Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

xalqlarının əksəriyyətinin soyadı ruslarınkı kimi - “ov”, “yev”lə
bitir. Son zamanlar yazıçı və şairlərin bir çoxu bu sonluğu atmışlar.
Bəziləri də Rusiyadakı yazılarında soyadlarını -“ov”,
“yev”lə, Türkiyədə isə soyadlarını “lı”, “li” kimi göstərirlər.
Buna görə də biz onların hər ikisini verməyi münasib saydıq.
Özlərini “malkar”, “taulı”, “dağlı” adlandıran bu xalqın adı
rus qaynaqlarında balkar yazıldığına görə bir çox ədəbiyyatlarda
da onlar balkar kimi qeyd olunur. Biz isə soydaşlarımıza
sayğı göstərərək onları özlərinin yazdığı kimi, yəni malkar
olaraq yazdıq.
Nəinki noqaylarda, qıpçaqların çoxunda oğlu sözünün iki
yazılış şəkli ilə rastlaşdıq: “ulu” və “ulı” biz onlardan birini-
“ulu” şəklində yazmağı münasib saydıq.
Bir çox söz və terminlər var ki, onlar eyni mənanı daşısalar
da, fərqli şəkillərdə yazılır və səslənir. Biz də yazımızda hansı
xalqın ədəbiyyatından söz açmışıqsa, onun kimi yazmağa çalışdıq.
Mürəkkəb adlar ayrı-ayrı məs.: Alim Paşa, Abdul Vahab,
Məhəmməd Əmin, Məhəmməd Sultan, Abdul Məcid və s.
şəkildə, onların qısaldılmışı isə A.-P.Salavatov, A.-V.Suleymanov,
M.-S.Suleymanov və b. şəkildə yazılsa da, biz onları
dilimizin qaydalarına uyğun yazdıq. Qumuq yazıçı və şairlərinin
əksəriyyətinin ata adı və familiyasının eyniliyi oxucuda
təəccüb doğura bilər. Əslində qumuqlar ən çox ad və ata adı ilə
tanınırlar. Rusiyanın təsiri ilə familiya yazılmağa başlayanda
onların ata adlarını həm də familiya kimi yazmağa başlamışlar.
Beləcə ata adı ilə familiyada bir eynilik yaranmışdır.
Ərəb və fars dillərindən alınmış adların yazılışında da sabit
bir qayda tapa bilmədik. Məsələn, peyğəmbərimizin adını biz
Məhəmməd şəklində yazırıqsa, başqa türk xalqlarında bu adın
Muhammat, Muhammad, Maqomed, Mahammat, Mühemmet
və s. şəklində yazılışına rast gəlinir. Eləcə də, bizim Əhməd
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
22