Pokaż treść!

— 102 —
Siła ta sprawia -wachanie się ziemi podobne do-
chwiania się frygi lub bąka energicznie rzuconego na
gładką powierzchnię stołu. Oś ziemska, o której było
powszechne mniemanie, że nie zmienia nigdy położenia
swego, wacha się. Wprawdzie, bardzo nieznacznie,
ale mimo tona tyle, źe to zjawisko nie pozostaje bez wpływu
na ziemską powierzchnię. Musimy tu objaśnić bliżej
warunki, w jakich się obrót taki osi ziemskiej odbywa.
Oś ziemi, w czasie rocznego obrotu we wszystkich
czterech położeniach nachylona jest do płaszczyzny
ekliptyki jednakowo (pod 23 '/2 kątem). Pochylenie
to przecież w chwili zbliżenia się do punktu
przysłonecznego, zmniejsza się cokolwiek w skutek
zwiększonej siły przyciągania, wywieranego przez
masę słońca, a wtedy płaszczyzna równika, która ma
się tam przeciąć z płaszczyzną ekliptyki, pochylając się
ku niéj, przyspiesza chwilę spotkania się dróg i cofa-
punkt przecięcia. Ten ruch wsteczny wynosi co rok
w luku 50” (sekund). Punkta więc przecięcia potrze­
bują na przejście w podobny sposób całej elipsy ani
mniéj, ani więcej, tylko 25,868 lat. Peryod ten astronomiczny
nazywa się rokiem Platona. Oś ziemi w ciągu
tego czasu zakreśla północnym swym końcem małe
kółko *) i powróciwszy do dawnego położenia, rozpo­
czyna drugie.
*) Gwiazda północna, zwana gwiazdą biegtmową, bo znajdująca
się na linii stanowiącej oś ziemską, z czasem przestanie być biegunową.
"Według obliczeń ścisłych, W ega będzie kiedyś polarną gwiazdą, po upły­
nięciu zaś roku Platona, nasza polarna gwiazda może znów zabłyśnie
nad północnym biegunem.
http://rcin.org.pl