PDF format - Bakı Apellyasiya Məhkəməsi

Hazırda həmin kredit müqaviləsi üzrə borclu C.M. və ipoteka qoyan B.B. iddia
qaldıraraq dünya iqtisadiyyatında və ölkədə baş verən iqtisadi böhranla əlaqədar maddi
vəziyyətlərinin pisləşdiyini, əsas və faiz borcunu ödəməyə imkanları olmadıqlarını
bildirərək, hər iki müqavilənin ləğv edilməsi və öhdəliyə xitam verilməsini xahiş
etmişlər.
Birinci instansiya məhkəməsi işin hallarını araşdıraraq öhdəliyə xitam
verilməsinə əsaslar olmadığı qənaətinə gələrək, iddia tələblərini təmin etməmişdir.
Mülki Məcəllənin 527.1-ci maddəsində öhdəliklərə xitam verilməsi əsasları
nəzərdə tutulmuşdur. Öhdəliyə icra, depozitə qoyma, qarşılıqlı əvəzləşdirmə, borcu
bağışlama, müddətin keçməsi nəticəsində və bu Məcəllədə və ya müqavilədə nəzərdə
tutulan digər əsaslar üzrə tamamilə və ya qismən xitam verilir. Hazırkı mülki işdə isə
kredit və ipoteka müqavilələri üzrə öhdəliyə xitam verilməsi üçün heç bir əsas müəyyən
edilməmişdir.
İddiaçının apellyasiya şikayətinin dəlillərindən biri odur ki, müqaviləyə əsasən
“borcalan” kredit müqaviləsi üzrə öhdəliyini vaxtında və lazımi qaydada icra edə
bilmədikdə “borcverən” müqaviləyə birtərəfli qaydada vaxtından əvvəl xitam verə
bilməli olduğu halda, bunu etməməsidir.
Bununla bağlı kollegiya qeyd edir ki, tərəflər arasında bağlanmış kredit
müqaviləsində qeyd olunan halların baş verməsi zamanı kredit müqaviləsinə vaxtından
əvvəl xitam verilməsi və borcun ödənilməsinə dair məhkəmədə iddia qaldırmaq bankın
vəzifəsi deyil, hüququdur.
İddiaçı apellyasiya şikayətində “Kredit əməliyyatları üzrə faizlərin
hesablanmasının dayandırılması haqqında Qaydalar”a istinad edərək, bank tərəfindən
faizlərin əsassız olaraq dayandırılmadığını bildirsə də, məhkəmə araşdırmaları zamanı
əsas kredit borcuna görə ödənilməli olan faizlərin dayandırılması üçün qanuni əsasların
mövcud olması sübut edilməmişdir.
Halbuki, MPM-nin 81-ci maddəsinə əsasən, qanuna və ya digər normativ hüquqi
aktlara əsasən müəyyən sübutetmə vasitələri ilə təsdiq edilməli olan işin halları başqa
sübutlarla təsdiq oluna bilməz.
Eyni zamanda məhkəmə kollegiyası apellyasiya şikayətinin iqtisadi böhranla bağlı
dəlillərinə qiymət verərək qeyd edir ki, Mülki Prosessual Məcəllənin 82.1-ci maddəsinə
əsasən, hamıya bəlli olan hallar və ya faktlar mübahisə edilə bilməz və onların sübuta
ehtiyacı yoxdur. Dünyada baş verən iqtisadi böhran vəziyyətinin Azərbaycana təsir
göstərməməsi, iqtisadi böhran vəziyyətinin yaranmaması isə hamıya bəlli olan faktdır.
Ona görə də apellyasiya şikayətinin bu dəlili də məhkəmə qətnaməsinin ləğvinə əsas ola
bilməz.
Məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, tərəflər arasında bağlanmış kredit və ipoteka
müqavilələrinin ləğvinə və həmin müqavilələr üzrə yaranmış öhdəliklərin icrasına xitam
verilməsinin qanuni əsası olmadığından, apellyasiya şikayətinin dəlilləri əsassızdır və
rədd edilməlidir.
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 14.2-ci maddəsinə
əsasən, məhkəmə yalnız tərəflərin təqdim etdikləri sübutları araşdırmalı və onlardan
istifadə etməlidir.
Həmin Məcəllənin 77.1-ci maddəsinə əsasən, hər bir tərəf öz tələblərinin və
etirazlarının əsası kimi istinad etdiyi halları sübut etməlidir.
5