Hướng dẫn quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên - IUCN
Hướng dẫn quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên - IUCN Hướng dẫn quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên - IUCN
90 Hướng dẫn quản lý KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN • • • • • là một đường vòng một chiều với điểm khởi đầu và điểm kết thúc gần trùng nhau (thường là nơi có các dịch vụ hay nơi đỗ xe), bằng cách này việc đi bộ sẽ thú vị hơn Trong trường hợp nhất thiết phải quay trở lại , thì nên bám theo các hình dáng của địa hình. Tránh thiết kế các góc quặt quá hẹp (để tránh đi tắt), chọn các sườn dốc có độ dốc không lớn hơn 15- 17%, tránh các khu vực quá dốc và ngập nước. Thiết kế sao để nước chảy theo độ dốc, chứ không phải dọc theo đường mòn. Nên lắp đặt các thiết bị chặn và thoát nước. Ở một số khu vực đường mòn có thể được xây dựng bằng các đường lót bằng gỗ hoặc các hòn đá để bước qua. Một đường mòn thiên nhiên phải có sự gợi mở. Phải có một khởi điểm dễ thấy và được đề tên cẩn thận. Cần phải đủ rộng và bằng phẳng, điều kiện cho một cuộc đi dạo thoải mái dễ chịu. Tránh những nơi dốc đứng, lầy lội, và các chướng ngại vật. Một đường mòn thiên nhiên nên truyền đạt các thông tin diễn giải. Các bảng hiệu có thể được gắn dọc đường để giải thích các đặc điểm nổi bật. Thông tin cần phải chính xác, thú vị, ngắn gọn, và dễ hiểu. Đặc biệt, nên lưu ý khách về các mối liên hệ sinh thái giữa các động vật và thảm thực vật, chỉ cho họ cách quan sát các động vật ít được nhìn thấy. Nên có một bảng hiệu với các thông tin tổng quát (như một bản đồ và dộ dài của đường mòn) tại điểm khởi đầu của đường mòn. Cần có bảng chỉ phương hướng ở các ngã ba ngã tư. Nếu có thể đặt một chủ đề (trĩ sao, đỗ quyên, khám phá thiên nhiên). Việc này có thể giúp thêm cho sự thú vị và hấp dẫn của đường mòn. Phải cung cấp một sơ đồ đường mòn, hoặc trên bảng hoặc trong một tờ bướm Một tờ bướm không cần thiết phải tốn kém nhưng phải đẹp và hấp dẫn và có sơ đồ. Cung cấp các ghế dài để ngồi nghỉ khi dừng chân. Cần phải xây cầu bắc ngang suối và hào sâu. Có thể tạo bậc bằng đá, cây đổ có thể được dùng làm cầu. Lan can và hàng rào phải vững chãi và chịu được khí hậu, nhưng không phản cảm và nên xây dựng từ nguyên liệu địa phương. Đường mòn thiên nhiên phải sạch sẽ và được bảo dưỡng thường xuyên. Phải đặt thùng rác tại các lối vào và nơi nghỉ chân. Tuy nhiên, có lẽ giải pháp tốt nhất là khuyến khích khách tham quan mang rác của mình ra khỏi đường mòn, bởi vì công việc thu nhặt rác và xử lý rác là rất khó khăn (và tốn kém). Nên thường xuyên dọn cây cỏ và mùn trên các đường mòn. Khu bảo tồn biển và ven biển yêu cầu các biện pháp diễn giải khác, có thể là các đường mòn có hướng dẫn hoặc tự hướng dẫn. Các ví dụ bao gồm: lối đi qua vùng ngập nước, “đường mòn” dưới nước hoặc phòng ngắm thế giới dưới nước, tàu đáy kính xem san hô dưới đáy biển,v.v… Ngắm động vật hoang dã Ngắm động vật hoang dã là một trong những hoạt động chính được thực hiện trong du lịch dựa vào thiên nhiên. Việc tổ chức cho du khách ngắm động vật hoang dã cần chú ý những điểm sau : • Du khách thường muốn ngắm động vật từ khoảng cách gần và họ muốn sờ và/hoặc cho chúng ăn. Cần phải ưu tiên giảm thiểu tác động tới động vật cũng như đảm bảo sự an toàn cho con người, ví dụ nên khuyến cáo du khách không nên cho động vật hoang dã ăn vì sẽ làm mất bản năng sinh tồn và tăng nguy cơ dịch bệnh. • Trong tình huống du khách ở gần động vật, cán bộ quản lý phải nghiên cứu cách đảm bảo sự an toàn cho họ.
