28.02.2013 Views

Fachowy Dekarz & Cieśla 6/2012-1/2013

Gazeta i portal www.fachowydekarz.pl to cenne źródło informacji dla dekarzy, cieśli i blacharzy.

Gazeta i portal www.fachowydekarz.pl to cenne źródło informacji dla dekarzy, cieśli i blacharzy.

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Jak przekonać inwestora<br />

do komunikacji dachowej? ...16<br />

Bezpłatny dwumiesięcznik dla wykonawców dachów<br />

DEKARZ<br />

FACHOWY<br />

www.fachowydekarz.pl<br />

• Układ samopoziomujący<br />

• Precyzyjny układ manewrowy<br />

• 800 kg udźwigu na 1 wierzchołku,<br />

500 kg na 2 wierzchołku<br />

• Silnik Diesel<br />

1500 kg<br />

udźwigu<br />

• Możliwość zainstalowania podestu HA<br />

(zwyżka)- kosz roboczy transportowany<br />

bezpośrednio na żurawiu<br />

Połaciowe<br />

znaczy bezpieczne ...19<br />

6/<strong>2012</strong> - 1/<strong>2013</strong><br />

Mechanizacja prac ciesielskich<br />

na budowie ...24<br />

<strong>Cieśla</strong><br />

Z LIFT POLSKA SIĘGNIESZ WYSOKO<br />

LIFT POLSKA<br />

Generalny Dystrybutor firmy KLAAS<br />

ul. Kamienna 82<br />

46-100 Namysłów<br />

tel. 796 388 026<br />

fax 775 550 935<br />

biuro@lift-polska.pl<br />

5000 kg<br />

udźwigu<br />

• Osobny silnik diesla<br />

napędzający żuraw<br />

• 2000 kg udźwigu na 1 wierzchołku,<br />

1000 kg na 2 wierzchołku<br />

• Silnik Diesel<br />

• Możliwość zainstalowania<br />

platformy roboczej HA (zwyżka)<br />

www.lift-polska.pl


i wszystko jasne


z boku<br />

Bezpłatny dwumiesięcznik dla wykonawców dachów<br />

DEKARZ<br />

FACHOWY<br />

Wydawca:<br />

Primoloko<br />

00-028 Warszawa<br />

ul. Bracka 25 lok. B 8<br />

WWW.FACHOWYDEKARZ.PL<br />

Redakcja:<br />

04-998 Warszawa,<br />

ul. Ogórkowa 44H/3,<br />

tel. +48 22 893 80 95<br />

Redaktor naczelny:<br />

Marcin Sikora<br />

kom. 515 251 052<br />

marcin.sikora@targetpress.pl<br />

Współpraca:<br />

Karol Krupa<br />

Damian Żabicki<br />

Dział Promocji i Reklamy:<br />

04-998 Warszawa,<br />

ul. Ogórkowa 44H/3,<br />

tel. +48 22 893 80 95<br />

Reklama:<br />

Marcin Sikora<br />

kom. 515 251 052<br />

marcin.sikora@targetpress.pl<br />

Prenumerata:<br />

prenumerata@fachowydekarz.pl<br />

Skład:<br />

Krzysztof Frankowski<br />

K2DESIGN<br />

ISSN 1898-1534<br />

<strong>Cieśla</strong><br />

Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych, zastrzega<br />

sobie prawo ich redagowania oraz skracania. Nie<br />

odpowiadamy za treść zamieszczonych reklam.<br />

4 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Witam,<br />

sezon zimowy w pełni. Korzystajmy z niego, bo wiosnę zapowiedzieli<br />

w tym roku bardzo wczesną, a to oznacza nowe wyzwania i - miejmy<br />

nadzieję - mnóstwo pracy. Początek roku to, u nas w wydawnictwie, czas<br />

intensywnych przygotowań do roku całego i takie miejsce w kalendarzu,<br />

gdy za nami Salon Dekarski, a przed nami targi BuDma. mam nadzieję,<br />

że w Poznaniu będziemy mieli okazję osobiście z Wami porozmawiać<br />

i wymienić opinie nt. naszego tytułu.<br />

Cieszy mnie, że coraz więcej dekarzy jest w internecie – w ciągu ostatniego<br />

miesiąca internetowe wydanie magazynu ściągnęło aż 1000 osób.<br />

Ja, jak zawsze, zapraszam do odwiedzania strony www.fachowydekarz.pl,<br />

gdzie dbamy o to, by codziennie pojawiały się nowe interesujące materiały.<br />

Wchodząc na nią można też znaleźć pełne archiwum artykułów,<br />

które ukazały się w każdym z wydań magazynu <strong>Dekarz</strong>&<strong>Cieśla</strong> w jego<br />

7-letniej historii.<br />

Zapraszam do przesyłania propozycji tematów do artykułów, które byłyby<br />

dla Was, Drodzy Czytelnicy, interesujące.<br />

Zapraszam także na BuDmę – od 29 stycznia. I oby do wiosny!<br />

Spis treści<br />

temat numeru:<br />

Dachówki<br />

ceramiczne<br />

Marcin Sikora<br />

Redaktor Naczelny<br />

str. 12<br />

Nowości ..............................................6<br />

Z rynku ...............................................8<br />

Cieszyć się pracą ........................................ 10<br />

Dachówki ceramiczne ..................................... 12<br />

Jak przekonać inwestora do komunikacji dachowej? ................. 16<br />

Połaciowe znaczy bezpieczne ................................ 19<br />

mechanizacja prac ciesielskich na budowie ....................... 24<br />

Zima bez problemów ...................................... 28<br />

Dach i ściany z łupka ..................................... 30<br />

Zabezpieczenia przeciwśniegowe ............................. 34<br />

Jak dobrze wybrać program do projektowania konstrukcji ciesielskich? .... 37<br />

Folie wstępnego krycia .................................... 38<br />

Prawidłowa renowacja tarasu ................................ 43<br />

Pickup dobry na wszystko .................................. 46<br />

Po godzinach .......................................... 50


nowości<br />

ZAWSZE LEPIEJ<br />

- właściwe rozwiązanie dla<br />

każdego zastosowania<br />

RHEINZINK wprowadza na rynek nowy asortyment powierzchni tytan-cynku. Cztery<br />

nowe linie produktów RHEINZINK już od roku <strong>2013</strong> będą oferować jeszcze więcej<br />

możliwości realizacji budowy i projektowania obiektów.<br />

– Ostatnie lata rynkowych doświadczeń potwierdzają,<br />

że RHEINZINK jest wszechstronnym materiałem posiadającym<br />

wyjątkowe właściwości pozwalającym na zastosowanie<br />

go w wielu projektach. Poprzez aktywne wspieranie kilku<br />

tysięcy realizacji na całym świecie oraz nasze 45-letnie<br />

doświadczenie w zakresie tytan-cynku, stale rozwijaliśmy<br />

nasze usługi i produkty – powiedział w ostatnim wywiadzie<br />

dr Michael Knepper, Członek Zarządu RHEINZINK GmbH<br />

& Co KG. – Zgodnie z naszą dewizą: ZAWSZE LEPIEJ, chcemy<br />

oferować naszym partnerom na rynku najlepsze i najbardziej<br />

innowacyjne rozwiązania – powiedział dr Knepper.<br />

– Jednak nie spoczywamy na laurach i przeszliśmy do kolejnego<br />

etapu – rozwoju i poszerzania naszej dotychczasowej<br />

powierzchni tytan-cynku. Podstawowy zakres oferty<br />

bazuje na produktach patynujących przedstawionych jako<br />

PATINA LINE.<br />

PATINA LINE – nasza oryginalna linia produktów w gładkiej<br />

błyszczącej lub patynowanej odmianie z charakterystyczną,<br />

wytwarzającą się naturalnie patyną. Jako<br />

wynalazcy przemysłowej techniki patynowania odwzorowującej<br />

naturalne procesy atmosferyczne, pokazujemy<br />

naturalną patynę w pełnym zakresie.<br />

Poza nią, opracowaliśmy trzy inne linie produktów.<br />

PROTECT LINE – została opracowana do stosowania<br />

we wszystkich strefach klimatycznych. Przezroczysta<br />

ochrona na powierzchni powstrzymuje oddziaływanie<br />

niekorzystnych warunków pogodowych pozostawiając<br />

powierzchnie patyny czystą.<br />

Na potrzeby wybitne kreatywnego projektowania prezentujemy<br />

COLOR LINE – tytan-cynk RHEINZINK oferujący<br />

niemal nieograniczoną paletę kolorów – bez<br />

żadnych ograniczeń dla twórczości.<br />

INTERIEUR LINE – potrafi niezwykłe podkreślić detale<br />

wnętrz. Teraz z tytan-cynku RHEINZINK możemy wykonać<br />

nietypowe elementy wyposażenia wnętrz biur,<br />

hoteli czy mieszkań.<br />

Dostępna od <strong>2013</strong> roku oferta nowych powierzchni<br />

RHEINZINK pozwala zapewnić właściwe rozwiązanie dla<br />

każdego projektu.<br />

RHEINZINK w najbliższych tygodniach rozpoczyna szeroką<br />

kampanie informacyjną na temat nowych koncepcji powierzchni.<br />

Światowa premiera nowej linii produktów odbędzie<br />

się na targach BAU <strong>2013</strong> w Monachium.<br />

6 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Więcej na www.rheinzink.pl


WETO Liberta<br />

Latem <strong>2012</strong> roku firma WETO AG, niemiecki producent oprogramowań<br />

dla budownictwa drewnianego, włączyła do swojej<br />

oferty nowy program o nazwie WETO Liberta. Program<br />

działa na licencji freeware i jest dystrybuowany całkowicie<br />

za darmo, dając możliwość zapoznania się z oprogramowaniami<br />

firmy WETO AG.<br />

WETO Liberta jest narzędziem służącym do projektowania<br />

więźb dachowych, dedykowanym przede wszystkim firmom<br />

ciesielskim. Projektowanie więźby przy użyciu WETO Liberta<br />

jest proste, przyjemne oraz atrakcyjne, dzięki formie projektowania<br />

w trybie 3D. Jest to także zasługa przyjaznego<br />

i łatwego w obsłudze interfejsu użytkownika oraz wyposażeniu<br />

narzędzia w wygodnych asystentów do dachów i facjat.<br />

Dodatkowo pracę ułatwiają wskazówki podpowiadające, co<br />

nowości<br />

należy zrobić w następnym kroku. Po wykonaniu projektu za<br />

pomocą zaledwie kilku kliknięć myszką można wygenerować<br />

zwymiarowane rysunki profili i przekrojów, rzut z góry i widoki<br />

z różnych stron oraz zestawienia materiałów.<br />

Więcej na www.weto-software.pl<br />

www.protool.pl<br />

Nowoczesne krycie<br />

– dachówka Piemont antracytowa angobowana<br />

Mocną stroną nowej zakładkowej dachówki ceramicznej marki Röben jest design. Niska<br />

fala oraz spłaszczony kształt pokrycia nadaje dachom współczesny wygląd. Efekt oryginalnego<br />

i nowoczesnego pokrycia wzmacnia dodatkowo matowy, antracytowy kolor.<br />

Natomiast największą zaletą techniczną dachówki jest jej przesuwność. Przy maksymalnym<br />

rozsuwie dachówkę Piemont można układać na rozstawie łat 398 mm, przy<br />

maksymalnym zsuwie – 360 mm. Na połaci najlepiej stosować średni rozstaw (379 mm),<br />

dzięki czemu minimalizujemy ryzyko błędów wykonawczych. Maksymalne i minimalne<br />

rozstawy są przydatne w koszach i innych skomplikowanych miejscach połaci. Dlatego<br />

Piemont sprawdzi się na każdym typie dachu, od prostego po bardzo złożony, ułatwiając<br />

przy tym prace dekarskie. Specjalne zamki zapewniają dużą szczelność na dachach<br />

o nachyleniu już od 16° (przy zastosowaniu dodatkowych zabezpieczeń).<br />

Więcej na www.roben.pl<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

7


z rynku<br />

Aż dwa produkty FAKRO<br />

nagrodzone Złotym Medalem BUDMA <strong>2013</strong>!<br />

8 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Stowarzyszenie Wykonawców Dachów Płaskich i Fasad<br />

serdecznie zaprasza na prestiżową konferencję<br />

„DAchy i FAsady – technologie i wykonawstwo bez wad”<br />

Program konferencji obejmuje referaty<br />

Złoty medal międzynarodowych Targów Poznańskich po raz kolejny trafi do FaKRO. Tym razem prestiżową<br />

nagrodą wyróżniono aż dwa produkty: markizę elektryczną AMZ Solar oraz ognioodporne<br />

schody segmentowe LMF.<br />

markiza elektryczna amZ Solar to odpowiednie połączenie skutecznej ochrony poddasza przed nagrzewaniem<br />

z najwyższym komfortem obsługi. Sterowana pilotem, lub obsługiwana automatycznie,<br />

markiza amZ Solar zapewnia osiem razy skuteczniejszą ochronę przed nasłonecznieniem w porównaniu<br />

z zasłonami wewnętrznymi, umożliwiając jednocześnie dopływ naturalnego światła i kontakt<br />

wzrokowy z otoczeniem.<br />

Schody LmF to segmentowe schody ognioodporne, zaprojektowane tak, aby pogodzić surowe wymagania<br />

norm ogniowych z bezpiecznym i komfortowym dostępem do pomieszczeń strychowych.<br />

Wyróżnione Złotym medalem schody przez 120 minut (EI2 = 120 min. wg EN 13501-2) zabezpieczają<br />

przed przedostawaniem się ognia i dymu, zarówno od strony strychu, jak i pomieszczenia, w którym<br />

zostały zamontowane. LmF jako jedyne na rynku cechują się tak wysoką klasą odporności ogniowej<br />

dzięki czemu mogą być stosowane w budynkach o podwyższonych wymaganiach związanych<br />

z ochroną przeciwpożarową.<br />

Złoty medal międzynarodowych Targów Poznańskich to jedna z najbardziej rozpoznawalnych nagród<br />

na polskim rynku. O jej przyznaniu decyduje grono wybitnych specjalistów reprezentujących<br />

różne środowiska sektora budownictwa. Są wśród nich profesorowie wyższych uczelni, utytułowani<br />

architekci oraz znakomici inżynierowie. Przewodniczącym komisji konkursowej jest prof. dr hab.<br />

inż. Józef Jasiczak z Politechniki Poznańskiej, autor wielu prac naukowych, monografii, książek<br />

i podręczników akademickich. uroczystość wręczenia nagrody nastąpi w Poznaniu, 29 stycznia,<br />

w pierwszym dniu międzynarodowych Targów Budowlanych BuDma <strong>2013</strong>. Nagrodzone produkty biorą<br />

udział w konkursie dla publiczności „Wybór Konsumenta <strong>2013</strong>” - zachęcamy do głosowania.<br />

organizowaną 31 stycznia podczas MTP BUDMA <strong>2013</strong><br />

DAFA: 6 lat działalności – Katarzyna Wiktorska<br />

Lekkie przegrody budowlane – Piotr Olgierd Korycki<br />

Akustyka w lekkiej obudowie hal – Marek Niemas<br />

Szczelność połączeń w lekkiej obudowie hal – Wiesław Dybał<br />

Dachy zielone: dziwactwo czy potrzeba? – Witold Okoński<br />

Płynne folie tworzywowe jako rozwiązanie problemów na dachach płaskich – Marian Kies<br />

