GROT 3/2013

fot. Piotr Matysiak 

Nr Э (2ЭЭ) 2013 

RADZYŃSKI MAGAZYN SPOŁECZNO KULTURALNY 

BEZPŁATNY MIESIĘCZNIK FINANSOWANY ZE ŚRODKÓW 

RADZYŃSKIEGO OŚRODKA KULTURY I REKREACJI 

ISSN 1428-3506 index 343390

Z okazji Świąt Wielkiej Nocy życzymy Mieszkańcom naszego 

Miasta i ich Gościom, by cud Zmartwychwstania i energia budzącej się do 

życia przyrody obudziły to, co jeszcze uśpione, poruszyły to, co w nas 

najlepsze, umocniły w chwilach trudnych oraz przyniosły wiarę, nadzieję 

i miłość na Święta Wielkanocne i każdy dzień. 

Przewodniczący Rady Miasta 

Jacek Piekutowski 

Burmistrz Miasta 

Witold Kowalczyk 

Radzyńska 

Kraina Serdeczności 

Życzenia zdrowych, spokojnych, 

przepełnionych rodzinnym 

ciepłem i radością 

Świąt Wielkanocnych 

składa 

Starosta Radzyński 

Lucjan Kotwica 

is aoBS 

I * * * * * 

U 

IW 

N 

W 

OS 

X T T A T T ? 

„Musicalowa Gala Teatru Broadway” 

REŻYSERIA , CHOREOGRAFIA, IN SCEN IZA CJA , KOSTIUMY - MAŁGORZATA O BŁÓ J 

WOKALIŚCI - MAŁGORZATA OBŁÓJ, HANNA KARASIŃSKA, PATRYK ADLER-SZWARC, ARLETA STRĄGOWSKA, KLAUDIA KOSTARELAS, 

AMAL ANANI, PAULINA GRZEŚKÓW, DARIUSZ MARTYNIAK, MARTA ZYWAR, AGNIESZKA PRZYGOCKA, MICHAŁ GUCMA, OLA CZAJKA, 

DAMIAN ZABOROWSKI, GRZEGORZ KOWAL, MARCELINA CZERONKO 

TANCERZE - ANNA KUD, JOANNA ZWIERZCHOWSKA, PATRYCJA ZWIERZCHOWSKA, KAROLINA TWARDOWSKA, MAGDALENA OLSZEWSt 

WŁADIMIR Z I, JUDYTA SANDERS, LUIZA GRUSZCZYŃSKA, KAROLINA CIEPŁOWSKA 

Hala Widowiskowo - Sportowa w Radzyniu Podlaskim 

l ZSP ul. Sikorskiego 15 

13 kwietnia 2018r. godz.l8:00 ------ 

ORGANIZATORZY: RADZYŃSKI OŚRODEK KULTURY I ZESPÓŁ SZKÓL P0NADGINNAZ1ALNYGD 

Przedsprzedaż biletów w Radzyńskun Ośrodku Kultury w godzinach 8.00 - 19.00 

SPONSOR 

GŁÓWNY 

PLAKATY NIEODPŁATNIE WYKONAŁ ZAKŁAD POLIGRAFICZNY AWft-DRUK TEUBW. 8 3 362 25 91 

odlasiećt+.plm iiedzisiaj.pl

Świąt Wielkanocnych 

spokoju ducha, 

wszelkiej pomyślności, 

odpoczynku w ciepłej, 

rodzinnej atmosferze 

pracownicy 

oraz 

dyrektor 

Radzyńskiego 

Ośrodka Kultury 

NASZA OKŁADKA 

Wokalista zespołu „Gravis” - 

Krzysztof „Piorun” Idzikowski 

podczas pożegnalnego 

koncertu zespołu w sali kina 

„Oranżeria”. Obszerny 

fotoreportaż z koncertu 

znajdziecie na rozkładówce. 

Drodzy Czytelnicy 

Czy zdarzyło się wam usłyszeć twierdzenie, że 

media kłamią? Z całą pewnością tak i to nie raz. 

Oczywiście w prasie, telewizji, radio, internecie 

powinna znajdować się tylko prawda, ale historia 

słynnej gazety o wymownym tytule „Prawda" rodem z 

byłego ZSRR pokazuje, że często „prawdziwa 

prawda mija się z prawdą". Na szczęście jest dzień, w 

którym wszystkie media mogą sobie „poużywać" 

bezkarnie. Ten dzień to 1 kwietnia. Zapewne nie 

jeden raz każdy dał się nabrać na niesamowite 

historie o lądowaniu kosmitów, sprzedaż Pałacu 

Potockich Itp. Szczerze mówiąc mnie również 

baaardzo korciło spłatać wam primaaprilisowego 

psikusa ale zdarzyła się historia całkowicie 

n ie p ra w d o p o d o b n a a je d n a k p ra w d z iw a . 

Przeczytajcie - i zapewniam, że to PRAWDA. 

KAROL LIPIŃSKI 

POTRĄCONY PRZEZ SAMOCHÓD 

W nocy z 19 na 20 m arca kobieta jadąca 

samochodem marki VW ulicą Jana Pawła II od strony 

Międzyrzeca z nieustalonych przyczyn zjechała na 

traw n ik gdzie p otrąciła Karola Lipińskiego. 

Poszkodowany został zabrany z miejsca wypadku i 

odwieziony w bezpieczne miejsce. Nie wykluczone, 

że prawdziwą przyczyną wypadku były tak zwane 

promile... 

Piotr Matysiak 

Na szczęście Karol nie doznał uszczerbku 

w konfrontacji z niemiecką techniką 

Poszkodowany został pogłaskany po główce 

i odwieziony z miejsca wypadku na stojąco.

Habemus Papam zabrzmiało na Placu Sw. Piotra w Watykanie 13 

marca 2013 roku w drugim dniu konklawe. Nowym papieżem 

wybrany został kardynał Jorge Maria Borgoglio z Argentyny. Przyjął 

imię Franciszek na pamiatkę św. Franciszka z Asyżu. Został 

wybrany zastępca Jezusa Chrystusa i następca św. Piotra. Ojciec 

Swięty Franciszek został wybrany Głową kościoła katolickiego, 

biskupem Rzymu i zwierzchnikiem państwa Watykan inaczej 

zwanym Stolicą Apostolaką. 

Niecodziennym w tym wyborze był fakt, że przeszło 700lat temu 

odbyło się zgromadzenie kardynałów zwołane za życia 

poprzedniego papieża. 

Ojciec Swięty Franciszek jest pierwszym następcą św. Piotra 

spoza Europy od ponad 1200 lat. Do te jp o ry ostatnim takim 

biskupem Rzymu był Syryjczyk Grzegorz III, którego pontyfikat 

przypadał na lata 731-741. Spośród 265 poprzedników 

Franciszka ośmiu pochodziło z Bliskiego Wschodu i trzech z 

Afryki. Najwięcejpapieży bo 210 było z Włoch, 16 z Francji, 11 z 

Grecji. Ponadto Kościołem kierowało 6 Syryjczyków, 5 Niemców, 

Anglik i jeden Polak. Natomiast je st pierwszym papieżem 

pochodzącym z Ameryki Południowej. 

W obecnym konklawe uczestniczyło 115 kardynałów z całego 

świata.W tradycji kościoła katolickiego kardynałem może zostać 

osoba duchowna , biskup nominowany według własnego uznania 

przez papieża. 

Czy jednak dawniejtak samo odbywał sie wybór papieża 

- biskupa Rzymu . Jak wiemy z kart Ewangeli Jezus Chrystus 

powierzył swójKościół tu na ziemi Piotrowi jednemu z dwunastu 

Apostołów. Pierwszych biskupów powoływali apostołowie. Potem 

w czasach pierwszych chrzescijan wyboru biskupa dokonywano 

przez wybór przez duchownych i świeckich z danego Kościoła 

lokalnego, przy aprobacie Kościołów sasiedzkich. Dopiero w 

późniejszych wiekach wybór zatwierdzał metropolita. Od IV w. 

świecka władza cesarska zaczęła wpływać na obsadę tych 

s ta n o w is k d u c h o w n y c h .S p ó r o p ry m a t w ś w ie c ie 

chrześcijańskim, toczący się miedzy władzą duchowną i świecką 

przechodził w ciagu stuleci różne fazy. Feudalizacja Kościoła w IX 

i X w. pociągneła bowiem za sobą nie tylko jego ześwieczczenie i 

rozkład moralny ale uzależniła go do ludzi świeckich Istniejące 

prawo inw estytury, przysługujące władcom św ieckim w 

odniesieniu do majątków kościelnych, stwarzało w praktyce 

możność nadawania również stanowisk duchownych. Dlatego w 

niektórych momentach tylko kandydat zaaprobowany przez 

cesarza niemieckiego mógł zostać wybrany papieżem. Stopniowo 

jednak w XI w. papiestwo zaczeło uniezależniać sie od wpływów 

dworu cesarskiego. Poważny krok na drodze do dalszej 

emancypacji Papiestwa został postawiony za pontyfikatu 

Mikołaja II . Dekretem z 13 kwietnia 1059 r ustanowił nowy 

regulamin wyborów papieskich. Elekcja przeprowadzana dotąd 

w zasadzie przez duchowieństwo i lud rzymski, a w praktyce 

zależna od desygnacji c e sa rskie jlu b nacisku miejscowych 

feudałów, miała odbywac sie teraz w zamknietym gronie 

kardynałów. Elektorowie mieli być wolni od wszelkiego nacisku z 

zewnatrz. I tak je st do dziś. Kardynałowie zebrani na konklawe w 

Kaplicy SykstyńskiejPałacu Apostolskiego są odcięci od świata, 

aby umożliwić im wybór zgodnie z sumieniem. Pierwsze 

konklawe w Kaplicy Sykstyńskiejwybudowanejw latach 1475 

1483 za pontyfikatu Sykstusa V odbyło się w 1492 r. Później 

kaplica została ozdobiona freskami wykonanymi przez Michała 

HABEMUS PAPAM 

JUŻ 266 RAZ 

Anioła, wśród których Sąd Ostateczny wywiera olbrzymie 

wrażenie. Wiadomość , ze wynik głosowanie zakończył sie 

wyborem je st obwieszczana ludziom za pomoca białego dymu 

wydobywającego sie z komina nad Kaplicą Sykstyńską. Nowościa 

je st to, że ta radosna wieść oznajmia bicie watykańskich 

dzwonów. 

Istotną sprawą po wyborze papieża jest imię jakie 

obiera nowo wybrany papież . Zaraz po głosowaniu kiedy 

konkretny kardynał otrzyma 2 /3 głosów ma niewiele czasu aby 

wybrać dla siebie nowe papieskie imię. Nowy papież za swojego 

patrona obrał sobie św. Franciszka z Asyżu.Ten świety otrzymał od 

Chrystusa zadanie ratowania Kościoła. Postanowił w radykalny 

sposób żyć według ewangelicznych wskazań. Choć na poczatku 

nie chciał zakładać żadnego zakonu ani spisywać reguł to jednak 

ostatecznie to zrobił. Zrozumiał, że w świecie potrzebne są stałe 

punkty odniesienia, hierarchia, dyscyplina i posłuszeństwo. 

Założył zakon Braci Mniejszych (łac. sint minores) zwanych 

franciszkanami lub wterminologi łacińskiejminorytami. 

W dzień św. Józefa 19 marca na Placu św. Piotra odbyła 

się uroczysta Msza Swięta inguarująca nowy pontyfikat. Przed 

uroczysta mszą kardynał protodiakon Jean- Louis Tauran, który 

o g ło s ił sw iatu w iadom ość o w yborze papieża, nałożył 

Franciszkowi paliusz. Z kolei dziekan Kolegium Kardynalskiego 

kardynał Angelo Sodano nałożył mu Pierścień Rybaka. 

Ceremionia odbyła się według nowych zasad, zatwierdzonych 

przez Benedykta XVI, na początku jego pontyfikatu w 2005 r. Na 

mocy zmian wprowadzonych wtedy do księgi" Ordo Ritum pro 

Ministerii Petrini initio Romae Episkopi", która zawiera teksty 

liturgiczne przeznaczone do użytku w czasie papieskich celebracji 

po konklawe, wyraźnie oddzielono sprawowanie Eucharystii od 

innych obrzędów. Dlatego nałożenie paliusza i Pierścienia Rybaka 

nowemu papieżowi odbyło się nie w czasie mszy jak było to 

dotychczas, ale przed jejrozpoczęciem. 

Powróciło również uroczyste homagium czyli hołd, który 

papieżowi złożyli wszyscy obecni kardynałowie, powtarzając gest 

wykonany wcześniejw Kaplicy Sykstyńskiejzaraz po wyborze. Tym 

samym powróciła praktyka która była zmieniona podczas 

in tro n iza cji B enedykta XVI, kiedy to hom agium złożyli 

p rz e d s ta w ic ie le ko le g iu m K a rd y n a ls k ie g o , biskupów , 

duchowieństwa, zakonów, rodzin oraz młodzieży co było wyrazem 

powszechności urzędu biskupa Rzymu i jego zwierzchności nad 

wszystkimi stanami Kościoła. 

Od czasów Soboru Watykańskiego II dotychczasowy 

symbol władzy papieża - tiara- zastąpiony został przez paliusz.. 

Dlatego noszony jest przez papieża także poza Rzymem którego 

je st bezpośrednim metropolitą. Benedykt XVI dla podkreślenia tej 

symboliki usunął ze swojego herbu tiarę i wprowadził do niego 

palusz.Paliusz to biały pas wykonany z owczejwełny, połączony 

ze sobą zwyczajowo szeroki na trzy palce. Jest elementem stroju 

litu rg ic z n e g o p rz y s łu g u ją c y m p a p ieżo w i i b is k u p o m 

metropolitom. Zgodnie z tradycją paliusz tkanyjestzw ełny dwóch 

owiec, błogosławionych przez papieża. Nastepnie z ich wełny 

zakonnice wyrabiają paliusze, które sa przechowywane w 

specjalnejszkatule na grobie św. Piotra w Watykanie. Zakładane 

przez papieża nowym arcybiskupom metropolitom najczęściejw 

uroczystośc św. Apostołów Piotra i Pawła 29 czerwca jako znak 

łączności jako znak łączności z Biskupem Rzymu. 

Pierścień Rybaka oznacza, że noszący go jest następcą św. 

Piotra, który zanim został papieżem był rybakiem a Chrystus 

uczynił go "rybakiem ludzi". Pierscień który będzie nosił 

Franciszek zawiera wizerunek św. Piotra z kluczami w ręku. Został 

wykonany z pozłacanego srebra za pontyfikatu Pawła V I. 

Opracował Tomasz Pietrzela

Habemus Papam! 

Rozmowa z księdzem Karolem Kulpą, 

Radzynianinem,studentem Nauk Biblijnych 

na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie 

W chwili kiedy nad Kaplicą Sykstyńską uniósł się biały dym i 

kardynał protodiakon Jean-Louis Tauran, o g ło sił światu 

wiadomość o wyborze papieża, stał ksiądz na placu przed 

bazyliką św. Piotra, wśród wielotysięcznejrzeszy wiernych. Co 

czuje się wtakiejchwili ? 

Będąc w Rzymie w tak historycznym momencie trzeba być 

przygotowanym, że biały dym oznajmujący wybór nowego papieża 

może pojawić się w najbardziejnieoczekiwanejchwili. Śledząc 

wydarzenia w Kościele w ostatnich tygodniach myśleliśmy, że to 

konklawe będzie rzeczywiście długie i trudne. Jednak już 

pierwszego dnia konklawe wieczorem plac św. Piotra zapełnił się 

po brzegi. Każdy jednak przeczuwał, że zobaczymy jedynie czarny 

dym i rzeczywiście tak było. Dym był bardzo intensywny i przez 

długi czas; prawdopodobnie dlatego, że po raz pierwszy użyto 

nowych substancji chemicznych, by go wytworzyć. Jakkolwiek - 

ludzie byli przygotowani na czarny dym. Następny dzień konklawe 

był deszczowy. Ponownie wielu ludzi przyszło na plac św. Piotra, 

bez w iększych nadziei na zobacze nie b ia łe g o dym u. 

