You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bowlby’nin Bağlanma Teorisi<br />
Bebekler, dünyaya uyum sağlamak için, ağlama, gülme,<br />
emme, sarılma gibi çeşitli tepkiler göstermektedirler.<br />
Bu tepkilere bağlı olarak, anne ile bebek arasında,<br />
duygusal bağla birlikte, diğer bireylerle olandan daha<br />
farklı bir etkileşim oluşmaktadır. Bowlby, bebeğin kendisiyle<br />
en çok etkileşimde bulunan kişi (çoğunlukla<br />
anne) ve diğer bireyler ile arasında oluşan bağlılık duygusunun<br />
gelişimini aşama aşama açıklamıştır. Bağlılığın<br />
biyolojik temellerinin olduğunu savunan Bowlby,<br />
dört aşamadan söz etmektedir.<br />
Birinci Aşama (doğumdan bir buçuk/iki aya kadar)<br />
Bu süreçte, bebek, ağlama, gülümseme, yetişkinin gözünün<br />
içine bakma gibi davranışlarla diğer insanlarla<br />
ilişki kurar. Yetişkin ise bebeği sever, okşar, yumuşak bir<br />
sesle onunla konuşur ve temel gereksinimlerini karşılar.<br />
Bebeğin etrafındaki bireylerin davranışları da, bebeğin<br />
gülme, ağlama davranışlarını ortaya çıkarmaktadır. Bu<br />
aşamada bağlılık, henüz gelişmemesine rağmen, bebek<br />
annesinin sesini ve kokusunu tanımaya başlamıştır<br />
(Aral ve Baran, 2011; San Bayhan ve Artan, 2011).<br />
İkinci Aşama (bir buçuk/iki aydan yedi/sekizinci<br />
aya kadar)<br />
Bu süreç içinde artık bebek, tanıdığı ve tanımadığı kişileri<br />
ayırt etmeye başlar ve bunu tepkileriyle gösterir. Ör-<br />
102<br />
neğin, yetişkin kucağına aldığında, güler, sesler çıkarır.<br />
Ancak anne-babayı yabancılardan ayırma tam olarak<br />
gerçekleşmemiştir. Bu süre içinde anne-babaya isteklerini<br />
belli eden sinyaller verir ve istekleri karşılandığında<br />
güven duygusu gelişir (San Bayhan ve Artan, 2011).<br />
Anne-babayı yabancılardan ayırt etme aşamasındadır<br />
ve bu dönemde hala anne-babadan ayrılmaya karşı<br />
protesto tepkisi vermemektedir (Aral ve Baran, 2011;<br />
Yapıcı ve Yapıcı, 2005).<br />
Üçüncü Aşama (yedi/sekizinci aydan bir buçuk/<br />
iki yaşa kadar)<br />
Altı sekiz aydan bir buçuk iki yaşına kadar, bağlılık<br />
duygusu, somut olarak görülebilir. Bu süreçte çocuk,<br />
yetişkin yanından uzaklaştığında ağlayabilir (ayrılık kaygısı),<br />
geri döndüğünde onun kucağına gider, sarılır, sakinleşir.<br />
Oynarken kısa süreli olarak yetişkinin yanından<br />
uzaklaşır ve sonra güvende hissetmek için yetişkine<br />
döner (San Bayhan ve Artan, 2011; Yavuzer, 2001).<br />
Dördüncü Aşama (bir buçuk/iki yaşın üzerinde)<br />
Bu yaşlarda çocuk, diğerlerinin duygu, amaç ve planlarını<br />
anlamaya başlar. Bilişsel gelişime bağlı olarak, anne-babanın<br />
ayrılışının nedenini ve geri geleceğini anlayabilir.<br />
Bu nedenle bu süreçte, ayrılık kaygısı azalarak,<br />
protesto tepkisi azalır ve anne-babayla anlaşma yoluna<br />
gider. Ayrılık anlarında, “Biraz daha kal, sonra git”, ya<br />
da “Biraz oyun oynayalım, sonra git” gibi konuşmalarla