Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

1940-cı ildə vətənə dönərək ədəbiyyatdan dərs deməklə yanaşı,
Nalçikdə “Salam ertenlik“ (“Salam səhər”) şeirlər kitabını
nəşr etdirir. İkinci Dünya Savaşında Sovet ordusunun tərkibində
faşizmə qarşı döyüşür. Savaşdan geri dönəndə artıq onun
xalqı sürgündə idi. SSRİ Yazıçılar İttifaqı Q.Quliyevin Nalçikdə
qalması və yaradıcılığını davam etdirməsi üçün hökumətdən
icazə alsa da, o, xalqı ilə birlikdə olmağa üstünlük verir və
Qırğızıstana gedir. Sürgündə də ardıcıl bədii yaradıcılıqla məşğul
olan şairin əsərlərinin mətbuata çıxması əngəllənir. O,
şeirlərini çox vaxt dostlarının və tanışlarının yanında saxlayır,
qorxur ki, xüsusi xidmət orqanlarının əlinə keçər. 1957-ci ildə
xalqı ilə birlikdə vətənə döndükdən sonra Moskvaya gedir,
M.Qorki adına Ali Ədəbiyyat İnstitutunda təhsilini tamamlayır.
Elə həmin il də onun sürgündə yazdığı şeirləri iki kitab halında
çap olunur (Kuliyev Kaysın, 1958).
Q.Quliyevin poeziyası savaş dövründə plastik ifadələrdən
başa düşülən təsəvvürlərə keçərək, 1950-ci illərdə sanki yenidən
yer üzünün axar boyalarını seçirdi. Savaşdan qayıtmış şaircəbhəçinin
gözlərində dünya yeniləşmiş, onun ürəyinə yaxın
və əziz olmuşdur. Şeirlərində şəxsi duyğu və həyəcanlarını,
millət və vətən sevgisini anladan, təbiət təsvirlərinə üstünlük
verən şairin əsərləri hakim dairə tərəfindən müsbət qarşılanmır.
Bütün bunlara baxmayaraq, şair 1961-ci ildə “Janngı kitap“
(Yeni kitab), 1963-cü ildə “Kök çinarla“ (Göy çinarlar), 1965ci
ildə “Jaralı taş“ (Yaralı daş), 1967-ci ildə “Üyügüze igilik“
(Evinə yaxşılıq), 1969-cu ildə “Çumla qızaradılar“ (Zoğallar
qızardılar), 1972-ci ildə “Jer kitabı” (Torpaq haqqında kitab)
şeir kitablarını çap etdirir. Bu kitablardan “Jaralı taş“ (Yaralı
daş) ona 1966-ci ildə M.Qorki adına Ədəbiyyat Mükafatını,
“Jer kitabı“ (Torpaq haqqında kitab) isə 1974-cü ildə SSRİ
Dövlət Mükafatını qazandırır.
268
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com