Zapowiadano, że dymienie powinno być w południe i wielu było 

jeszcze w drodze na plac. Jednak ku naszemu zaskoczeniu, już 

około godz. 11.40, pojawił się dym, ponownie czarny. Tym razem 

mniejintensywny. Zaczęły sie ponownie spekulacje i dyskusje, że 

kardynałowie są podzieleni i nie mogą się zdecydować. 

Postanowiłem wrócić ponownie koło godz. 17.00. Przez cały ten 

czas padał deszcz i było dość zimno. Gdy ponownie znalazłem się 

na placu, ku memu zaskoczeniu było już tam bardzo dużo ludzi, o 

wiele więcejniż poprzednio. Było dość ciężko przeciskać się przez 

tłum z parasolkami. Dotarłem prawie na sam przód. Ludzie przynieśli ze sobą flagi i transparenty. Panowała atmosfera 

oczekiwania i radości. Będąc w takim tłumie przez trzy godziny ma 

się wrażenie, że słyszysz wszystkie języki świata i widzisz ludzi 

w szystkich możliwych kolorów skóry. W szystkich jednak 

jednoczyło coś szczególnego: wspólne oczekiwanie i radość. W 

pewnym momencie nad kaplicą Sykstyńską zaczęło krążyć stado 

ptaków, latając w prawo i w lewo, w to i z powrotem, jakby 

symbolizując zamieszanie, rozważanie (dla mnie to symbol 

kardynałów) a jeden z tych ptaków usiadł na tym ’ważnym’ 

kominie i przez długi czas tam pozostawał. Pomyślałem o 

Benedykcie XVI i dla mnie ten ptak siedzący na kominie był 

symbolem właśnie papieża emeryta, który, jak obiecał, modli się 

w skrytości za kardynałów, za właściwy wybór. Około godz. 19.10 

nagle poruszenie - pojawił sie biały dym. Radość ludzi i 

zaskoczenie, że to ju ż, sięgnęła zenitu. Brawa, krzyki: Habemus 

papam, viva il papa..., flagi w górze, podskoki... Każdy czuł, że 

u cze stn iczy w szczególnym m o m e n cie , c z u liś m y się 

uprzywilejowani, że możemy tam być w tej chwili. Dym był jasno - 

biały, obfity, nie było cienia wątpliwości. Chwilę późniejzaczęły bić 

dzwony bazyliki św. Piotra. Przestał padać deszcz, zrobiło sie 

jakby cieplej. Radość i emocje rozgrzały wszystkich. Chwilę 

późniejpojawiła się orkiestra i defilada Gwardii Szwajcarskieji 

innych służb watykańskich, które przymaszerowały pod bazylikę. 

Zapaliły się światła w sali za balkonem, z którego ogłasza się 

wybór nowego papieża. Na balkonie pojawili się ludzie, by go 

przygotować. Otworzyły sie ogromne okna po bokach balkonu, w 

których pojawili sie kardynałowie. Wszystkim tym małym 

wydarzeniom towarzyszyły okrzyki radości i brawa. Balkon był już 

otwarty, ale zasłonięty bordową kotarą. M niejw ięcejok. 20.10 

kotara sie otwarła i pojawił się najstarszy z kardynałów Jean-Louis 

Tauran, który ogłosił: Habemus Papam... Zrobił to tak szybko i 

słabym głosem, że mało co zrozumieliśmy. Niektórzy ludzie 

ponownie bili brawa, inni nie wiedzieli jak zareagować, nie 

zrozumieli. W pewnym momencie starszy człowiek stojący przede 

mną zaczął wykrzykiwać: Argentyna, Argentyna... Zacząłem więc 

go pytać: kto, kto został papieżem? Ten krzyczał: kard. 

Bergoglio....Argentyna, Argentyna...

Jaka była pierwsza reakcja tłumu na wieść o wyniku konklawe, 

kiedy okazało się, że papieżem zostaje kardynał, którego 

postać nie znajdywała się w ścisłej czołówce, typowanej przez 

media, watykanistów itp. ? Czy rzeczywiście zaskoczenie było 

duże ? 

Ludzie byli rzeczywiście zaskoczeni, mało kto wiedział kim jest 

ten argentyński kardynał. Ale to nie było ważne, wszyscy się 

cieszyli, że je st nowy papież, że Kościół ma nowego pasterza. 

Chwilę późniejpojawił się On - człowiek w bieli, bez czerwonej 

peleryny, pozdrawiając tłum prostym gestem jednejręki. Później 

tak stał, jakby sparaliżowany, bez uśmiechu, a ludzie nie 

przestawali krzyczeć z radości, klaskać, wymachiwać flagami... W 

pewnym momencie nowy papież poprosiło mikrofon i powiedział z 

uśmiechem na twarzy: Bracia i siostry, dobry wieczór. I później 

słowa i symboliczne gesty, prostota i oblicze człowieka, którego 

bliskość i pokorę poczuliśmy natychmiast. 

Kard. Bergoglio był jednym z faworytów poprzedniego konklawe 

tuż obok kard. Ratzingera. Tym razem jednak nie. Być może z 

powodu swojego wieku (76 lat). Media stworzyły oczekiwania 

ludzi, że to powinien być ktoś młodszy, sprawny fizycznie, gotowy 

na wiele podróży apostolskich. A tu nagle pojawia się człowiek w 

podeszłym już wieku. Musimy jednak pamiętać o tym, że 

kardynałowie podczas tygodnia spotkań przed konklawe zdążyli 

się poznać i zrozumieli jakiego pasterza potrzebuje Kościół 

dzisiaj, w tym momencie. Na pewno nie ma kandydata 

perfekcyjnego, ale je śli kard. Bergoglio został ponownie 

zauważony, to zdaniem kardynałów posiada cechy naturalne i 

duchowe by podołać temu trudnemu zadaniu. 

Jorge Maria Bergoglio jest pierwszym w dziejach Kościoła 

papieżem z Ameryki Południowej i papieżem pochodzącym z 

innego kontynentu. - To niespodzianka, która wyraża odwagę 

kardynałów - mówił Rzecznik Watykanu Federico Lombardi, 

który przyznał, że jest zaskoczony wyborem. Dlaczego w tym 

momencie mówi się o odwadze kardynałów ? 

Rzeczywiście je st to odwaga kardynałów, jeśli przeanalizujemy 

historię papiestwa. Odwagą był już wybór kard. Wojtyły na papieża 

35 lat temu, bo została złamana tradycja, która utrzymywała, że 

biskupem Rzymu i papieżem powinien być Włoch. Wybór naszego 

papieża Polaka otworzył niejako drogę na dalsze, bardziej 

odważne kroki, na patrzenie ’poza Europę’. Musimy pamiętać, że 

Kościół to nie tylko Europa, ale także inne kontynenty. Tak 

naprawdę 50 procent katolików żyje właśnie w Ameryce 

Południowej. Ktoś ostatnio określił to bardzo symbolicznie 

nazywając dynamiczny i żywy kościół w Ameryce Łacińskiej 

’młodą kobietą’ a stary, zmęczony kościół w Europie ’sędziwą 

staruszką’. Już pierwsze słowa i gesty papieża Franciszka 

porywają serca wielu ludzi. Ale ja k mi potwierdzają moi 

współbracia salezjanie z Ameryki Południoweju nich je st to 

normalne - bliski i bezpośredni kontakt z ludźmi je st naturalnym 

zachowaniem i wszelka sztywność czy ścisłe trzymanie się 

protokołu uważane je st za nienormalność i sztuczne tworzenie 

barier. Wierzę, że papież Franciszek pomoże odmłodzić i 

uczłowieczyć oblicze Kościoła. Ten papież je st pierwszym jezuitą, 

który został papieżem. Co ciekawe, jezuici mają zapis w swoich 

konstytucjach i składają coś w rodzaju przyrzeczenia, że nie 

przyjmą urzędu biskupstw a czy papiestwa chyba, że za 

pozwoleniem najwyższych władz zakonu. Trudno oczywiście było 

się pytać o pozwolenie generała jezuitów podczas konklawe gdzie 

wszystko je st objęte tajemnicą. Jakkolwiek, Duch św., jak widzimy 

nie je st związany żadnymi przyrzeczeniami i wybiera ludzi, których 

chce, według słów Ewangelii: Wiatr wieje tam, gdzie chce, i szum 

jego słyszysz, lecz nie wiesz, skąd przychodzi i dokąd podąża. Tak 

jestzkażdym , który narodził się z Ducha (Jn 3:8). 

Jako salezjanin muszę wspomnieć ważny fakt z życia papieża 

Franciszka, mianowicie, że je st on wychowankiem salezjańskim 

ze szkoły “Wilfrid Barón" w Ramos Mejfa, do którejuczęszczał 

wraz ze swoim młodszym bratem. Potwierdzeniem tego je st lista 

uczniów nagrodzonych z roku 1949. Bergoglio został także 

wyróżniony za wzorowe zachowanie, naukę religii i Ewangelii. 

Ponadto, nowy papież, w wieku 17 lat miał za swojego ojca 

duchowego ks. Enrico Pozzolego, ze wspólnoty salezjańskiejw 

Almagro, kapłana, który, zanim zaniósł charyzmat Ks. Bosko na 

obszar Ziemi Ognistej - doprawdy na koniec świata - miał 

wywrzeć na nim niezatarty ślad. To pod jego wpływem przyszły 

Papież zdecydował się wstąpić do seminarium w Villa Devoto. I to 

jemu poświęcone je st wspomnienie, 

które zawarł kardynał Bergoglio we 

wstępie sw ojejpierw szejksiążki - 

“ M edytacje dla za ko n n ikó w " - 

mówiąc o „wielkim wpływie", jaki ten 

salezjanin wywarł na jego życie, i o 

jego „przykładzie służby Kościołowi i 

konsekracji zakonnej". 

Niemiecka agencja katolicka KNA 

przypomniała słowa papieża Jana 

Pawła II sprzed równo 10 lat. 

Przyjmując na audiencji w Watykanie 

11 lu te g o 2 0 0 3 r. d e le g a c ję 

franciszkanów z Polski i Ukrainy Jan 

P a w e ł II p o w ie d z ia ł: „ Ś w ia t 

p o tr z e b u je d z iś n o w e g o św. 

Franciszka z Asyżu! Na początku 

trzeciego tysiąclecia, chyba bardziej 

niż kiedykolwiek dotąd, ludzkość i 

świat czekają, aby przeniknął ich 

duch św. Franciszka". 

Mam nadzieję, że papież Franciszek z 

Argentyny rozleje na cały Kościół 

ducha pokoju, ubóstwa i prostoty 

ewangelicznej. Módlmy się o to i za 

niego. On zawsze prosi wszystkich o 

modlitwę. 

Rozmawiała Monika Mackiewicz 

Ks. Karol Kulpa 

Salezjanin 

(Rzym, 20.03.2013)

KULTURA 

W wyjątkowy - Międzynarodowy Dzień Kobiet, 

Lubelska Federacja Bardów zagrała dla radzynian - wyjątkowy - „Zakochany Koncert” 

POETYCKIE MIŁOŚCI 

Witając ciepło zaprzyjaźnionych z Radzyniem federatów, czyli 

muzyków, pieśniarzy, poetów, zgromadzonych pod szyldem LFB, 

dyrektor ROK Zbigniew Wojtaś, dodał że to święto - ,,nie - 

komunistyczne, nie- peerelowskie “ ( do których niektóre 

środowiska próbująje zakwalifikować) je st- obok święta dziecka, 

święta matki, jednym z najpiękniejszych świąt na naszym globie. 

To dzień ,, kiedy mężczyźni mogą zrobić ukłon w stronę płci 

pięknej“ . 

Koncert, złożony z najpiękniejszych piosenek o miłości, był 

dedykowany właśnie Paniom i został przez panie doceniony w 

pełni, ale Federacja nie byłaby sobą, gdyby nie śpiewała też o 

miłości do ...słowa, i do poezji. 

Ucieleśnieniem tejfascynacji je st pierwsza studyjna płyta LFB 

,,Stachura - Poematy", wydana w grudniu 2012 r, którą artyści 

mieli okazję przedstawić. Nowy album LubelskiejFederacji 

Bardów je st dostępny od grudnia 2012. Płyta nagrana została w 

stylistyce progresywnego rocka. W warstwie literackiejopiera się 

na fragmentach najważniejszych poematów Edwarda Stachury. 

,,Niektórych pisarzy i artystów można nie znać, ale pewne postaci 

znać wypada, a nawet trzeba. Taką postacią, takim artystą jest 

Edward Stachura... Więc, jeśli ktoś twierdzi, że zna twórczość 

Edwarda Stachury, znając tylko jego piosenki, to wie niewiele o tej 

twórczości. Ten, kto zna jego poem aty-trochę wie. Kto zna prozę 

i poematy - wie w szystko . . mówi lider formacji Jan Kondrak. 

Edward Stachura pozostaw ił po sobie dzieło niezwykłe. 

Zasadnicza waga jego je st dopiero odkrywana. Ale już dziś mówi 

się, że stał się reporterem numer jeden w nowych obszarach 

świata. Że dostarczył wiedzy i narzędzi słownych psychologii i 

filozofii. Że je st niebywałym innowatorem polszczyzny. Pokazał 

bowiem jakie możliwości gramatyczne i składniowe tkwią w 

naszym języku. 

D otychczas, LFB m iała na swoim koncie siedem płyt 

koncertowych. Pięć z nich prezentuje repertuar autorski, dwie 

poświęcone są poezji Karola Wojtyły i Kazimierza Grześkowiaka. 

Gorąco zachęcamy do poznania płyty ósmej - ,,Stachura - 

Poematy" i poddaniu się intelektualnejprowokacji Federacji, 

która gwarantuje, że tą płytą pokazuje ,, Gdzie je st poezja w 

twórczości Edwarda Stachury“ . 

Fragmenty zapowiedzi wygłoszonych przez Jana Kondraka 

podczas koncertu , który odbył się 2 września 2012 r. w studiu 

im. A. Osieckiej, w Programie III Polskiego Radia. Zostały one 

opublikowane na okładce płyty ,,Stachura - Poematy" . 

m r 

m 

I F I 

• ♦ , i s 

f * Ł 

Zapraszamy do bardzo ciekawejlektury i własnych przemyśleń. 

„Drodzy państwo! Jeśli ktoś żyje w głębokim przekonaniu, że 

można niektórych pisarzy i artystów nie znać, to je s t to 

przekonanie obojętne mówiącemu te słowa, bo rzeczywiście 

można. Ale! Pewne postaci trzeba znać. Tak sądzę. Dla dobra 

kultury, dla dobra możliwości porozumiewania się. Taką postacią, 

takim artystą je st Edward S ta ch u ra . Więc, jeśli ktoś twierdzi, że 

zna twórczość Edwarda Stachury, znając tylko jego piosenki, to 

wie niewiele o tejtwórczości. Ten kto zna jego poematy - trochę 

wie. Kto zna prozę i poematy - wie wszystko. My dzisiaj 

przywieźliśmy państwu poematy, którymi w sensie śpiewanym 

nikt się specjalnie nie zajmował do tejpory. Dla jasności: jednym 

z poematów, Missa pagana, zajmowało się wielu, począwszy od 

Jerzego Satanowskiego i Czesława Niemena. Rzadko kiedy dzieło 

owo oglądało światło dzienne, ale zajmowano się nim. Natomiast 

większą ilością poematów zajęliśmy się my siedem lat temu. 

Przychodzi ten moment, kiedy możemy część tych poematów 

państwu pokazać. O co chodzi? W poematach Stachury jest 

poezja. W piosenkach Stachury je st tylko proza rymowana, a 

chcemy pokazać pełniejte go wybitnego artystę, który zrobił 

bardzo wiele dla języka polskiego, poszerzając jego możliwości, 

czyli zachował się tak, jak poeta powinien. Ale również wykraczał 

poza poezję. Zrobił bardzo dużo dla psychologii i dla filozofii. Jeśli 

państwo posłuchacie uważnie, to będziecie wiedzieli, jak bardzo 

je st to daleko idąca operacja na języku polskim, jak daleko z 

notatnikiem w ręku poszedł autor w sfery życia wcześniej 

polszczyźnie nieznane. Choćby sposób opisywania olśnienia, 

które nazwał »całąjaskrawością«". 