Połączenia konstrukcji stalowych z betonowymi – Marian Bober<br />

Konstrukcje łukowe w obudowie elektrowni jądrowej w Czarnobylu – Jarosław Stankiewicz<br />

Program konferencji zakończy panel dyskusyjny i poczęstunek.<br />

Udział dla uczestników targów jest bezpłatny - na podstawie rejestracji na www.dafa.com.pl. Z uwagi na ograniczoną<br />

ilość miejsc, decyduje kolejność zgłoszeń. Zgłoszenia przyjmowane są na podstawie rejestracji na www.dafa.com.pl.


z rynku<br />

Szkolenia Dietrich's<br />

Firma Dietrich's ma zaszczyt zaprosić Państwa do wzięcia<br />

udziału w cyklu szkoleń związanych z najnowszymi metodami<br />

przygotowania konstrukcji dachowych w oparciu o system<br />

Dietrich's.<br />

Wszyscy, którzy wezmą udział w szkoleniu, będą mieli okazję<br />

zapoznać się z filozofią pracy w systemie oraz zdobyć<br />

podstawową wiedzę z zakresu trasowania elementów konstrukcji<br />

dachu.<br />

Cykl szkoleniowy będzie obejmował następujące tematy:<br />

wyznaczenie profilu połaci dachowej,<br />

podstawowe zasady związane z generowaniem bryły połaci<br />

dachowej,<br />

wstawienie i edycja elementów konstrukcji dachu,<br />

tworzenie dokumentacji warsztatowej oraz montażowej<br />

w oparciu o wcześniej stworzony model dachu,<br />

generowanie list materiałowych oraz optymalizacja elementów<br />

konstrukcji,<br />

podstawy trasowania elementów konstrukcji dachu<br />

w oparciu o dokumentację warsztatową Dietrich's oraz<br />

profesjonalny kątomierz ciesielski.<br />

Więcej na www.dietrichs.pl<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

9


Superdekarz<br />

Cieszyć się pracą<br />

Rozmowa o zawodzie dekarza, polskich fachowcach oraz upodobaniach inwestorów<br />

ze zdobywcą tytułu SUPERDEKARZA roku – Łukaszem Budzyńskim.<br />

Gorący sezon budowlano-remontowy powoli dobiega końca.<br />

Jaki był on dla dekarzy?<br />

Sezon jeszcze się nie skończył, ale już mogę powiedzieć, że niestety<br />

było gorzej niż rok czy dwa lata temu. Inwestorzy mają coraz<br />

większe wymagania, a płacić chcą coraz mniej. Ktoś, kto legalnie<br />

prowadzi firmę, nie może sobie pozwolić na znaczne obniżenie<br />

cen, bo przecież wszystko kosztuje. Z drugiej strony też rozumiem<br />

ludzi, że nie mają pieniędzy. Jak już ktoś rozpoczął budowę, to<br />

za wszelką cenę stara się ją dokończyć, a przy wzroście cen materiałów<br />

budowlanych, czasem wydatki przewyższają możliwości.<br />

Kryzys niestety dotyka wszystkich, a problem z otrzymaniem wysokich<br />

kredytów zmusza do oszczędności, niestety często kosztem<br />

jakości. Dużym problem są też nielegalnie działające firmy, które<br />

zaniżają stawki na rynku, bo nie ponoszą kosztów utrzymania.<br />

Odbór dyplomu i statuetki Superdekarza 2011 z rąk prezesa firmy<br />

monier Brass<br />

10 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Niestety obawiam się, że jak nic się nie zmieni, to z roku na rok<br />

będzie coraz gorzej.<br />

Na czym w tym roku inwestorzy najbardziej oszczędzali?<br />

Generalnie oszczędzali na wszystkim. Na wykonawcach, materiałach.<br />

Ale myślę, że przede wszystkim na dachówkach. Większość<br />

ludzi wybierała w tym roku dachówki betonowe, bo z jednej strony<br />

są tańsze, a z drugiej ich jakość i trwałość jest równie wysoka jak<br />

w przypadku dachówek ceramicznych. Więc jeżeli już ktoś szukał<br />

oszczędność, to wybór dachówki betonowej dobrego producenta<br />

był najlepszym rozwiązaniem. Bo najważniejsze, by nie oszczędzać<br />

kosztem jakości i wykonawstwa, gdyż zgodnie z przysłowiem<br />

– oszczędny dwa razy traci.<br />

Jakie trendy dominowały w tym roku? Czy coś się zmienia<br />

w kwestii wyboru koloru bądź modeli dachówek?<br />

Ciężko mówić o trendach w czasie kryzysu. Właściwie głównym<br />

trendem było niestety hasło „jak najtaniej”. A wybór modeli<br />

czy kolorów był na drugim planie. Podobnie jak w zeszłym roku<br />

najbardziej popularne były czerwienie, brązy i grafit – bo są to


najbardziej bezpieczne kolory<br />

pokrycia. Łatwo dobrać do<br />

nich kolor elewacji i pasują<br />

do otoczenia. Jeżeli już kogoś<br />

było stać na droższą dachówkę,<br />

to najczęściej wybierał<br />

Tegalit, bo jest to jedna z nowocześniejszych<br />

dachówek na<br />

rynku i pasuje współczesnych<br />

projektów. Myślę, że dopiero<br />

jak ludzi będzie stać na<br />

wszystko co im się podoba, na<br />

dachach zaczną się pojawiać<br />

oryginalne kolory czy modele<br />

dachówek.<br />

Czy inwestorów trudno<br />

przekonać do nowości technologicznych<br />

– membran<br />

dachowych, taśm kalenicowych.<br />

I czy warto w takie<br />

akcesoria inwestować?<br />

Zdecydowanie warto w nie<br />

inwestować, bo przecież zależy<br />

od nich komfort termiczny<br />

oraz szczelność dachu. Na<br />

szczęście te akcesoria już są<br />

ludziom znane więc nie muszę<br />

nikogo przekonywać, ani<br />

tłumaczyć zasadności ich stosowania.<br />

Które z membran dachowych<br />

szczególnie Pan poleca?<br />

W tym roku najczęściej stosowałem<br />

membrany Divoroll<br />

Universal+ oraz Divoroll Kompakt.<br />

Są to membrany wysokiej<br />

jakości, które znakomicie<br />

sprawdzają się w Polskich<br />

warunkach atmosferycznych.<br />

Dotychczas nie miałem skarg<br />

ze strony klientów dotyczących<br />

złej wentylacji czy przeciekania<br />

dachu.<br />

Jaką miał Pan w tym roku najciekawszą inwestycję?<br />

Chyba nie było jakiejś jednej szczególnej inwestycji. Ja kładę<br />

głównie dachy domów jednorodzinnych i chociaż z pozoru<br />

Łukasz Budzyński<br />

na dachu od:<br />

odkąd skończył 16 lat<br />

ulubione narzędzie:<br />

młotek i nożyce<br />

ulubiony model dachówki:<br />

nie mam ulubionego<br />

najchętniej na dachu:<br />

na wiosnę<br />

w wolnej chwili:<br />

najchętniej spędza czas z rodziną, gra w piłkę nożną i pływa<br />

plusy bycia dekarzem:<br />

praca jest pasją, a każdy dach to okazja do zdobycia nowych<br />

umiejętnośc<br />

plusy bycia SUPERDEKARZEM:<br />

możliwość zdobycia ciekawych nagród oraz udział w corocznej<br />

Gali SUPERDEKARZA<br />

Superdekarz<br />

projekty są do siebie podobne,<br />

każdy dach jest inny i wymaga<br />

nieco innych rozwiązań. Ale ze<br />

wszystkich dachów w tym roku<br />

jestem zadowolony.<br />

Czy inwestorzy inwestowali<br />

w tym roku w kolektory<br />

słoneczne? Czy staje się to<br />

popularne?<br />

Zainteresowanie kolektorami<br />

jest zauważalne i ludzie rzeczywiście<br />

widzą w nich duży<br />

potencjał. Niestety jak zwykle<br />

pojawia się jeden problem –<br />

cena. Zwykle klienci odkładają<br />

montaż kolektorów „na<br />

później”. Kilkakrotnie podczas<br />

budowy dachu uwzględnialiśmy<br />

w projekcie instalację<br />

kolektorów, by w przyszłości<br />

ich montaż przebiegał szybko<br />

i bezawaryjnie.<br />

Czy tytuł „Superdekarza”<br />

pomaga w walce z kryzysem?<br />

To zależy, czy ludzie chcą<br />

oszczędzać na jakości. Niestety<br />

tak się czasem zdarzało,<br />

że ludzie wiedząc, że jestem<br />

nagrodzonym dekarzem, rezygnowali<br />

już na wstępie, bo bali<br />

się, że będzie za drogo. Z drugiej<br />

strony większość klientów<br />

- na szczęście - nadal stawia<br />

na jakość, więc zleceń mi nie<br />

brakowało. A udział w programie<br />

daje przede wszystkim<br />

satysfakcję, spełnienie, no<br />

i możliwość wyboru nagród.<br />

Miejmy nadzieje, że ten zły<br />

czas na rynku szybko przeminie<br />

i będzie można w pełni cieszyć<br />

się pracą zamiast martwić się<br />

o koszty.<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong> 11


Fot. Wienerberger<br />

pokrycia dachowe<br />

12 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Dachówki ceramiczne<br />

Nie ma wątpliwości co do tego, że właściwie ułożona dachówka ceramiczna<br />

zapewni trwałość i niepowtarzalne walory estetyczne budynku. Jako kluczowe<br />

zalety pokryć dachowych bazujących na dachówkach ceramicznych wymienia<br />

się bardzo dobre wentylowanie połaci dachowych, tłumienie hałasu, skuteczne<br />

odprowadzanie wody opadowej oraz brak konieczności konserwacji.<br />

Dachówki są wyrobem budowlanym, który<br />

przybiera różne wymiary i kształty. Nabyć<br />

można bowiem dachówki ceramiczne<br />

takie jak chociażby zakładkowe, esówki,<br />

karpiówki czy też mnich-mniszka. Do krycia<br />

kalenic i szczytów dachów używa się<br />

dachówek o specjalnym kształcie, czyli<br />

tzw. gąsiorów.<br />

Jeżeli jako kryterium podziału przyjmie się<br />

rodzaj procesu produkcji, to odróżnić należy<br />

dachówki ciągnione od tłoczonych. Dachówko<br />

płaskie są produkowane przeważnie<br />

metodą ciągnioną. W celu formowania,<br />

przygotowany materiał surowy, doprowadza<br />

się do prasy ślimakowej, której wylot<br />

nadaje obrys przekrojowi poprzecznemu.<br />

Następnie potrzebna długość dachówki<br />

zostaje odcięta z wyprofilowanego iłu. Dachówki<br />

produkowane ta metodą nazywane<br />

są ciągnionymi. Wśród dachówek płaskich<br />

należy do nich dachówka karpiówka i dachówka<br />

zakładkowa ciągniona. Dachówki<br />

płaskie z zakładką okrężną są produkowane<br />

metodą tłoczenia. Z kolei dachówki ceramiczne<br />

otrzymywane tą metodą nazywa<br />

się tłoczonymi. Do tego rodzaju pokrycia<br />

zalicza się dachówki zakładkowe tłoczone.<br />

Warto podkreślić, że przy formowaniu<br />

dachówek tego typu prasa ślimakowa wytwarza<br />

płaskie pasmo iłu, które następnie<br />

dzieli się na tzw. galety. Te ostatnie kieruje<br />

się do formierki tłoczącej (rewolwerowej),<br />

gdzie galeta dostaje się między<br />

formy i zostaje wytłoczona w dachówkę.<br />

Dachówki ceramiczne znane już były<br />

w czasach Imperium Rzymskiego. Z kolei<br />

na terenach Europy Środkowej pokrycia<br />

tego typu zaczęto stosować w średniowieczu.<br />

Podaje się, że w drugiej połowie 19.<br />

wieku w Berlinie skonstruowano pierwszą<br />

maszynę, która pozwalała na produkowanie<br />

dachówek ceramicznych. Pierwotnie<br />

dachówki ceramiczne jako pokrycia dachowe<br />

stosowano w pałacach, świątyniach<br />

i prestiżowych kamienicach.<br />

Pomimo bogatej oferty pokryć produkowanych<br />

z metali i tworzyw sztucznych<br />

dachówki ceramiczne cechują się szerokim<br />

spektrum zastosowania. W dużej<br />

mierze wynika ono nie tylko z trwałości<br />

dachówek, ale i walorów estetycznych.


Warto zatem przyjrzeć się nieco bliżej<br />

pokryciom tego typu.<br />

Cechy dachówek<br />

ceramicznych<br />

Jak już wspomniano, dachówka ceramiczna<br />

stanowi jedno z najstarszych, ale<br />

i najcięższych pokryć dachowych. Szacuje<br />

się, że masa dachówek ceramicznych<br />

mieści się pomiędzy 35 a 75 kg/m 2 . Tym<br />

sposobem konieczne jest uwzględnienie<br />

odpowiedniej konstrukcji więźby dachowej.<br />

Jednak znaczną masę pokryć bazujących<br />

na dachówkach ceramicznych można<br />

uznać również za zaletę, bowiem zyskuje<br />

się dobre tłumienie hałasu powstałego<br />

przy opadach deszczu i wysoki poziom<br />

odporności na promienie uV. materiał,<br />

z którego produkuje się dachówki jest<br />

niepalny, a co najważniejsze, odporny<br />

na działanie skrajnych warunków atmosferycznych,<br />

w tym, niskich temperatur.<br />

Nie bez znaczenia pozostaje niewielki<br />

poziom nasiąkliwości wynoszący około<br />

2%. Warto przy tym podkreślić odporność<br />

na uszkodzenia mechaniczne a uderzenia<br />

powstałe przez przedmioty niesione przez<br />

Fot. Röben<br />

Fot. Röben<br />

pokrycia dachowe<br />

wiatr nie powinny spowodować uszkodzenia<br />

poszczególnych elementów pokrycia.<br />

Zalety pokryć<br />

ceramicznych<br />

Istotne jest, że oferta rynkowa w zakresie<br />

dachówek ceramicznych jest bardzo obszerna,<br />

a co za tym idzie - każdy inwestor<br />

czy też dekarz znajdzie produkt odpowiedni<br />

do potrzeb, charakteru architektonicznego<br />

budynku, a co najważniejsze,<br />

zasobności portfela. Oczywiście niemały<br />

wpływ na całkowity koszt wykonania dachu<br />

ma prosty montaż i praktycznie brak<br />

wymagań w zakresie konserwacji. Istotną<br />

zaletą dachówek są także ich niewielkie<br />

rozmiary, a więc uniwersalność i możliwość<br />

stosowania na dachach o skomplikowanej<br />

konstrukcji. Zwraca się również<br />

uwagę na możliwość stosowania dachówek<br />

ceramicznych na dachach o kącie<br />

mieszczącym się pomiędzy 15° a 90°.<br />

W dachach o mniejszym kącie nachylenia<br />

konieczne jest zastosowanie odpowiednich<br />

membran dachowych.<br />

W kontekście większej masy dachówek<br />

ceramicznych zyskuje się stabilność po-<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

