Hướng dẫn quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên - IUCN

6 Hướng dẫn quản lý KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN
1.3.1 Khu Dự trữ sinh quyển thế giới
Khái niệm khu dự trữ sinh quyển (DTSQ) được đưa ra vào những năm đầu thập niên 1970, và
có bước phát triển mạnh từ năm 1995, khi người ta nhận thấy phương pháp bảo tồn truyền
thống thông qua việc bảo tồn nghiêm ngặt trong các khu BTTN khó đạt được hiệu quả mong
muốn, đặc biệt tại những nơi đông dân cư với nguồn tài nguyên hạn hẹp, nơi thường xảy ra
xung đột giữa bảo tồn và phát triển. Cùng năm đó, tại Đại hội UNESCO về chiến lược khu DTSQ,
khái niện khu DTSQ đã được UNESCO phê chuẩn.
Khu DTSQ là nơi tạo điều kiện cho sự gặp gỡ giữa con người và thiên nhiên, hài hoà giữa nhu
cầu phát triển và mục tiêu bảo tồn. Các khu DTSQ được xem là nơi lý tưởng để thử nghiệm và
áp dụng các cách tiếp cận phát triển bền vững, tiếp cận hệ sinh thái, trong đó có sự hài hoà
giữa con người và thiên nhiên, giữa các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường, qua đó đảm
bảo các yếu tố cho sự phát triển bền vững.
Hiện tại Việt Nam có 6 khu DTSQ được thế giới công nhận. Đó là Khu DTSQ Cần Giờ, Cát Bà,
Đồng bằng sông Hồng, Cát Tiên, Kiên Giang, và Tây Nghệ An. Các khu này đều có vùng lõi là
khu BTTN.
1.3.2 Di sản thiên nhiên thế giới
Công ước Di sản thế giới là một trong những công ước quốc tế có sớm nhất. Công ước xác
định các địa danh trên thế giới có các giá trị văn hóa và tự nhiên “nổi bật” để đưa vào danh sách
các Di sản thế giới. Tương ứng với các giá trị văn hóa và tự nhiên được công nhận là các khu Di
sản văn hoá và Di sản thiên nhiên thế giới. Ngoài ra còn có các khu di sản hỗn hợp có các giá
trị văn hoá và thiên nhiên cùng được công nhận. Các khu Di sản thiên nhiên thế giới thường
trùng với các khu BTTN. Các khu Di sản thế giới là niền vinh dự, tự hào của quốc gia và thường
thu hút nhiều khách du lịch.
Hiện tại Việt Nam có 5 khu Di sản thế giới , trong đó có 2 khu Di sản thiên nhiên thế giới (DSTN),
đó là Vịnh Hạ Long và Khu Phong Nha – Kẻ Bàng. Khu Phong Nha - Kẻ Bàng trùng với Vườn
Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.
1.3.3 Khu RAMSAR
Công ước về các vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế (viết tắt là RAMSAR) có hiệu
lực từ năm 1975. Công ước tập trung bảo tồn và sử dụng bền vững các vùng đất ngập nước có
tầm quan trọng quốc tế. Các nước tham gia Công Ước thành lập các khu BTTN và sử dụng bền
vững các vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế được Công ước công nhận và đưa
vào Danh sách các khu RAMSAR của thế giới.
Hiện tại Việt Nam có 2 khu RAMSAR, đó là khu Xuân Thuỷ (tỉnh Nam Định) và khu Bầu Sấu
thuộc Vườn quốc gia Cát Tiên. Cả hai khu này đều nằm trong Hệ thống khu BTTN quốc gia.