Du lịch sinh thái ở các khu bảo tồn thiên nhiên • • Trong trường hợp động vật ở trong khu vực nuôi, nếu chúng không được nhốt trong những chuồng lớn và được chăm sóc cẩn thận, không được phép cho du khách vào tham quan. Du khách thường không thích ngắm động vật khi chúng bị nuôi nhốt trong những điều kiện không thoải mái. Giáo dục và diễn giải đóng vai trò rất quan trọng. Các nhà quản lý phải tìm cách gây ảnh hưởng tới du khách thông qua giáo dục. Các nhà quản lý cũng phải xem xét các đặc điểm của những động vật gây hấp dẫn đối với du khách cũng như những chủ đề được quan tâm để làm cơ sở cho diễn giải hay đề xuất để nâng cao chất lượng của diễn giải. Hoạt động có hướng dẫn viên là phương pháp tốt nhất. Những hướng dẫn viên có chuyên môn, am hiểu và quan tâm đến vấn đề thường là những người tốt nhất truyền đạt thông tin tới du khách. Hướng dẫn viên DLST Hướng dẫn viên DLST trong khu BTTN là một yếu tố rất cần thiết trong hoạt động diễn giải thiên nhiên. Để làm được điều này hướng dẫn viên cần phải đáp ứng những điều kiện sau: • Hiểu biết về khu vực, đặc biệt là tài nguyên thiên nhiên. • Hiểu biết về du khách và đặc điểm của họ. • Có khả năng truyền đạt kiến thức tới du khách. • Có khả năng sử dụng ngôn ngữ của du khách. • Trong một số trường hợp nhất định cần có kiến thức về tâm lý nhằm đáp ứng được yêu cầu và ý muốn của mọi thành viên trong nhóm. Nhiệm vụ của hướng dẫn viên: • Chuẩn bị cho du khách hiểu biết trước về văn hoá, lịch sử tự nhiên, động thực vật và các hệ sinh thái ở địa phương, và làm cho du khách có những trải nghiệm tốt nhất. • Có sự giải thích ngắn gọn trước khi dừng lại nghỉ ở các điểm dừng, trong đó có nhắc nhở về những quy định về hành vi, những điều không được làm và những khu vực hạn chế đi vào; những cảnh báo về những loài nhạy cảm và bị đe doạ; khoảng cách cần duy trì giữa du khách và động thực vật cũng như các quy định của khu vực tham quan. • Tận dụng thời gian trên đường đi và thời gian chờ đợi để trình bày các bài nói có mục đích với nội dung là các vấn đề liên quan đến khu vực. • Giải thích cho du khách các quy định của địa phương. Thu thập và truyền đạt những quy định hiện có đối với mỗi địa điểm tham quan. • Tiếp nhận những đề xuất trực tiếp của nhân viên khu BTTN. • Khuyên du khách nên có hành vi đúng mực khi sử dụng đường mòn, khi cắm trại, khi ở trong môi trường hoang dã và gần các loài đang bị đe doạ cũng như việc quản lý rác thải và đồ thừa để lại sau các hoạt động. • Thông báo cho du khách biết về mức độ khó khăn của mỗi chuyến đi. • Thông báo cho du khách biết những loài đang tồn tại nhưng cũng không bảo đảm rằng họ sẽ được nhìn thấy tất cả những loài này. • Cảnh báo rằng du khách không nên hái hoa bẻ cành và thu thập những cây con trong các khu vực tự nhiên để làm đồ lưu niệm. • Thuyết phục du khách không mua các hàng lưu niệm làm từ nguyên liệu lấy từ những nguồn tài nguyên thiên nhiên đang bị đe doạ. 91
- Page 52 and 53: 40 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 54 and 55: 42 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 56 and 57: Ảnh: Khu Bảo tồn biển Nha T
- Page 58 and 59: 46 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 60 and 61: 48 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 62 and 63: 50 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 64 and 65: 52 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 66 and 67: 54 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 68 and 69: Ảnh: Vườn Quốc gia Tràm Chi
- Page 70 and 71: 58 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 72 and 73: 60 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 74 and 75: 62 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 76 and 77: 64 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 79 and 80: CHƯƠNG 6 SỰ THAM GIA CỦA CỘ
- Page 81 and 82: Sự tham gia của cộng đồng
- Page 83 and 84: Sự tham gia của cộng đồng
- Page 85: Sự tham gia của cộng đồng
- Page 88 and 89: Ảnh: Khu Bảo tồn Biển Nha T
- Page 90 and 91: 78 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 92 and 93: 80 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 94 and 95: 82 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 96 and 97: 84 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 98 and 99: 86 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 100 and 101: 88 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 104 and 105: 92 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 106 and 107: 94 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 108 and 109: 96 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 110 and 111: 98 Hướng dẫn quản lý KHU B