„Jest taki poemat składający się z bardzo króciutkich wierszy, 

który się nazywa Przystępuję do ciebie i ta formuła - przystępuję 

do ciebie - przewija się w każdym z tych wierszy. Oczywiście 

przystępować można do Komunii, bo to je st formuła przejęta z 

modlitwy. Można oczywiście przystępować do obiadu. Można 

przystępować do próby konsumpcji przodka w pewnych kulturach 

pierwotnych. Nie o to chodziło Stachurze. Stachurze chodzi o to, 

że szuka jego bohater ludzi, którzy są w stanie przebywać w 

twórczym skupieniu - w takim stanie twórczym, który Stachurze 

wydawał się jedyną receptą na w miarę bezpieczne przeżywanie 

życia naziemi, kiedy się je st osobą nad-, nad-, nadwrażliwą." 

„A w innym poemacie pt. Missa pagana Stachura powołuje pewne 

kategorie moralne, które jego zdaniem mogą światu pomóc, 

boMissa pagana je st wymyślona po to, żeby uratować świat. 

Dokładnie. Nic mniej, nic więcej. I te kategorie zawarł w części 

Mszy poganina pt. Komunia." ccj str g 

\ A ę k 

^ O T 3 (233) fo t. Zbigniew W ojtaś 7

„Jest taki poemat, który się nazywa Dużo ognia, on dosyć sławny 

jest. Bohater Stachury ma tam takie wybujałe ego, wybujałe ja. 

Czuje to ego, że nie ma nikogo podobnego w świecie do niego 

samego, więc prowadzi intensywny dialog ze samym sobą. Ego 

rozmawia generalnie z alter ego. Mówi się tam dużo o wędrówce, 

ale jest to raczejwędrówka w głąb siebie, w głąb po dróżce samo- 

się-poznania. Takto wygląda i w tym samo-się-poznawaniu i w tym 

stanie tworzenia, w który Stachura się wprawia, ten człowiek się 

spala, stąd tego ognia tak dużo. Sam poemat zwraca uwagę na 

pewien zabieg, który się nikomu wcześniejnie udał, a mianowicie 

na połączenie stylu kolokw ialnego i stylu w ysokiego, 

retorycznego. Osiągnął tutajautor efekt „retoryki intymnej” przez 

nawiązanie do Starego Testamentu i do kolokwialnejmowy. Jest 

to niezwykłe osiągnięcie w polszczyźnie. Państwo zwróćcie uwagę 

też na sposób użycia czasownika w tekście, który teraz będzie.” 

„W innym poemacie pt. Po ogrodzie niech hula szarańcza 

Stachura skorzystał z pewnego pomysłu, jaki podpatrzył u 

amerykańskich poetów drogi, u tzw. beatników, gdzie podmiot 

mówiący wędruje po świecie i opowiada te elementy pejzażu i te 

spotykane zdarzenia, które budują mu jego historię wewnętrzną, 

pewną mitologię. Więc zauważa dookolny świat, ale bohaterem 

tego poematu Stachury, takim fizycznym je st polska prowincja i to 

bliska nam Lubelakom, bo rzeczy się dzieją też w okolicach 

naszych. Bohater liryczny powołuje też swoich innych bohaterów - 

takich, u których podejrzewa, że osiągnęli ten stan doskonałości, 

czy to też poprzez postradanie rozumu, tak jak Witek Różański - 

jako tzw. Dziecię Boże, czy też poprzez postać Szaleńca Bożego, 

jakim się jawi Ryszard Milczewski Bruno. Chodzi cały czas o takie 

szukanie sposobu na przeżycie życia godnie i żeby temu światu 

pomóc... Czarno na białym... fragment poematu Po ogrodzie hula 

szarańcza. 

„Istnieje taka perspektywa (również dla Edwarda Stachury 

piszącego pewien poemat), że całe zło świata można zawrzeć w 

słowie „schem at” , a jednostka, zwłaszcza ta wybitna, je st sama 

jedna i bezradna wobec „owegoż schematu” , wobec drylu, wobec 

porządku takiego wszechogarniającego. Jest pytanie pewne 

tutaj: kto za tym się k ry je . Pytanie filozoficzne, egzystencjalne i 

teologiczne,krótko mówiąc. Nie będziemy rozwiązań poddawać, 

natom iast chcę zwrócić państwa uwagę, że przy pomocy 

inwektywy, wyszukanej inwektywy, też można rozmawiać na 

poważne tematy. Że ironia, drwina, kpina i zwykły humor były 

Stachurze jako twórcy nieobce. Kropka nad 

ypsylonem” . 

„Edward Stachura czasami wypowiadał się 

prywatnie na tematy związane z twórczością. 

Kiedyś mówił tak do swoich przyjaciół m.in. do 

Janusza Kuklińskiego, który jest na sali, że 

wszystko, co zostało napisane na świecie bez 

świadomości, że śmierć istnieje, je st nic nie 

warte. Warte je st tylko to, co gdzieś tam z tyłu 

głowy stale zakłada istnienie śmierci. W 

literaturze warte jest. Jedna pieśń pt.Wiara z 

poematu Dużo ognia” . 

„Chcemy państwa jakoś zachęcić do lektury 

Stachury, łatw iejsię wtedy porozumiewać. Ja 

wysłałem państwu tylko kilka sygnałów, że, 

no, je st nad czym podumać, gdy Stachura 

pisze, a się go czyta, a nie tylko słucha. Po to 

śpiewamy, żeby zwrócić uwagę, że ten 

człowiek pisał. Ale nie tylko piosenki na miłość 

Pana Boga Najwyższego! „O Zjawo Realna” !, 

„O Widoku Nad Widoki” ! To są wszystko nazwy 

Pana Boga wymyślone przez Stachurę. W 

piosenkach to tam jest bardzo mało filozofii 

Stachury. A ona jest niezwykle interesująca. 

Naprawdę. Godzi się to powiedzieć w urodziny 

75. Mistrza, który był nie tylko poetą, nie tylko 

pisarzem, nie tylko śpiewakiem swoich pieśni, 

nie tylko trubadurem . On przekraczał to 

wszystko, mówi się, że przekroczył literaturę. 

Tak - przekroczył, żył gdzieś bardzo daleko, 

bardzo dalej. Był pożyteczny dla wielu innych 

dziedzin życia, dziedzin nauki. Tak mądrzy 

ludzie piszą. Między innymi pan Jarosław 

M arkiew icz we w spaniałym a r t y k u le . 

Wprowadzenie do . i tutaj długi barokowy 

tytuł następuje.” 

„Mam ochotę podroczyć się intelektualnie z tym takim nurtem 

publicystycznym, który nie dość, że je st rachityczny i zamierający, 

myślę o krytyce muzycznej, krytyce dotyczącejpiosenki, który na 

dobrą spraw ę nie is tn ie je . D ziennikarze radiow i mają 

zasznurowane buzie, bo wszystko, co mówią, może być 

posądzone o reklamę. Ci którzy piszą, piszą o tym, czy był czad na 

koncercie, czy czadu mianowicie nie było. Nie wiedzą, że czad 

akurat zależy od siły aparatury, a nie od tego, co wydziela 

z e s p ó ł. No więc pojawił się niepokojący artykuł mianowicie, że 

Stachura śpiewany do tejpory był „zaharcerzony” - cytuję słowo. 

No, i takie zdania można wypowiadać tylko z niewiedzy, więc 

chciałbym chociaż państwa powołać na świadków i troszeczkę 

wiedzy opublikować. Faktem jest, że piosenki Edwarda Stachury 

śpiewało około 30 tys. osób zawodowo, czyli biorąc za to 

pieniądze. Taka jest prawda, ale nie tylko. Nurt śpiewania z gitarą 

można jakoś od biedy zakwalifikować jako nurt harcerski, ale 

przecież ja nie śpiewałem tego 35 lat temu na sposób harcerski, 

tylko raczej na sposób operowy. Roman Ziem lański je s t 

fantastycznym muzykiem klasycznym, komponował do Missa 

pagana. Czesława Niemena trudno o harcerstwo posądzać w 

złym sensie, Missa paganę opracowywał był, choć nie ujrzało to 

światła dziennego. Jerzy Satanowski chyba więcej niż połowę 

songów też skomponował. Niektóre ujrzały światło dzienne, 

niektóre nie. Pewien kompozytor z Łodzi życiem przypłacił ciężką 

pracę nad Missa pagana, ale nie pamiętam, czy doszło do 

prem iery w filh a rm o n ii. R obert Stanilew icz, znany wam 

dziennikarz gospodarczy, wtenczas gitarzysta klasyczny tam 

studiujący, donosił mi na bieżąco, jak postępują prace, bo brał w 

tym udział. Zespół Rybie Łości, zespół rockowy z Torunia, grał 

Missa paganana sposób rockowy. Wtedy pisano właśnie, krytycy, 

wtedy jeszcze było trochę krytyki za komuny. Nie wiem skąd się 

brała, ale niektórzy mieli fajne powiedzonka np. o zespole Rybie 

Łości, wystąpił na „Stachuriadzie” i krytyk pisze: „Ja rozumiem 

śledzia w śmietanie, ale żeby zaraz w bitej, prawda” . Nie 

przypominam też sobie, żebyśmy od siedmiu lat wypuścili chociaż 

jedną nutę harcerską w złym tego słowa znaczeniu. Anna 

Chodakowska dotknęła bardzo mocno poematu Missa pagana, 

ale to Roman Ziemlański komponował. Natomiast jest tam przez 

nią użyty też fragment O to-w jejprogram ie. 

Przychodzimy z nieśmiałą nadzieją, że rozpocznie się w Polsce 

prawdziwa dyskusja na tem at tego, co Stachura rzeczywiście 

wnosi jako artysta, czyli ktoś więcejniż tylko pisarz i poeta. Co 

wnosi w nasze życie jako ten, który wnosi coś do języka. To 

jeszcze nie zostało opisane dobitnie. Polonistyka się jeszcze tym 

niespecjalnie zajęła, jeszcze przy Teofilu Lenartowiczu 

polonistyka tkwi. Moi koledzy, z mojego roku polonistyki wszyscy 

się doktoryzują ze Słowackiego. Odkryli Słowackiego, słuchajcie! 

No nie ma biedy, no! Kiedyś dojdą do Stachury, ale można to 

przyspieszyć i my tak staramy się trochę prowokować tę dyskusję. 

Naprawdę Stachura zrobił nieprawdopodobnie wiele np. pisał w 

bezokolicznikach. Wtedy felietoniści mu mówili, pisali o nim, że 

pisze językiem Kalego, a to guzik prawda. Stachura przyjechał do 

Polski, nauczył się języka polskiego-jego pierwszym językiem był 

francuski. I nagle zobaczył, jaki to piękny język ten polski. Ile ma 

możliwości. Pisał w bezokolicznikach, ponieważ to po łacinie jest 

„infinitivus” , co znaczy „nieskończony” , a Stachurze chodziło o 

nieskończoność, o wieczność, o wejście do wieczności, więc 

starał się dostosować formy gramatyczne do idei, jakie sobie 

założył. Nikt wcześniej na to nie wpadł. Albo np. stosunek do 

zaimka zwrotnego „się ” zrobienie z tego „pana się” . Nikt na to 

w cześniej nie w padł. Albo do zaim ka „ to ” . W szystkie: 

„Przystępuję do ciebie, bo chciałbym jeszcze rzecz bardzo jak 

feniks napisać” . Albo: „Wszystki to jest splendor: móc i mieć 

prawo: do siebie uśmiechnąć się” . To są przecież zdania jak 

gwoździe z krzyża Jezusowego, bardzo wyraźne. Specjalnie tak 

robione, żeby pokazać św iatu, ja k polszczyznę można 

modelować. Dzisiaj śpiewaliśmy kawałek utworu prozatorskiego 

Się - je st tam jedno zdanie: „Się s z ło . ” Widzieliście, ile razy 

można to samo zdanie powiedzieć i jak to coraz inaczejznaczy, jak 

bardzo język polski je st językiem pozycyjnym. Mówi się, że 

angielski je st pozycyjny, to prawda, ale polski też i w zależności od 

kolejności tych słów nagle zmienia się światło, a z tym znaczenie i 

Stachura to wszystko pokazuje.” 

Monika Mackiewicz

NOC SWIĘTOJANSKA W RADZYNIU 

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, Miejska Biblioteka Publiczna, 

Radzyński Ośrodek Kultury oraz Urząd Miasta w Radzyniu Podlaskim 

organizują 23 czerwca (niedziela) 2013 r. imprezę pod nazwą I Radzyńska 

Noc Świętojańska. 

Wśród mieszkańców Radzynia Podlaskiego znajdujemy wielu wspaniałych 

ludzi, którzy potrafią wiele pokazać. Na terenie miasta działa wiele 

stowarzyszeń, klubów sportowych w których dzieją się interesujące 

rzeczy. Organizatorzy Radzyńskiej Nocy Świętojańskiej pragną zachęcić 

właśnie takich ludzi, kluby i stowarzyszenia, by ciekawe pomysły i 

osiągnięcia pokazali mieszkańcom naszego miasta wjednym miejscu i w 

jednym czasie, czyli właśnie 23 czerwca na terenie Zespołu Pałacowo - 

Parkowego. 

Pomysł organizacji takiej imprezy już spotkał się z ogromnym 

zainteresowaniem i coraz więcej osób chce być częścią tego 

przedsięwzięcia. MOSiR będzie koordynatorem imprezy, a także 

organizatorem imprez sportowych i rekreacyjnych (nie zabraknie tu 

siatkówki plażowej, piłki nożnej czy koszykówki, będzie strzelanie z łuku, a 

atrakcyjnym konkursem będzie spływ rzeką Białką na „byle czym”). 

Miejska Biblioteka Publiczna zajmie się sprawami świętojańskich tradycji 

- zaplanowano spektakl „Kwiat Paproci”, konkurs szukania kwiatu 

paproci, czy też tradycyjne puszczanie wianków na wodę. 

Domeną ROK będzie nocny koncert w wykonaniu radzyńskiej młodzieży. 

Na nasze hasło odpowiedziało wiele środowisk, na dziedzińcu pałacowym 

będą pokazy judo, karate kyokushin, taekwondo i aikido, swój udział 

zapowiedziało wiele teatrzyków dziecięcych, po stawie pałacowym będzie 

można przepłynąć żaglówką „Koraba”, a lokalni twórcy będą mieli okazję 

spotkać się na świętojańskim „Targowisku pRóżności”. 

Z każdym dniem impreza się rozrasta i już wiemy, że będzie wyjątkową i 

długo wspominaną. Mamy także nadzieję, że I Radzyńska Noc 

Świętojańska wejdzie na stałe w kalendarz radzyńskich imprez. 

Mam 6 lat 

chce poznawać 

świat! 

IDĘ DO SZKOŁY! 

10 kwietnia w Szkole Podstawowej nr 1 w Radzyniu 

Podlaskim w sali nr1 ogodz. 17.00 odbędzie się spotkanie 

z rodzicami dzieci 6 - letnich 

Pragniemy także zachęcić do udziału w tym wydarzeniu w jakiejkolwiek 

formie - z pewnością każdy znajdzie coś dla siebie. Oferujemy możliwość 

reklamy własnych firm, stoisk z pokazem swych towarów i usług, także ich 

sprzedaż. Wierzymy, że każdy, kto robi coś ciekawego w naszym mieście, 

będzie z nami w ten wieczór i noc. 

Wszystkich zainteresowanych prosimy o kontakt z radzyńskim Miejskim 

Ośrodkiem Sportu i Rekreacji -n rte l. 534 205 510. 

BĄDŹ SPONSOREM KULTURY M 

RADZYNIA PODLASKIEGO/ 

Przekaż 1% swego podatku 

Radzyńskiemu towarzystwu Muzycznemu 

im. Karola Lipińskiego posiadającemu status 

Organizacji Pożytku Publicznego. 

