Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

göstərməklə yanaşı, uşaqlar üçün „Çiçəklər“, „Qış“, „Yaz“,
„Börkçü“ səhnəciklərini yazdığını da müasirləri xatırlayırlar.
1922-ci ildə „Şamil“, „Qazi Molla“, „Qara günlər“, 1928-ci
ildə „Dağıstanda ulu inqilab“,“Xaspolad”, „İmam Əzəm və onun
oğlu Əzəmət“ və başqa poema və pyeslər yazan T. Biybolatov
haqqında tanınmış qumuq bilgini Abdulhakim M. Hacıyev yazır:
„Qumuqların ilk edebiyat ve kültür dergisi „Tan çolpan“ın, kumuk
tiyatrosunun, halk oyunları ve şarkıları toplusunun kurucularından
birisi olan Temirbolat Biybolatov, çalıştığı bütün sahalarda
halka faydalı bir çok işe imza attı. Besteci olarak bir çox
bestenin yanı sıra „Şamil“, „Tan çolpan“ operalarını, şair olarak
pek çok şiirin yanında „Hacı Murat“, „Stepka Razin“, „Mədəndə
yarış“ ve başqa manzumeleri, dramaturg olaraq „Şamli“, „Su
perisi“ ve beşqa piyesleri yaratmış, çevirmen olarak V.Şekspirin,
F. Şillerin, A.S.Puşkinin M.Y.Lermantovun ve başka ünlü şairlerin
eserlerini kumuk türkçesine çevirmiştir“ (Türkiye dışındakı...,
2002:237, 20-ci cild). Kadr çatışmadığından o çox vaxt
tamaşalarda aktyorluq və rejissorluq etmişdir.
Dağıstanda teatr texnikumunun, 1930-cu ildə Qumuq Dövlət
Dram Teatrının və Dağıstan Mahnı və Rəqs Ansamblının
yaradılmasında onun böyük rolu olmuşdur. Tamaşalara musiqi
yazan, çox vaxt ifaçı kimi də çıxış edən T.Biybolatov hətta „İki
açar“ adlı film çəkməyə də nail olmuşdur.
T.Biybolatov bolşeviklərə inanıb onların yolunda əldə silah
döyüşməsinə, sosializm quruculuğunun fəallarından olmasına,
əsərlərində Sovetlərin ideologiyasını müdafiə etməsinə baxmayaraq
mətbuatda və toplantılarda dəfələrlə kəskin tənqid
edilmişdir. Tarixi mövzuda yazdığı əsərlərdə faktlara obyektiv
yanaşmağa cəhd göstərdiyinə, dağlıların qəhrəmanlıqla çar Rusiyasına
qarşı vuruşduqlarını yazdığına görə İ.Aurbiyev onu
„Şamil, Sovet ideologiyası və T.Bulatov“ adlı məqaləsində
324
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com