Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Şekil 7- Düşük Malzeme Dayanımı Yüzünden a) 2010 Elazığ Depremi Esnasında<br />
Yıkılmış Moloz Taş Yığma Yapı, b) 2011 Van Depremi Esnasında Yıkılmış<br />
Kerpiç Yığma Yapı<br />
Bir yığma yapının deprem esnasında yeterli dayanıma<br />
sahip olması için kutu davranışı göstermesi gerekmektedir.<br />
Bir başka deyişle, yatay olarak geldiği varsayılan<br />
deprem yükü yeterli rijitliğe sahip döşemeler tarafından<br />
taşıyıcı duvarlara aktarılmalı, birbirine dik doğrultularda<br />
olan duvarlar da beraber dayanım göstermelidir.<br />
Bu davranışın sağlanabilmesi için duvar-döşeme ve<br />
duvar-duvar bağlantıları yeterli olmalıdır. Ancak Türkiye’deki<br />
yığma yapıların önemli bir kısmında bu bağlantılar<br />
zayıftır. Bu sebepten dolayı yığma binalar deprem<br />
esnasında bir bütün olarak davranamamakta ve hasar<br />
görmektedirler (bakınız Şekil 8).<br />
Şekil 8-a) Duvar-Duvar Bağlantıları b) Döşeme-Duvar Bağlantıları Yetersiz Olduğu<br />
İçin Deprem Esnasında Hasar Görmüş Olan Yığma Yapılar<br />
70<br />
Bağlantı yetersizlikleri aynı zamanda taşıyıcı yığma<br />
duvarların düzlem dışı yönde de hasar görmesine yol<br />
açabilir. Şekil 9’da 2010 Elazığ depremi sonrası bu tür<br />
hasara maruz kalmış bir yığma yapı gösterilmektedir.<br />
Dış cephe duvarları düzlem-dışı yönde yıkılmışlar ancak<br />
yapının geri kalanı (özellikle yıkılan cepheye dik<br />
duvarlar) ayakta kalmıştır. Bu tür yığma yapı hasarları<br />
ülkemizde orta şiddetli depremler sonrası bile ortaya<br />
çıkmaktadır.<br />
Şekil 9- 2010 Elazığ Depremi Esnasında Duvar-Duvar ve Döşeme-Duvar Bağlantı<br />
ları Yetersiz Olduğu İçin Hasar Görmüş Olan Taş Yığma Bir Yapı<br />
Özellikle kırsal bölgelerdeki yığma yapıların çatısı toprak<br />
serilerek inşa edilmektedir. Toprak damlar genellikle<br />
kalın olup aynı zamanda oldukça ağırdırlar. Deprem<br />
esnasında bu kadar ağır bir kütlenin oluşturduğu atalet<br />
kuvvetinin zayıf yığma duvarlar tarafından taşınması<br />
oldukça zordur. Bu sebepten dolayı kolaylıkla hasar<br />
görüp yıkılabilirler. Ancak böyle bir yıkım esnasında<br />
toprak damın içe doğru göçmesi sonucu bina içindeki<br />
insanların kurtulması mümkün değildir (bakınız Şekil<br />
10). Maalesef ülkemizde son dönemlerde yığma yapıların<br />
depremde yıkılması sonuç meydana gelen can<br />
kayıplarının önemli bir bölümü bu nedenden kaynaklanmaktadır.<br />
Şekil 10- Toprak Dama Sahip Bir Yığma Yapının 2010 Elazığ Depremi Sonrası Göç<br />
mesi Sonucu Ortaya Çıkan Görüntü