Wesprzyj organizację corocznych Dni Karola Lipińsk 

oraz rozwój Izby Pam ięci Karola Lipińskiego 

w pałacu PotockicK ^ dziglartysta przyszedł na świat! 

Darowiznę nate^ zadeklarow ać 

na druku rozliczeniow ym PIT, w pisując 

nr KRS: 0000047553 

m \ 

OGŁOSZENIE O REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NA 

ROK SZKOLNY 2013/2014 

Dyrektor Przedszkola Miejskiego w Radzyniu Podlaskim informuje,że rekrutacja dzieci 

do przedszkola 

na rok szkolny 2013/2014 będzie przebiegała wg następującego harmonogramu: 

01-31 marca 2013 r. - wydawanie i przyjmowanie kart zgłoszenia dziecka 

10 kwietnia 2013 r. posiedzenie Komisji Rekrutacyjnej; 

12 kwietnia 2013 r. ogłoszenie list dzieci zakwalifikowanych do przedszkola i listy rezerwowej; 

15-25 kwietnia 2013 r. podpisywanie umów z rodzicami, 

do 30 kwietnia 2013 r. składanie odwołań do dyrektora przedszkola 

C^O T 3 (233) 9

FRAGMENTY 

1 marca goście Galerii „Oranżeria" uczestniczyli w otwarciu 

wystawy „Fragmenty" na którą złożyły się prace dwóch artystów : 

Ireneusza Boguszewskiego i PiotraTymochowicza. 

Są to prace o różnejtematyce, ale łączy je wspólna estetyka. 

Ireneusz Boguszewski urodził się w 1962 r. w Lublinie. Jest 

absolwent grafiki Instytutu Wychowania Artystycznego UMCS. 

Dyplom z wyróżnieniem z litografii uzyskał w pracowni prof. 

Danuty Kołwzan-Nowickiej. Jest założyciel Stowarzyszenia 

Twórczego Prowincja oraz Członkiem Polskiego Stowarzyszenia 

Edukacji Plastycznej. Pracuje jako nauczyciel plastyki. Często 

uczestniczy w licznych ogólnopolskich plenerach malarskich. 

Sam organizuje i współorganizuje plenery dla dorosłych i 

młodzieży uzdolnionejartystycznie. Swoje prace prezentował na 

licznych wystawach zbiorowych i indywidualnych. Jak sam mówi 

interesują go fragm enty starego drewna, jego faktura i 

kolorystyka, stare deski, spróchniałe kawałki drewnianych 

domów. - W tejdegradacji je st coś fascynującego. Punkt powrotu 

i tak przecież prowadzi do jednego, do jakiejś degradacji - mówi 

artysta. Wszystko przemija, to może być materiał, który dłużej 

się rozkłada, może być trwalszy dla nas w sensie wymiaru 

pokoleń, ale generalnie wszystko zmierza w tym samym kierunku. 

Tematem prac opatrzonych tytułem FRAGNENTY są różnego 

rodzaju fragmenty desek, belek, kawałki drewnianych ram, nie raz 

ozdobionych metalowymi okuciami lub resztkami farby. Artysta 

oddaje je w sposób niemal namacalny, zjego obrazów prawie czuć 

zapach starego albo zbutwiałego drewna. Prace drugiego 

bohatera piątkowego wernisażu - Piotra Tymochowicza, to 

fragmenty codziennego otoczenia artysty. Piotr Tymochowicz 

urodził się w 1968 roku w Chełmie w latach 1991 - 1996 

studiował w Instytucie Wychowania Artystycznego UMCS w 

„Ctrl+C Ctlr+V" 

Taki tytuł nosi wystawa grafik komputerowych autorstwa 

Sławomira Walencika, którą zobaczyć można w Kawiarni i 

Herbaciarni Artystycznej,,Kofi&Ti". 

Podczas wernisażu, w łaściciele kawiarni Justyna i Jakub 

Jakubowscy częstowali gości pysznym grzańcem i zachęcali do 

poznania nowej formy twórczości komputerowej, stworzonej i 

wciąż modyfikowanej przez kogoś, kto swój warsztat codziennej 

pracy - komputer i programy graficzne, przysposobił na warsztat 

hobbystycznej działalności artystycznej. 

Jest w swoim działaniu pioniorem a jego prace budzą 

kontrowersje. Wielość technik, symboli, motywów ( często 

religijnych), ukrytych znaczeń,tworzy gęstą sieć znaków, z którymi 

nie każdy odbiorca potrafi się zmierzyć. -Zaproponowałem panu 

Walencikowi zrobienie wystawy po tym, ja k poprzednia, 

wystawiona w RadzyńskiejIzbie Regionalnej(w minionym roku), 

wzbudziła duże zainteresowanie i emocje. Pomyślałem, że 

skromna Galeria w Kofi&Ti temu właśnie ma służyć. Żeby 

pokazywać twórczość różnych osób, młodszych i starszych, 

pokornych i niepokornych, profesjonalnych i nieprofesjonalnych. 

Jestem pewien, że dzisiajpokazywane prace zasługują na wiele z 

wymienianych przymiotników. Ale na które ? Odpowiedzi na to 

pytanie, już każdy musi szukać sam. My dostrzegliśmy w nich 

piękno - mówił podczas wernisażu Jakub Jakubowski. 

- Jedni mówią, że robię piękne rzeczy, inni - że robię lipę. 

Solidaryzuję się i z jednymi, i z drugimi - otwierał dyskusję na 

Lublinie. Uzyskał dyplom z malarstwa w pracowni prof. Adama 

Styki. Jest współtwórcą grupy artystycznejAvruc eht (działającej 

w latach 1984-1993) oraz Towarzystwa Miłośników Siedliszcza 

oraz założycielem Stowarzyszenia Twórczego Prowincja. Od 2004 

roku je st członkiem ZPAP. Jego twórczość to malarstwo, 

rysunek, grafika komputerowa. Brał udział w licznych wystawach 

zbiorowych i indywidualnych w Polsce i zagranicą. 

Artystę fascynuje starość budynków, rozpadające się mury, 

śmietniki, drewniane wychodki, dzisiaj możemy powiedzieć - 

drewniane relikty przeszłości. - Dawni mistrzowie niderlandzcy, 

którzy malowali każde źdźbło trawy, robili to z umiłowania Boga 

oraz po to, żeby chwalić to co on stworzył - mówił artysta. Moje 

malarstwo to wielbienie mojejmiejscowości, tam każdy kamyczek 

je st dla mnie jakiś bliski. Tematem obrazów Piotra Tymochowicza 

są stare budynki często jeszcze pożydowskie, drewniane stodoły 

pokryte zardzew iałą blachą, kościoły, surow e m olochy 

charakterystyczne dla PRL - u, a nawet drewniane wychodki. Są 

to nieraz ich ostatnie wizerunki ponieważ, jak mówi sam artysta, 

niektórzy bohaterowie jego prac już nie istnieją. 

To co łączy te m a ty k ę p rz y ja c ió ł - B oguszew skiego i 

Tymochowicza, to pojmowanie przez nich ,,fragmentu", części 

całości - jako elementu przemijania. Ireneusz Boguszewski 

przedstawia na swoich obrazach fragmenty jakiejś materii, która 

ulega degradacji i niedługo przestanie istnieć, zaś Piotr 

Tymochowicz przedstawia fragmenty okolicy w której żyje, którą 

zna i kocha, a która też z każdym dniem się zmienia i traci coś ze 

swojego wizerunku. Bezpowrotnie. 

m.k. 

tem at swojejsztuki Sławomir Walencik. Prezentowane obrazy 

powstały w ciągu ostatnich sześciu miesięcy. Technika prac jest 

autorska, myślę, ze niepowtarzalna, Tło, kolor je st uzyskiwany z 

kolorowych papierków, na który zostaje nadrukowywana laserowo 

czarna grafika, potem je st malowana szablonami, kredką i 

ołówkiem, na koniec je st wycinany detal i naklejany na wierzch, 

poto,żeby oglądający-jeśli ma ochotę- mógł sie dogrzebać do 

poziomów tej pracy. Wiadomo, kurę czy koguta każdy zobaczy, 

natomiast by dostrzec głębsze warstwy trzeba już trochę czasu, 

przemyśleń i wrażliwości. I chęci do odnajdywania ukrytych 

sensów. Sztuka musi być niejednoznaczna, zmuszać do 

odkrywania - mówił Autor. 

Monika Mackiewicz

FOTOREPORTAŻ GROTA 

TARGOWISKO (p)ROŻNOSCI 

24 m arca w Sali Kam eralnej R adzyńskiego 

Ośrodka Kultury odbyło się przedwielkanocne 

T argow isko (p)R óżności, czyli Targi Sztuki 

Nieograniczonej. Jak zawsze było okazją do 

za kupie nia niepow tarzalnych, św iątecznych 

pamiątek. A było w czym wybierać. W ystawcy 

przywieźli ze sobą dosłownie setki 

najróżniejszych „(p)różności” . 

fot. Piotr Matysiak

- \ V 

GRAVIS ZEGNA 

M i 

N « > 

■r C fc T 

V » 

23 marca w sali kina „Oranżeria” odbył się pożegnalny koncert 

zespołu Gravis. Celowo nie piszę ostatni, ponieważ oficjalnie 

grupa zawiesiła działalność. Jak powiedział jeden z wokalistów 

zespołu - Krzysiek „Piorun” Idzikowski „- każdy z nas ma swoje 

sprawy, idzie własną drogą i coraz trudniej je st skrzyknąć się na 

choćby próbę” . Sprawa całkiem zrozumiała. Fajnie jest zagrać 

pożegnalny koncert, a za rok, dwa a może dziesięć lat zagrać 

koncert pod hasłem „GRAVIS COMBACK !!!” No i tego Gravisom 

życzymy z całego serca. 

Skład zespołu: „Agnieszka Saczuk (skrzypce), Irmina Frąckiewicz 

(gitara), Krzysiek „Piorun” Idzikowski (wokal), Marcin „Ludi” 

Łuciuk (gitara), Łukasz „Ziomek” Hawryluk (bas, wokal), Rafał 

„Baton” Frąckiewicz (perkusja)

FANÓW 

Koncert Gravisów poprzedził występ zespołu ARD

HISTORIA JEDNEGO OBRAZU 

PORTRET UTRACONY 

Był jednym z największych mistrzów renesansu, człowiekiem o 

wielkim sercu i talencie. Jak na człowieka renesansu przystało, 

interesował się wszystkim, głównie malarstwem, architekturą i 

archeologią. Dzięki swojemu dorobkowi artystycznemu już za 

życia był uważany za jednego z największych artystów swojej 

epoki. Jego twórczość przerwała przedwczesna, nagła śmierć. 

Kilkaset lat późniejpotom ni obwołali go księciem malarzy. W 

polskich zbiorach do 1939 roku był tylko jeden obraz tego 

mistrza. Obok „Damy z łasiczką" Leonarda da Vinci i „Krajobrazu 

z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta stanowił element 

wielkiej trójki w zbiorach muzeum Książąt Czartoryskich w 

Krakowie. Nigdy przedtem ani późniejnie było w Polsce sytuacji by 

jakiś zbiór posiadał aż trzy takiejklasy dzieła. Niestety w czasie 

zawieruchy wojennejjedno z tych dzieł zaginęło i do dzisiajnie 

wiadomo co się dzieje z „Portretem młodzieńca" Rafaela Santi. 

Raffaello Santi (Sanzio) urodził się w Wielki Piątek 28 marca (lub 

6 kwietnia) 1483 roku w mieście Urbino w środkowych Włoszech. 

Jego ojcem był malarz nadworny rodziny Montefeltro, Giovanni di 

Santi di Pietro, a matką córka kupca Magia di Battista di Nicola 

Ciarla. O artystycznejdrodze Rafaela zadecydował fakt, że 

wychowywał się w otoczeniu bardzo wrażliwym na sztukę. 

Pierwszym, który zwrócił uwagę na kiełkujący talent Rafaela, był 

jego ojciec Giovanni i w łaśnie on był je g o pierwszym 

nauczycielem. Dzieciństwo przyszłego malarza było bardzo 

smutne. Gdy miał 8 lat zmarła mu matka, a trzy lata później 

ojciec. Małym Rafaelem zaopiekował się jego stryjjednak na 

przyszłość malarza największy wpływ miał jego wuj, brat zmarłej 

matki, Simone Ciara. To właśnie on wpłynął na rodzinę, która 

zdecydowała o oddaniu chłopca na dalsze kształcenie malarskie. 

Rafael był mu za to wdzięczny do końca życia. W 1494 roku Rafael 

wyjechał do Perugii gdzie najpierw uczył się w pracowni malarza 

Timoteo Viti, a następnie u znanego malarza Pietro Vannucciego 

zwanego Pietro Perugino. Wtedy też zaczął malować pierwsze 

obrazy na zamówienie. W 1500 roku Rafael został po raz pierwszy 

wymieniony w kontrakcie jako „magister". W tym też roku został 

malarzem cechowym m iasta Urbino. Rafael pracował ze 

mistrzem Perugino m.in. przy dekoracji kościoła św. Franciszka w 

Perugii. Może to świadczyć jak doskonale przyswoił sobie styl 

swojego m istrza. W 1503 roku Rafael rozpoczął krótka 

współpracę z innym znanym malarzem Pinturicchio. Razem z nim 

pracował przy zdobieniu sali biblioteki w Sienie na zamówienie 

papieża Piusa III. W 1504 roku młody malarz wyjechał do 

Florencji, gdzie zetknął się z dziełami Leonarda da Vinci i Michała 

Anioła. We Florencji powstały bardzo dojrzałe już dzieła Rafaela 

np. „Madonna w zieleni" czy „Madonna ze szczygłem". Zyskał tym 

dużą sławę i uznanie. Bardzo szybko pozyskał wielu klientów 

wśród najbogatszejarystokracji Italii. W 1507 roku powrócił do 

rodzinnego Urbino i d a le jkształci sw ójw arsztat. Wtedy to 

udekorował freskami tamtejszy kościół Kamedułów. W tym też 

czasie w Rzymie, architekt Donato Bramante, na zlecenie papieża 

Juliusza II rozpoczyna budowę bazyliki Świętego Piotra. 

Bramante, również pochodzący z Urbino, doradza papieżowi 

zatrudnienie Rafaela. Malarz przyjeżdża do Rzymu na przełomie 

1508 i 1509 roku i zostaje bardzo życzliwie przyjęty przez 

papieża. Od razu rzuca się w wir pracy. Jego pierwszym dużym 

zleceniem było ozdobienie fre skam i sal w prywatnych 

apartamentach papieża, nazywanych Stanza della Segnatura. 

Podobno styl Rafaela tak urzekł papieża, że ten kazał zrzucić 

dawne malowidła, tak by Rafael sam jeden przyozdobił sale. 

Freski ukończył w 1517 roku. Praca ta bardzo interesowała 

mieszkańców Rzymu. Cały czas rosła tez sława Rafaela. 

Dostawał wciąż nowe zamówienia w różnych dziedzinach sztuki. 

Artysta maluje wiele portretów oraz duży, wspaniały cykl Madonn. 

