən vergi ödəyicisi məsuliyyətə cəlb edilə bilməz.<br />
Vergi orqanı tərəfindən həmçinin “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların<br />
vahid məlumat reyestrinin forması və aparılması qaydası haqqında” Əsasnamənin tələbi<br />
pozularaq yoxlamanın müddəti ilə bağlı başlama tarixi 23.06.2011-ci il və sona çatma<br />
tarixi 04.08.2011-ci il tarixləri göstərilməsinə baxmayaraq, hazırkı iş üzrə səyyar vergi<br />
yoxlaması 23.06.2011-ci il tarixdə başlanılmış və 24.02.2012-ci il tarixində, yəni nəzərdə<br />
tutulan müddətdən artıq müddətdə sona çatmış və bu barədə hər hansı məlumat Reyestrə<br />
daxıl edilməsi üçün yoxlayıcılar tərəfindən təqdim edilməmişdir. Halbuki, yoxlayici<br />
orqanların vəzifəli şəxsləri Reyestrdə qeydiyyatdan keçməyən və ya bu Əsasnamənin
8<br />
tələbləri pozulmaqla yoxlamaların aparılmasına görə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş<br />
qaydada məsuliyyət daşıyırlar(bənd 7.1).<br />
Cavabdehin apellyasiya şikayətində göstərdiyi dəlillərə gəldikdə isə məhkəmə<br />
kollegiyası hesab edir ki, həmin dəlillər qəbul edilmiş qərarın ləğv edilməsinə və ya<br />
dəyişdirilməsinə hüquqi əsas vermir.<br />
Azərbaycan Respublikası İnzibati Prosessual Məcəlləsinin 87.6-cı maddəsinə<br />
əsasən apellyasiya instansiyası məhkəməsi birinci instansiya məhkəməsinin qərarını<br />
dəyişdirmədən qüvvədə saxlaya bilər, dəyişdirə bilər və ya ləğv edərək (tam və ya<br />
qismən) yeni qərar qəbul edə bilər. Birinci instansiya məhkəməsinin qərarı apellyasiya<br />
tələbi həddində dəyişdirilə bilər.<br />
İşə apellyasiya qaydasında baxan məhkəmə kollegiyası qeyd edilənləri nəzərə<br />
alaraq hesab edir ki, birinci instansiya məhkəməsinin hazırki iş üzrə qəbul etdiyi 06<br />
sentyabr 2012-ci il tarixli qərarı dəyişdirilmədən qüvvədə saxlanılmalı, Azərbaycan<br />
Respublikası V.N.V.A.D.nin apellyasiya şikayəti təmin edilməməlidir.<br />
Azərbaycan Respublikası İnzibati Prosessual Məcəlləsinin 87, 89, 90 və 94-cü<br />
maddələrini rəhbər tutaraq, məhkəmə<br />
Qərara aldı:<br />
1 saylı <strong>Bakı</strong> İnzibati-iqtisadi <strong>Məhkəməsi</strong>nin 2inz(81)-1491/2012 saylı iş üzrə qəbul<br />
etdiyi 06 sentyabr 2012-ci il tarixli qərarı dəyişdirilmədən qüvvədə saxlanılsın.<br />
Azərbaycan Respublikası V.N.V.A.D.nin apellyasiya şikayəti təmin edilməsin.<br />
Qərardan 1 ay müddətində <strong>Bakı</strong> <strong>Apellyasiya</strong> <strong>Məhkəməsi</strong> vasitəsi ilə Azərbaycan<br />
Respublikası Ali <strong>Məhkəməsi</strong>nin İnzibati-iqtisadi kollegiyasına (<strong>Bakı</strong> şəhəri Y.S. küçəsi<br />
14, 1193-cü məhəllə) kassasiya şikayəti verilə bilər.
Change language