Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

ağqvardıyaçılara qarşı mübarizə üçün dəfələrlə Quzey Qafqaza,
Kırıma göndərilmişdir. Dəfələrlə ölümlə üzləşdikdən sonra
1919-cu ilin avqustunda bolşeviklərin xüsusi tapşırığı iləa gizli
Gürcüstana, oradan da Azərbaycana gəlmişdir.
Rusiyanın güney bölgələrinin, Quzey Qafqazın sovetləşməsi
üçün çalışan, Qaraçay Respublikasının yaradılmasında böyük
əməyi olan, 1921-1923-cü illərdə bu respublikanın inqilab komitəsinin
sədri işləyən Ömər Əliyevin ictimai-siyasi işlərə başı
qarışdığından bədii yaradıcılığa vaxt ayıra bilməsə də bu sahədə
çalışanları istiqamətləndirmiş, milli kadrlar hazırlanmasına
böyük qayğı göstərmişdir.
Müxtəlif rəhbər vəzifələrdə işləyən Ömər Əliyev, həmyerliləri
Kerim Mametbekov, Nana Tokov, Abdulkerim Xubuyevlə
birlikdə 1926-cı ildə Bakıda keçirilən I Türkoloji qurultayda
iştirak etmişdir. Bu qurultay sanki onlara fəaliyyət proqramı
vermiş, o, harada yaşamasından və hansı vəzifədə işləməsindən
asılı olmayaraq həmişə xalqının sabahını düşünmüşdür.
SSRİ-də yaşayan türk xalqları üçün latın qrafikalı vahid
əlifbanın yaradılmasında xidmətləri böyük olmuşdur. “Birlikdə-tirilik”
dərslik-müntəxəbatını, “Qaraçay-balkar dilinin
qrammatikası”, “Rusca-qaraçay-balkarca sözlük”, “Qara-çaybalkarca-rusca
sözlük”, “Rusca-qaraçay-balkarca terminoloji
sözlük” kitablarını nəşr etdirmiş, dövri mətbuatda da onlarla
elmi-publisistik məqaləsi çap olunmuşdur.
Azərbaycanla və Azərbaycan aydınları ilə sıx əlaqədə olan
Ömər Əliyev qaraçay-malkar ədəbiyyatının inkişafına, dilinin
zənginləşməsinə güclü təsiri olan şəxsiyyətlərdəndir.
1937-ci ilin iyunun 24-də Moskvada vəzifə başında həbs
edilmiş və bir il sonra güllələnmişdir.
Ömər Əliyevin adına yalnız qəzet və jurnallarımızda deyil,
həm də 1937-ci ildə həbs edilmiş, güllələnmış aydınlarımızın
259
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com