Wykonuje też szereg prac dekoratorskich w pałacu Villa 

Farnesina, należącejdo bankiera Chigi oraz dekoracje sceniczne 

do sztuki Ariosta. W tym też okresie Rafael miał możliwość 

obserwowania podczas pracy innego wielkiego mistrza - Michała 

Anioła, który na zlecenie papieża Juliusz II przyozdabiał freskami 

sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej. Rafael był zawsze na czasie i 

wiedział co się dzieje w świecie sztuki. Lubił oglądać prace innych 

twórców i obserwować ich samych podczas tworzenia. Pozwalali 

mu na to ponieważ był powszechnie lubianym człowiekiem za 

swoją dobroć i serdeczność. Cenili go i szanowali nawet inni 

malarze z którymi się przyjaźnił i konkurował. Prowadził ożywioną 

korespondencję z Albrechtem Durerem. Cenił i lubił go nawet tak 

dumny i zaczepny człowiek jak Michał Anioł. W 1513 roku umiera 

papież Juliusz II. Jego następcą został Leon X, który również był 

mecenasem sztuki i wysoko cenił talent Rafaela. Zlecił on mu 

kontynuację prac nad zdobieniem Pałacu Watykańskiego, a po 

śmierci Bramantego w 1514 roku, nadzór nad budową Bazyliki 

Św. Piotra. Do tejolbrzym iejpracy papież przydziela mu dwóch 

pomocników: Giulliana da Sangallo i Fra Gioconda. Od tego czasu 

Rafael je st artystą ściśle związanym z dworem papieskim. Papież 

Leon X darzył go przyjaźnią. Jako wielki miłośnik sztuki, Leon X 

chciał rozsławić dziedzictwo kulturowe Rzymu. W 1516 roku 

Rafael został mianowany przez papieża konserwatorem zabytków 

antycznego Rzymu i kierował pracami wykopaliskowymi. Papież 

chciał aby świat mógł zobaczyć starożytny Rzym. W tym celu zlecił 

Rafaelowi wykonanie serii rysunków o te jte m a tyce . Rafael 

zamówienie przyjął lecz nie zdążył go już zrealizować. Zmarł nagle 

po ataku febry w Wielki Piątek 6 kwietnia 1520 roku w wieku 37 

lat. Przez dziwny zbieg okoliczności Rafael urodził się i umarł w 

Wielki Piątek, przez co renesansowy biograf artystów Giorgio 

Vasari uznał go za boskiego artystę. Rafaela opłakiwał papież, lud 

Rzymu i wybitni poeci. Został pochowany w rzymskim panteonie. 

Madonnę nad jego grobem wyrzeźbił Lorenzo Lotto. W 

początkowym okresie twórczości Rafael wzorował się na stylu 

swojego mistrza Perugina lecz wkrótce wytworzył swój własny 

styl. Niewątpliwie na ten styl miały wpływ dzieła Michała Anioła i 

Leonarda da Vinci od którego Rafael przyswoił sobie słynną 

m anierę „s fu m a to ". R afaela zawsze charakteryzow ała 

niesam owita zdolność adaptowania cudzych rozwiązań i 

podatność na obce wpływy jednak to wszystko po mistrzowsku 

połączył w swoim własnym stylu, przez który wywarł olbrzymi 

wpływ na sztukę europejską.

Dla przyszłych pokoleń malarzy styl Rafaela stał się programem 

nauki i wzorem piękna, który studiowany był w szkołach 

artystycznych od XVI aż do XIX wieku. Przebywając w Rzymie 

Rafael zyskał sławę i prestiż. Wiązało się to ze zwiększeniem 

liczby zamówień. Mieć portret namalowany przez Rafaela to dla 

bogatych mieszkańców Wiecznego Miasta był powód do dumy. 

Rafael namalował kilkadziesiąt portretów. Jednym z nich był 

„Portret młodzieńca". Malarz namalował go w 1514 roku na 

desce p a rkietow ejo wymiarach 75 x 59 cm. Przedstawia 

siedzącego na tle gładkiej, żółtawejściany młodego mężczyznę, 

zwróconego w trzech czwartych w stronę widza. Po prawejstronie 

obrazu znajduje się okno, za którym widać pejzaż z kompleksem 

białych budynków. Z lewejstrony widać nakryty wzorzystą tkaniną 

stół na którym młodzieniec opiera prawą rękę. Mężczyzna ubrany 

je st w białą koszulę na którą zarzucone ma brązowe futro 

przytrzymywane lewą ręką. Na głowie mężczyzna ma beret spod 

którego opadają długie brązowe włosy. Rysy twarzy młodzieńca są 

regularne. Ma prosty nos i ciemne oczy patrzące wprost na widza. 

Obraz nie je st sygnowany. Po śmierci Rafaela w 1520 roku, obraz 

trafił w ręce jednego zjego uczni Giulia Romana, który wywiózł go 

do Mantui, a następnie do Modeny. Następnie obraz trafił do 

Wenecji i jako autoportret Rafaela zawisł na wiele lat na ścianach 

pałacu rodziny Giustinianich. Tam wypatrzyli go w 1800 roku 

bracia Adam Jerzy i Konstanty Czartoryscy. Odkupili go od 

weneckiejrodziny i tak „Portret młodzieńca" trafił nad Wisłę, do 

Puław. Tam matka obu braci, księżna Izabela Czartoryska 

wystawiła obraz w swoim prywatnym muzeum w Domu Gotyckim. 

Dzieło Rafaela wraz z „Damą z łasiczką" Leonarda da Vinci oraz 

„Krajobrazem z młosiernym Sam arytaninem " Rembrandta 

stanowił człon wielkiejtrójki najcenniejszych obrazów czyli trzonu 

kolekcji księżnejCzartoryskiej. W Domu Gotyckim obrazy nie 

wisiały razem, znajdowały się w różnych pomieszczeniach i na 

różnych piętrach. W czasie powstania listopadowego „Portret 

młodzieńca" trafił do pałacu w Sieniawie, a następnie wraz z 

księciem Adamem Czartoryskim do Paryża. Ten po wybuchu 

rewolucji w 1848 roku, wysłał obraz do Londynu. Portret wrócił do 

paryskiego Hotelu Lambert w 1851 roku. Nad Wisłę obraz 

powrócił dopiero w latach 7 0 -ty c h XIX wieku. Sprowadził go tutaj 

syn Adama, książę Władysław Czartoryski. Przywiózł on portret 

nie do Puław ale do Krakowa gdzie w 1876 roku zostało otwarte 

Muzeum Książąt Czartoryskich prezentujące zbiory rodziny. Tam 

dopiero wielka trójca zawisnęła na ścianie obok siebie. Na okres I 

wojny św iatowejobrazy wraz z innymi eksponatami zostały 

wysłane do Gemaldegalerie w Dreźnie gdzie dyrektorem był Hans 

Posse - człowiek który odegra późniejznaczną rolę w historii 

„Portretu młodzieńca". Po zakończeniu wojny drezdeńska galeria 

zwlekała z oddaniem obrazów i do Krakowa wróciły one dopiero w 

1920 roku. Wisiały tam spokojnie aż do sierpnia 1939 roku. 

Rodzina Czartoryskich przeczuwając to, że w trakcie już 

nieuniknionejwojny z Niemcami dzieła mogą być zagrożone 

spakowała je do skrzyni ozn a czo n e jlite ra m i VRR (Vinci, 

Rembrandt, Rafael) i wraz z innymi zbiorami muzeum wysłała do 

pałacu w galicyjskiejw Sieniawie gdzie zostały zamurowane w 

pałacowejalkowie. Czartoryscy musieli mieć jakieś sygnały o 

działaniach niemieckich muzealników. Wiedzieli, że pod pozorem 

oficjalnych i nieoficjalnych wizyt prowadzili oni na terenie polski 

spis najcenniejszych dzieł aby późniejłatw iejm óc je zrabować. 

Była to planowa działalność prowadzona przez niemieckich 

historyków sztuki, archiwistów i muzealnikówjuż od 1935 roku na 

polecenie najważniejszych osób w hitlerowskich Niemczech tj. 

Hermana Goeringa, Martina Bormanna oraz samego Adolfa 

Hitlera. Ci historycy i muzealnicy po wybuchu wojny w większości 

włożyli mundury oficerów SS i dowodzili specjalnymi grupami 

operacyjnymi prowadzącymi zorganizowany rabunek polskich 

kościołów, muzeów, kolekcji i galerii. Przeczucie Czartoryskich 

nie zawiodło ich. Zaraz po zajęciu Krakowa przez wojska 

niemieckie 6 września 1939 roku, do muzeum Czartoryskich 

w k r o c z y ła g r u p a ż o łn ie r z y S S , k tó r ą d o w o d z ił 

SS-Standartenfuhrer (pułkownik) Kajetan Muhlmann -specjalny 

pełnomocnik do spraw zabezpieczania dzieł sztuki i skarbów 

kultury. Oczywiście obrazów nie znalazł, a pozostali w muzeum 

pracownicy nie zdradzili gdzie zostały przewiezione zbiory. Do 

Sieniawy Wehrmacht dotarł 15 września 1939 roku. Miejscowy 

młynarz o nazwisku Sauer zdradził żołnierzom lokalizację skrytki. 

Był to oddział frontowy, złożony z ludzi, którzy nie mieli pojęcia o 

sztuce. Po rozbiciu ściany zrabowali przedmioty, które wydawały 

się im najcenniejsze tj. klejnoty królewskie, monety, drogie 

sztućce. Gdy rozbili skrzynię oznaczoną literami VRR i zobaczyli, 

że są w niejobrazy porzucili je. „Dama z łasiczką" upadła na 

ziemię i została przydeptana ciężkim wojskowym, podkutym 

butem co spowodowało pęknięcie deski podobrazia. 18 września 

gospodyni Czartoryskich Zofia Smith wystarała się u dowódcy 

oddziału Wehrmachtu stacjonującego w pałacu o pozwolenie na 

zabezpieczenie obrazów ze skrytki, a następnie na wywiezienie 

ich z pałacu. Obrazy i resztki zbiorów trafiły do innego pałacu 

Czartoryskich w Pełkiniach. Jakimś sposobem informacja o 

zbiorach trafiła do miejscowejplacówki gestapo, którzy w połowie 

października wtargnęli do pałacu i skonfiskowali wszystkie 

skrzynie ze zbiorami. Kilka dni późniejdo pałacu przyjechał ze 

swoim oddziałem SS-Standartenfuhrer Kajetan Muhlmann lecz 

znowu się spóźnił. Służba pałacowa skierowała go do placówki 

gestapo w Rzeszowie. Tam udało mu się wydrzeć z rąk 

gestapowców trzy najcenniejsze obrazy, które następnie wywiózł 

do Krakowa gdzie w Bibliotece Jagiellońskiejokupanci urządzili 

magazyn dla najcenniejszych dzieł sztuki zrabowanych na terenie 

Generalnego G ubernatorstwa. Z Krakowa dzieła zostały 

przewiezione do magazynu berlińskiego Kaiser-Friedrich Museum 

ponieważ zainteresował się nimi wspomniany już dyrektor Hans 

Posse. Planował on umieszczenie tych obrazów w tworzonym 

Muzeum Adolfa Hitlera w jego rodzinnym Linzu. Jednak obrazy 

stały się elem entem rozgrywki pomiędzy hitlerow skim i 

dygnitarzami - dowódcą Luftwaffe marszałkiem Hermannem 

Goeringiem - największym złodziejem w okupowanejEuropie i 

generalnym gubernatorem Hansem Frankiem, ponieważ każdy z 

nich chciał je mieć w swoich prywatnych zbiorach. Każdy z nich 

chciał przekonać do swoich racji Standartenfuhrera Mulmanna, 

od którego w dużejm ierze zależało co stanie się z obrazami. 

Mimo tego, że Mulmann przechylał się na stronę potężnego w III 

Rzeszy Goeringa, rywalizację wygrał Frank, który miał poparcie 

samego Hitlera. 

Generalny gubernator Hans Frank

Hitler bardzo sobie cenił zasługi gubernatora we wprowadzaniu 

terroru i eksterminacji Żydów na okupowanych terenach Polski. W 

tejrobocie Frank był nie do zastąpienia. Dzieła ponownie wróciły 

do Krakowa i przyozdobiły komnaty prywatnych apartamentów 

Franka na wawelskim zamku. Znajdowały się tam do lipca 1944 

roku kiedy to do Krakowa zbliżały się wojska radzieckie. 

Gubernator Frank zarządził wtedy przewiezienie zbiorów do jego 

wiejskiejposiadłości w pałacu Potockich w Krzeszowicach. Akcją 

dowodził Wilhelm Ernst Palezieux następca zdymisjonowanego 

przez Franka Standartenfuhrera Mulmanna. Kolekcja Franka 

trafiła następnie do pałacu w Sichowie koło Jawora na Dolnym 

Śląsku. Następnie na kilkanaście dni zbiory zostały przewiezione 

do pałacu w Morawie należącego do niem ieckiejrodziny von 

Kramst. Lecz nie wiadomo już czy był tam „Portret młodzieńca” . 

Córka właściciela pałacu zeznała po wojnie, że jejm atka, wielka 

miłośniczka i znawczyni sztuki pokazała jej kilkadziesiąt obrazów 

złożonych w największejpałacowejsali. Widziała wtedy „Damę z 

łasiczką” i „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” lecz nie 

przypomina sobie obrazu Rafaela. Od momentu przywiezienia 

zbiorów do pałacu w Morawie możemy już tylko przypuszczać co 

działo się z obrazem. Uciekając przed Armią Czerwoną ,17 

stycznia 1945 roku Frank z Krakowa przybył do Sichowa. 

Przebywał tam do 23 stycznia. Przez ten czas przeglądał swoje 

zbiory i niszczył niewygodne dla siebie dokumenty. Następnie 

wyjechał do sw ojejbawarskiejw illi w Neuhaus. Przed wyjazdem 

nakazał, żeby jego kolekcja również została przetransportowana 

do Bawarii. Ciężarówki ze zbiorami wyruszyły kilka dni później, 

najpierw do pałacu w Morawie, a późniejz częścią zbiorów do 

Bawarii. Reszta miała zostać wysłana jak najszybciej. Lecz tak się 

nie stało. Zniecierpliwiony Frank wysłał współpracownika dr 

Palezieux, dr Roberta Schulera by ten koordynował wysłanie 

zbiorów. Schuler był w Morawie kilka dni, po czym wrócił do 

Neuhaus i zameldował Frankowi, że w pałacu zastał już polskich 

urzędników, którym przekazał zbiory. Nie było to prawdą. Inny 

niemiecki urzędnik zeznał, że jeszcze przez kilka dni powyjeździe 

Schulera w Morawie stacjonował odział SS. Dlaczego Schuler 

kłamał? Był pewny, ze Frank nie jest już w stanie sprawdzić 

wiarygodności jego meldunku. Prawdopodobnie chciał zapewnić 

sobie byt w powojennych czasach i przywłaszczył sobie część 

zbiorów Hansa Franka. Czy wśród tych przedmiotów był „Portret 

młodzieńca” nie wiadomo. 4 maja 1945 roku Hans Frank został 

aresztowany przez w ojska Am erykańskie. W 1947 roku 

KALENDARIUM RADZYŃSKIE - MARZEC 

31 marca 1468 - staraniem Grota z Ostrowa król Kazimierz Jagiellończyk 

wystawił w Lublinie przywilej lokacyjny miasta zwanego Radzyń z jednoczesnym 

nadaniem prawmagdeburskich, 

23 marca1768 - w Warszawie zmarł Eustach Potocki - cześnik koronny i 

generał artylerii, z jego inicjatywy wzniesiono pałac w Radzyniu. Urodził się w 

1720roku. 

7 marca 1864 - w Radzyniu za udział w Powstaniu Styczniowym rozstrzelano 

chłopów: Stanisława Niewęgłowskiego i RomualdaTurkowskiego. 

4 marca 1896 - w Miastkowie Kościelnym w powiecie garwolińskim urodził się 

Kazimierz Prejzner. W latach międzywojennych czołowy działacz kulturalno - 

oświatowy w powiecie radzyńskim.Zamordowany przez hitlerowców 11 sierpnia 

1942r.wOświęcimiu. 

8 marca 1915 - w Paszkach Dużych urodził się ks. pułkownik Stanisław 

Karwowski - kapelan Radzyńskiego Obwodu Armii Krajowej. Zmarł 15 

października 2007 rokuwSiedlcach. 