13


pokrycia dachowe<br />

krycia dachowego. Stąd też pokrycie jest<br />

trudne do uszkodzenia chociażby przez<br />

wiatr. Warto również zwrócić uwagę<br />

na tworzenie przez poszczególne niewielkie<br />

elementy pokrycia jednej dużej bariery<br />

na dachu, która stawia znaczny opór.<br />

Jeżeli dojdzie do uszkodzenia dachu pod<br />

wpływem bardzo silnego wiatru, naprawa<br />

fragmentu pokrycia jest stosunkowa<br />

prosta i tania. można bowiem wymienić<br />

pojedyncze dachówki. Większa masa pokrycia<br />

to również wyższy poziom izolacji<br />

przed hałasem, który powstaje chociażby<br />

podczas opadów deszczu. Tendencją<br />

zauważalną na rynku jest zwiększanie<br />

rozmiarów dachówek ceramicznych,<br />

a co za tym idzie, różna jest ilość przypadająca<br />

na 1 m 2 pokrycia. Na przykład nabyć<br />

można dachówki ceramiczne, których<br />

ilość na 1 m 2 pokrycia wynosi 9.<br />

Kształty<br />

Dachówki ceramiczne mogą mieć kształt<br />

zakładkowy. Są to zazwyczaj dachówki<br />

o znacznych rozmiarach i profilowanym<br />

przekroju. Kształt może być również płaski<br />

z zamkami, wytłoczonymi na górnej<br />

i bocznej krawędzi. Tym sposobem zyskuje<br />

się łatwy montaż i szczelność pokrycia.<br />

Podczas montażu spodnie zaczepy<br />

dachówki są zahaczane o łaty dachowe.<br />

mówiąc o dachówkach ceramicznych warto<br />

również wspomnieć o tzw. esówkach. Da-<br />

14 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

chówki tego typu bardzo często nazywane<br />

są holenderkami. Ich przekrój przypomina<br />

literę „S”. Istotną rolę w architekturze<br />

odgrywają dachówki karpiówki. Są one<br />

płaskie i nie mają zamków. W konstrukcji<br />

dachówek tego typu kluczowy pozostaje<br />

wyprofilowany nosek na dolnej powierzchni,<br />

który przy montażu zahacza się o łatę.<br />

W większości dachówek typu karpiowego<br />

przewiduje się dwa otwory pozwalające<br />

na montaż za pomocą klamer lub wkrętów.<br />

Warto zwrócić również uwagę na ceramiczne<br />

dachówki typu mnich-mniszka.<br />

Są nimi dachówki przystosowane<br />

do układania parami, czyli górną, zwaną<br />

mnichem, układa się na dolnej – zwaną<br />

Fot. Röben<br />

Fot. Röben<br />

mniszką. Elementy tego typu są mocowane<br />

do łat za pomocą drutu lub specjalnych<br />

klamer. Zwraca się jednak uwagę<br />

na wady dachówek typu mnich-mniszka.<br />

Przede wszystkim pokrycie takie cechują<br />

wysokie koszty, a montaż takich dachówek<br />

wymaga od dekarza doświadczenia<br />

i umiejętności. Z kolei mówiąc o zaletach<br />

dachówek mnich-mniszka należy mieć<br />

na uwadze niepowtarzalne walory architektonicznie,<br />

szczególnie na budynkach<br />

o tradycyjnej architekturze.<br />

Należy podkreślić, że na rynku nabyć<br />

można dachówki, w których przewidziano<br />

rozwiązania konstrukcyjne zdecydowanie<br />

ułatwiające sposób montażu (np. zamki<br />

boczne). Stąd też zastosowanie znajdują<br />

chociażby dachówki zakładkowe imitujące<br />

mnicha-mniszkę.<br />

Technologie wykonania<br />

Biorąc pod uwagę technologię wykonania<br />

dachówki ceramiczne mogą być naturalne,<br />

angobowane i glazurowane. Wersje<br />

naturalne są wyrabiane z surowej gliny.<br />

Istotną rolę odgrywa porowata i matowa<br />

powierzchnia przy umiarkowanej nasiąkliwości.<br />

W zależności od zawartości związków<br />

żelaza w surowcu naturalna czerwień<br />

może przybrać różne odcienie. Dachówki<br />

angobowane cechują się tym, że przed<br />

wypaleniem pokrywa się je płynną glinką<br />

z dodatkiem barwników naturalnych. Tym<br />

sposobem, w porównaniu w dachówkami<br />

naturalnymi, powierzchnia jest mniej porowata<br />

i zwiększa się odporność na porastanie<br />

glonami i mchem. Dachówki tego<br />

typu produkuje się w odcieniach czerwie-


ni i miedzi oraz brązu i żółcienia. Nabyć<br />

można również dachówki zielone i czarne.<br />

mówiąc o wykonaniu dachówek ceramicznych<br />

warto również wspomnieć o modelach<br />

glazurowanych. Są one powlekane<br />

bezbarwnym lub kolorowym szkliwem,<br />

a następnie ponownie wypalane. Zyskuje<br />

się zarówno gładką, jak i lśniącą<br />

powierzchnię. Istotną zaletą jest niski<br />

poziom nasiąkliwości i odporność na zabrudzenia.<br />

Dachówki tego typu mają najwięcej<br />

odcieni.<br />

Szerokość dachówek ceramicznych wynosi<br />

od 15 do 25 cm przy długości wynoszącej<br />

25 - 40 cm, czego zaletą jest nie<br />

tylko niewielka ilość odpadów, ale i możliwość<br />

zastosowania w wielopołaciowych<br />

dachach o skomplikowanych kształtach,<br />

łącznie z konstrukcjami o charakterze<br />

krzywoliniowym.<br />

O czym należy pamiętać<br />

Warto wspomnieć, że dachówki ceramiczne<br />

wymagają dokładnego przygotowania<br />

konstrukcji więźby dachowej. Szczególne<br />

wymagania należy zachować w przypadku<br />

dachówek karpiówek. Należy dodać, że dachówki<br />

ceramiczne zakładkowe w większości<br />

przypadków nie mają tak dużych tolerancji.<br />

Jest więc konieczne przestrzeganie<br />

dokładnych odstępów pomiędzy łatami.<br />

W pokryciach bazujących na dachówkach<br />

ceramicznych należy „wypleść” dachówki<br />

z zamków górnych, poziomych. Czynności<br />

tego typu są czasochłonne. Identyczna sytuacja<br />

występuje podczas wymiany uszkodzonych<br />

dachówek.<br />

Podsumowanie<br />

Oferta rynkowa w zakresie dachówek ceramicznych<br />

jest obszerna, a co za tym<br />

idzie, można wybrać odpowiedni rodzaj,<br />

podtyp i barwę pokrycia. Przy wyborze<br />

barwy dachówki warto uwzględnić kolorystykę<br />

pozostałych elementów architektonicznych<br />

obiektu budowlanego, takich<br />

jak okna, elewacja czy też rynny. Wybierając<br />

odpowiedni model dachówki należy<br />

wziąć pod uwagę rodzaj więźby dachowej,<br />

a w szczególności zdolność przenoszenia<br />

przez nią konkretnych obciążeń. W przeciwnym<br />

razie konieczny może okazać się<br />

wybór dachówek ceramicznych o mniejszej<br />

masie.<br />

Przy wyborze warto zwrócić uwagę inwestora<br />

na zgodność pokrycia ze stylem<br />

architektonicznym obiektu budowlanego.<br />

Dzięki dachówkom ceramicznym można<br />

uzyskać chociażby dom o wyglądzie tradycyjnym<br />

z dachem pokrytym dachówką<br />

karpiówką. Zastosować można także wyraźne,<br />

jasne lub ciemniejsze barwy. Nie<br />

mniej ważnym kryterium wyboru jest rozmiar<br />

dachówki ceramicznej. Stąd też należy<br />

uwzględnić ilość połaci dachowych.<br />

Na przykład jeżeli dach ma konstrukcję<br />

dwuspadową, można zastosować modele<br />

dachówek o większych rozmiarach. Zyska<br />

pokrycia dachowe<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Fot. Wienerberger<br />

się bowiem prostszy i szybszy montaż.<br />

W przypadku, gdy dach ma skomplikowaną<br />

konstrukcję z lukarnami i uwzględniono<br />

w nich bawole oka warto rozważyć<br />

zakup dachówki o mniejszych rozmiarach,<br />

co zapewni lepsze podkreślenie kształtu<br />

dachu łącznie z jego załamaniami.<br />

mówiąc o wyborze dachówki należy mieć<br />

na uwadze jeszcze jeden aspekt, na który<br />

dekarz powinien zwrócić uwagę inwestora.<br />

Chodzi mianowicie o przepisy prawa,<br />

a w szczególności, zgodność cech architektonicznych<br />

budynku z obowiązującym<br />

miejscowym planem zagospodarowania<br />

przestrzennego lub warunkami zabudowy.<br />

Wybierając pokrycie dachowe bazujące<br />

na dachówce ceramicznej warto zwrócić<br />

uwagę na szereg elementów dodatkowych<br />

w postaci gąsiorów, dachówek brzegowych,<br />

połówek do podstopni, haków,<br />

dachówek przejściowych i szeregu ozdób.<br />

Oferta rynkowa w zakresie dachówek ceramicznych<br />

jest bardzo obszerna, zarówno<br />

pod względem kształtów, jak i ceny.<br />

Koszt metra kwadratowego dachówki<br />

ceramicznej mieści się pomiędzy 25 zł<br />

a ponad 100 zł, stąd też, że przy obecnej<br />

konkurencji ze strony innych materiałów<br />

do krycia dachu nie jest to drogie pokrycie.<br />

aspekt ten nabiera szczególnego znaczenia<br />

w kontekście trwałości dachówek<br />

ceramicznych, która bardzo często przekracza<br />

100 lat.<br />

Damian Żabicki<br />

15


technika<br />

Jak przekonać<br />

inwestora<br />

do komunikacji dachowej?<br />

Montaż systemu stopni i ław kominiarskich w większości przypadków nie jest<br />

obowiązkowy, dlatego inwestorzy łatwo z niego rezygnują, szukając oszczędności.<br />

Warto wiedzieć, jakich argumentów użyć, aby ich odwieść od tego pomysłu, oraz<br />

jak prawidłowo taki system zamontować.<br />

Rozporządzenie ministerstwa Infrastruktury<br />

dotyczące warunków technicznych,<br />

jakim powinny odpowiadać budynki i ich<br />

usytuowanie obliguje do montażu stopni<br />

i ław kominiarskich jedynie właścicieli<br />

domów z dachami o spadku powyżej 25%<br />

i pokrytych tzw. materiałami łamliwymi.<br />

W praktyce jednak okazuje się, że nie<br />

warto rezygnować z systemu komunikacji<br />

dachowej, bo np. zimą poruszanie się<br />

nawet po stosunkowo płaskim dachu bez<br />

stopni i ław może być niebezpieczne.<br />

16 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Jak zaprojektować system<br />

komunikacji?<br />

Dobrze zaprojektowana komunikacja<br />

dachowa powinna zapewnić możliwość<br />

swobodnego dojścia z wyłazu dachowego<br />

lub drabiny do takich newralgicznych<br />

punktów dachu jak komin czy antena.<br />

W dachach o nachyleniu mniejszym niż<br />

30°powinno się montować stopnie w co<br />

drugim rzędzie dachówek w odległości<br />

70 cm od siebie. Przy nachyleniu większym<br />

niż 30° stopnie powinno montować<br />

Fot. Klöber<br />

się w każdym rzędzie w odległości 40 cm.<br />

Ławy kominiarskie powinny się znajdować<br />

się przy kominie, umożliwiając bezpieczną<br />

pracę.<br />

Czym się kierować podczas<br />

wyboru akcesoriów?<br />

- Wybierając akcesoria dachowe warto<br />

zwrócić szczególną uwagę na grubość profili,<br />

szerokość ław i wsporników oraz na<br />

zabezpieczenie antykorozyjne. Najbardziej<br />

odporne na korozję będą systemy wyko-


nane z aluminium lub stali nierdzewnej,<br />

ale ich cena będzie odpowiednio wyższa<br />

od standardowych systemów z ocynkowanej<br />

i powlekanej stali. Wszystkie elementy<br />

powinny spełniać kryteria określone przez<br />

Europejską Normę EN516. Zgodność z tą<br />

normą powinien potwierdzać znak CE<br />

wybijany na poszczególnych elementach<br />

systemu – mówi Przemysław Skibiński,<br />

Key account manager/Technical manager<br />

w firmie Klöber-HPi Polska Sp. z o.o.<br />

Stopnie i ławy kominiarskie powinny być<br />

ażurowe i posiadać antypoślizgową powierzchnię.<br />

Najwygodniejsze w montażu<br />

są stopnie nie wymagające stosowania<br />

dodatkowej łaty nośnej. Dobrze, jeżeli<br />

stopień kominiarski jest wyposażony<br />

w uchwyt, znacznie ułatwia to poruszanie<br />

się po dachu. Stopnie i ławy mocowane<br />

są na różnych rodzajach wsporników<br />

Fot. Klöber<br />

technika<br />

w zależności od rodzaju pokrycia dachowego.<br />

- Do mocowania ław kominiarskich<br />

na pokryciu z dachówek ceramicznych<br />

lub betonowych stosujemy wspornik ław<br />

podklejony od spodu taśmą z pianki, do<br />

mocowania stopni na takich pokryciach<br />

najlepszy będzie wspornik ze stabilizującą<br />

i ochronną stopką z EPDM – radzi Przemysław<br />

Skibiński.<br />

Jak przekonać inwestora?<br />

Inwestor szukając oszczędności z łatwością<br />

rezygnuje z komunikacji dachowej,<br />

warto jednak go odwieść od tego pomysłu,<br />

bo jak mówi stare przesyłowe „oszczędny<br />

dwa razy traci”. Nawet drobna usterka na<br />

dachu w zimie może być bardzo kosztowna,<br />

gdy kominiarz odmówi chodzenia po<br />

oblodzonym dachu, bo koszt zamówienia<br />

podnośnika jest niewspółmiernie wysoki<br />

do ceny montażu stopni kominiarskich.<br />

Kolejnym wydatkiem może być wymiana<br />

zniszczonego pokrycia. Doświadczeni dekarze<br />

na pewno dachówek nie uszkodzą,<br />

ale może to zrobić np. instalator anteny,<br />

który chodzić po dachówkach nie potrafi.<br />

System komunikacji warto zainwestować<br />

nie tylko w celu umożliwienia bezpiecznego<br />

poruszania się po dachu, ale również<br />

w trosce o pokrycie. Dzięki temu,<br />

niezależnie od pory roku będzie można<br />

przeprowadzić prace na dachu nie narażając<br />

się na dodatkowe koszty.<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Fot. Klöber<br />

