Recykling odpadów polimerowych z elektroniki i pojazdów
Recykling odpadów polimerowych z elektroniki i pojazdów
Recykling odpadów polimerowych z elektroniki i pojazdów
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
126<br />
<strong>Recykling</strong> <strong>odpadów</strong> <strong>polimerowych</strong> z <strong>elektroniki</strong> i <strong>pojazdów</strong><br />
rowych jest poprawa ich właściwości użytkowych, m.in. w wyniku reaktywnego<br />
wytłaczania [14, 19, 20, 22, 29, 54]. Warunkiem właściwego recyklingu materiałowego,<br />
oprócz poprawy właściwości, jest uzyskanie recyklatów o powtarzalnych<br />
i zdefiniowanych właściwościach, co można osiągnąć np. stosując modyfikatory<br />
spełniające jednocześnie rolę kompatybilizatora zmniejszającego napięcie międzyfazowe<br />
[2, 10, 12, 30, 50]. W charakterze modyfikatorów najczęściej stosuje<br />
się funkcjonalizowane poliolefiny, otrzymywane w procesie rodnikowego szczepienia<br />
monomerów zawierających reaktywne grupy funkcyjne (np.: karboksylowe,<br />
bezwodnikowe, oksazolinowe, epoksydowe lub akrylowe) [2, 9, 16, 24].<br />
Wśród monomerów zawierających grupy funkcyjne stosowanych w procesie<br />
funkcjonalizacji poliolefin dużym zainteresowaniem cieszy się dwufunkcyjny<br />
monomer, taki jak metakrylan glicydylu (GMA) [1, 5, 6, 35, 53, 55]. Proces wolnorodnikowego<br />
szczepienia poliolefin przebiega dzięki obecności w łańcuchu<br />
GMA podwójnego wiązania. Jednocześnie funkcjonalizowany polimer może być<br />
promotorem reakcji kompatybilizacji w mieszaninach dzięki obecności elektrofilowego<br />
ugrupowania epoksydowego w GMA, łatwo reagującego z nukleofilowymi<br />
grupami, takimi jak karboksylowe, aminowe czy wodorotlenkowe. Opisane<br />
w literaturze badania dotyczą funkcjonalizacji kopolimerów etylenowo-propylenowych,<br />
polietylenu dużej gęstości (PE-HD), polietylenu małej gęstości (PE-LD),<br />
elastomerów styren-butadien-styren (SBS) metodą wolnorodnikowego szczepienia<br />
GMA z zastosowaniem różnego typu inicjatorów, również w obecności komonomerów<br />
zawierających podwójne wiązania (np. styrenu, diizocjanianów), które<br />
będąc donorami elektronów zwiększają efektywność szczepienia GMA, eliminując<br />
jednocześnie konkurencyjną reakcję homopolimeryzacji GMA [4, 12, 24,<br />
36]. Jeziórska i współpr. opracowali szereg modyfikatorów właściwości tworzyw<br />
termoplastycznych z grupyolefin funkcjonalizowanych bezwodnikiem maleinowym,<br />
metakrylanem glicydylu oraz metylomaleinianem rycynolo-2-oksazoliny<br />
poliolefin wykazujących właściwości kompatybilizujące [14, 16, 17, 21, 24, 25,<br />
27]. Funkcjonalizowane poliolefiny zmniejszają wymiary cząstek fazy rozproszonej<br />
i zwiększają adhezję na granicy faz mieszanin <strong>odpadów</strong> tworzyw <strong>polimerowych</strong>,<br />
poprawiając ich właściwości mechaniczne, a zwłaszcza udarność [8,<br />
11−13, 19, 27, 44].<br />
W rozdziale omówiono przykładowe rozwiązania i technologie dotyczące<br />
recyklingu materiałowego <strong>odpadów</strong> <strong>polimerowych</strong> pochodzących z <strong>elektroniki</strong><br />
i <strong>pojazdów</strong>, takich jak: poli(tereftalan etylenu) (PET), poliolefiny, polistyreny<br />
(terpolimer akrylonitryl-butadien-styren ABS, polistyren wysokoudarowy HIPS),<br />
kopolimer etylen-octan winylu (EVA) i ich mieszaniny. Zweryfikowano również<br />
możliwość zastosowania funkcjonalizowanych poliolefin do recyklingu ww. <strong>odpadów</strong>.<br />
Odpady tworzyw <strong>polimerowych</strong>, w postaci przemiału lub regranulatu, przed<br />
wytłaczaniem suszono w warunkach typowych dla danego polimeru. <strong>Recykling</strong>