Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

Noqay xanın zamanında da, Noqay Ordası dövləti zamanında
da xalq noqaylı adı ilə çağırılmaqla yanaşı, tatar, qıpçaq, hun
və s. adlarla da adlandırılırmış.
Çoxadlılıq bu günün özündə də davam etməkdədir. Rusiya
Federasiyasının rəsmi statistikasında noqayların sayının 90 min
olduğu göstərilir. İnternet saytlarında isə dünyada 4 milyon
noqayın yaşadığı göstərilir. Rəqəmlər arasındakı fərq, əsasən,
xalqın adlandırılmasından doğur. İnternet saytlarında bu gün
“Kırım tatarı”, “türk” adlandırılanlar da soykökünə görə noqay
adlandırılır. Başqa xalqlar arasında assimilə olunmuşlar da noqaylar
kimi siyahıya daxil edilir. Belə ki, Dobrucada, Kırımda
yaşayanlar rəsmi statistikada tatar kimi qeyd edilsələr də, internet
saytlarını hazırlayanlar onları və kazak kimi tanıdığımız
rusdilli xalqın bir qismini mənşələrinə görə noqay kimi qeyd
edirlər. Bunun səbəbi isə bu günün özündə də Kırım tatarlarının
və Dobrucalıların özlərini həm tatar, həm noqay, Buxara
və Xivə ətrafında yaşayanların isə özlərini mankit (Alparku,
1996). və noqay adlandırmalarıdır.
1.3. Noqay folklorunun toplanması və yayımlanması
Noqay folklorunun və ədəbiyyat tarixinin araşdırıcılarından
A.İ.Siqaliyev (Şeyxalıyev) noqayların yerləşməsini aşağıdakı
kimi təsvir edir: “Noqaylar (özlərini noqay, norkaylı adlandırırlar)
türkdilli xalqlardan biridir. Onların əksəriyyəti Noqay
çöllərində – Stavropol diyarının Neftekum rayonunda yaşayırlar.
Dağıstan ərazisində isə Noqay, Tarumov, Kizler, Babayurt
rayonlarında, həmçinin balıqçılıq qəsəbələri olan Klavsudar və
Klavlopatində yerləşmişlər.
Noqaylar həmçinin Kizler, Xasavyurt və Mahaçkala şəhərlərində
də yaşayırlar. Çeçen Respublikasının Şelkov rayonunda
da noqaylar məskunlaşmışlar. Stavropol diyarının Mineralvodı
193
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com