17 marca 1925 - w Radzyniu urodził sie Tadeusz Prejzner, kompozytor, pianista, 

aranżer, pedagogi publicysta, laureat licznych nagród muzycznych, kompozytor 

wielu znanych szlagierów m.in.. dla kabaretów “Szpak" i “Dudek", klubu 

“Stodoła" i “STS" oraz dla Ali-Babek, Igi Cembrzyńskiej, Andrzeja 

Dąbrowskiego, Urszuli Dudziak, Fryderyki Elkany, Kaliny Jędrusik, Marii 

Koterbskiej, Hanny Rek, Andrzeja Rosiewicza i Ireny Santor. Zmarł 17 marca 

2010 roku. 

aresztowany został też Palezieux, który zdradził miejsce wielu 

skrytek ze zrabowanymi dziełami. To dzięki jego zeznaniom 

odnaleziono „Damę z łasiczką” i „Krajobraz z miłosiernym 

Samarytaninem” . W Polsce za swoją wojenną działalność 

Palezieux został skazany na 5 lat więzienia. Przez ten okres 

wielokrotnie przesłuchiwano go w związku z obrazem Rafaela, 

lecz bez skutku. Władze polskie miały też nadzieje, że po 

opuszczeniu wiezienia doprowadzi śledczych do zaginionego 

portretu, jednak po powrocie do Niemiec Palezieux zginął w 

tajemniczych okolicznościach w wypadku samochodowym. 

Dwóch największych graczy o „Portret młodzieńca” Rafaela, 

Hermann Goering i Hans Frank spotkało się jeszcze w 1946 roku, 

na ła w ie oska rżo n ych podczas w ła sn e g o p ro ce su w 

Norymberdze. Obaj byli sądzeni za potworne zbrodnie jakich 

dopuścili się podczas wojny i obajzostali skazani na karę śmierci. 

Pierwszy uciekł przed katem popełniając samobójstwo w celi 

norym berskie go w ięzienia, drugi zo sta ł pow ieszony w 

Norymberdze 16 października 1946 roku. Być może zwycięzcami 

w grze o bezcenny obraz Rafaela zostali podrzędni urzędnicy 

hitlerowskiejadministracji tacyjak Palezieux czy Schuler, którzy 

ukradli część zbiorów Franka. Do dzisiaj nie wiadomo. W 

powojennych latach wielokrotnie ogłaszano, że trafiono na ślad 

zaginionego dzieła Rafaela jednak zawsze były to mylne tropy. W 

sierpniu 2012 roku świat obiegła wiadomość, że natrafiono na 

ślad „P ortretu m łodzieńca” . Polskie M inisterstw o Spraw 

Zagranicznych ogłosiło, że prawdopodobnie znajduje się w 

bankowym sejfie w jednym z krajów „w którym prawo nam 

sprzyja” . Urzędnicy uważają, że aktualny właściciel czeka na 

dogodną okazję aż będzie mógł z nim coś zrobić. Niedługo minie 

rok od te jse n sa cyjn e jw ia d o m o ści. Nie wiadomo czy jest 

prawdziwa. Od stycznia 1945 roku nie wiadomo co się dzieje z 

obrazem. Czy został zniszczony czy też spoczywa w jakim ś sejfie. 

Dopóki nie ma potwierdzonych wiadomości o jego zniszczeniu to 

jest nadzieja, że się kiedyś odnajdzie. „Portret młodzieńca” 

Rafaela Santi je st najcenniejszym dziełem z polskich zbiorów 

utraconym w czasie II wojny światowej. W katalogu strat 

wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego 

figuruje pod numerem karty 3 0 9 5 . W muzeum Książąt 

Czartoryskich na ścianie czaka na niego pusta rama z której 

został wyjęty w sierpniu 1939 roku. 

Arkadiusz Kulpa 

21 marca 1986 - zmarł ks. prof. Stanisław Kamiński - filozof, metodolog, 

teoretyk i historyk nauki. Profesor filozofii na Katolickim Uniwersytecie 

Lubelskim. Jedenztwórców (obokks.prof.KarolaWojtyłyi o.prof.Mieczysława 

Krąpca) Lubelskiej Szkoły Filozofii, urodzony 24 listopada 1919 roku w 

Radzyniu Podlaskim. 

21 marca 2002 - otwarto i poświęcono nowy budynek Zespołu Szkół 

ZawodowychprzyulicySikorskiegowRadzyniu. 

25 marca 2 0 0 5 - zmarł dr Stanisław Jarmuł- historyk, pedagog, wychowawca i 

regionalista, wieloletni dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Radzyniu, autor 

wielu publikacji historycznych, urodzony 1 listopada 1927 roku w Guzówce na 

Zamojszczyźnie. 

22 marca 2009 - w Radzyniu miała miejsce inscenizacja bitwy o Pałac 

Potockich

„-C icho no!... 

Po czym skoczył nad sam brzeg okopu i słuchał pilnie. 

- Nic nie słyszę - rzekł Zagłoba. 

- Ts!... deszcz zagłusza!-odpowiedział Skrzetuski. 

Pan Michał począł kiwać ręką, aby mu nie przeszkadzano, i czas 

jeszcze jakiś słuchał pilno, na koniec zbliżył się do towarzyszów 

- Idą - szepnął. 

- Daj znać księciu! poszedł ku kwaterom Ostroroga - odszepnął 

Skrzetuski - my zaś pobieżymy ostrzec żołnierzy. 

I zaraz z miejsca puścili się wzdłuż okopu, zatrzymując się co 

chwila i szepcąc wszędypo drodze czuwającym żołnierzom: 

-Idą! Idą!... 

Słowa przeleciały jakoby cichą błyskawicą z ust do ust. Po 

kwadransie przyjechał książę, ju ż na koniu, i wydał rozkazy 

oficerom. Ponieważ nieprzyjaciel chciał widocznie zaskoczyć obóz 

w śnie i nieczujności, więc książę polecił utrzymać go w błędzie. 

Ż ołnierze m ie li się zachow ać ja k najciszej i dopuścić 

szturmujących aż na same wały, po czym dopiero gdy wystrzał z 

działa da znak, uderzyć na nich niespodzianie. 

Żołnierz był w gotowości, więc tylko rury muszkietów pochyliły się 

bez szelestu i zapadło głuche milczenie. Skrzetuski, pan 

Longinus i pan Wołodyjowski dyszeli obok siebie, a i pan Zagłoba 

został z nimi, bo wiedział z doświadczenia, że najwięcej kul pada 

na środek majdanu - a na wale, przy takich trzech szablach, 

najbezpieczniej. 

Usadowił się tylko trochę z tyłu rycerzy, aby pierwszy impet na 

niego nie przyszedł. Nieco z boku przykląkł pan Podbipięta z 

Zerwikapturem w ręku, a Wołodyjowski przycupnął tuż przy 

Skrzetuskim i szepnął mu w same ucho: 

-Idą na pewno... 

- Krok pod miarę. 

- To nie czerń ani Tatarzy. 

- Piechota zaporoska. 

-Albo janczary; oni dobrze maszerują. Z konia można by ich więcej 

naciąć! 

- Dziś za ciemno na jazdę. 

-Słyszysz teraz? 

- Ts!ts!... 

Obóz zdawał się być pogrążony w najgłębszym śnie. Nigdzie 

żadnego ruchu, nigdzie światła - wszędy najgłębsze milczenie 

przerywane tylko szelestem drobnego, jakby sianego przez sito 

dżdżu. Z wolna jednak w tym szeleście powstawał drugi; cichy, ale 

łatwiejszy do ułowienia uchem, bo miarowy i coraz bliższy, coraz 

wyraźniejszy; na koniec o kilkanaście kroków od fosy pojawiła się 

jakaś wydłużona zbita masa, o tyle widzialna, o ile czarniejsza od 

ciemności - i zatrzymała się w miejscu. 

Żołnierze utaili dech w piersiach, tylko mały rycerz szczypał w udo 

Skrzetuskiego, jakby chcąc mu w ten sposób swoje zadowolenie 

okazać. 

Tymczasem napastnicy zbliżyli się do fosy i poczęli w nią 

spuszczać drabiny, następnie zleźli po nich sami i przechylili je ku 

wałowi. 

Wał milczał ciągle, jakby na nim i za nim wszystko wymarło - i cisza 

nastała śmiertelna. 

Tu i owdzie mimo całej ostrożności wstępujących szczeble zaczęły 

skrzypieć i trzeszczeć... 

„Dadzą wam bobu!" - myślał Zagłoba. 

Wołodyjowski przestał szczypać Skrzetuskiego, a pan Longinus 

ścisnął rękojeść Zerwikaptura i wytężył oczy, bo był najbliżej wału i 

spodziewał się pierwszy uderzyć. 

Wtem trzy pary rąk pojawiły się u krawędzi i chwyciły się je j silnie, 

a za nimi poczęły się z wolna i ostrożnie podnosić trzy szpice od 

misiurek... wyżej i wyżej... 

„To Turcy!" - pomyślał pan Longinus. 

W tej chwili rozległ się straszliwy huk kilku tysięcy 

muszkietów; zrobiło się widno ja k w dzień. Nim 

światło zgasło, pan Longinus zamachnął się i ciął 

okropnie, aż powietrze zawyło pod ostrzem. 

Trzy ciała spadły w fosę, trzy głowy w misiurkach 

potoczyły się pod kolana klęczącego rycerza ”. 

Tak w „Ogniem i mieczem" opisywał Henryk 

Sienkiewicz nocny atak janczarów na oblężony 

Zbaraż w lecie 1649 roku. Z janczarami - elitarną piechotą 

tureckiejarm ii - polscy żołnierze walczyli w prawie wszystkich 

bitwach podczas sześciu wojen polsko - tureckich toczonych od 

XV do końca XVII wieku. Te wyjątkowe, świetnie wyszkolone i 

fanatyczne oddziały stanowiły trzon armii osmańskiej. Właśnie 

one przyczyniły się do zwycięstwa wojsk sułtańskich w bitwie pod 

Warną (10 listopada 1444 r.) oraz do zdobycia Konstantynopola ( 

29 maja 1453 r. ). Pierwsze oddziały janczarskie zaczęto 

formować za czasów panowania sułtana Orchana (1324 -1362). 

W 1329 roku wydał on edykt nakazujący sformowanie nowych 

oddziałów piechoty. Pierwsze z nich zaczęły powstawać 

prawdopodobnie już w 1330 roku. Do takiejdecyzji zmusiło 

sułtana coraz częstsze prowadzenie wojen przez Imperium 

Osmańskie w Europie. Dopóki wojowali w Azji, dotąd o wyniku 

wojen przesądzałajazda i Osmanowie nie potrzebowali regularnej 

i wyszkolonejpiechoty. W miarę potrzeb szybko rekrutowali ją 

doraźnie. Lecz gdy coraz częściejstaw ali przeciwko armiom 

europejskim, w których olbrzymią rolę odgrywała piechota, 

zmuszeni byli powołać taką również u siebie. Pod koniec XIV 

wieku korpus janczarów liczył już 10 tysięcy wojowników. Nazwa 

tejform acji wywodzi się z określenia - nowe wojsko - po turecku: 

yeni ceri. Do Polski ta nazwa przyszła z Węgier i brzmiała już - 

jancsar. Pierwsi janczarzy rekrutowali się z różnego pochodzenia 

jeńców wojennych. Miała to być armia niewolników, składająca 

się z niewiernych. Islam zakazywał niewolenia muzułmanów, więc 

mieli w niejsłużyć cudzoziemcy. Sułtan Orchan , dzięki pomysłowi 

swojego doradcy Kara Halila Cendereliego nakazał spośród 

jeńców wybrać 1000 najlepszych, którzy stanowili późniejzalążek 

„nowego wojska” . Następny sułtan Murad I (panujący w latach 

1362 - 1389) zadecydował, że janczarzy będą rekrutowani 

wyłącznie z jeńców chrześcijańskich oraz poddanych nie 

tureckiego pochodzenia. Jeńców tych zmuszano następnie do 

przejścia na islam. Wielu ochotników dobrowolnie porzucało 

religię chrześcijańską. W miarę upływu czasu i coraz liczniejszych 

wojen prowadzonych przez Imperium Osmańskie rosły straty 

wśródjanczarów. Luktych nie było jak zapełniać. Zmienił to sułtan 

Bajazyd I Błyskawica ( panujący w latach 1389 - 1402), który 

wydał edykt nakazujący przyuczać do zawodu żołnierskiego dzieci, 

które można by było wychować na fanatycznych, oddanych 

sułtanowi wojowników. Początkowo do janczarów wcielano 

wyłącznie dzieci chrześcijańskie wzięte do niewoli podczas wojen, 

lecz to źródło nie było w stanie zapewnić wystarczającejilości 

rekrutów . D latego zdecydowano o pow staniu in stytucji 

przym usow ego poboru dzieci (dew szirm e). Pobór ten 

przeprowadzano tylko wśród chrześcijańskich poddanych 

sułtana. Brankę przeprowadzano co 5 - 7 lat. Każda rodzina 

miała oddać w niewolę sułtanowi jednego syna. Z obowiązku tego 

zwolnione były jedynie rodziny posiadające jednego męskiego 

potomka. Nie brano też dzieci cygańskich i żydowskich. Turcy 

uw ażali Cyganów za n ie rze te ln ych , a Żydów za m ało 

wojowniczych. Preferowano chłopców w wieku 14 - 18 lat, lecz 

brano też w wieku 8-20 lat. Wybierano najsilniejszych, 

najbardziejpostawnych lub odznaczających się jakimś talentem. 

Rekruci nazywani adżemi olan musieli obowiązkowo przejść na 

islam. Zmieniali też imię z chrześcijańskiego na muzułmańskie.

Szkolenie, któremu byli poddawani chłopcy w pułkach kadeckich 

nazywanych adżemi, miało za zadanie ukształtować w nich takie 

cechy jak: fanatyzm religijny, ślepe posłuszeństwo, przywiązanie 

do sułtana i Turcji. Poddawano ich surowejdyscyplinie i tłumiono 

jakiekolwiek oznaki indywidualizmu i niezależności. Ponadto 

uczyli się walczyć różnymi rodzajami bronią. Główny nacisk 

kładziono na broń stanowiącą podstawowe uzbrojenie janczara: 

krótką szablę -jatagan, włócznię, sztylet - kindżał i początkowo 

łuk, zamieniony później na pistolet, a w 1566 roku na 

charakterystyczną, bogato zdobioną strzelbę nazywaną 

janczarką. Rekruci byli też cały czas hartowani, głównie przez 

zmuszanie do ciężkiej pracy w różnych warunkach pogodowych. 

Uczyli się też jakiegoś rzemiosła. W koszarach tych rekruci byli 

dzieleni na 2 0 - 3 0 osobowe grupy. W tejgrupie chłopcy żyli, spali 

i trenowali. Na czele ta k ie jg ru p y stał dowódca nazywany 

bolukbasza. Szkolenie trwało 7 lat. Po tym okresie rekruci, którzy 

byli w perfekcyjnejform ie i świetnie posługiwali się bronią byli 

przyjmowani w szeregi janczarów. Słabsi i nie rokujący nadziei na 

bycie dobrymi wojownikami zyskiwali miano czikme (odrzucony) i 

zostawali rzemieślnikami współpracującymi z wojskiem lub 

osiedlali się na wsi. Najzdolniejsi spośród rekrutów janczarskich 

mogli otrzymać staranne wykształcenie i zrobić karierę na dworze 

sułtańskim. Najbardziejsprawni we władaniu bronią i mężni 

janczarzy mogli zostać wcieleni do elitarnejgwardii przybocznej 

sułtana stanowiącejjego ochronę osobistą. Ochrona ta dzieliła 

się na dwie grupy: gwardię przy lewym boku sułtana stanowili 

żołnierze leworęczni nazywani solakami, zaś gwardię przy prawym 

boku sułtana stanowili praworęczni pajukowie. Zakończenie 

szkolenia i w cie le n ie do korpusu janczarów nadawało 

wojownikowi prawo noszenia wysokiej, pilśniowej, białej czapki 

nazywanej kecze, do tyłu której przymocowany był kawałek 

materiału luźno opadającego na plecy. Materiałten był pamiątką z 

chwili nazwania i pobłogosławienia przez przywódcę duchowego 

muzułmanów Haci Bektasa pierwszego oddziału janczarów. 

