Uygur, Qaqauz, Quzey Qafqaz turkl??rinin ?d ... - Folklor İnstitutu

Köpek ona pek salarak,
Sustu, çüüdü büük sevinmäklän.
Bu köpek salmasından
Manol amca uyanmıştı
Pençerä urmasından
Birdän-bira kär şaşırmıştı.
Kənddə gecənin səssizliyini pozan qonağın gizli gəlişi ilə
başlanan mövzu getdikcə ciddiləşir. Bir kəndin deyil, bir millətin
taleyində baş verən faciələr təsvir edilir. Sonra da bu
ümumiləşdirilərək müstəmləkə altına düşən bütün xalqın taleyi
kimi təqdim edilir. Nikolay Arabacının əsərləri bütövlükdə çap
olunmamışdır. Buna görə də onun bədii yaradıcılığı haqqında
elə dolğun bilgi vermək olmur. Qaqauz araşdırıcıların belə
Nikolay Arabacının arxivi, arxivdə nələrin olduğuna dair geniş
bilgiləri yoxdur.
Nikolay Qeorq oğlu Tanasoğlu (01.02.1895, indiki Moldova
Respublikası Qaqauz Yeri MV Çadır rayonunun Kiriyet
kəndi – 22.02.1970, Kişinev). Qaqauz yazılı bədii ədəbiyyatının
əsasını qoyan bu iki şəxsiyyətin ömür yollarında bir oxşarlıq
vardır. Hər ikisi eyni kənddə doğulmuş, Çadır qəsəbəsindəki
eyni məktəbdə oxumuşdur. İlk yaradıcılığa şeirlə başlamışdır.
N.Tanasoğlu uzun illər kəndlərdə öyrətmən, məktəb direktoru
işləmiş, qaqauzlar üçün əlifba yaradılmasında, dərslik yazılmasında
fəal iştirak etmişdir. Yeni yaradılmalı olan
dərsliklərə oxu mətnləri salınması üçün Lev Tolstoyun “İlk
gənclik”, Nikolay Qoqolun “Taras Bulba”, Mixail Lermontovun
“Borodino” əsərlərindən parçalar tərcümə etmişdir. Onun
şeirləri folklor nümunələri ilə o qədər qaynayıb qarışmışdır ki,
çox vaxt hansı şeirin N.Tanasoğluna, hansı şeirin xalq
yaradıcılığına məxsus olduğunu seçmək çətinlik törədir.
124
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com