Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

Devlet da kurmuş.
Duşman esnemiş,
“Memleket” şeirində də babalarına üz tutaraq deyir:
Memleket kaç diiştirdin
Bu erda, dedäm benim,
Ne kadar kahır çekdin...
Todur Zanet də xalq yaradıcılığından əsərlərində geniş istifadə
edir. Buna görə də onun şeirlərini oxuyanda adamın yadına
bayatılarımız düşür. Məsələn:
...Şu yaldızlı duygumu,
Yarım alsa uykumu.
Yıllar kıta dönmesä
Sevda-kısmat ölmesä.
Şair təbiətlə bir varlıq, insan kimi danışır, ona müraciət edir.
Torpağa, suya, dağa, aya, ulduza, günə müraciət edən şair deyir:
Koy adımı benim günəş,
Da çin sabaalan geleyim.
Dan yerindän seftä ateş
Suradına bän serpeyim.
SSRİ Bessarabiyanı tutduqdan sonra oranın kənd təsərrüfatını
kollektivləşmə, kolxoz quruculuğu adı altında dağıtmışdır.
Müqavimət göstərənlər isə güllələnmiş, həbs edilmiş və
sürgünə göndərilmişdir. Bölgəni aclıq bürümüş, yüzlərlə insan
acından ölmüşdür. Qaqauzların bir qismi 1947-1948-ci illərdə
Azərbaycana sürgün edildilərsə, bir qismi də aclıqdan yaxa
qurtarmaq üçün buraya özləri gəlmişdir.
Uzun illər xalqın bu böyük faciəsi haqqında danışmaq yasaq
idi. İlk dəfə Todur Zanet nəinki bu mövzuda danışdı, hətta onu
ədəbi mövzuya çevirdi. Onun “Aaçlık kurbannarı” pyesi qaqauzların
arasında böyük maraqla qarşılanmışdır. Yazıçı və
160
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com