Bektas oderwał wtedy jeden z rękawów od swojego białego 

płaszcza i umieścił go na głowie jednego z żołnierzy tak, że koniec 

zwisał na plecach wojownika. Czyniąc to mułła miał powiedzieć 

„yeni ceri" - nowe wojsko. Następcy Bektasa służyli później 

janczarom jako duszpasterze i kapelani. Regularny janczar 

podlegał surowym prawom kardynalnym zwanym kanuni, które 

określały zasady życia janczarów. Prawo to nakazywało janczarowi 

całkowitą uległość i posłuszeństwo swoim zwierzchnikom i 

przełożonym. Wśród janczarów musiała panować jedność i 

harmonia. Warunki bytowe w koszarach i w czasie wojen były 

jednakowe dla wszystkich. Wojownicy powinni wystrzegać się 

wszelkiego rodzaju luksusów i nigdy nie odwracać się od nauk 

islamu. Nawet upominanie i karanie janczara musiało przebiegać 

w ściśle określony sposób. Karać mogli jedynie oficerowie 

janczarscy. Tchórzostwo, nieposłuszeństwo i dezercja karane były 

śm iercią. Ściśle określony był też sposób awansowania 

wojowników. Janczarzy nie mogli nosić długich bród. Nie mogli też 

zawierać małżeństw i zakładać rodzin przed zakończeniem służby, 

która kończyła się w wieku 45 lat. Powinni noce spędzać w 

koszarach, które mogli opuścić jedynie za pozwoleniem 

przełożonego. Zakazane było też picie alkoholu i uprawianie 

hazardu. Zobowiązani też byli do odbywania służby wojskowej 

oraz brania udziału w ćwiczeniach i manewrach. Każdyjanczar raz 

na trzy miesiące otrzymywał żołd nazywany lafą. Jego wysokość 

uzależniona była od przebytych lat służby. Raz w roku otrzymywał 

też nowe szaty i pieniądze na nową broń. Gdy na tron wstępował 

nowy sułtan janczarzy otrzymywali wysoką premię pieniężną. 

Żołnierze, którzy przez otrzymane na polu walki rany nie mogli już 

pełnić służby wojskowejobejmowani byli pieczołowitą opieką. 

M ieli zagwarantowane przeniesienie w stan spoczynku, 

zwolnienie z wielu podatków, darmową opiekę medyczną i 

dożywotni żołd. Nazwy oddziałów janczarskich oraz stopnie 

wojskowe były ściśle związane z kuchnią i gospodarstwem 

domowym. Dzięki temu każdyjanczar odczuwał to, że przez całą 

swoją służbę należy do jednejwielkiejrodziny, którejczłonkowie 

pozostają w najbliższych, braterskich stosunkach. Cały korpus 

janczarów nazywany był odżak, co znaczyło palenisko lub ognisko 

domowe. Odżak był podzielony na 196 ort, co też oznaczało 

o g n isko dom ow e. O rta była o d p o w ie d n ikie m pułku i 

zakwaterowana była w koszarach nazywanych oda, co oznaczało 

izbę. Liczebność orty zależała od sytuacji i miejsca postoju. W 

Konstantynopolu orta liczyła 100 żołnierzy, zaś na prowincjach od 

200 do 300. W czasie wojny liczebność każdejorty wzrastała do 

500 żołnierzy. Orty były dzielone na mniejsze grupy od 10 do 25 

żołnierzy skupione przy wspólnym kociołku i stanowiące 

wspólnotę namiotową. W czasie wojny taka grupa posiadała 

wspólnego konia, który przenosił namiot i broń danejwspólnoty. 

Każda orta miała oddzielną kasę, zasilaną spadkami po zmarłych 

bezżennie janczarach. Środki z te jk a s y służyły do wypłacania 

żołdu janczarskim inwalidom wojennym. Na czele całego korpusu 

janczarów stał janczar aga. Jego władza wśród janczarów była 

prawie nie ograniczona. Na czele ordy stał corbaci basza - co 

oznaczało „rozdzielacz zupy" lub „główny zupowy". Był on 

odpowiednikiem pułkownika. Najważniejszym po corbaci basza 

oficerze był oda basza - c o oznaczało „główny izbowy". Dbał on o 

porządek i przestrzeganie przepisów. Kwatermistrzem orty był 

aszczi basza - co oznaczało „główny kucharz". Był też wykonawcą 

kar i egzekucji. Za zaopatrzenie orty odpowiadał vekilhardż- c o 

oznaczało „kontrolera wydatków". Również insygnia wojskowe 

janczarów podkreślały wagę wspólnoty domowej. Najświętszym 

przedmiotem w orcie był wielki kocioł na mięso nazywany kazan. 

Był on dla janczarów tym czym chorągwie i sztandary dla wojsk 

europejskich. Był on otaczany czcią i dostojnie przenoszony. Gdy 

janczarowie nie przyjmowali posiłku z kotła lub go wywracali 

oznaczało to napiętą wśród nich sytuację. Wyniesiony poza orta i 

wywrócony kocioł oznaczał bunt orty janczarskiej. Buntjednejorty 

mógł łatwo podburzyć inne, a nawet cały odżak. Kocioł mógł być 

też azylem - można było ocalić życie chowając się pod nim. 

Największą hańbą dla orty było porzucenie kotła lub utrata go 

podczas bitwy. Wtedy oficerowie byli wydalani z orty, a ta nie 

mogła brać udziału w publicznych uroczystościach. Obozy wojsk 

sułtana w tym też i janczarów, podczas kampanii wojennych były 

dobrze zorganizowane i zaopatrywane przez co armia osmańska 

górowała nad armiami europejskimi. Janczarzy obok jazdy 

(sipahi), stanowili trzon i podstawową siłę militarną armii 

sułtańskiej. Dzięki swojemu znakomitemu wyszkoleniu budzili 

strach u przeciwników. Strach budziła też ich zgiełkliwa muzyka 

bojowa. Przeznaczeni byli głównie do prowadzenia walk 

defensywnych. Taktyka turecka, tak jak w całejAzji, opierała się 

na decydującym uderzeniu jazdy. N ajpierw następow ał 

zmasowany ostrzał artyleryjski, następnie atak nieregularnej i 

lekkiejjazdy, późniejjanczarzy mieli powstrzymać uderzenie

jazdy przeciwnika, a późniejnastępowało decydujące uderzenie 

regularnejjazdy tureckiej - sipahi. W walce defensywnejjanczarzy 

mieli za zadanie powstrzymać uderzenie jazdy za pomocą długich 

pik lub kołków z których tworzyli palisadę, raniącą i zabijającą 

rozpędzone konie. Nieraz kopali też rowy. Razili też przeciwnika 

strzałami z łuków lub janczarek. W czasie starcia bezpośredniego 

walczyli szablami w zwartym szyku. Nie używali zbroi, a mimo tego 

walka z nimi była trudna. Wyróżniało ich znakomite wyszkolenie, 

zaw ziętość, n ieustę pliw ość i pogarda śm ierci. Taktyka 

zasłaniania się palisadą z pik lub ostrych kołków była skuteczna 

dla prawie wszystkich wojsk przeciwko którym stawali janczarzy. 

Tylko jedna jazda zawsze ich pokonywała, a mianowicie polska 

husaria, która dzięki niespotykanemu nigdzie indziejuzbrojeniu i 

wyjątkowejtaktyce zawsze przełamywała obronę janczarską, a 

ich samych dziesiątkowała. W okresie największego znaczenia i 

potęgi janczarów , czyli do 1578, ich korpus liczył 60 tysięcy 

żołnierzy, a orty znajdowały się w największych miastach i 

twierdzach imperium. Od 1578 do 1606 roku Imperium 

Osmańskie prowadziło wyniszczające wojny z Persją i Austrią. W 

ich trakcie mocno przerzedzono korpus janczarów. Zaczęto wtedy 

do form acji przyjmować również ochotników tureckich. 

MIĘDZYSĄSIEDZKA WYMIANA 

Uczniowie z I LO w Radzyniu Podlaskim na wymianie młodzieży w 

Niemczech 

W dniach 9.03. - 17.03.2013 r. 18 - osobowa grupa uczniów z I 

Liceum Ogólnokształcącego w Radzyniu Podlaskim gościła w 

Niemczech, w miejscowości Tuttlingen, w landzie Badenia - 

Wirtembergia w ramach wymiany młodzieży szkolnej nawiązanej 

w listopadzie 2011r. Szkołą partnerską dla radzyńskiego liceum 

je st w Niemczech Gimnazjum im. O. Hahna w Tuttlingen. 

Uczniowie klas 10 - 12 są rówieśnikami naszych licealistów. 

Nauka w niem ieckim gimnazjum kończy się egzaminem 

maturalnym. 

Wyjazd grupy polskiej miał charakter rewizyty po wrześniowym 

spotkaniu młodzieży w Radzyniu Podlaskim. 

Uczniom towarzyszyli: Ewa Grodzka - wicedyrektor liceum, jako 

organizatorka międzyszkolnejwspółpracy polsko - niemieckiej 

oraz tłum aczka podczas zwiedzania Niem iec, M irosław 

Juszczyński - nauczyciel języka niemieckiego i Aleksandra Sidor - 

nauczycielka języka angielskiego, jako opiekunowie młodzieży. 

Dyrekcja i nauczyciele niemieccy zapewnili nam wspaniały 

program kulturo- i krajoznawczy. Uczniowie poznali szkołę OHG w 

Tuttlingen, która na nasz przyjazd została udekorowana flagami 

narodowymi. Uczestniczyli w zajęciach lekcyjnych a także w 

specjalnie zaplanowanej wspólnej lekcji dla gości i gospodarzy, 

na tem at historii Niemiec oraz osobliwości kraju naszego 

zachodniego sąsiada. 

Zwiedziliśmy miasteczko Tuttlingen, które - dwukrotnie większe 

od Radzynia Podlaskiego - je st światowym potentatem w 

produkcji narzędzi chirurgicznych. 

Byliśmy w Stuttgarcie - stolicy kraju związkowego Badenia - 

Wirtembergia, gdzie poznaliśmy bogatą historię tego landu i jego 

silną gospodarkę. Zwiedziliśmy Muzeum Porsche, prezentujące 

modele samochodów tejm arki od początków jej istnienia. 

Gospodarze pokazali nam urocze miasta i miasteczka, w których 

bajecznie kolorowe kamienice zachwycają zwiedzających i 

tworzą niepowtarzalną romantyczną atmosferę, jakby czas się w 

nich zatrzymał. W Rottweil - najstarszym mieście Badenii - 

Wirtembergii - wielokrotnie fotografowaliśmy się z podobiznami 

znanejrasy psów-wywodzących się właśnie stąd - rottweilerów. 

Konstancja - miasto konklawe, w którym w 1417 r. został 

wybrany papież Marcin V - pięknie położona nad Jeziorem 

Początkowo służyli oni w oddziałach pomocniczych i tyłowych w 

tzw. dżamaku, późniejtakże w oddziałach regularnych i w gwardii 

sułtańskiej. Z czasem okazało się, że był to wielki błąd. Gdy 

zwiększała się liczba rodowitych turków w szeregach janczarów, 

zaczęli oni mieszać się w sprawy polityczne imperium. Nie wahali 

się nawet strącać władców z osmańskiego tronu. Upadła 

dyscyplina i znikła lojalność. Zaczęły się mnożyć spiski i intrygi. 

Coraz liczniejsze były bunty o rt i przewracanie kotłów. W 1826 

roku sułtan Mahmud II wydał edykt nakazujący przeprowadzenie 

reformy armii tureckieji przekształcenie je jn a wzór europejski co 

wiązało się z likwidacją korpusu janczarów. Zapatrzeni w minioną 

potęgę formacji janczarzy sprzeciwili się sułtanowi i podnieśli 

bunt. Przeciwko nim wysłał sułtan artylerię i spahisów. Bunt 

krwawo stłumiono. Większość janczarów zginęła. Pozostałych 

przy życiu stracono w publicznych egzekucjach. Po tym buncie 

korpus janczarów rozwiązano. Co sułtan stworzył, inny sułtan po 

pięciuset latach zniszczył. 


Bodeńskim oraz wyspa Reichenau, słynna z zachowanych 

kościołów romańskich z XI w. i tworzonych tam rękopisów, 

wprawiły wszystkich w zachwyt. 

W reszcie potężny zamek Hohenzollernów w Hechingen, 

przepięknie położony na szczycie wzgórza Zollern (855 m n. p. m.) 

pozostawił w naszejpamięci wspomnienia, których nic nie zatrze. 

Moc wrażeń, atrakcji w źródłach termalnych, wprowadzenie w 

tajniki produkcji piwa w ponad 200 - letnim browarze „Hirsch" w 

Wurmlingen - t o pasjonujące doznania. 

Ale największe znaczenie miał dla polskiejm łodzieży fakt 

przebywania w rodzinach niemieckich, kontakt z rówieśnikami 

mówiącymi po niemiecku, nawiązane przyjaźnie, które pragną 

kontynuować, wspólne plany na przyszłość. To wszystko sprawiło, 

że niezwykle trudno było się rozstać. Podczas wieczorku 

pożegnalnego, który przeciągnął się do późna w nocy, bardzo 

dobrze się bawiliśmy, oglądając projekcję zdjęć z pobytu i 

śpiewając. Pozostawiliśmy również odciski naszych dłoni na 

płótnie, które pozostało na pamiątkę w OHG w Tuttlingen. 

Naszym gospodarzom i przyjaciołom z Niemiec powiedzieliśmy: 

Auf Wiedersehen in Polen (Do zobaczenia w Polsce). 

We wrześniu 2013 r. oczekujemy ponownie gości zTuttlingen. 

Podziękowania składamy dyrekcji i nauczycielom I LO w Radzyniu 

Podlaskim i OHG w Tuttlingen za przychylność i wsparcie naszej 

współpracy oraz organizacji Polsko - Niemiecka Współpraca 

Młodzieży (PNWM) za dofinansowanie naszego wyjazdu do 

Niemiec.

„HOKUS- POKUS" 

-PONOWNIE NA SCENIE 

Kto z nas nie ma przykrych wspomnień z dzieciństwa związanych z 

jedzeniem. Jeszcze do dzisiajniektórych dreszcze przechodzą na 

myśl o daniach serwowanych w przedszkolach typu szpinak, 

kasza gryczana , a do popicia mleko z grubym kożuchem. Kiedyś 

nasi rodzice i opiekunowie byli święcie przekonani, że dziecko, 

żeby było szczęśliwe musi dobrze zjeść. Dobrze czyli dużo. I nieraz 

mimo wylewania rzęsistych łez były w nas wciskane te wyszukane 

dania. Jednak i dzieci potrafiły się bronić przed przymusem. 

Znajdowały najbardziej wyszukane kryjówki na schowanie 

niechcianych porcji lub salwowały się ucieczką. 

Metodę ucieczki wybrał główny bohater bajki Wandy Chotomskiej 

pt. „O Tadku - Niejadku, babci i dziadku". Tadeuszek w ogóle nie 

chciał jeść czym bardzo martwił swoją babcię i dziadka. Przez to, 

że nie jadł stawał się coraz lżejszy, co narobiło mu sporych 

problemów gdyż podczas spaceru został porwany przez balonik. 

Jak się ta historia zakończyła mogła zobaczyć najmłodsza 

publiczność z radzyńskich szkół i przedszkoli zebrana 6 marca na 

sali widowiskowejRadzyńskiego Ośrodka Kultury. To właśnie dla 

nich nauczyciele i pracownicy Specjalnego Ośrodka Szkolno - 

Wychowawczego im. Zofii S ękow skiejw Radzyniu Podlaskim, 

zebrani pod szyldem teatru „Hokus - Pokus" wystawili sztukę pt. 

„Tadek N iejadek". W słowie wstępnym dyrektor ośrodka 

Małgorzata Popek powiedziała, że rok 2013 został ogłoszony 

rokiem walki z otyłością oraz, że problem zdrowego odżywiania 

je st coraz częściejpodejmowanym tematem nie tylko wśród 

wychowawców w przedszkolach, ale również przez rodziców w 

domach. Dyrekcja i pracownicy ośrodka przez tą sztukę chcieli 

pokazać widzom, jak ważną rolę w życiu młodego człowieka 

odgrywa zdrowe odżywianie. Scenografia, gra aktorska, piosenki i 

kostiumy zachwyciły młodych widzów. Spektakl był wesołą i 

kolorową opowieścią do którejbyła wciągnięta również widownia. 

