Pokaż treść!

More documents

Recommendations

Info

__ 41 — zalewów, jakim ulegała i ulega w rozmaitych czasach powierzchnia globu naszego, ale źe musiał byd powszechny kataklizm, który zrujnował i zmienił powierzchnię ziemi. Z tym niespodziewanym a bezstronnym wynikiem badań bardzo trudno było pogodzić prawa natury. Zestawiając bowiem z nimi obserwa- cye stosunków lądu do wód, trzeba było w końcu przyjśd do przekonania, źe potop jest wprost niemożliwym do przyjęcia faktem , jeśli go mamy uwaźad jako nagle zalanie i prędkie osuszenie tych samych lądów. Dla pogodzenia trudności rozmaite stawiano hy- potezy. Jedni twierdzili, źe wody oceanu Indyjskiego zalały północ Całą, inni, na dnie morskim przedpotopowe wskazywali lądy. Dopiero pierwszy Deluc i Boulanger zwrócili uwagę na większą rozległość mórz na południowej półkuli i pierwszy z nich uczynił szalone przypuszczenie, iź lądy południowe w skutek porobienia się w nich mnóstwa pieczar i lochów, w skutek trzęsienia ziemi zapadły się nagle, zostały po k u te i zrujnowane przez wodę. Przy tém kataklizmie, morza, ustąpiwszy z północy, odkryły dzisiejsze lądy na naszej półkuli. Jakkolwiek przypuszczenie owo jest błędne i mogło tylko powstad przed laty, to jednak autor téj hy- potezy, jak widzimy, wpadł na szczęśliwe spostrzeżenie, które dziś nabiera cechy prawdopodobieństwa. Dla przekonania czytelnika, że teorye w rodzaju teoryi Boulangera miały zwolenników w ówczesnym społeczeństwie, przytaczamy tutaj mniemania znakomitego naszego uczonego, księdza Hugona Kołłątaja, autora http://rcin.org.pl
— 42 — obszernej krytycznej i jedynej rozprawy „o potopie“ zawartej w jego Zasadach Ilis tor у i o początku rodu ludzkiego. Jest on zwolennikiem neptunistycznéj teoryi nieustannego rujnowania się lądów skutkiem działania wody i wpływowi jéj przypisuje tak wielkie znaczenie, i ż przypuszcza, że woda rujnując lądy, z ich szczątków na dnie oceanów nowe osadza pokłady, które grubiejąc podnoszą się, stopniowo formują nowe wyspy i utworzą całe lądy wtedy, gdy stare ulegną całkowitej zagładzie i staną się dnem oceanów. Temu procesowi, odbywającemu się na powierzchni ziemi, przypisuje Kołłątaj zjawisko znane pod nazwą potopu: „Gdyśmy, mówi on, objaśnili, co ro- zùmiemy przez potop powszechny, w stosunkach fizycznych uważany, spodziewam się, iż nikt po nas wymagać nie będzie, abyśmy brali na siebie tłumaczenie tylu niepodobieństw, w które komentatorowie dawnej historyi uplątali tak ważną w dziejach ludzkich tra- dycyę, zamiast co ją mieli objaśnić i sprostować przez zastosowanie skutków i przyczyn, które takową prze' mianę zrządzić mogą i w saméj rzeczy zrządzają. „Nie idzie tu albowiem o taki potop, któryby zalał cały obwód powierzchni ziemi na kilkanaście łokci po nad szczyty gór najwyższych, i też same lądy wkrótce odkrył, osuszył i do zamieszkania przysposobił; bo na cóż takowy potop przypuszczać, kiedy go nawet podania historyczne, dobrze zrozumiane nie dowodzą. Tu owszem jest mowa o owéj przemianie łożyska wody morskiej, która zalała dawne lądy na jednym półokręgu, a odkryła na drugim—i ten to wielki http://rcin.org.pl
Page 1 and 2: http://rcin.org.pl
Page 3 and 4: Z DZIWÓW PRZYRODY. http://rcin.org
Page 5 and 6: IN S m e T ZOCA: .»OłCZNY POLSKIE
Page 7 and 8: VI Wszak rachując się ściśle z
Page 11 and 12: X VI. Ziemia, jako pomnik pokryty n
Page 13 and 14: Wszak już na pierwotnym człowieku