17


18 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong>


Bezpieczne okna w dachu<br />

Połaciowe<br />

okna dachowe<br />

znaczy bezpieczne<br />

Wiadomo, że okna tradycyjne są najbardziej narażone na ataki włamywaczy.<br />

Dlatego producenci wyposażają je w mechanizmy chroniące przed ich<br />

sforsowaniem. Okna dachowe, choć mniej wystawione na niebezpieczeństwa<br />

ze strony ludzi, nie mogą być „słabsze” niż te tradycyjne. Także i one są bardzo<br />

bezpieczne.<br />

Fot. 1. Okno dachowe Velux z bezpieczną szybą P5.<br />

Chcąc uniknąć nieprzyjemnych zdarzeń<br />

związanych z ewentualnym włamaniem,<br />

właściciele budynków inwestują w alarmy<br />

czy antywłamaniowe wzmocnienia zabezpieczające<br />

stolarkę pionową, ale często<br />

zapominają o oknach dachowych, przez<br />

które złodziej również może dostać się<br />

do wnętrza. Statystyki pokazują, że nie<br />

są to odosobnione przypadki, a zagrożenie<br />

niestety ciągle wzrasta.<br />

Szczególnie narażone na niebezpieczeństwo<br />

włamania przez okna dachowe<br />

są budynki z dachami o małym kącie<br />

nachylenia oraz budynki wielorodzinne.<br />

Budynki w zabudowie szeregowej często<br />

mają wspólną klatkę schodową, na której<br />

znajduje się wyjście na dach. Stwarza<br />

to możliwość łatwego dostania się<br />

na dach przypadkowym osobom, co grozi<br />

ewentualnym włamaniem do mieszkań.<br />

Dlatego wybierając stolarkę do montażu<br />

w połaci dachu trzeba także zwrócić uwagę<br />

na jej parametry gwarantujące bezpieczeństwo.<br />

Szyby, które chronią<br />

Najbardziej narażonym na uszkodzenie<br />

elementem okien jest szyba. Dlatego<br />

producenci okien tradycyjnych oraz dachowych<br />

dbają o jej wzmocnienie. Odpowiednie<br />

pakiety szybowe, po pierwsze<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

19


okna dachowe<br />

sprzyjają energooszczędności, która jest<br />

obecnie jednym z najistotniejszych parametrów<br />

doboru okien do domu. Po drugie<br />

chronią dom przed zakusami włamywaczy.<br />

W oknach dachowych montowane są więc<br />

energooszczędne szyby klejone – z warstwami<br />

folii pomiędzy taflami szkła. Dzięki<br />

folii okna są nie tylko bardziej odporne<br />

na uderzenia, które mają zniszczyć szybę.<br />

Na przykład w oknach Roto montowane<br />

są szyby oznaczone są klasą P2, P4 lub<br />

P5. Im grubsze tafle oraz im więcej folii<br />

między sklejonymi szybami, tym wyższa<br />

zazwyczaj jest klasa okna. Szyba z klasą<br />

P5a po sklejeniu ma ponad 1 cm grubości,<br />

dlatego nie sposób jej sforsować.<br />

Okna produkowane przez Velux są wyposażone<br />

w energooszczędną szybę klejoną<br />

z powłoką łatwo zmywalną w klasie odporności<br />

P2a. Pakiet szybowy 73 składa<br />

się z dwóch szyb klejonych z warstwą<br />

folii w środku. Dzięki temu, w razie<br />

stłuczenia, kawałki szkła nie spadną<br />

Fot. 2. Zabezpieczenie szyby FTP-V P2 sekure w oknie FaKRO.<br />

20 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Szyba nie tylko bezpieczna, ale i wygodna<br />

Powłoka zmywalna, w którą<br />

wyposażone są okna dachowe<br />

Velux, umożliwia ochronę przed<br />

zabrudzeniem, łatwiejsze i szybsze<br />

mycie, lepszą przejrzystość<br />

podczas deszczu, większe bezpieczeństwo,<br />

podwyższoną izolację<br />

akustyczną i ochronę przed<br />

promieniowaniem UV. Pokryta<br />

jest cienką, niewidoczną powłoką<br />

z trwałego materiału o grubo-<br />

na podłogę. Warstwa folii oraz szyby<br />

różnej grubości tłumią dźwięki dużo lepiej,<br />

zmniejszając odczuwalny hałas<br />

o 3 dB w porównaniu do okien standardowych<br />

okien. Szyba 73 zatrzymuje aż 95%<br />

ści 3000 razy mniejszej niż ludzki<br />

włos. Technologia ta powoduje,<br />

że zanieczyszczenia, które gromadzą<br />

się na szybie, są rozkładane,<br />

a następnie wypłukiwane<br />

przez deszcz. Na szybie nie<br />

powstają krople, tylko cienka<br />

i przejrzysta warstwa wody,<br />

a po wyschnięciu nie ma śladu<br />

deszczu ani brudu, więc szyba<br />

nie wymaga częstego mycia.<br />

promieniowania uV, a to główna przyczyna<br />

blaknięcia kolorów we wnętrzu.<br />

VELuX oferuje również okna z szybami<br />

antywłamaniowymi. Szyba zewnętrzna<br />

(4 mm) to szkło hartowane z powłoką ni-


skoemisyjną. Przestrzeń między szybami<br />

ma 10 mm i wypełnieniona jest argonem.<br />

Szyba wewnętrzna (10 mm) to laminowane<br />

szkło typu float. Współczynnik przenikania<br />

ciepła u s = 1,4 (W/m 2 ·K). Klasa<br />

odporności tej szyby to P5a. Szyby antywłamaniowe<br />

są stosowane w oknach<br />

typu GGL i GGu, GPu, GHL, GPL. Cena<br />

okna GGL z szybą antywłamaniową jest<br />

wyższa o ok. 60% od ceny standardowego<br />

okna GGL. Są to produkty na zamówienie.<br />

Firma FaKRO jako pierwsza wprowadziła<br />

na rynek pełną ofertę okien z minimalną<br />

3 klasą bezpieczeństwa. Przygotowała<br />

i wprowadziła do standardowej oferty<br />

specjalne okno FTP-V P2 Secure. Okno<br />

ma system wzmocnienia konstrukcji<br />

topSafe, laminowaną i antywłamaniową<br />

szybę klasy P2a, nowy system zabezpieczający<br />

przed wymontowaniem pakietu<br />

szybowego oraz klamkę z blokadą.<br />

okna dachowe<br />

Szyba<br />

mocno osadzona<br />

Drugim elementem okna dachowego,<br />

który wpływa na bezpieczeństwo są okucia<br />

okna. Odpowiedzialne są one między<br />

innym za ryglowanie okien. Często słyszymy,<br />

że okno ma punkty ryglowania.<br />

Warto zwrócić uwagę na ten fakt. Im<br />

więcej punktów ryglowania, tym okno<br />

jest bezpieczniejsze. Nie może wystarczyć<br />

oczywiście zapewnienie producenta,<br />

że okno jest bezpieczne, ponieważ ma jakieś<br />

systemy zabezpieczeń – to czy okno<br />

naprawdę jest bezpieczne możemy sprawdzić<br />

na deklaracji zgodności CE. mówi<br />

o tym punkt „Odporność na uderzenie”,<br />

który określa norma EN 13049. Ta odporność<br />

wyrażana jest w klasach odporności<br />

na uderzenie. Im wyższa klasa, tym<br />

okno jest bezpieczniejsze. Większość<br />

producentów oferuje okna mające 3.<br />

klasę. Roto stworzyło okno R62. To okno<br />

obrotowe, które ma 4 punkty ryglowania,<br />

5. – najwyższą – klasę bezpieczeństwa<br />

oraz szybę z klasą P5a.<br />

Funkcje zabezpieczające do zwykłych<br />

okien dachowych mogą pełnić również<br />

różnego typu zamki do okien. Występują<br />

w wersji z kluczykiem lub bez – takie<br />

zabezpieczenia montuje w swoich oknach<br />

Velux.<br />

Chcąc ograniczyć ilość włamań przez okna<br />

Fot. 3. Okno Velux dodatkowo zabezpieczone zamkami.<br />

dachowe firma FaKRO do standardowych okien Fot. 4. dachowych Pakiet szybowy wprowadziła P2 firmy VElux. nowator- ski system wzmacniania konstrukcji –<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

21


okna dachowe<br />

Ochrona<br />

zewnętrzna<br />

Rolety zewnętrzne nie są<br />

uznawane za antywłamaniowe,<br />

ale z pewnością opóźnią<br />

lub utrudnią „życie” potencjalnemu<br />

włamywaczowi.<br />

Podobną rolę pełnią nowoczesne<br />

systemy sterowania<br />

elektrycznego na fale radiowe.<br />

Umożliwiają one, między<br />

innymi, zamknięcie wszystkich<br />

okien w budynku przez<br />

naciśniecie jednego przycisku<br />

na pilocie.<br />

topSafe, który zabezpiecza przed łatwym<br />

wejściem do budynku.<br />

W skład systemu topSafe wchodzą:<br />

innowacyjny system mocowania specjalnie<br />

wyprofilowanych zawiasów,<br />

który zapobiega pęknięciom drewna,<br />

wyrwaniu zawiasów i wepchnięciu<br />

skrzydła do środka. Okno pozostaje<br />

całe mimo kopnięcia, a nawet skakania<br />

po nim,<br />

specjalnie wzmocniona konstrukcja<br />

drewna i elementów ryglujących,<br />

co uniemożliwia łatwe wymontowanie<br />

szyby (okno ma też system zabezpieczający<br />

przed wykręceniem i wyrwaniem<br />

szyby),<br />

metalowa listwa utrudniająca włamanie<br />

przy pomocy narzędzi. uniemożliwia<br />

to podważenie, utrudnia włamanie<br />

przy użyciu narzędzi,<br />

klamka z blokadą zabezpieczającą<br />

przed otwarciem skrzydła.<br />

Okna wykonane w systemie topSafe mają<br />

podwyższoną odporność na włamanie.<br />

Nie da się go w łatwy sposób otworzyć,<br />

np. poprzez dynamiczne naciśnięcie<br />

nogą na górną, zewnętrzną część okna.<br />

Nie spowoduje to otwarcia skrzydła czy<br />

wyrwania zawiasów. Nowoczesne okna<br />

dachowe o podwyższonej odporności<br />

na włamanie FTP-V P2 Secure mają jeszcze<br />

jedną ważną zaletę – bardzo atrakcyjną<br />

cenę.<br />

22 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Fot. 5. Roleta zewnętrzna AKZ firmy FaKRO.<br />

Fot. 6. Klamka z blokadą<br />

Fot. 7. Wzmocnienie topSafe w oknie FaKRO.


technika<br />

Mechanizacja<br />

prac ciesielskich<br />

na budowie<br />

Dziś cieśla może i powinien mieć na wyposażeniu nowoczesne elektronarzędzia,<br />

przy pomocy, których może wykonać wszystkie operacje obróbcze, jakie<br />

występują przy wykonywaniu więźby dachowej budynku.<br />

Fot. 1<br />

W dobie obecnej techniki i technologii<br />

stosowanych w budownictwie, użycie<br />

drewna litego na elementy nośne<br />

w konstrukcjach inżynierskich stropów<br />

czy dachów (fot. 1) budynków wymaga<br />

zmechanizowania wszelkich prac ręcznych,<br />

szczególnie związanych z obróbką<br />

drewna więźby dachowej. Dotyczy to<br />

takich prac jak powiększanie na grubość<br />

i szerokość elementów nośnych oraz ich<br />

łączenie w jeden układ konstrukcyjny-<br />

więźbę dachową. Konstrukcja więźby<br />

dachowej składa się z poszczególnych<br />

połączeń konstrukcyjnych takich elementów<br />

konstrukcyjnych jak: krokwi, płatew,<br />

belek, kleszczy i jętek. By poszczególne<br />

elementy konstrukcyjne połączyć ze sobą<br />

należy wykonać prawidłowe złącza ciesielskie<br />

zgodnie z rysunkiem i sztuką ciesielską.<br />

Każde złącze konstrukcyjne musi<br />

być wykonane i spasowane dokładnie bez<br />

24 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

żadnych luzów, ponieważ ma to wpływ<br />

na sztywność i stabilność całej więźby<br />

dachowej budynku. Szczelność konstruk-<br />

Fot. 2<br />

cyjną można osiągnąć jedynie wówczas,<br />

gdy uprzednio wykreśli się obrysy w naturalnej<br />

wielkości na elementach łączonych<br />

lub użyje się szablonów, wykonanych<br />

w skali 1:1 typowych połączeń i dokona<br />

się dokładnego ich wycięcia, obróbki piłowania<br />

czy frezowania. Wykonanie poszczególnych<br />

połączeń konstrukcyjnych<br />

wymaga wykonania takich operacji obróbczych<br />

jak: cięcia proste, cięcia ukośne<br />

pod kątem, różnego rodzaju frezowania<br />

o różnych kształtach i grubościach oraz<br />

wiercenia otworów na kołki ciesielskie<br />

czy śruby metalowe. Prace te jeszcze niedawno<br />

były wykonywane ręcznie, przy pomocy<br />

ręcznych narzędzi stolarskich. Dziś<br />

cieśla może i powinien mieć na wyposażeniu<br />

nowoczesne elektronarzędzia, przy<br />

pomocy, których może wykonać wszystkie<br />

operacje obróbcze, jakie występują przy<br />

wykonywaniu więźby dachowej budynku.<br />

Fot. Protool


Fot. Protool<br />

Fot. 3 Fot. 3a<br />

Potrzeba stosowania tych elektronarzędzi<br />

wynika nie tylko z tego, że skracają<br />

one czas pracy wykonywania tych operacji,<br />

ale obniżają koszty wykonania oraz<br />

umożliwiają ich dobre wykonanie, co<br />

gwarantuje większą stabilność więźby<br />

dachowej w czasie jej użytkowania.<br />

Ręczna pilarka tarczowa do prac ciesielskich<br />

typ CSP 132 (fot. 2) jest elektronarzędziem<br />

wielofunkcyjnym. Wykonuje<br />

takie operacje technologiczne, jak piłowanie,<br />

frezowanie i struganie. Szczególnie<br />

w pracach ciesielskich na budowie<br />

wykonuje takie operacje, jak cięcie<br />

belek i kantówek po podwójnym skosie,<br />

rozcinanie belek, przewężanie kantówek<br />

i krokwi, wykonywanie czopów w belkach<br />

oraz ciecie krokwi koszowych i narożnych.<br />

Posiada ona silnik elektryczny<br />

o mocy 2300 W i obroty 2200 na minutę.<br />

Poza tym jej elektronika zapewnia regulowany<br />

łagodny rozbieg wału obróbczego,<br />

regulowaną prędkość obrotową biegu<br />

jałowego, stałą liczbę obrotów pod obciążeniem<br />

oraz reagujące na temperaturę<br />

i pobór mocy zabezpieczenia przed<br />

przeciążeniem silnika. Konstrukcja pilarki<br />

umożliwia przyłączyć urządzenie do odsysania<br />

wiórów i pyłów, co zapewnia dobrą<br />

widoczność obrabianego przedmiotu.<br />

Parametry pilarki to głębokość piłowania<br />

przy 90 stopniach 132 mm, a przy na-<br />

Fot. 3b<br />

chyleniu 45 stopni 90 mm. Parametry te<br />

są wystarczające do przecięcia na długość<br />

belki czy krokwi. Pilarkę można również<br />

bez trudu przekształcić, wyposażając ją<br />

w dodatkowe oprzyrządowania (fot. 3)<br />

tj. w frezarkę do wykonywania różnego<br />

rodzaju zaciosów i wycięć (fot. 3a).<br />

Wielkość tych zaciosów sięga średnicy do<br />

160 mm, szerokości 80 mm i głębokości<br />

38 mm przy nachyleniu 45 stopni. Są to<br />

technika<br />

optymalne parametry frezowania i dlatego<br />

gwarantują one szerokie zastosowanie<br />

tego urządzenia w pracach ciesielskich.<br />

Cenną zaletą pilarki jest jej wyposażenie<br />

w urządzenie do strugania i wręgowania<br />

(fot. 3b), które składa się z dwuczęściowego<br />

kołpaka ochronnego, osłony wahadłowej<br />

i aluminiowej głowicy strugarskiej<br />

o średnicy 250 mm. Parametry obróbcze<br />

wręgowania i skrawania na grubość<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Fot. Protool<br />

