Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

Yalnız B.M.Abdullin və A.Ş.Bulatıkov deyil, onlarla aydın,
yazıçı həbs edilib güllələnmişdir. Sağ qalanlar qorxu içərisində
yaşadıqlarından cəsarətlə ədəbi axtarışlara girişmir, kommunist
partiyasının qərar və göstərişlərini, rəhbər partiya işçilərinin məruzə
və çıxışlarını bədii şəkildə xalqa çatdırmaqla yetərlənirlər.
Sosializm quruculuğunun ilk illərində ədəbiyyatla məşğul
olanların yazdıqlarından çox, onların tərcümeyi-hallarına diqqət
yetirilirdi. Kasıb ailədən olan gənclərə daha geniş imkanlar
açır, onları yazıb-yaratmağa həvəsləndirir, əsərlərini nəşr edir,
pyeslərini səhnələşdirirdilər. Kasıb ailədə doğulub ədəbiyyata
gələn gənclərdən biri də Fazil Apas ulu Abdulcəlilovdur.
Fazil Apas ulu Abdulcəlilov (01.03.1913, RF Stavropol
ölkəsi, Mineralnıye Vodı rayonunun Kanqlı kəndi-1974). Kasıb
bir ailədə doğulan, kəndlərindəki məktəbi bitirdikdən sonra
Çerkessk Pedaqoji Texnikumunda oxuyan Fazil “Tənbəl Girey”,
“Murat şəhərdə nə gördü?” (1932), “Biz sosializm qururuq”
(1932), “İki dünya” (1932), “Uşaqlar üçün müxtəlif hekayələr”
(1933) və b. əsərlərini yazıb çap etdirəndə 19-20 yaşlarında
imiş. O, 1930-cu illərdə yazdığı hekayə və povestlərini
əsasən “Uşaqlar üçün ədəbiyyat”, “Yeniyetmələr üçün ədəbiyyat”
rubrikaları altında çap etdirmişdir.
İkinci Dünya Savaşının başlanması da ədəbiyyatda bədii
dəyərlərin, keçmişi tənqidin, sosializm quruculuğunun tərənnümünün
arxa plana keçməsinə, publisistikanın qabarmasına şərait
yaratmışdır. F.Abdulcəlilovun da 1941-1950-ci illərdə yazdıqlarının
böyük qismi qəzet və jurnal məqalələrini xatırladır.
1950-ci illərdən sonra faşist Almaniyası üzərində Sovetlərin
qələbəsi ədəbiyyatın əsas mövzusuna çevrilmişdir. Fazil Abdulcəlilovun
“Güclülər ailəsi” (1950), “Asantay” (1956), “Sərt
dönüş” (1961) povestlərini, kolxozlaşmadan bəhs edən “Güclü
axın” romanını, “Kuban çağlayır” (1955), “Kuban-mənim nəğ-
208
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com