Pokaż treść!

— 143 —
Uczeni starający się odcyfrować treść księgi przyrody,
układają z tych małych pewników wiersze teoryi
i przypuszczeń—ale kombinacye takowe, jako dzieła ludz­
kiej wyobraźni mogą nie być odgadnięciem prawdy. Tem
się tłumaczy istnienie tylu opartych na faktach, a przecież
sprzecznych z sobą teoryi naukowych. Każdy prawie uczony
przy układaniu faktów kieruje się odmienną ideą, nieod-
powiadającą może dokładnie prawdziwej Idei Przedwie-
cznéj—bo takowej nikt nie przeniknął. Każdy też inaczej
grupuje fakta—a choć wszyscy posiadają cząstki prawdy,
to jednak ułożona z tych części kopia, brakami i nieudolnością
musi się znakomicie różnić od niezbadanego
Ideału i Oryginału.
Często też kunsztowne kombinacye uczonych rujnują
się przez odkrycie jednego, drobnego na pozór
faktu, gdy pokaże się np., że to miejsce w obrazie,
które jemu się należało—zapełniliśmy przedwcześnie innym
elementem, w rzeczywistości inne przeznaczenie
mającym. Nigdzie więc nie mamy pewności, że obraz
przez nas rysowany jest dokładny, bo któż zgadnie ilu
nieznamy faktów, które dla prawdziwości jego musimy
posiadać?
Wiedząc o tem, możemy tylko uwielbiać rozsądek
tych mężów nauki, co nie dzielą się z braćmi niedojrzałym
jeszcze i cierpkim owocem swych trudów.
Pomysły ich i dla tego jeszcze nie wychodzą bezpośrednio
po za obręb uczonych pracowni i dzieła ich
leżą nietknięte przez ogół, że jako czysto naukowe są.
suche, oderwane od życia praktycznego i niedostępne
http://rcin.org.pl