Fot. Protool<br />

25


technika<br />

wynoszą: głębokość strugania 80 mm,<br />

a szerokość 50 mm. Pilarka posiada wiele<br />

zalet jak: wysoką sprawność obróbczą<br />

i zapewnia bezpieczeństwo w czasie pracy,<br />

co jest również nie bez znaczenia.<br />

urządzeniem bardzo cennym w pracach<br />

ciesielskich jest również szlifierka „Rustofix”<br />

(fot. 4). Jest to elektronarzędzie<br />

przeznaczone do szlifowania i wygładzania<br />

powierzchni belek, krokwi i wykładzin<br />

na sufitach i ścianach. Szczególnie nadaje<br />

się do przygotowania drewna pod wykończenie<br />

rustykalne. Szlifierka posiada<br />

silnik elektryczny o mocy 1500 W i osiąga<br />

obroty od 500 do 2650 (na minutę),<br />

można ją również podłączyć do przyłącza<br />

do odsysania pyłu drzewnego. Regulowana<br />

prędkość obrotowa umożliwia ustalenie<br />

obrotów w zależności od obrabianego<br />

drewna, jego gatunku, natomiast rodzaj<br />

i jakość struktury szlifowanego drewna<br />

osiąga się w zależności od zastosowanej<br />

szczotki (LD-85 z drutu stalowego,<br />

KB-80 z tworzywa sztucznego z zatopionym<br />

ziarnem ściernym i BG-85 z włosia<br />

sizalowego) oraz liczby jej obrotów. Dotychczasowe<br />

doświadczenia z korzystania<br />

szlifierki utwierdzają w przekonaniu, że<br />

dzięki jej parametrom technicznym szlifowane<br />

drewno osiąga najwyższe efekty<br />

jakościowe i estetyczne. Płaszczyzna<br />

drewna wyszlifowana szlifierką nie tylko<br />

wykańcza ostatecznie drewno, ale doskonale<br />

przygotowuje je do impregnacji,<br />

ponieważ otwiera pory drewna i pozwala<br />

na głębsze wnikanie środków chemicznych,<br />

dając możliwość skuteczniejszego<br />

uodpornienia drewna na owady drewna<br />

i niszczące grzyby.<br />

W pracach dotyczących połączenia drewna<br />

na gwoździe, powinna być stosowana<br />

gwoździarka pneumatyczna (fot. 5).<br />

Szczególnie dotyczy to takich prac jak<br />

łączenie krokwi z jętką na dotyk z dwustronnymi<br />

nakładkami, przy oparciu krokwi<br />

na płatwie za pomocą siodełka i łączeniu<br />

krokwi w kalenicy z nakładkami.<br />

Poza tym przy łączeniu poszycia dachowego<br />

(deskowego) do łat dachowych.<br />

mechaniczne wbijanie gwoździ w drewno<br />

przy pomocy pneumatycznych gwoździarek,<br />

powoduje minimalne zniszczenie<br />

tkanek drewna i zwiększa ich wytrzymałość<br />

na wyrwanie. Poza tym zmniejsza<br />

się w poważnym stopniu wysiłek dekarza<br />

26 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Fot. 4<br />

Fot. 5<br />

oraz poprawia się dokładność wykonania<br />

tej operacji technologicznej, co nie jest<br />

bez znaczenia.<br />

Zastosowanie przedstawionych elektronarzędzi<br />

w pracach ciesielskich na budowie,<br />

szczególnie w wykonawstwie więźby<br />

dachowej, daje duże możliwości zmechanizowania<br />

tych uciążliwych prac ręcznych<br />

oraz wykonania ich dokładniej i zmniejsza<br />

wysiłek ludzki oraz koszty wykonania. Dlatego<br />

wszędzie jeszcze tam, gdzie z wielu<br />

Fot. B.Pro Polska Fot. Festool<br />

względów nie stosuje się tych narzędzi,<br />

należy wreszcie sięgnąć do tych nowości<br />

technicznych, jakie stawia do dyspozycji<br />

dzisiejszy postęp techniczny i nauka<br />

w technologiach budowania domów.<br />

Inż. Zbigniew Gęsiński<br />

Rzeczoznawca NOT, wieloletni biegły<br />

sądowy w dziedzinie technologii drewna<br />

Fotografie autora i firm<br />

Protool, Festool i B.Pro


»<br />

»


technika<br />

Zima bez problemów<br />

Ochrona dachów, rynien i rur przed zamarzaniem<br />

Zima, jest piękną, często niedocenianą porą roku. Dla jednych to czas wypoczynku<br />

na świeżym powietrzu i sezon narciarski, dla drugich - to same kłopoty, związane<br />

z częstymi awariami instalacji w domach, budynkach komercyjnych i użyteczności<br />

publicznej. Brak ogrzewania, awaria wodociągów, oblodzone chodniki, parkingi<br />

i schody to typowe utrudnienia, z którymi musimy się zmierzyć zimą.<br />

Czy ten koszmar musi powtarzać się co<br />

roku? Nie, wręcz przeciwnie - za pomocą<br />

specjalnie zaprojektowanych elektrycznych<br />

systemów grzewczych można<br />

pozbyć się wszystkich kłopotów raz na<br />

zawsze. Wystarczy założyć ogrzewanie<br />

w newralgicznych punktach instalacji<br />

i zadbać o systematyczne odprowadzanie<br />

wody z roztopionego śniegu – i gotowe!<br />

Ochrona dachów i rynien<br />

przed gromadzeniem się<br />

śniegu i lodu<br />

Prawidłowe zabezpieczenie dachów przed<br />

gromadzącym się śniegiem wpływa bezpośrednio<br />

na bezpieczeństwo mieszkańców<br />

i użytkowników. Zalegający śnieg,<br />

podczas naprzemiennego zamarzania<br />

i rozmarzania, nie tylko niszczy poszycie<br />

dachu, ale również stanowi ogromne<br />

obciążenie dla konstrukcji budynku. Systematyczne<br />

usuwanie nadmiaru białego<br />

puchu jest więc koniecznością i obowiązkiem<br />

właścicieli nieruchomości. Dodatkowo<br />

sople zwisające z rynien i poszycia<br />

dachu stanowią poważne zagrożenie dla<br />

przechodniów.<br />

Inny poważny problem mogą stanowić<br />

zamarznięte rynny, które, przy braku<br />

drożności, nie zapewniają stałego odprowadzania<br />

wody z topniejącego śniegu.<br />

Woda szukając innego ujścia spływa po<br />

elewacji, niszcząc ściany i stropy.<br />

28 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Elektryczny system<br />

grzewczy stanowi<br />

skuteczne rozwiązanie<br />

powyższych problemów<br />

Kompletny samoregulujący system z elektrycznym<br />

przewodem grzejnym FroStop<br />

Black o mocy 28 W/m w śniegu/lodzie,<br />

16 W/m w powietrzu przy 5°C, stanowi<br />

niezawodną ochronę przed uszkodzeniami<br />

w warunkach zimowych. utrzymuje<br />

drożność odpływu topniejącego śniegu<br />

i lodu, jednocześnie eliminując zagro-<br />

Fot. 1. Ochrona dachów w zimie - samoregulujące przewody FroStop Black.<br />

żenie spowodowane soplami i nawisami<br />

lodowymi. Zabezpiecza poszycie dachu,<br />

rynien i rur odpływowych przed działaniem<br />

zamarzającej wody nagromadzonej<br />

pod zalegającym śniegiem.<br />

Przewody grzejne układa się prostoliniowo<br />

wzdłuż rynien i wewnątrz rur.<br />

W rynnach skrzynkowych lub korytach<br />

może zaistnieć potrzeba ułożenia przewodu<br />

w kilku liniach. Do mocowania<br />

przewodu, wykonywania rozgałęzień,<br />

podłączenia zasilania i zakończenia słu-<br />

Fot.: Raychem


żą akcesoria stanowiące element danego<br />

systemu. Istnieje możliwość pełnej automatyzacji<br />

pracy – sterownik EmDR-10<br />

z czujnikiem temperatury i wilgotności<br />

włącza system samoczynnie tylko pod<br />

warunkiem jednoczesnego wystąpienia<br />

określonych warunków atmosferycznych.<br />

Zabezpieczenie rur<br />

przed zamarzaniem<br />

Zamarznięte rury mogą być również kosztownym<br />

problemem - gdy są narażone<br />

na działanie ujemnych temperatur, pękają,<br />

prowadząc do istotnych zniszczeń<br />

i zakłóceń w funkcjonowaniu obiektów.<br />

Samoregulujący przewód grzejny FroStop<br />

w połączeniu z odpowiednią izolacją termiczną<br />

skutecznie zabezpieczy przed zamarzaniem<br />

rury z wodą, systemy hydrantowe<br />

i tryskaczowe.<br />

Zadaniem elektrycznych systemów grzewczych<br />

jest ochrona przed zamarzaniem rur<br />

wodociągowych i kanalizacyjnych, zabezpieczenie<br />

instalacji doprowadzających<br />

olej opałowy lub inne ciecze zmieniające<br />

swoje właściwości fizykochemiczne<br />

pod działaniem niskich temperatur oraz<br />

utrzymanie właściwej temperatury rurociągu.<br />

Stosowanie samej izolacji cieplnej<br />

Fot.: Raychem<br />

Fot. 2. Samoregulujący przewód Frostop<br />

Green zabezpieczy rury narażone na<br />

niskie temperatury. Instalację należy<br />

jeszcze zaizolować.<br />

lub zwiększanie jej grubości często jest<br />

niewystarczające lub niekorzystne ze<br />

względów ekonomicznych. Szczególnie<br />

przy braku ciągłego przepływu czynnika<br />

w instalacji, stosowanie ogrzewania elektrycznego<br />

jest konieczne.<br />

Elektryczne samoregulujące przewody<br />

grzejne Raychem dostosowane są do wielu<br />

zastosowań:<br />

Fot.: Raychem<br />

Zabezpieczenie przed zamarzaniem rur<br />

z wodą, przewody układane na rurach:<br />

FroStop Green (10 W/m przy 5°C),<br />

FroStop Black (18 W/m przy 5°C)<br />

Zabzpieczenie przed zamarzaniem rur<br />

z wodą, przewody układane wewnątrz<br />

rur: ETL-10 (10 W/m przy 5°C w powietrzu,<br />

20 W/m przy 5°C w wodzie)<br />

utrzymanie temperatury rur kanalizacyjnych<br />

zawierających substancje<br />

tłuszczowe: FS-C-2X (31 W/m przy 5°C,<br />

22 W/m przy 40°C).<br />

Przewody mogą być stosowane zarówno<br />

do rur metalowych, jak i rur z tworzyw<br />

sztucznych. układa się je wzdłuż rurociągu<br />

pod warstwą izolacji. moc grzejną,<br />

jaką należy doprowadzić w celu skompensowania<br />

strat ciepła, a więc jaki przewód<br />

należy zastosować i jaką izolację cieplną<br />

– obliczamy lub dobieramy na podstawie<br />

gotowych tabel strat ciepła. Do każdego<br />

systemu można dobrać kompletny zestaw<br />

komponentów oraz sterowników. W celu<br />

sterowania pracą takich obwodów stosuje<br />

się termostaty. Podstawowe sterowanie<br />

polega na pomiarze temperatury<br />

powierzchni rurociągu w najzimniejszym<br />

jego punkcie i załączaniu obwodów<br />

grzejnych, gdy temperatura osiągnie nastawioną<br />

wartość. Do większych instalacji<br />

uzasadnione jest stosowanie termostatów<br />

z funkcją oszczędzania energii,<br />

technika<br />

Fot. 3. Samoregulujące przewody FroStop Black układane w rynnach. Zapewnią skuteczny odpływ<br />

topniejącego śniego i zapobiegną powstawaniu sopli.<br />

np. Raystat-Eco-10. Wyznaczają one cykl<br />

pracy obwodów w oparciu o pomiar temperatury<br />

otoczenia zgodnie z opracowanym<br />

w tym celu specjalnym algorytmem<br />

PaSC (sterowanie proporcjonalne względem<br />

temperatury otoczenia).<br />

Rozwiązania<br />

„last minute”<br />

Gdy zima już nadeszła, a rury w budynku<br />

już zamarzły, jest za późno na pełen<br />

proces montażu systemu grzewczego.<br />

Nie jesteśmy zupełnie bezradni – to jest<br />

odpowiedni moment żeby zastosować<br />

FrostGuard – samoregulujący, zakończony<br />

fabrycznie przewód grzewczy, który wystarczy<br />

jedynie zamocować wzdłuż rury<br />

(metalowej lub PCV) lub wewnątrz niej,<br />

zaizolować i podłączyć do zasilania.<br />

Przy tym systemie zalecamy stosowanie<br />

termostatu FrostGuard-Eco, który pozwoli<br />

na dodatkową oszczędność do 80%!<br />

Elektryczne systemy grzewcze zapewnią<br />

nam bezawaryjne funkcjonowanie budynku<br />

i posesji w zimie. Dodatkowo dzięki<br />

technologii samoregulacji oraz zastosowaniu<br />

termostatów, systemy te są energooszczędne,<br />

niedrogie w eksploatacji<br />

(załączają się tylko wtedy, gdy jest to<br />

niezbędnie konieczne) oraz nie wymagają<br />

konserwacji.<br />

Monika Michońska<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

29


pokrycia dachowe<br />

Dach i ściany z łupka<br />

W Katowicach w cichej dzielnicy wybudowano dom inny niż wszystkie. Co w nim<br />

takiego wyjątkowego? Nowoczesna architektura, wysoka jakość zastosowanych<br />

materiałów, naturalny materiał w połączeniu z bardzo dobrym wykonaniem.<br />

autorem projektu jest pan Robert Skitek, właściciel pracowni<br />

architektoniczna RS+ z Tych. Projekt wykonawczy przygotowany<br />

był pod pokrycie z łupka naturalnego. Inwestorzy bardzo długo<br />

szukali odpowiedniego producenta łupka dachowego, jak i również<br />

dobrego wykonawcy. Ostatecznie wybór padł na firmę pana<br />

Henryka maliborskiego z Bujakowa, która wykonywała więźbę<br />

oraz na firmę monopol Sp. j. pana antoniego Grabka z mysłowic,<br />

która wykonywała pokrycie z łupka i przygotowała konstrukcję<br />

elewacji. Jako producenta łupka wybór padł na firmę Rathscheck<br />

Schiefer, materiał na budowę dostarczała firma melle z Katowic.<br />

Projekt był bardzo wymagający i wymagał nietypowych rozwiązań.<br />

Więźba bez murłaty, opadający okap, nietypowe okna dachowe.<br />

Łupek na elewacji mocowany na drewnianej konstrukcji<br />

30 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

składającej się z pionowo zamontowanych kantówek między<br />

którymi ułożono izolację termiczną z wełny mineralnej, następnie<br />

ułożono folię dachową paroprzepuszczalną. Na kantówki<br />

zamocowano kontrłaty i łaty, do których ostatecznie przybito<br />

łupek. Łupek na dachu przybijany był do desek pióro-wpust,<br />

na których zamontowano folię dachową, przeznaczoną do pokryć<br />

z łupka, pod deskowaniem kontrłaty, folia dachowa, krokwie<br />

i izolacja ułożona międzykrokwiowo.<br />

Do wykonania pokrycia dachu i elewacji zużyto 27 kg papiaków<br />

ogniowo ocynkowanych do pokryć z łupka, 45 kg gwoździ, śrub<br />

i kotw, 250 kg tytan-cynku, 75 kg aluminiowej blachy Prefa,<br />

550 m 2 folii Doerken oraz 250 m 2 folii pod łupek Bauder. Łącznie<br />

dach i elewacja to 550 m 2 .