- Page 113 and 114: PHỤ LỤC
- Page 115 and 116: Phụ lục Phụ lục 1 Hệ th
- Page 117 and 118: Phụ lục HẠNG II Vườn quố
- Page 119 and 120: Phụ lục HẠNG IV Khu bảo t
- Page 121 and 122: Phụ lục HẠNG VI Khu bảo t
- Page 123 and 124: Phụ lục có bị áp lực bở
- Page 125 and 126: Phụ lục Phụ lục 2 Các ngu
- Page 127 and 128: Phụ lục Phụ lục 3 Các cơ
- Page 129 and 130: Phụ lục Phụ lục 4 Danh sác
- Page 131 and 132: Phụ lục Phụ lục 5 Một s
- Page 134: TỔ CHỨC BẢO TỒN THIÊN NHI
Du lịch sinh thái ở các khu <strong>bảo</strong> <strong>tồn</strong> <strong>thiên</strong> <strong>nhiên</strong><br />
•<br />
•<br />
Trong trường hợp động vật ở trong khu vực nuôi, nếu chúng không được nhốt trong<br />
những chuồng lớn và được chăm sóc cẩn thận, không được phép cho du khách vào<br />
tham quan. Du khách thường không thích ngắm động vật khi chúng bị nuôi nhốt<br />
trong những điều kiện không thoải mái. Giáo dục và diễn giải đóng vai trò rất quan<br />
trọng. Các nhà <strong>quản</strong> <strong>lý</strong> phải tìm cách gây ảnh hưởng tới du khách thông qua giáo dục.<br />
Các nhà <strong>quản</strong> <strong>lý</strong> cũng phải xem xét các đặc điểm của những động vật gây hấp <strong>dẫn</strong> đối<br />
với du khách cũng như những chủ đề được quan tâm để làm cơ sở cho diễn giải hay<br />
đề xuất để nâng cao chất lượng của diễn giải.<br />
Hoạt động có hướng <strong>dẫn</strong> viên là phương pháp tốt nhất. Những hướng <strong>dẫn</strong> viên có<br />
chuyên môn, am hiểu và quan tâm đến vấn đề thường là những người tốt nhất truyền<br />
đạt thông tin tới du khách.<br />
<strong>Hướng</strong> <strong>dẫn</strong> viên DLST<br />
<strong>Hướng</strong> <strong>dẫn</strong> viên DLST trong khu BTTN là một yếu tố rất cần thiết trong hoạt động diễn giải<br />
<strong>thiên</strong> <strong>nhiên</strong>. Để làm được điều này hướng <strong>dẫn</strong> viên cần phải đáp ứng những điều kiện sau:<br />
• Hiểu biết về khu vực, đặc biệt là tài nguyên <strong>thiên</strong> <strong>nhiên</strong>.<br />
• Hiểu biết về du khách và đặc điểm của họ.<br />
• Có khả năng truyền đạt kiến thức tới du khách.<br />
• Có khả năng sử dụng ngôn ngữ của du khách.<br />
• Trong một số trường hợp nhất định cần có kiến thức về tâm <strong>lý</strong> nhằm đáp ứng được<br />
yêu cầu và ý muốn của mọi thành viên trong nhóm.<br />
Nhiệm vụ của hướng <strong>dẫn</strong> viên:<br />
• Chuẩn bị cho du khách hiểu biết trước về văn hoá, lịch sử tự <strong>nhiên</strong>, động thực vật và<br />
các hệ sinh thái ở địa phương, và làm cho du khách có những trải nghiệm tốt nhất.<br />
• Có sự giải thích ngắn gọn trước khi dừng lại nghỉ ở các điểm dừng, trong đó có nhắc<br />
nhở về những quy định về hành vi, những điều không được làm và những khu vực<br />
hạn chế đi vào; những cảnh báo về những loài nhạy cảm và bị đe doạ; khoảng cách<br />
cần duy trì giữa du khách và động thực vật cũng như các quy định của khu vực tham<br />
quan.<br />
• Tận dụng thời gian trên đường đi và thời gian chờ đợi để trình bày các bài nói có mục<br />
đích với nội dung là các vấn đề liên quan đến khu vực.<br />
• Giải thích cho du khách các quy định của địa phương. Thu thập và truyền đạt những<br />
quy định hiện có đối với mỗi địa điểm tham quan.<br />
• Tiếp nhận những đề xuất trực tiếp của nhân viên khu BTTN.<br />
• <strong>Khu</strong>yên du khách nên có hành vi đúng mực khi sử dụng đường mòn, khi cắm trại, khi<br />
ở trong môi trường hoang dã và gần các loài đang bị đe doạ cũng như việc <strong>quản</strong> <strong>lý</strong> rác<br />
thải và đồ thừa để lại sau các hoạt động.<br />
• Thông báo cho du khách biết về mức độ khó khăn của mỗi chuyến đi.<br />
• Thông báo cho du khách biết những loài đang <strong>tồn</strong> tại nhưng cũng không <strong>bảo</strong> đảm<br />
rằng họ sẽ được nhìn thấy tất cả những loài này.<br />
• Cảnh báo rằng du khách không nên hái hoa bẻ cành và thu thập những cây con trong<br />
các khu vực tự <strong>nhiên</strong> để làm đồ lưu niệm.<br />
• Thuyết phục du khách không mua các hàng lưu niệm làm từ nguyên liệu lấy từ những<br />
nguồn tài nguyên <strong>thiên</strong> <strong>nhiên</strong> đang bị đe doạ.<br />
91