Page 15 and 16: Zaprzeczyć istnienia Boga jest wie
Page 17 and 18: słem znaczeniu tego wyrazu. Wszęd
Page 21 and 22: — 1 0 — nych podań zgodnie to
Page 23 and 24: — 12 — Nasza nieświadomość n
Page 25 and 26: — 14 — i na całej ziemi. Potrz
Page 27 and 28: — 16 — dzy różnemi minerałam
Page 31 and 32: — 20 — Nauka, a raczéj filozof
Page 33 and 34: — 22 Widzimy tysiące w milczeniu
Page 35 and 36: — 24 — Nie będziemy też zast
Page 37 and 38: — 26 — i inne pierwiastki. O il
Page 39 and 40: — 28 — Jakim sposobem wytworzy
Page 41 and 42: — 30 — liczbie osobników, w ni
Page 43 and 44: giego czasu, tworzącego rozległą
Page 45 and 46: — 34 — z różnych drzew, nale
Page 47 and 48: 36 — w geologii pod nazwą lodowe
Page 49 and 50: — 38 — Przypuszczenia takie dob
Page 51: — 40 — się wzięła woda, któ
Page 55 and 56: — 44 — nadto, jak powoli dział
Page 57 and 58: — 46 — rżenia mata liczba isto
Page 61 and 62: — 50 — Ta sprzeczność uwydatn
Page 63 and 64: — 52 — północy napotykamy dno
Page 65 and 66: — 54 — dług. znajduje się odk
Page 67 and 68: — 56 — Nic pospolitszego, jak l
Page 69 and 70: — 58 — musi usuwacî przeszkod
Page 71 and 72: — 60 — wem ciśnienia bardzo wi
Page 73 and 74: — 62 — uczonych leży rozwiąza
Page 75 and 76: 64 — W obec tych faktów, najmocn
Page 77 and 78: — 66 — zwolennicy wodnych rewol
Page 79 and 80: — 68 — W podobny sposób stawio
Page 81 and 82: — 70 — Hypoteza Adhémara tłum
Page 83 and 84: _ 72 — astronom i matematyk Lever
Page 87 and 88: — 76 — czenia naukowe działaj
Page 89 and 90: — 78 - - Kierunek Kordylierów ws
Page 91 and 92: — 80 — Potopy ją nawet omijał
Page 93 and 94: — 82 na i flora stanowiły by bar
Page 95 and 96: — 84 — Najprzód nadbrzeżne do
Page 97 and 98: — 86 — ła spustoszenia. Co to
Page 99 and 100: — 88 — małe, i kiedy już koni
Page 101 and 102: Ale dosyć ! nie wchodźmy na manow
Page 103 and 104:
— 92 — „W tym czasie musiałe
Page 105 and 106:
http://rcin.org.pl
Page 107 and 108:
— 96 — Nie sądźmy jednak, aby
Page 109 and 110:
— 98 — według prawa Keplera, e
Page 111 and 112:
— 100 — nazwą Zodyaka czyli
Page 113 and 114:
— 102 — Siła ta sprawia -wacha
Page 115 and 116:
— 104 — ych olbrzymiej długoś
Page 117 and 118:
— lOG — wi, że nawet rozpuszcz
Page 119 and 120:
— 108 — przyczynę, która poł
Page 121 and 122:
http://rcin.org.pl
Page 123 and 124:
— 112 — to jawne ślady wyschł
Page 125 and 126:
— 114 — szerną równinę, pocz
Page 127 and 128:
— 1 IG — m ało zbadanych okoli
Page 129 and 130:
118 — miała pozostać nietknięt
Page 131 and 132:
— 120 — rupa lodu, pokrywająca
Page 133 and 134:
— 122 — w Europie, Azyi i Amery
Page 135 and 136:
— 124 — nych mieszkańców podn
Page 137 and 138:
126 Ziarno czystej nauki, po odrzuc
Page 139 and 140:
— 128 — „To tóż mówił Bó
Page 141 and 142:
— 130 — Mniemanie, że góry Ar
Page 143 and 144:
źe człowiek nie posunie się w cy
Page 145 and 146:
— 134 — Cieplik jest główną
Page 147 and 148:
—■ 136 — Zkądźe w krôtkié
Page 149 and 150:
http://rcin.org.pl
Page 151 and 152:
— 140 — i znojem współtowarzy
Page 153 and 154:
— 142 — i mały, coraz więcej
Page 155 and 156:
_ 144 — dla pojęć średnio-wyks
Page 157 and 158:
— 146 — wionych zręcznie szumn
Page 159 and 160:
Nie to 148 — Lecz to, gdzie duchy
Page 161 and 162:
— 150 * % * I nie wiem, czemu Bó
Page 163:
http://rcin.org.pl Biblioteka Muzeu
show all

Pokaż treść!

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?