Przedszkolaki wspólnie z babcią i dziadkiem Tadka oraz innymi 

bohaterami zastanawiali się jak sprowadzić małego urwisa na 

ziemię. W końcu im się to udało i całą historię zakończył radosny 

wspólny taniec. „Bo jedzenie to okropnie nudna rzecz. Nie chce 

jeść, no i cześć!". Pod tym wyznaniem Tadka Niejadka mogłaby 

się podpisać większość dzieciaków. I na pewno o wiele 

atrakcyjniejsze niż jedzenie je st grzebanie w torebce mamy lub w 

skrzyni z narzędziami taty, ale po tym świetnym spektaklu będą 

teraz wiedziały, że żeby mieć siłę do zabawy i prawidłowo się 

rozwijać muszą się zdrowo odżywiać. . , ,, , 


PRZEWODNIK 

NIE TYLKO DLA ROWERZYSTÓW 

Wprawdzie za oknem jeszcze krajobrazy 

zimowe, ale niebawem wiosna 

zacznie pukać do drzwi, a z każdym 

dłuższym, cieplejszym dniem wielu z 

nas zacznie myśleć o bliższych i 

dalszych wyprawach na łono natury. 

Chcemy naszym Czytelnikom już teraz 

polecić pozycję niezwykle pomocną w 

łączeniu tego, co sprzyja naszej 

kondycji fizyczn ej, relaksow i na 

świeżym pow ietrzu i poznawaniu 

naszej m ałej ojczyzny - o k o lic 

Radzynia. Jest to ciekawe wydawnictw 

o autorstw a R oberta Mazurka: 

“ Powiat radzyński na dwóch kółkach. 

Część I: Gmina Radzyń". 

Znajdziem y tu w szystko, co je s t 

potrzebne, by wybrać interesującą 

trasę i poznać znajdujące się na niej 

cie ka w e o b ie k ty - h is to ry c z n e , 

kulturow e, przyrodnicze i krajoznawcze. 

Centralnym elementem wydawnictwa 

je s t mapa turystyczna 

gminy Radzyń - przeznaczona dla 

rowerzystów, uproszczona, dzięki 

temu bardzo przejrzysta, pomocna 

przy p la n ow a n iu i pokonyw aniu 

wybranej trasy. 

Robert Mazurek przygotował dwie 

trasy, obie długości ok. 40 km, ale 

każdą można podzielić na kilka krótszych 

wariantów, w zależności przede 

wszystkim od kondycji i czasu, jakim 

dysponujemy. Każda trasa pozwoli - 

jak napisał autor “ podziwiać piękne 

widoki, oddychać świeżym, czystym, 

żywicznym powietrzem leśnym". 

Każda pomoże też poznać bogactwo 

naszejMałejOjczyzny. W wydawnictwie 

znajdziem y in fo rm a cje o gm inie 

Radzyń oraz o 27 ciekawych miejscach, 

jakie spotkamy na trasach. 

Każde z nich zilustrowane zostało 

kolorowymi fotografiami. Są to obiekty 

sakralne (kościoły, kaplice i kapliczki, 

przydrożne krzyże, cmentarze), pałace, 

pomniki upamiętniające wydarzenia 

historyczne i pomniki przyrody. 

Do wydania przewodnika “ Powiat 

Radzyński na dwóch kółkach" autorstwa 

Roberta Mazurka przyczyniły się: 

Gmina Radzyń Podlaski, Oddział PTTK 

w Radzyniu Podlaskim, Szkolne Koło 

Krajoznawczo-Turystyczne PTTK nr 21 

przy I LO w Radzyniu Podlaskim oraz 

Stowarzyszenie Radzyń. 

Przewodniki dostępne są już w radzyńskich 

księgarniach.

GEOGRAFIA? -TO LUBIĘ 

„Śladem szeptu amazońskiego potoku” - to nazwa 

wyprawy Stefana Czernieckiego, o której podczas 

p o d ró żn iczego s p o tk a n ia m ogli u s ły sze ć 

mieszkańcy Radzynia. Odbyło się ono 8 marca w 

Miejskiej Bibliotece Publicznej. 

Stefan Czerniecki oprócz tego, że dużo podróżuje, 

jest również dziennikarzem oraz autorem książek 

„Dalej od Buenos” i „Cisza”, wydanych przez 

Wojciecha Cejrowskiego w ramach serii „Biblioteka 

Poznaj Św iat” . Podczas wypraw najchętniej 

eksploruje Amerykę Południową, gdyż, jak sam 

mówi, ujęła go latynoską koncepcją świata. 

Podróżnik przeniósł wszystkich w kraj stanu 

Amazonas na południu Wenezueli. Znaleźliśmy się 

w samym centrum lasów deszczowych, drżeliśmy 

przed anakondą, prawie dotknęliśmy najdłuższy 

wodospad świata, którego wysokość to ok. 979 

SPOTKANIE Z PODRÓŻNIKIEM 

W piątek 1 marca Szkolne Koło Krajoznawczo- 

Turystyczne PTTK nr 21 oraz nauczyciele geografii I 

Liceum Ogólnokształcącego w Radzyniu Podlaskim 

przeprowadzili eliminacje do IV Geograficznego 

Konkursu Wiedzy o Regionie. Konkurs odbywa się 

pod honorowym patronatem Lubelskiego Kuratora 

metrów, czyli blisko 20 razy więcej niż słynna 

Niagara w Stanach Zjednoczonych - tak o 

spotkaniu pow iedział Robert M azurek, na 

zaproszenie którego Stefan Czerniecki odwiedził 

Radzyń. Spotkanie było bardzo ciekaw e i 

inspirujące. Towarzyszył mu żywiołowy opis zdarzeń 

oraz skrajne emocje przekazane dla publiczności 

zgromadzonej w bibliotece. 

Panie uczestniczące w spotkaniu z okazji Dnia 

Kobiet otrzymały kwiaty, a wszyscy mieli możliwość 

zakupienia książek Stefana Czernieckiego wraz z 

dedykacją. 

Organizatorami czwartej odsłony „Radzyńskich 

spotkań z podróżnikami” były: Szkolne Koło 

Krajoznawczo-Turystyczne PTTK nr 21 przy I LO w 

Radzyniu Podlaskim, Radzyńskie Stowarzyszenie 

Inicjatyw Lokalnych oraz Stowarzyszenie Radzyń. 

Oświaty, natomiast jego organizatorem je st 

Państwowa Szkoła Wyższa im. Jana Pawła II w 

Białej Podlaskiej. 

Celem konkursu jest rozbudzenie wśród młodzieży 

zainteresowania geografią, promowanie walorów 

przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych 

okolicznych powiatów, a także zw iększenie 

aktywności uczniów zmierzającej do zdobywania 

wiedzy wykraczającej poza program nauczania - 

powiedział nam Robert Mazurek, przewodniczący 

szkolnej komisji konkursowej. Do eliminacji 

przystąpiły 24 osoby, które zm agały się z 

zadaniami nadesłanymi przez organizatorów. 

Ostatecznie największą wiedzę zaprezentowali 

Karol Brzozowski, Marcin Matuszewski i Marta 

Sobieszek. Uczniowie ci jednocześnie 

zakwalifikowali się do finału konkursu, który 

odbędzie się 14 marca w Białej Podlaskiej. 

Zwycięzcom gratulujemy i trzymamy kciuki za jak 

najlepszy wynik w rywalizacji finałowej. 

K KULTURY 

FjfR 

ZAPRASZAJĄ 

NA WERNISAŻ FOTOGRAFII 

VIII MIĘDZYNARODOWYCH JESIENNYCH WARSZTATÓW 

FOTOGRAFICZNYCH W JANOWIE PODLASKIM 

JANÓW 

PODLASKI 

5 KWIETNIA (PIĄTEK), GODZ. 18.00 

RADZYŃSKA IZBA REGIONALNA W PAŁACU POTOCKICH (UL. JANA PAWŁA II 2) 

WYSTAWA CZYNNA W DNIACH 5 KWIETNIA - 8 MAJA 

PONIEDZIAŁEK - PIĄTEK W GODZ 10 - 16 

UCZESTNICY WARSZTATÓW I AUTORZY ZDJĘĆ PREZENTOWANYCH NA WYSTAWIE: 

MAŁGORZATA PIEKARSKA, TADEUSZ ROLKĘ, PIOTR MACIUK, KAMILA GRABOWSKA, JACEK ZAIM, KRZYSZTOF 

KUZKO, BARBARA POLAKOWSKA, ANDRZEJ JĘDRYCZKOWSKI, TOMASZ MŁYNARCZYK, JAROSŁAW KURZAWA, 

WIESŁAW DENISIUK, MAGDALENA KASPRZYKOWSKA, ŁUKASZ KRUSZEWSKI, WŁODZIMIERZ PAWŁÓW, HENRYK 

OLESZCZUK, ANNA FIGAT, ANDRZEJ RUCIŃSKI, LECH MAZUR, ADAM KRASUSKI, DOMINIK GREGER, DARIUSZ 

HANKIEWICZ, WIESŁAW KACZMAREK, JAROSŁAW DOMAŃSKI, GRAŻYNA WOJTKÓW, WIESŁAW PÓŁCHŁOPEK, 

IZABELA TUL, KATARZYNA KUSZNERUK, MIROSŁAW BAJKOWSKI, JAKUB SZYMAŃSKI, ARKADIUSZ ŚCICHOCKI, 

TADEUSZ ŻACZEK, ANETA ABRAMOWICZ, TOMASZ SIWEK, ZOFIA MIKONOWICZ, ELŻBIETA PYRKA, KRZYSZTOF 

TARASIUK, MAREK ZUBIK, AGNIESZKA KROL, JANUSZ RYDEL, ADAM TROCHIMIUK, PIOTR ŚWIDERSKI 

iiedzisiai.pl poc//as/e24.p/ C o o r C 

■ 'REGIONALNY PORTAL INFORMACYJNY * ■ 

"Wysyłamy zimę w daleka krainę .. - czyli nie topienie Marzanny" 

W Przedszkolu Miejskim w Radzyniu Podlaskim Filii nr 2 Reja 2 

dzieci z utęsknieniem czekały na WIOSNĘ. Dnia 21 marca 

dzieci z grupy V wspólnie z nauczycielką i rodzicami 

przygotowały spektakl teatralny pt. "Pożegnanie Marzanny". 

Dzieci wystąpiły przed swoimi kolegami z przedszkola i 

zapoznały ich z ludowym obrzędem pożegnania wiosny, z 

którym wiąże się topienie Marzanny. 

Ze względu na kształtowanie proekologicznych postaw u dzieci 

topienie Marzanny zastąpił barwny korowód , na czele którego 

szła przedszkolna Wiosenka. Dzieci z kolorowymi kwiatami w 

dłoniach wyruszyły na ulice naszego miasta aby obwieścić 

w szystkim , że W iosna rozpoczeła swoje panowanie. 

Napotkani przechodnie wspólnie z przedszkolakami dzielili się 

tą radością z nadzieją, że nareszcie je st ONA wśród nas.

Z MIASTA 

W RADZYŃSKIM URZĘDZIE SKARBOWYM 

Naczelnik Urzędu Skarbowego 

w Radzyniu Podlaskim informuje 

o wydłużonych godzinach pracy 

w dniach 29 i 30 kwietnia 2013 r. 

- do godz. 18.00. 

W tych dniach pracownicy Urzędu Skarbowego w Radzyniu 

Podlaskim obsłużą podatników zainteresowanych złożeniem 

zeznania podatkowego za 2012 r. oraz będą udzielać 

informacji: 

- związanych ze składaniem zeznań, w tym drogą elektroniczną 

- sposobem wypełniania formularzy podatkowych 

- możliwości skorzystania z ulg i odliczeń 

- przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku 

publicznego. 

C tłO T 

RADZYNSKI MAGAZYN 

SPOŁECZNO - KULTURALNY 

Wydawca: 

Radzyński Ośrodek Kultury 

Adres redakcji: 

ul. Jana Pawła II 4, 

21-300 Radzyń Podl. 

http://radzrok.home.pl/, 

e-mail: radzrok@home.pl 

Reklama i ogłoszenia: 

tel. 352-73-14 

(wew. 26), 664923307 

Redakcja: 

Piotr Matysiak (r. naczelny), 

Monika Mackiewicz, 

Arkadiusz Kulpa. 

W spółpracow nicy: 

Marek Topyła, Tomasz Pietrzela 

Przygotow anie do druku 

Piotr Matysiak 

D rukarnia: 

www.awadruk.pl 

Nakład 1100 egzemplarzy, 

cena: egzemplarz bezpłatny. 

Redakcja zastrzega sobie prawo 

redagowania tekstów, w tym ich 

skracania i zmiany tytułów. 

Za treść reklam redakcja 

nie odpowiada. 

W ramach promowania akcji PIT została utworzona przez 

Ministerstwo Finanśów strona internetowa dedykowana akcji- 

www.szybkipit.pl. Strona ta stanowi kompendium wiedzy na 

temat składania i rozliczania podatku dochodowego od osób 

fiztycznych. Są na niej kalkulatory, formularze podatkowe, 

broszury informacyjne i wszystkie niezbędne informacje, które 

mają pomóc podatnikom w rozliczaniu podatkowym. 

Dodatkowo na stronie 

przygotowywana jest 

aplikacja umożliwiająca 

zadawanie pytań i 

otrzymywanie na nie 

odpowiedzi od ekspertów 

Krajowej Informacji 

Podatkowej. 

Na stronie znajduje sie 

również link strony 

www.finanse.mf.gov.pl 

dzięki której można 

rozliczyć PIT przez 

internet. 

Harmonogram dyżurów 

radnych Rady Miasta Radzyń 

Podlaski - pełnionych w 

poniedziałki od godziny 17.00 

w biurze Rady Miasta przy 

ulicy Warszawskiej 32 (pokój 

nr76). Tel.(83) 351-24-69. 

1. Zając Mieczysław 

2. Adamski Adam 

3. Bilski Dariusz 

4. Blicharz Marek 

5. Jarosław Ejsmont 

6. Janus Zdzisław 

7. Mazurek Robert 

8. Roguszewska Aldona 

9. Sałata Sławomir 

10. Skowron Piotr 

11. Stradczuk Krzysztof 

8 kwietnia 2013 r. 




6 maja 2013 r. 




3 czerwca 2013 r 

10 czerwca 2013 r. 

17 czerwca 2013 r. 

- W iceprzewodniczący Rady Miasta 

12. Szym alaAnna 24 czerwca 2013 r. 

- Wiceprzewodnicząca Rady Miasta 

13. Wierzchowski Dariusz 2 września 2013 r. 

14. Wołowik Krzysztof 9 września 2013 r. 

Przewodniczący Rady Miasta- Jacek Piekutowski - przyjmuje interesantów w 

czwartki w godz. Od 14.00 do 15.00. 

Osoby niepełnosprawne mają możliwość spotkania z radnymi w holu Urzędu 

Miasta. Wystarczy w terminie pełnienia dyżuru przez radnego, powiadomić go 

telefonicznie o chęci rozmowy. Tel. (83) 351-24- 69.

WARSZTATY GITAROWE 

iwwisko 

i PERKUSYJNE 

2 - 3 MAJA 

POPROWADZĄ 

JACEK „Mr Pollack” POLAK - g i t a r a 

GRZEGORZ POLAK - p e r k u s j a 

KONCERTY 

2 MAJA MICHAL MUSIATOWICZ 

SALA KINA “ORANŻERIA” GODZINA 20:00 CENA BILETU 20 ZŁ 

JACEK „Mr. Pollack” POLAK i l 

KARNET NA OBA KONCERTY 30 ZŁ 

v r ' ' . .u 

i r ; 

3 MAJA 

KORNISZON 

SALA KINA “ORANŻERIA” 

GODZINA 20:00 CENA BILETU 25 ZŁ ^ V / 

Formularz zgłoszeniow y na warsztaty do pobrania z naszej strony 

więcej na www.radzrok.home.pl tel. 83 352 73 14

GROT 3/2013

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?