Hướng dẫn quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên - IUCN

Tài chính khu bảo tồn thiên nhiên
Thông thường các khu BTTN được giao cho tổ chức của nhà nước quản lý, và chủ yếu dựa vào
ngân sách nhà nước cấp. Tuy nhiên hiện nay mô hình này đang có thay đổi. Ví dụ hiện nay đã
có một số khu BTTN do tư nhân quản lý (Nam Phi), do cộng đồng quản lý (một số nước Châu
Phi), có các khu BTTN , do tổ chức phi chính phủ quản lý (một số nước Mỹ La Tinh) hoặc do các
Hội tình nguyện quản lý như ở Úc. Việc đa dạng hoá các hình thức quản lý khu BTTN cho phép
đa dạng hoá các nguồn tài chính cho khu BTTN. Việc kết hợp các nguồn tài chính này tạo điều
kiện ổn định các nguồn thu của khu BTTN.
5.3 Kế hoạch kinh doanh của khu bảo tồn thiên nhiên
Kế hoạch kinh doanh của khu BTTN cụ thể hoá các mục tiêu như quy mô khách hàng, xác định
các sản phẩm, hàng hoá và dịch vụ, đề ra chiến lược tiếp thị và biện pháp thực hiện kế hoạch.
Có nhiều cách tiếp cận trong xây dựng kế hoạch kinh doanh. Đối với các khu BTTN, kế hoạch
kinh doanh thường bao gồm 7 phần chính như sau:
• Tóm tắt kế hoạch kinh doanh: nêu rõ kết cấu và mục đích của bản kế hoạch như đã
phản ánh trong kế hoạch kinh doanh, nhưng cụ thể chi tiết hơn, chú trọng tới việc
tạo nguồn thu. Ví dụ như khu BTTN cần đạt mức lợi nhuận là 30 triệu vào năm thứ hai
của kế hoạch, sử dụng lợi nhuận vào việc đầu tư cho khu BTTN; hoặc sẽ dành 50% lợi
nhuận để đầu tư và 50% lợi nhuận để hỗ trợ cộng đồng dân cư trong vùng.
• Giới thiệu tóm tắt về khu BTTN: nội dung sẽ đề cập tới các thông tin như vị trí của
khu BTTN, các đặc điểm, cơ cấu tổ chức, tóm tắt nội dung kinh doanh (chi phí, tiến độ
theo thời gian, các nguồn tài chính…). Cơ cấu tổ chức của khu BTTN cần nêu rõ cơ cấu
quản lý, quy chế ra quyết định, cơ chế quản lý sử dụng các nguồn tài chính. Ngoài ra
còn cần có bản đồ khu BTTN và sơ đồ tổ chức.
• Các hàng hoá (các sản phẩm và các dịch vụ): mô tả các sản phầm và dịch vụ của khu
BTTN, các sản phẩm đã và sẽ phát triển, tính toán các lợi ích kinh doanh nếu phát triển
các hàng hoá, các biện pháp tiếp thị và các cơ hội kinh doanh (thu hút khách hàng…).
Phân tích về năng lực cạnh tranh của khu BTTN. Ví dụ nếu khu BTTN có giá trị về hấp
thu Các bon thì có thể cạnh tranh với các khu BTTN khác trên thế giới.
• Phân tích thị trường và chiến lược thị trường: cần xác định các loại thị trường của
khu BTTN, nhu cầu của từng loại thị trường, khả năng phát triển thị trường và mức
tăng trưởng. Trên cơ sở đó đề ra chiến lược thu hút các loại khách hàng.
• Biện pháp triển khai: phân tích và đề xuất các biện pháp khuyến mại, giá cả, liên kết
liên doanh, cho thuê, khoán…
• Cơ chế quản lý: trình bày về cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ các bộ phận, trách
nhiệm thực hiện, chế độ khen thưởng…
• Kế hoạch tài chính: bao gồm các nội dung như dự tính các nguồn tài chính, các chỉ
số đánh giá tình hình tài chính, phân tích tài chính, khả năng lợi nhuận, điểm hoà vốn
khi đầu tư phát triển các hàng hoá (Hình 3). Đánh giá mức độ tài chính so với nhu cầu
phát triển khu BTTN, các biện pháp huy động tài chính.
59