Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

mətnlərlə səsləşir. Miflər, ovsunlar, nağıllar, məsəllər, atalar
sözləri də eyniyyət təşkil etdiyindən üzərində geniş dayanmağa
ehtiyac duymuruq. Fərq ayrı-ayrı bölgələrdən toplanmış nümunələr
arasındakı variantlarda özünü göstərir.
Bu oxşarlıqlara baxmayaraq, bir-iki nümunə verməklə yetərlənəcəyik:
Alay da ettik, bılay da,
Arpa kostık biydayka.
Şükür bolsun Kudayka,
İşler geter onayka,
Aytayık bir-ekidi,
Taptayık tamekidi,
Kelmey bolsa evine,
Keltireyik ebine!
(Сикалиев А., 1999:170).
İslamdan öncəki inancları özündə yaşadan bu cür nəğmələrə
karaçay-malkarlarda da, qumuqlarda da, Azərbaycan türklərində
də, başqa türk xalqlarında da rast gəlinir. Araşdırıcıların fikrincə,
islamdan öncəki inancları yaşadan, tanrılara həsr olunmuş
bu nəğmələr mərasimlərdə oxunarmış.
Anaların beşik başında uşaqlarını ovundurmaq, oxşamaq, tez
boya-başa çatmalarını arzuladığını bildirmək üçün oxuduğu
mahnı-ninnilər və uşaq oyunları da bu baxımdan önəm daşıyır.
Kızım, kızı, kız tana, – Qızım, qızım, qız dənə.
Kızıman gele yüz tana. – Qızımdan gələ (ola) yüz dənə,
Yüzevi de ak tana, – Ürəyi də ağ (təmiz) ola.
Atası sığar maktana. – Atası çıxa öyünər,
Ağ tanadı pışaklar, – Ağ dananı pıçaklar (kəsər).
Kızımı küyev kuşaklar. – Qızımı güvey (nişanlı, ər)
qucaqlar
(Nogay Sami, 1997:87).
199
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com