pokrycia dachowe<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

31


pokrycia dachowe<br />

32 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong>


pokrycia dachowe<br />

Pokrycie układano w kryciu podwójnym prostokątnym łupkiem firmy Rathscheck o formacie 40/25 oraz 40/40 z kopalni SIN150.<br />

Realizacja rozciągnięta była na 3 miesiące. Prace ciesielskie trwały około 1,5 miesiąca, krycie łupkiem wraz z montażem obróbek<br />

oraz wykonanie dachów płaskich to również okres 1,5 miesiąca. Inwestorzy żywo interesowali się pracami, często wchodzili na<br />

rusztowanie aby z bliska przyglądać się pracom. <strong>Dekarz</strong>e zrealizowali wszystkie życzenia inwestorów.<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

33


pokrycia dachowe<br />

Zabezpieczenia<br />

przeciwśniegowe<br />

Inwestor często nie zdaje sobie sprawy,<br />

jak niebezpieczny i ciężki może być śnieg.<br />

Dlatego to zwykle do wykonawcy należy<br />

przekonanie klienta do konieczności<br />

inwestycji w akcesoria przeciwśnieżne<br />

jak płotki lub belki.<br />

Gdzie montować?<br />

Problem ze zsuwającym się z dachu śniegiem<br />

tylko pozornie dotyczy właścicieli<br />

domów o dużym kącie nachylenia połaci<br />

dachu. Już pierwsza zima przekona posiadaczy<br />

mniej stromych dachów, że niestety<br />

i w tym przypadku warto pomyśleć<br />

34 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

o zabezpieczeniach. Przy mniej stromych<br />

dachach problem może być nawet bardziej<br />

dotkliwy.<br />

- O ile z połaci stromych śnieg zsuwa się<br />

na bieżąco, to na dachach o niższym kącie<br />

nachylenia, zalegający przez kilka dni<br />

śnieg lodowacieje pod wpływem kilku-<br />

krotnego topnienia i zamarzania. Zaspa<br />

staje się ciężką bryłą, która zsuwając się<br />

z dachu, może zrobić wiele szkody – przestrzega<br />

Super<strong>Dekarz</strong> Roman Dyduch z firmy<br />

DaCHBuD.<br />

Zabezpieczenia przeciwśniegowe powinno<br />

się mocować przede wszystkim w tych


miejscach na dachu, które znajdują się<br />

nad wejściem i ścieżkami wzdłuż domu,<br />

wjazdem do garażu, miejscem parkowania<br />

samochodu, a także nad delikatnymi<br />

roślinami, które mogłaby zniszczyć duża<br />

ilość spadającego śniegu.<br />

System przeciwśnieżny można instalować<br />

na dachu podczas montażu pokrycia, jak<br />

również w późniejszym czasie na istniejącym<br />

pokryciu.<br />

- Płotki przeciwśnieżne wykonane<br />

są ze stali ocynkowanej ogniowo i lakierowane<br />

proszkowo, dzięki czemu są wyjątkowo<br />

wytrzymałe i odporne na warunki<br />

atmosferyczne. Płotki należy montować<br />

na wysokości podparcia krokwi o murłatę,<br />

by zalegający śnieg nie powodował<br />

ugięcia krokwi wystających poza murłatę.<br />

Uchwyt do płotka przeciwśnieżnego należy<br />

montować nie rzadziej niż co 75 cm, i nie<br />

dalej niż 20 cm od końca płotka – mówi<br />

Roman Dyduch. Jeżeli nie zamontujemy<br />

uchwytów wystarczająco często może<br />

dojść do zerwania płotka pod ciężarem<br />

W przypadku dachów o połaci dłuższej<br />

niż 3 metry, zalecany jest również montaż<br />

śniegołapów, które dzielą zsuwającą się<br />

z dachu czapę śniegu na mniejsze części.<br />

Przytwierdza się je do elementów konstrukcyjnych<br />

więźby dachowej naprzemiennie<br />

w dwóch rzędach, nieco poniżej<br />

połowy długości połaci. Śniegorozpruwacze<br />

stanowią ochronę dla płotków przed<br />

nadmiernym obciążeniem i zarwaniem<br />

przez śniegową czapę.<br />

- Wybór pomiędzy płotkami a belkami<br />

ma głównie znaczenie estetyczne, bo jeżeli<br />

chodzi o funkcje to te systemy są porównywalne<br />

– może tylko z ta różnica, że belki<br />

zakłada się na dach jesienią i ściąga<br />

wiosną, a płotki są zamontowane na stałe<br />

– porównuje Superdekarz.<br />

Nie warto oszczędzać!<br />

W rozmowie z klientem zwykle najlepszym<br />

argumentem są koszty. Oszczędzanie<br />

na zabezpieczeniach przeciwśnieżnych<br />

jest pozorne. Rezygnując z niego<br />

nie tylko ryzykujemy bezpieczeństwem<br />

ludzi, ale również narażamy się na straty<br />

jakie spadająca z dachu zlodowaciała bryła<br />

może wywołać. Ciężar takiej zaspy jest<br />

wystarczająco duży, by zniszczyć rośliny<br />

czy samochód zaparkowany pod domem.<br />

pokrycia dachowe<br />

Dachówka z mocowaniem i płotkiem przeciwśnieżnym.<br />

Fot. Braas<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

35


pokrycia dachowe<br />

Dachówka do mocowania płotka lub belki<br />

przeciwśnieżnej. Fot. Braas<br />

36 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

mocowanie belki przeciwśnieżnej. Fot. Braas<br />

Na zniszczenia narażone są również rynny,<br />

które nie tylko mogą zostać zerwane<br />

przez spadające zaspy. Również często<br />

to na nich zatrzymują się śnieżne czapy<br />

i po zimie okazuje się, że są tak odkształcone,<br />

że nadają się już tylko do wymiany.<br />

- Jeżeli weźmiemy pod uwagę koszt corocznej<br />

naprawy lub wymiany rynien okaże<br />

się, że jednak bardziej opłaca się montaż<br />

płotków – przestrzega Roman Dyduch.<br />

Pamiętać należy również, że system przeciwśnieżny<br />

potrafi gromadzić na dachu<br />

znaczne ilości śniegu, co wymaga indywidualnego<br />

projektowania i uwzględnienia<br />

tego faktu w obliczeniach konstrukcyjnych<br />

więźby dachowej. Jeżeli zamierzamy<br />

wyposażyć gotowy dach w takie zabezpieczenie,<br />

warto skonsultować to z architektem,<br />

bo chociaż sam montaż zabezpieczeń<br />

przeciwśniegowych jest stosunkowo<br />

prostym zadaniem, to niewłaściwe rozmieszczenie<br />

płotków może stanowić zagrożenie<br />

dla konstrukcji dachu.


warsztat<br />

Jak dobrze wybrać<br />

program do projektowania<br />

konstrukcji ciesielskich?<br />

Wsparcie techniczne<br />

Już na etapie planowania zakupu specjalistycznego<br />

oprogramowania do projektowania<br />

konstrukcji ciesielskich, powinniśmy<br />

zwrócić uwagę na kilka aspektów.<br />

Niewątpliwie ważne jest, aby przeanalizować<br />

podstawowe zagadnienia związane<br />

z jego możliwościami, stabilnością pracy,<br />

współpracą z programami zewnętrznymi,<br />

jak i systemami sterującymi maszynami.<br />

Nie mniej istotnym, a tak często pomijanym<br />

bądź też zapomnianym zagadnieniem,<br />

jest wsparcie techniczne. Przeważnie<br />

nie przykładamy zbyt wielkiej wagi<br />

do tego tematu a to właśnie jakość i dostępność<br />

serwisu często decyduje o tym,<br />

czy jesteśmy w stanie w pełni wykorzystać<br />

możliwości, jakie daje nam zakupione<br />

oprogramowanie.<br />

musimy być świadomi, że z zakupem<br />

programu jest inaczej niż z zakupem<br />

standardowych narzędzi. W przypadku<br />

tych drugich często już krótkie szkolenie<br />

w połączeniu z wcześniej zdobytym doświadczeniem,<br />

pozwala na efektywne ich<br />

wykorzystanie w pracy.<br />

aby system projektowy zaczął zarabiać<br />

na siebie, musimy włożyć w naszą pracę<br />

wysiłek intelektualny. To, jak szybko<br />

będziemy w stanie dobrze wykorzystać<br />

to narzędzie, zależy w dużej mierze<br />

od naszego zaangażowania, jak również<br />

wsparcia technicznego ze strony producenta<br />

oprogramowania. Dokonując wyboru<br />

warto upewnić się, czy posiada on<br />

odpowiednią kadrę, która będzie w stanie<br />

udzielić nam wsparcia, kiedy napotkamy<br />

trudności. Równie ważna jest dostępność<br />

serwisu, tego czy pomoc otrzymamy<br />

wtedy kiedy będziemy jej potrzebować,<br />

bo jak wiadomo często będziemy działać<br />

pod presją czasu.<br />

Kolejnym niewątpliwie trudnym, a zarazem<br />

niezmiernie istotnym tematem wymagającym<br />

dużej praktyki, jest połączenie<br />

oprogramowania projektowego<br />

z systemami sterującymi maszynami.<br />

Na to powinny zwrócić szczególną uwagę<br />

firmy planujące zakup maszyn sterowanych<br />

numerycznie. W temacie tym<br />

bardzo ważne są wiedza i doświadczenie<br />

zespołu wdrażającego, którego zadaniem<br />

jest dopracowanie interfejsu (postprocesora)<br />

przerabiającego trójwymiarowy<br />

zapis konstrukcji do wymagań konkretnej<br />

maszyny.<br />

Reasumując powyższe zagadnienia, pamiętajmy,<br />

że kupując oprogramowanie<br />

decydujemy się na współpracę z producentem<br />

systemu - współpracę, która trwa<br />

przeważnie wiele lat.<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

37


folie<br />

Folie wstępnego<br />

krycia<br />

Membrany wstępnego krycia działają dwubiegunowo: chronią pokrycie<br />

i konstrukcję dachu przed wodą opadową, oraz umożliwiają wydostanie się pary<br />

wodnej z wnętrza domu.<br />

Jak działają folie<br />

wstępnego krycia, czyli<br />

ochrona od zewnątrz<br />

Głównym zadaniem membrany dachowej<br />

jest zabezpieczenie połaci, a zwłaszcza<br />

materiału izolacyjnego, przed zawilgoceniem,<br />

np. w sytuacji uszkodzenia pokrycia.<br />

Jest to niezwykle ważne, ponieważ<br />

zawilgocona termoizolacja nie tylko traci<br />

swoje właściwości cieplne, ale również<br />

może dojść do rozwoju mikroorganizmów<br />

degradujących konstrukcję. Warto<br />

pamiętać, że zgodnie z prawami fizyki,<br />

cyrkulacja powietrza kieruje powstają-<br />

38 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

cą w pomieszczeniach wilgoć do góry,<br />

dlatego połać należy do najbardziej zagrożonych<br />

zawilgoceniem części domu.<br />

Warstwa wstępnego krycia jednocześnie<br />

odprowadza parę wodną na zewnątrz<br />

i blokuje wnikanie wilgoci z zewnątrz.<br />

Folie jako materiały wodoszczelne stanowią<br />

niezbędny element kompletnej izolacji<br />

dachu, gwarantując prawidłową pracę<br />

przegrody termicznej. Stosowanie membran<br />

wstępnego krycia należy skorelować<br />

ze sposobem wentylacji dachu, ponieważ<br />

tylko wtedy powstający kondensat będzie<br />

się wydostawać z konstrukcji dachu<br />

Fot.: Brass<br />

i jego termoizolacji, a on sam będzie<br />

„oddychał”.<br />

membrany te posiadają zdolność przepuszczania<br />

pary wodnej. Dzięki temu<br />

można je układać bezpośrednio na izolacji.<br />

Z jednej strony pozwala to na uniknięcie<br />

komplikacji związanych z koniecznością<br />

tworzenia szczeliny wentylacyjnej,<br />

z drugiej zaś umożliwia lepsze ocieplenie<br />

dachu, poprzez wypełnienie termoizolacją<br />

całej przestrzeni między krokwiami. Kiedy<br />

poddasze ma być ocieplone, a na dachu<br />

będą ułożone dachówki ceramiczne, betonowe<br />

lub blachodachówka, wówczas ten<br />

typ membrany może zastąpić tradycyjne<br />

deskowanie i papę. Jeśli używamy membrany<br />

na sztywnym poszyciu z desek lub<br />

płyt drewnopochodnych (alternatywa dla<br />

papy), pamiętajmy o szczelinie wentylacyjnej<br />

pomiędzy deskowaniem a izolacją<br />

cieplną. – Membrany w znacznym stopniu<br />

ograniczają straty ciepła i korzystnie<br />

wpływają na bilans energetyczny całego<br />

budynku. Cechuje je wysoka paroprzepuszczalność,<br />

dlatego w przypadku dachów bez<br />

pełnego deskowania nie wymagają tworzenia<br />

szczeliny wentylacyjnej, dzięki czemu<br />

bezpośrednio przylegają do termoizolacji<br />

i stanowią zaporę dla powietrza, które krążąc<br />

pod pokryciem nie wydmuchuje z niej<br />

ciepła – mówi Przemysław Skibiński, Key<br />

account manager/Technical manager<br />

Klöber-HPi.<br />

membrany wysokoparoprzepuszczalne<br />

produkowane są zwykle z włókniny polipropylenowej<br />

oraz filmu funkcyjnego<br />

(materiał wodoszczelny i paroprzepusz-


czalny). Wizualnie przypominają one<br />

papier lub sztywną tkaninę, dlatego nazywane<br />

są także włókninami. Wśród nich<br />

rozróżniamy: trójwarstwowe (włóknina,<br />

film funkcyjny, włóknina), dwuwarstwowe<br />

(włóknina i film) i jednowarstwowe<br />

(sama włóknina).<br />

Jak wybrać odpowiednią<br />

membranę?<br />

Remont dachu jest skomplikowanym<br />

i problematycznym przedsięwzięciem,<br />

dlatego przy wyborze materiałów do jego<br />

budowy i uszczelniania, obowiązkowo<br />

weźmy pod uwagę trwałość i parametry<br />

kupowanych produktów. – Są one<br />

zróżnicowane pod wieloma względami,<br />

np. jeśli chodzi o technologię produkcji,<br />

dodatki uszlachetniające (np. stabilizacja<br />

na UV), wodoszczelność – hydrofobizacja<br />

powłok (impregnacja), wytrzymałość<br />

Fot.: Brass<br />

Fot. Wienerberger<br />

folie<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

39


Fot.: Klöber-HPi<br />

folie<br />

40 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Fot.: Dörken<br />

mechaniczna – odporność na rozerwania.<br />

Wszystkie te parametry mają wpływ zarówno<br />

na cenę, jak i na funkcjonalność<br />

oraz trwałość materiału. Najlepiej zdać się<br />

na fachowca, który precyzyjnie doradzi,<br />

jaki materiał wybrać – radzi Przemysław<br />

Skibiński.<br />

Warto wybierać produkty, wyróżniające<br />

się jak najwyższym wskaźnikiem paroprzepuszczalności<br />

oraz wodoszczelności.<br />

ale ważne są również takie cechy jak wytrzymałość<br />

na rozerwanie oraz odporność<br />

na uV. Ta ostatnia cecha jest szczególnie<br />

istotna w sytuacjach, gdy pomiędzy<br />

położeniem membrany na dach, a pokryciem<br />

dachówką upłynie kilka miesięcy.<br />

W większości przypadków membrana<br />

może być odsłonięta ok. 4 miesiące, ale<br />

np. Permo® solar SK wytrzyma tylko 60<br />

dni z uwagi na specjalny rodzaj powłoki<br />

refleksyjnej.<br />

Wysokie parametry wytrzymałości sprawdzą<br />

się również podczas budowy – kiedy<br />

to o uszkodzenia mechaniczne jest<br />

najłatwiej. Należy pamiętać, że wszelkie<br />

Fot.: Klöber-HPi<br />

Fot.: Klöber-HPi<br />

uszkodzenia membrany trzeba od razu niwelować,<br />

gdyż w przyszłości może dojść<br />

w tych miejscach do przeciekania.<br />

Kolejną cechą na jaką warto zwrócić<br />

uwagę, jest zintegrowany pas klejący<br />

oraz zaznaczona na membranie szerokość<br />

zakładki podczas klejenia. Przyśpieszy<br />

to pracę oraz zagwarantuje, że membrana<br />

będzie położona na dachu w odpowiedni<br />

sposób, gwarantując ochronę przed wodą<br />

i wiatrem.<br />

Wśród dostępnych produktów na rynku<br />

znajdziemy membrany zbrojone, które<br />

wyróżniają się wyjątkową wytrzymałością,<br />

oraz membrany pokryte warstwą antypoślizgową<br />

– co ułatwia pracę na dachu.<br />

Ciekawą propozycją są również te pokryte<br />

powłoką odbijającą promieniowanie uV<br />

– dzięki czemu poddasze w czasie upałów<br />

się nie nagrzewa. Pokrycie dachu<br />

taką membraną jest dosyć kosztowne, ale<br />

pozwala oszczędzać energię zarówno latem,<br />

jak i zimą, więc warto również wziąć<br />

je pod uwagę podczas budowy domu.


