Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

ərlik edirdilər. Bu təşkilat 1934-cü ildə SSRİ Yazıçılar İttifaqının
Qaraçay-Çərkəz şöbəsinə çevrildi. Təşkilat ətrafında birləşən
ədiblərdən Xasan Appayev, İssa Qarakötov, Asxat Biciyev,
Abidat Botaşov, Azret Örtenov, Abdulkerim Batçayev,
Xasan Bostanov və Daut Bayqulovun təşəbbüsü ilə 1936-cı
ildə Mikoyan (Maykop) şəhərində “Almanax-Karaçay Sovet
xudejestvo literaturanı ülgüləri” və 1937-ci ildə qaraçay şairlərinin
şeirlərindən ibarət “Nazmula” kitabı çap olundu.
1930-cu illərdə ölkənin hər yerində olduğu kimi, Quzey
Qafqazda da aydınların “tərkibi”ndə dəyişikliklər baş verdi.
Malkar xalqının poetik imkanlarının fəallaşması, intellektual
gücünün artması-mədəni yaşamına şairlərin böyük bir dəstəsinin
gəlişi ilə müşahidə olundu. Bert Qurtuyev (Qurtulanı),
Qaysın Quliyev(Qulilanı), Kerim Otarov (Otarlanı), Salx Qurtuyev
(Qurtulanı) və b. buna misal göstərmək olar. Onlar yaradıcılıqlarını
sosial sifariş əsasında formalaşdırdılar. Adət-ənənədən,
keçmişdən bəhs edəndə ifrata varır, milli dəyərləri alçaldır,
dini mədəniyyətin inkişafına əngəl olan vasitə kimi
təsvir edirdilər. Onlar kimi düşünməyən ədiblərə qarşı açıq
mübarizədə “Bizdən deyilsənsə, bizə qarşısan!” (“Кто не с нами,
тот против нас”) şüarını irəli sürürdülər. Bədii dəyərlərə o
qədər də diqqət yetirməyən ədiblər Sovet rejimini xalqa təbliğ
etməyə və onları deyilənlərə inandırmağa çalışırdılar. Azret
Budayev, Xamit Temmo, Omar Etezov, Salix Xoçuyev, Xaci-
Mussa Quliyev, Ahmadiya Malkarlı (Ulubaş) və b. dövrün
öndə gedən yazıçı və şairlərindən idi.
Yaradıcılığa 1930-cu illərdə başlayan Qaysın Quliyev və
Kerim Otarov kimi parlaq fərdlər başqa yolla getdilər. Sənətkar
borcuna ciddi münasibət, axtarışların intensivliyi ona gətirib
çıxardı ki, onların ilkin lirikasında formaların rəngarəngliyinə,
şeir texnikasına, obrazlı, estetik təkmilləşməyə meyl artdı.
265
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com