Hướng dẫn quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên - IUCN

46 Hướng dẫn quản lý KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN
cây thân gỗ mọc lan nhanh tạo môi trường cho một loại ruồi hút máu tsetse phát triển nhanh,
loài ruồi này đã làm cho đàn gia súc của người dân quanh vùng ngày càng giảm sút. Do vậy
việc khôi phục bảo vệ đàn voi sẽ góp phần giúp người dân phát triển đàn gia súc của họ.
Theo tính toán thì thịt các loại thú rừng đóng góp 75% lượng đạm động vật cho người dân tại
Congo; tại Botswana là 40%. Củi đun và phân trâu bò cung cấp 90% nhu cầu năng lượng của
người dân tại Tanzania, Nepal and Malawi, và trên 80% tại nhiều nước khác.
Tại Úc, nguồn thu từ nước của hồ chứa nước vùng thượng Thompson bang Victoria lớn hơn
nguồn thu từ gỗ trên cùng diện tích. Tại Philippines du lịch và câu cá đem lại nguồn thu lớn
hơn việc chặt gỗ. Còn ở Fiji, diện tích rừng đước ngập mặn đem lại nguồn thu từ củi, đánh cá
và lọc nước thải lớn hơn so với việc chặt rừng để lấy đất làm nông nghiệp.
Việc phá hoại môi trường vùng ven biển của Mỹ trong thời gian 1954-1978 đã làm cho ngành
công nghiệp thuỷ sản nước này thiệt hại khoảng 200 triệu đô la/năm. Do việc giảm dân số nên
kinh tế tại khu vực Abruzzo (Italy) đã suy sụp; nhưng nhờ việc phát triển của VQG tại đây nên
kinh tế đã được phục hồi.
Các ví dụ trên cho thấy vai trò của các khu BTTN, động vật hoang dã đối với phát triển kinh tế
địa phương và kinh tế cả nước. Điều đó có nghĩa là việc đầu tư vào các khu BTTN có thể đem
lại lợi nhuận và lợi ích kinh tế nhiều mặt, chứ không chỉ thuần tuý là nơi tiêu thụ ngân sách.
Các hàng hoá, dịch vụ và sản phẩm mà các khu BTTN tạo có khả năng tái tạo cao, chúng không
bị mất đi mà ngược lại ngày càng có giá trị cao hơn. Do vậy các nhà quản lý khu BTTN cần
chuẩn bị tốt kế hoạch kinh doanh để quảng bá, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ, qua đó tăng
nguồn thu để phát triển khu BTTN. Phương pháp tổng giá trị kinh tế (Total Economic value -
TEV) là phương pháp chuẩn để đánh giá lợi ích của các khu BTTN. Phương pháp này cho phép
đánh giá và so sánh mức độ lợi ích giữa các khu BTTN và các hoạt động khác.
4.1.3 Cách tiếp cận “khách hàng” trong việc tạo nguồn thu cho khu BTTN
Có nhiều cá nhân, tổ chức có nhu cầu sử dụng các dịch vụ và sản phẩm của khu BTTN, và họ
có thể chi trả cho các sản phẩm, dịch vụ đó. Theo khái niệm kinh tế, đó là các “khách hàng” của
khu BTTN. Vì vậy, các khu BTTN cần được coi như các tổ chức kinh doanh. Họ bán các dịch vụ
về đa dạng sinh học, dịch vụ du lịch, dịch vụ bảo tồn nguồn tài nguyên…để có kinh phí phát
triển khu BTTN. Vấn đề là cần xác định các nhu cầu của từng loại khách hàng để có chiến lược
bán hàng.
Nhiều khu BTTN hoang dã ở Nam Á, công viên hoang mạc ở Châu Phi, rừng nhiệt đới ở Nam
Mỹ, khu BTTN sinh cảnh ở Châu Âu, khu BTTN biển ở nam Thai Bình Dương… đã cung cấp tốt
các dịch vụ này cho các khách hàng.
Để có thể tiếp cận và thuyết phục khách hàng, cần giải đáp nhiều câu hỏi,ví dụ:
• Khu BTTN thiên nhiên đem lại những lợi ích gì? Cho ai? Các lợi ích kinh tế mà khu BTTN
thu được là gì? Có đủ để duy trì phát triển khu BTTN không? Làm thế nào để có thể
huy động được thêm các nguồn thu để phát triển khu BTTN tốt hơn?...