Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

Şair “Dərələrin nəğməsi“ (1946-51) silsilə şeirlərində və “Jaralı
taş“ (Yaralı daş) kitabında öz xalqının tarixi keçmişindən, vətənpərvərlik
və müdrikliyindən bəhs edirdisə, “Lenin haqqında
dağlar dastanı”nda (1959-1960) V.İ.Leninin ideyalarını tərənnüm
edir və bu ideyaları bəşəriyyətin xilası kimi tanıtmağa çalışırdı
(ASE,1979:266,3-cü cild). Onun “Jer kitabı” (Torpaq haqqında
kitab), “Aşham” (1975), “Tünene. Bugün” (Dünən. Bugün,
1977), “Uçup barğan kanatlar”(Uçub gedən quşlar, 1980), “Keçe
bla tang” (Gecə ilə dan yeri) (1985) və b. kitablarında toplanan
şeirlər insanların mənəvi zənginliyinə, xalqlar dostluğuna, yaşadığı
bölgənin təbiət gözəlliklərinə həsr edilmişdir.
Ömrünün son illərində yazdığı və ya çoxdan yazıb, çap etdirmədiyi
bəzi şeirlər ölümündən sonra Nalçikdə çıxan üç cildlik
əsərlərinə, eləcə də 1997-ci ildə çap olunan “Tauvla turğan
kadarda” (Dağlar duran qədər) kitabına daxil edilmişdir.
3.4. Sürgündən sonra ədəbiyyatın inkişafı
1950-ci illərdə malkar ədəbiyyatında, bütövlükdə Sovet ədəbiyyatının
mövzusunda nisbi dəyişiklik baş verir. Əmək mövzusu
önə çıxır. N.S.Xruşşov dövründə rejimdə baş verən yumşalmadan
istifadə edərək millətin sürgündə çəkdiyi əziyyətlərdən bəhs edən
bədii əsərlər yaradılır. Lakin bu əsərlərdə quruluş, hökumət, deyil,
hökumət başındakı ayrı-ayrı şəxslər tənqid edilir, kommunist
partiyasının rəhbərliyinin öz nöqsanlarını düzəltdiyi, haqq-ədalətin
bərpa olunduğu tərənnüm olunurdu. Yeni mövzunun əhəmiyyəti
və bədii sənətkarlığın yüksəlişi şairlərə elə əsərlər yaratmağa
imkan verirdi ki, mərkəzdə “yaradan insan”, təbiətin dəyişdiricisi,
qurucusu dayanırdı. B.Qurtuyevin “Kosari”, K.Otarovun
“Bülbüllərin nəğmələri” poemaları buna misal ola bilər.
1960-cı illərdə də qaraçay-malkar poeziyası inkişaf yollarında
idi. Bu mərhələ də maraqlı və verimli oldu. Bədii yaradı-
269
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com