DAchy i FAsady<br />

– wyższy standard budownictwa<br />

STOWARZYSZENIE DAFA<br />

ul. Cygana 4<br />

45-131 Opole<br />

tel. +48 77 44 28 600<br />

tel. kom. +48 600 48 28 85<br />

e-mail: biuro@dafa.com.pl<br />

PUBLIKACJE DOSTĘPNE<br />

BEZPŁATNIE NA:<br />

WWW.DAFA.COM.PL<br />

BIBLIOTEKA TECHNICZNA<br />

DACH PŁASKI<br />

1. DAFA DP 2.01. Wytyczne do projektowania<br />

i wykonywania dachów z izolacją<br />

wodochronną – wytyczne dachów<br />

płaskich – wydanie II.<br />

2. DAFA DP 1.01. Wytyczne do projektowania<br />

i wykonania dachów z izolacją<br />

przeciwwodną – wytyczne dachów<br />

płaskich.<br />

LEKKA OBUDOWA<br />

3. DAFA ID 1.01. Stalowe blachy trapezowe<br />

jako konstrukcja nośna dachów<br />

płaskich.<br />

4. DAFA ID 1.02. Wytyczne z zakresu<br />

planowania i wykonania jednopowłokowych,<br />

nieocieplanych dachów ze<br />

stalowych blach fałdowych.<br />

5. DAFA ID 1.05. Podręcznik oceny jakości<br />

wykonania lekkich metalowych<br />

obudów.<br />

6. DAFA ID 1.06. Wzorcowe materiały<br />

przetargowe dotyczące wykazów<br />

usług związanych z wykonaniem<br />

dwupowłokowego dachu metalowego<br />

niewentylowanego.<br />

7. DAFA ID 1.11. Wzorcowe materiały<br />

przetargowe dotyczące wykazów<br />

usług związanych z wykonaniem<br />

ściany ze stalowych blach kasetowych.<br />

8. DAFA ID 4.01. Jednopowłokowy dach<br />

wykonany ze stalowych blach fałdowych<br />

z wierzchnią izolacją cieplną<br />

i uszczelnieniem.<br />

9. DAFA ID 4.02. Szczelność połączeń<br />

w lekkiej obudowie konstrukcji stalowych.<br />

10. DAFA ID 4.02. Suplement do: Szczelność<br />

połączeń w lekkiej obudowie<br />

konstrukcji stalowych.<br />

11. DAFA ID 5.04. Otwory w dachach<br />

wykonanych ze stalowych profili trapezowych.<br />

TECHNIKA MOCOWAŃ<br />

12. DAFA M 1.01. Wytyczne doboru łączników<br />

do montażu stalowych blach<br />

profilowych dachów i ścian.<br />

13. DAFA M 2.01. Wytyczne doboru łączników<br />

do montażu na dachach płaskich.<br />

14. DAFA M 3.01 Wytyczne doboru łączników<br />

do montażu płyt warstwowych.


technika<br />

Prawidłowa renowacja<br />

tarasu<br />

Firma Poburski Dachtechnik - należąca do Stowarzyszenia DAFA - przyjęła zlecenie<br />

dotyczące analizy przeciekającego tarasu na jednym z warszawskich osiedli.<br />

Poniższy artykuł prezentuje błędy projektowe i wykonawcze, popełnione podczas<br />

realizacji tego tarasu.<br />

Taras był wykonany z uwzględnieniem następującego<br />

układu warstw:<br />

strop żelbetowy,<br />

paroizolacja wykonana z folii PE o grubości<br />

0,2 mm,<br />

styropian ekstrudowany,<br />

dwuwarstwowa izolacja bitumiczna,<br />

warstwa rozdzielająca,<br />

beton spadkowy,<br />

płytki.<br />

Podczas oględzin stwierdzono nieprawidłowości<br />

w zaprojektowaniu izolacji<br />

tarasu i warstwy wierzchniej. Firma<br />

wykonująca taras nie dostrzegła błędów<br />

projektowych i zrealizowała go – niestety<br />

– zgodnie z projektem. Również nad-<br />

zór budowlany nie potrafił się znaleźć<br />

w tej sytuacji. Na wykonanym tarasie<br />

popełnione zostały najczęściej powtarzające<br />

się na tego rodzaju konstrukcjach<br />

błędy:<br />

pionowa izolacja nie została wyprowadzona<br />

na wysokość 10 cm, powyżej<br />

górnej krawędzi płytek, będącej jednym<br />

z poziomów prowadzenia wody,<br />

izolacja pionowa nie została dociśnięta<br />

listwą aluminiową (fot. 1),<br />

brak wykształconej poprawnie warstwy<br />

prowadzenia wody (odwodnienia) pomiędzy<br />

izolacją a betonem spadkowym,niepoprawnie<br />

zostały dobrane wpusty<br />

(tzw. tarasowe), które odprowadzałyby<br />

Fot. 1. Izolacja pionowa nie została dociśnięta listwą aluminiową (fot. Poburski Dachtechnik).<br />

wodę z płaszczyzny izolacji oraz z płytek,<br />

niepotrzebnie zastosowano styropian<br />

ekstrudowany, który stosuje się głównie<br />

w warstwach dachu odwróconego.<br />

W tym przypadku mógł on zostać zastąpiony<br />

tańszym materiałem np. EPS 200,<br />

brak przelewu awaryjnego.<br />

Po oględzinach zaproponowano następujące<br />

rozwiązanie:<br />

demontaż i rozbiórka istniejącego układu<br />

warstw do poziomu płyty żelbetowej<br />

(stropu) o spadku 0% w taki sposób,<br />

aby przygotowana powierzchnia stwarzała<br />

możliwość wbudowania na niej<br />

paroizolacji bitumicznej,<br />

płyta betonowa tarasu (istniejąca),<br />

gruntownik,<br />

warstwa paroizolacji bitumicznej<br />

z wkładką aluminiową np. Schwarte<br />

Va4 papa paroizolacyjna,<br />

warstwa izolacyjna poliuretanowa grubości<br />

o 6 cm,<br />

styropian spadkowy EPS 200,<br />

warstwa izolacji polimerowo-bitumicznej<br />

np. TEC KSa podkładowej samoprzylepnej<br />

(fot. 2),<br />

warstwa izolacji polimerowo-bitumicznej<br />

np. FLEX K5E nawierzchniowa termozgrzewalna,<br />

włóknina filtracyjna,<br />

żwir płukany o frakcji 4/8 mm,<br />

płytki osadzone na żwirze z fugą wynoszącą<br />

ok. 8 mm,<br />

dostawa i zaizolowanie 2 wpustów,<br />

zaizolowanie przelewów awaryjnych,<br />

wykonanie izolacji pionowej przeciwwodnej<br />

tarasu do wysokości 10 cm powyżej<br />

górnej krawędzi płytek oraz 5 cm<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

43


technika<br />

Fot. 2. Warstwa izolacji polimerowo-bitumicznej np. TEC KSa podkładowej<br />

samoprzylepnej (fot. Poburski Dachtechnik).<br />

powyżej górnej krawędzi płytek w obszarze<br />

rusztu, drzwi i okien,<br />

dostawa i wbudowanie rusztu wraz<br />

z osprzętem w wersji stalowej, ocynkowanej,<br />

zgodnie z wytycznymi producenta<br />

(fot. 3).<br />

Powyższy układ warstw posiada szereg zalet.<br />

W przypadku ewentualnej nieszczelności<br />

można wykonać szybki, sprawny demontaż<br />

płytek oraz żwiru, celem naprawy<br />

izolacji, a wszystko niewielkim kosztem.<br />

Dodatkową zaletą jest to, że odwodnienie<br />

tarasu odbywa się relatywnie efektywnie<br />

nie tylko z poziomu płytek, ale również<br />

z poziomu warstwy izolacji. Przedstawiony<br />

system układania warstw jest bardzo<br />

często praktykowany między innymi<br />

w Niemczech.<br />

Inwestor w zamian za osadzenie płytek<br />

na żwirze płukanym zaproponował ich<br />

ułożenie z uwzględnieniem:<br />

maty drenażowej kubełkowej,<br />

włókniny filtracyjnej,<br />

wylewki cementowej,<br />

płytek ceramicznych (fot. 3).<br />

Pozostałe warstwy, z wyjątkiem tych<br />

zamienionych, pozostały bez zmian.<br />

Taras od strony kosztów<br />

Należy podkreślić dużą rolę, jaką odgrywa<br />

wykonanie poprawnego projektu tarasu<br />

oraz właściwy dobór firmy wykonawczej<br />

z uwagi na bardzo wysokie koszty ewentualnych<br />

napraw lub całkowite koszty remontu<br />

przedmiotowego tarasu.<br />

44 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Zgodnie z autorem publikacji pt. „Typowe<br />

szkody dla dachów" (W. Holzapfel), koszty<br />

renowacji tarasu oscylują pomiędzy<br />

800 do 1500 EuR w krajach zachodnich.<br />

Koszty renowacji tarasu w technologii<br />

omówionej w punkcie pierwszym wynoszą:<br />

izolacja, warstwy rozdzielające, płytki<br />

oraz ruszty - ok. 700 PLN/m²,<br />

Fot. 3. Taras po zakończeniu renowacji (fot. Poburski Dachtechnik).<br />

demontaż starego tarasu + wyżej wymienione<br />

koszty ponownie wykonanego<br />

układu warstw - ok. 900 PLN/m²,<br />

co daje razem około 1600 PLN/m².<br />

Andrzej Wdowiak<br />

Poburski Dachtechnik Sp. z o.o.<br />

Członek Stowarzyszenia DAFA<br />

Stowarzyszenie Wykonawców Dachów Płaskich i Fasad DaFa, powstałe w 2006 roku,<br />

postawiło sobie za jeden z głównych celów podniesienie jakości specjalistycznych<br />

robót budowlanych poprzez określenie standardów wykonania. W tym celu z końcem<br />

roku 2007 DaFa rozpoczęła wydawanie publikacji, w których przekazuje informacje<br />

techniczne, przykładowe rozwiązania oraz stan wiedzy w krajach o dłuższej tradycji<br />

wykorzystywania nowych technologii w budownictwie.<br />

Standardy pozwalają wszystkim uczestnikom procesu budowlanego: inwestorowi,<br />

projektantowi, wykonawcy, inspektorowi<br />

nadzoru oraz na końcu użytkownikowi<br />

na operowanie tymi samymi określeniami<br />

i parametrami. umożliwia to jednoznaczne<br />

definiowanie założeń projektowo-wykonawczych<br />

m.in. robót izolacyjnych na dachach<br />

płaskich, których dotyczy prezentowana<br />

obok publikacja.<br />

Z uwagi na duże niedobory literatury branżowej<br />

oraz brak jednolitych standardów i wytycznych<br />

na rynku polskim, Stowarzyszenie<br />

DaFa podjęło się opracowania wytycznych<br />

z zakresu projektowania, wykonania, montażu<br />

i eksploatacji dachów płaskich i fasad.


FACHOWY<br />

1. Wejdź na:<br />

Zamów<br />

BEZPŁATNĄ<br />

prenumeratę<br />

DEKARZ<br />

<strong>Cieśla</strong><br />

www.fachowydekarz.pl<br />

i wybierz zakładkę PRENUMERATA<br />

2. Zarejestruj się na stronie prenumeraty<br />

3. Oczekuj na swój BEZPŁATNY egzemplarz<br />

dwumiesięcznika <strong>Fachowy</strong> <strong>Dekarz</strong> & <strong>Cieśla</strong><br />

ZAPRASZAMY


auto w firmie<br />

Pickup<br />

dobry na wszystko<br />

Segment pickupów jest obecnie jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się<br />

gałęzi rynku motoryzacyjnego w naszym kraju. Zainteresowanie tego typu samochodami<br />

wykazują zwłaszcza przedsiębiorcy, dla których jest to pojazd, który sprosta<br />

nawet najcięższym zadaniom.<br />

Pickupy klasyfikowane są jako samochody<br />

ciężarowe, dzięki czemu istnieje<br />

możliwość odpisania 23% VaT przy zakupie<br />

takiego samochodu na działalność<br />

gospodarczą. Co ważne, pickupy to dzisiaj<br />

nie tylko samochody do ciężkiej<br />

pracy – to wygodne, często komfortowe<br />

i dynamiczne samochody ze skrzynią<br />

ładunkową, które mogą być wykorzystywane<br />

zarówno do biznesu, jak i prywatnych,<br />

weekendowych wyjazdów.<br />

możliwość odliczenia podatku to jednak<br />

jedno, zaś bogata oferta modelowa<br />

i wyposażeniowa to drugie. Oferta<br />

pickupów pozwala bowiem na znalezienie<br />

i dostosowanie samochodu do własnych<br />

potrzeb, a w zasadzie potrzeb<br />

firmy, gdyż większość pickupów kupowanych<br />

jest właśnie jako auto firmowe.<br />

Za pickupami przemawiają ich walory<br />

użytkowe, bogata oferta wyposażenia<br />

wnętrza, spora ilość akcesoriów, a także<br />

ich możliwości terenowe. Na wstępie<br />

zaznaczmy, że jeszcze do niedawna<br />

najtańszym pickupem, jaki można<br />

było kupić nad Wisłą była Dacia Logan<br />

pickup. Pojazd ten został jednak wycofany<br />

z produkcji ze względu na niskie<br />

zainteresowanie. W naszym zestawieniu<br />

uwzględniliśmy najmocniejszych<br />

graczy na rynku.<br />

46 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Toyota Hilux<br />

Porównując ze sobą poszczególne modele<br />

dostępne na polskim rynku pickupów nie<br />

można nie rozpocząć od Toyoty Hilux.<br />

To od lat jeden z głównych graczy w tym<br />

segmencie. aktualnie sprzedawany model<br />

pojawił się kilka miesięcy temu. Zmieniono<br />

stylistykę nadwozia, która nawiązuje<br />

teraz do modeli z gamy samochodów<br />

osobowych, co zdecydowanie wyszło<br />

na dobre dostawczemu Hilux’owi.<br />

Pickup Toyoty od zawsze ceniony jest<br />

za wytrzymałość, dzięki czemu sprawdza<br />

się zarówno jako partner w biznesie, jak<br />

i jako kompan weekendowych przygód.<br />

Fot. 1. Toyota Hilux<br />

Podstawowa Toyota Hilux z pojedynczą<br />

kabiną kosztuje 70.326 zł netto. Dostępna<br />

jest w czterech wersjach wyposażenia.<br />

Pod maską może znaleźć się 2,5-litrowy<br />

silnik wysokoprężny o mocy 144 Km lub<br />

3-litrowy diesel o mocy 177 Km – ten<br />

ostatni może ponadto występować w połączeniu<br />

z manualną lub automatyczną<br />

skrzynią biegów. Hilux oferowany jest<br />

w trzech długościach nadwozia – pojedyncza<br />

kabina, półtorej kabiny i podwójna<br />

kabina. Długość skrzyni ładunkowej<br />

w odmianie z pojedynczą kabiną to aż<br />

2340 mm. W wersji z podwójną kabiną<br />

długość spada do 1545 mm.


