Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

3.5. Ədəbi mühitdə dönüş
Haqqında yazdığımız bölgədə 1960-70-ci illərin qabaqcıl
cəhəti ictimaiyyətin bütövlükdə mədəni intellektual səviyyəsinin
kəskin artması, şairlərin yeni formada yaradıcılıq qabiliyyətlərinin
inkişafı idi. Əsas şərt inkişaf edən insan qəlbinə yol tapmaq
idi. Bu illərin ədibləri arasında Azret Semenov,İbrahim Qadiyevin,
Jağafar Tokumayevin, Macit Quluyevin, Eldar Qurtuyevin,
Alim Töppeyevin, Asan Şavayevin, Zeytun Tolqurovun, Svetlana
Mottayevanın, Aliy Bayzullayevin, Zuğar Sarıbaşovun və digərlərinin
adları qaraçay-malkar oxucularına yaxşı tanışdır.
1970-80-ci illərin malkar poeziyasının başlıca obrazı düşüncələrlə,
dünya qayğıları ilə, planetin taleyi haqqında mübarizə
və narahatçılığı ilə yadda qalan insandır. “Kainat - evimizdir“
formulu bütün millətlərin şairləri üçün universal məsələdir.
Malkar şairlərinin, o cümlədən 1970-ci illərin nəsli üçün, məsələn
Asker Doduyev, Abdullah Begiyev, Mutalip Beppayev, Sakinat
Musukayeva, Muxtar Tabakov, Safariyat Axmatov, Xıysa
Qurtubayov, Örüzlan Bolatov, Burxan Berberov, Lyuba Axmatovanın
yaradıcılığı üçün səciyyəvi cəhət subyektivliyin hərtərəfli
inkişaf etməsi, poetik “mən“də daxili gərginliyin tam həcmdə
göstərilməsidir. Adını çəkdiyimiz və çəkmədiyimiz ədiblər sürgündə
xalqın başına açılan müsibətləri, sosializm quruculuğu,
kollektivləşmə və s. adı altında millətin başına açılan oyunları ifşa
etməyi ədəbi əsərlərin əsas mövzusuna çevirmişlər.
Çox təəssüf ki, bu kimi ağrılı-acılı məsələlər ədəbiyyatın
mövzusuna çevriləndə də Rusiyanın imperiya maraqları çılpaqlığı
ilə ifşa olunmur.
Malkar şairləri əsərlərinin mərkəzinə keçmişlə gələcəyin
dialektik əlaqələrini, milli-xalq və ümumbəşəri problemlərin
həllini, tarixi yaddaşı qoyurlar. Bununla belə, göstərilir ki, ta-
274
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com