Pokaż treść!

— 54 —
dług. znajduje się odkryty w 1841 roku dotąd czynny
wulkan Erebus i nie zamarzłe w koło niego jezioro*.
W ulkany Amutka i Czegula zioną słupami ognia i dymu
a strumienie lawy oblewają ich stoki (*). Podobnież
zachowuje się wulkan Umnah.
Z powyższej wiązki faktów można wyprowadzić
wniosek mniéj więćej téj osnowy: Przy południowym
biegunie jest zimniéj, a rozległość i głębia mórz tejże
półkuli jest większą od północnej.
Jakże z powyższemi faktami pogodzić zwiększanie
się lodników alpejskich i ochładzanie się klimatu północnego;
oraz fakt, że klimat południowy łagodnieje^
co się najlepiej daje stwierdzić uszczuplaniem się granicy
tak zwanych błędnych brył lodowych bieguna południowego.
W ogóle lody pływające południowe w niektórych
latach ustępują ku biegunowi, w innych obficie
zalegają południowy ocean i zachowują się pod
tym względem tak tajemniczo, że prawa temi zmianami
rządzące dotąd nie mogły być zbadane.
Przejrzyjmy pilnie stare kroniki, a i one nauczą
nas wiele. Przekonamy się, że Europa ulega cząstkowym
zalewom i lądy jéj uszczuplają się. Z poszarpanego
kształtu lądów i wysp dadzą się nawet odtworzyć
przedwiekowe jej kontury. Morze bałtyckie, Niemieckie
kanał La-Manche, oraz wiele innych (**) —wszystko-
to powstało w nowszych czasach.
(*) W 1880 r.
Wiadomo dziś, że Wielka Brytania przylegała niegdyś da
Francyi i zapewne jakiś kataklizm oderwał tę część lądu od Europy i utwo*-
http://rcin.org.pl