Fot. 2. mitsubishi L200<br />

Wnętrze wyposażyć można w zaawansowane<br />

systemy, m.in. kolorowy ekran<br />

dotykowy, nawigację satelitarną czy<br />

6 poduszek powietrznych. Ponadto<br />

Toyota oferuje ciekawe pakiety dodatkowe,<br />

które podnoszą jakość i funkcjonalność<br />

Hilux’a. Dla przykładu Pakiet<br />

Chrome, zawierający między innymi<br />

chromowany przedni grill, chromowane<br />

obudowy reflektorów, klamek i wlotów<br />

powietrza kosztuje 2.890 zł, zaś Pakiet<br />

Comfort ze światłami przeciwmgielnymi<br />

oraz radiem + CD – 3.500 zł. Wydatek<br />

to niewielki, a atrakcyjność auta<br />

wzrasta.<br />

Mitsubishi L200<br />

W podobnej cenie co Hiluxa, kupimy<br />

podstawową wersję mitsubishi L200.<br />

W tym przypadku otrzymujemy jednak<br />

samochód z dołączanym napędem<br />

na przednią oś, co zadowoli miłośników<br />

jazdy w trudniejszym terenie. mitsubishi<br />

oferuje trzy wersje kabinowe L200 i aż 5<br />

wersji wyposażenia. Na klientów czekają<br />

m.in. takie systemy wspomagające jazdę,<br />

jak układ stabilizacji toru jazdy, kontrola<br />

trakcji czy tempomat. Wnętrze zaś możemy<br />

wyposażyć chociażby w automatyczną<br />

klimatyzację, czy wielofunkcyjną<br />

kierownicę pokrytą czarną skórą. możemy<br />

także sprawić, że auto będzie atrakcyjne<br />

na zewnątrz, a to dzięki m.in. 17-calowym<br />

felgom, poszerzonym błotnikom czy<br />

chromowanym, elektrycznie sterowanym<br />

i podgrzewanym lusterkom bocznym.<br />

L200 z 2,5-litrowym dieslowskim silnikiem<br />

o mocy 178 Km i manualnej skrzyni<br />

Fot. 3. Ford Ranger<br />

auto w firmie<br />

biegów może pochwalić się bardzo dobrym<br />

przyspieszeniem – od 0 do 100 km/h<br />

przyspiesza w 12 sekund, co na pickupa<br />

jest bardzo dobrym wynikiem. Poza tym<br />

zawsze można się pochwalić kolegom,<br />

że jeździmy takim samym samochodem,<br />

jakim adam małysz startuje w rajdach<br />

typu Cross Country.<br />

Ford Ranger<br />

Jak powstaje wytrzymały pickup? W bezlitosnych<br />

testach, w najbardziej nieprzychylnych<br />

warunkach, w ekstremalnie<br />

niskich i wysokich temperaturach,<br />

na najtrudniejszych nawierzchniach<br />

na Ziemi. Dzięki temu ma być gotowy<br />

na każde zadanie, jakie mu wyznaczysz.<br />

Ford jest przekonany, że zbudował taki<br />

właśnie samochód. Nowy Ford Ranger<br />

to samochód, w którym Ford pokłada<br />

spore nadzieje. Jest znacznie mocniejszy<br />

niż jego poprzednicy, a dodatkową moc<br />

zapewnia mu nowa rodzina zaawansowanych<br />

silników wysokoprężnych Duratorq,<br />

które mogą poradzić sobie z ładunkiem<br />

do 1.340 kg i holowaniem do 3.350 kg.<br />

Ranger daje kierowcy do wybory trzy tryby<br />

jazdy: 4×2 – do jazdy w normalnych<br />

warunkach drogowych, 4×4 (High Range<br />

– wysoki zakres prędkości) – do jazdy<br />

na drogach o gorszej nawierzchni i terenowych<br />

oraz 4×4 (Low Range – niski zakres<br />

prędkości) – do jazdy w najcięższych<br />

warunkach terenowych. Przy użyciu elektronicznego<br />

systemu „Shift-on-the-fly”<br />

można podczas jazdy przechodzić z trybu<br />

4×2 na 4×4H (High Range). Na pokładzie<br />

Rangera znajduje się także kilka systemów<br />

pomocnych w codziennej jeździe,<br />

<strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

47


auto w firmie<br />

takich jak kamera cofania, której obraz<br />

wyświetla się na ekranie zamontowanym<br />

na lusterku wstecznym, a także układ<br />

kontroli zjazdu ze wzniesienie (HDC),<br />

układ ułatwiający ruszanie pod górę<br />

(HLa), układ przeciwdziałający znoszeniu<br />

przyczepy (TSm), czy system zmniejszający<br />

ryzyko przewrócenia pojazdu.<br />

Ranger oferuje trzy wersje kabin. W wersji<br />

z pojedynczą kabiną wymiary skrzyni<br />

ładunkowej to aż 2317×1560 mm i 1.340<br />

kg maksymalnej ładowności. Ranger<br />

z kabiną podwójną przewiezie 1152 kg,<br />

zaś wymiary skrzyni to 1615×1560 mm.<br />

Dieslowski silnik o pojemności 2,2 litra<br />

(150 Km) lub 3,2 litra (200 Km) w połączeniu<br />

z 6-stopniową skrzynią i napędem na 4<br />

koła pozwala Fordowi pokonywać bezdroża<br />

oraz bez trudu poruszać się po placach<br />

budowy. Przypomnijmy także, że Ranger<br />

to pierwszy w historii pickup, który zdobył<br />

5 gwiazdek w testach Euro NCaP.<br />

Nissan Navara<br />

Jednym z najchętniej kupowanych<br />

od lat pickupów pozostaje Nissan Navara.<br />

To kolejny samochód, który może być<br />

samochodem służbowym dla top managementu<br />

dużej firmy, jak i pojazdem typowo<br />

użytkowym.<br />

Navara należy do grona najdroższych pickupów<br />

na naszym rynku. Dlaczego? Otóż<br />

Nissan posiada w swojej ofercie także<br />

innego pickupa – NP300 – który to jest<br />

modelem typowo użytkowym. Navara zaś<br />

sytuowana jest nieco wyżej, bardziej stawia<br />

na komfort, moc i wygodę. Najtańsza<br />

Navara kosztuje 98.455 zł netto, zaś<br />

najdroższa wersja V6 – 152.683 zł netto.<br />

Fot. 5. Volkswagen amarok<br />

48 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

Fot. 4. Nissan Navara<br />

W ofercie próżno szukać zatem odmiany<br />

z pojedynczą kabiną. Znajdziemy tylko<br />

i wyłącznie model z podwójną kabiną<br />

i to w konfiguracji z mocnymi silnikami<br />

– 190 lub 230-konnymi. W standardzie<br />

otrzymujemy m.in. klimatyzację i napęd<br />

na cztery koła, a także elektrycznie sterowane<br />

lusterka i centralny zamek. Jako<br />

opcje występują m.in. tempomat, czujnuki<br />

deszczu czy podgrzewane przednie fotele.<br />

Jeśli chodzi o skrzynię ładunkową,<br />

Navara także ma się czym pochwalić.<br />

Jej długość to ponad 1,6 m, a szerokość<br />

ponad 1,5 m. maksymalna ładowność<br />

to 845 kg.<br />

Volkswagen Amarok<br />

Volkswagen długo czekał z wejściem<br />

w segment pickupów. W końcu w 2010<br />

roku niemiecki koncern zdecydował<br />

się na ten krok. I od początku amarok<br />

zbierał dobre recenzje – zarówno wtedy,<br />

kiedy mogliśmy go oglądać tylko na papierze,<br />

jak i kiedy pojawiła się wersja<br />

produkcyjna. Dziś amarok dostępny jest<br />

w Polsce w trzech wersjach wyposażenia,<br />

jednak tylko z jedną wersją nadwoziową<br />

– podwójną kabiną. Ceny podstawowej<br />

odmiany Basic z 2-litrowym silnikiem<br />

i napędem na jedną oś, rozpoczynają się<br />

od 85.304 zł netto. Za model ze stałym<br />

napędem 4mOTION trzeba zapłacić niecałe<br />

7 tysięcy więcej. Ceny najlepiej wyposażonej<br />

wersji Highline oscylują zaś<br />

na poziomie 102.786 zł netto.<br />

Pod maską amaroka znajduje się potężny<br />

2-litrowy silnik BiTDI występujący w różnych<br />

konfiguracjach mocy. amarok oferuje<br />

ponadto trzy rodzaje napędu i dwa<br />

rodzaje zawieszenia. maksymalna ładowność,<br />

w połączeniu ze wzmocnionym<br />

nadwoziem, wynosi 1137 kg. Szerokość<br />

przedziału ładunkowego między nadkolami<br />

to 1222 mm, co pozwala na przewożenie<br />

w poprzek europalety.<br />

Na pace znajdują się ponadto cztery<br />

punkty mocowania ładunku, zaś tylna<br />

burta została dodatkowo wzmocniona,<br />

dzięki czemu podczas załadunku czy wyładunku<br />

może służyć jako przedłużenie<br />

powierzchni ładunkowej.<br />

Jak się przekonaliśmy, pickupy to praktyczne<br />

i funkcjonalne samochody, nierzadko<br />

wyposażone w systemy jakie<br />

znajdziemy w samochodach osobowych.<br />

Do tego liczne dodatki i akcesoria.<br />

W ofertach można zatem przebierać,<br />

w zależności od tego, na co stawiamy<br />

– na cenę, jakość czy ładowność. W momencie,<br />

kiedy ukazuje się ten artykuł,<br />

do sprzedaży wchodzi nowa generacja<br />

Isuzu D-maX - o nowym modelu możecie<br />

przeczytać na „bratniej” stronie<br />

www.fachowyinstalator.pl.


po godzinach �<br />

W barze dwóch obcych gości łoi wódę, kolejka za<br />

kolejką.<br />

- Piję, żeby zapomnieć. a ty?<br />

- Ja też. a ty dlaczego pijesz?<br />

Słoneczny poranek. Żona przygotowuje w kuchni<br />

na śniadanie jajka na miękko. Wchodzi mąż.<br />

- musisz się ze mną kochać. Teraz, tutaj,<br />

natychmiast! - mówi nagle ona.<br />

Facet zbaraniał, ale pomyślał, że to jego<br />

szczęśliwy dzień. Wziął więc ukochaną tak<br />

jak stała, na kuchennym stole. Kiedy było po<br />

wszystkim, ona pospiesznie podziękowała i wróciła<br />

do swoich zajęć.<br />

- O co chodzi? - zapytał zdziwiony mąż.<br />

- a, nic takiego, minutnik się popsuł.<br />

Dzwoni facet do znajomego.<br />

Odbiera dziecko:<br />

- Jest tata?<br />

- Jest - odpowiada szeptem dziecko.<br />

- To poproś go.<br />

- Nie mogę - szepcze dziecko.<br />

- Dlaczego?<br />

- Bo jest zajęty - szepcze dalej.<br />

- a mama jest?<br />

- Jest.<br />

- To poproś mamę.<br />

- Nie mogę. Też jest zajęta.<br />

- a czy oprócz mamy i taty jest jeszcze ktoś<br />

dorosły w domu?<br />

- Tak, jest policja - potwierdza szeptem dziecko.<br />

- No to poproś pana policjanta.<br />

- Nie mogę, jest zajęty.<br />

- Czy jeszcze ktoś jest w domu?<br />

- Straż pożarna, ale pan strażak też jest zajęty.<br />

- Co oni wszyscy robią u was w domu?<br />

- Szukają.<br />

- Kogo?<br />

- mnie...<br />

50 <strong>Dekarz</strong> <strong>Cieśla</strong><br />

W barze rozmawia dwóch facetów. Jeden mówi:<br />

- Otwieram sklep, szukam wspólnika.<br />

- To dobrze się składa, właśnie szukam jakiegoś<br />

zajęcia.<br />

- No to jesteśmy umówieni wieczorem. Przynieś<br />

jakiś łom.<br />

- a pocałuneczek później... - mruknął rycerz,<br />

złażąc ze Śpiącej Królewny.<br />

mąż wślizguje się pod kołdrę i zalotnie mruczy do<br />

żonki:<br />

- Kochanie, nie mam majtek...<br />

- Jutro ci upiorę.<br />

Pomyśleć, sąsiedzie, że wasz maniuś się dziś żeni!<br />

a jeszcze wczoraj raczkowało to na czworakach<br />

po podwórku, taplało się w kałużach, gaworzyło...<br />

No, wieczór kawalerski miał wczoraj...<br />

Typowa sytuacja ze złotą rybką. Tym razem jednak<br />

wędkarz niczego nie chce, bo już wszystko ma.<br />

Rybka prosi, żeby choć jedno życzenie pozwolił<br />

sobie spełnić, bo ona straci reputację.<br />

- No dobra, chcę mieć orgazm zawsze w tej samej<br />

chwili co żona...<br />

Zanim wędkarz wrócił do żony do domu,<br />

szczytował w aucie trzy razy.<br />

Spotyka się dwóch kumpli.<br />

- Kto ci podbił oko?<br />

- Żona. Kurczakiem.<br />

- Jak to?<br />

- No, otworzyła lodówkę, schyliła się po kurczaka,<br />

a ja ją wtedy od tyłu. Ona odwróciła się i mnie<br />

walnęła tym kurczakiem.<br />

- To ona nie lubi od tyłu?<br />

- Lubi, ale nie w sklepie.<br />

Pielęgniarka w szpitalu zagląda do pacjenta<br />

i pyta:<br />

– miewa pan czasem nudności?<br />

– Nie. mam tu takie małe radyjko.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!