Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

tıvızık, türkmən türklərində matal, tapmaca; saka (yakut) türklərində
taabırın, uyğur türklərində tepişmak termini işlədilir.
Uyğur tapmacaları istər forma, istərsə məzmun baxımından
qohum olduğu başqa türk xalqlarının tapmacaları ilə demək
olar ki, eynidir.
Onlardan bir neçə nümunə verməklə mövzunu yekunlaşdırırıq.
1. Bir dövidə yette töşük?- Bir təpədə yeddi deşik? (İnsanın
başında olan iki burun, iki göz, iki qulaq və bir ağız dəliyi
nəzərdə tutulur).
2. Qizil kala yatip qaptu, Qızıl inək yatıb durur,
Qara kala ketip qaptu? - Qara inək gedib durur?
(Od ilə his, tüstü)
3. Qara atni qanturup qoydum, - Qara atın yəhərini çəkdim,
Qara cuvini böktürüp qoydum? - Qara kürkünü çiyninə
qoydum?
(Qazan ilə odun tüstüsü)
4. On beş keçə körsətsə yaruk üzini,- On beş gecə göstərsə
parlaq üzünü,
On beş keçə körsətməs sizgə özini?- On beş gecə göstərməz
sizə özünü?(Ay)
5. Mindin köptür çəçigi, - Mindən çoxdur çiçəyi,
İkki talla yopurmigi? - İki dənə yaprağı?
(Ulduz, gün, ay) (Öger Adem, 2011)
1.6. Uyğur folklorunun başqa janrları
Uyğur folklorunda istər Azərbaycan, istərsə də başqa türk
xalqlarının folklorundan fərqli janrlara rast gəlinmir. Mövzu
baxımından da oxşarlıq çoxdur. Fərqlilik son yüzillərdə yaranan
folklor nümunələrinin mövzusundadır. Onlarda da əski
dönəmin folklor nümunələrinin izləri görünməkdədir.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
47