08.02.2013 Views

Basyazı, - TSE

Basyazı, - TSE

Basyazı, - TSE

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Bowlby’nin Bağlanma Teorisi<br />

Bebekler, dünyaya uyum sağlamak için, ağlama, gülme,<br />

emme, sarılma gibi çeşitli tepkiler göstermektedirler.<br />

Bu tepkilere bağlı olarak, anne ile bebek arasında,<br />

duygusal bağla birlikte, diğer bireylerle olandan daha<br />

farklı bir etkileşim oluşmaktadır. Bowlby, bebeğin kendisiyle<br />

en çok etkileşimde bulunan kişi (çoğunlukla<br />

anne) ve diğer bireyler ile arasında oluşan bağlılık duygusunun<br />

gelişimini aşama aşama açıklamıştır. Bağlılığın<br />

biyolojik temellerinin olduğunu savunan Bowlby,<br />

dört aşamadan söz etmektedir.<br />

Birinci Aşama (doğumdan bir buçuk/iki aya kadar)<br />

Bu süreçte, bebek, ağlama, gülümseme, yetişkinin gözünün<br />

içine bakma gibi davranışlarla diğer insanlarla<br />

ilişki kurar. Yetişkin ise bebeği sever, okşar, yumuşak bir<br />

sesle onunla konuşur ve temel gereksinimlerini karşılar.<br />

Bebeğin etrafındaki bireylerin davranışları da, bebeğin<br />

gülme, ağlama davranışlarını ortaya çıkarmaktadır. Bu<br />

aşamada bağlılık, henüz gelişmemesine rağmen, bebek<br />

annesinin sesini ve kokusunu tanımaya başlamıştır<br />

(Aral ve Baran, 2011; San Bayhan ve Artan, 2011).<br />

İkinci Aşama (bir buçuk/iki aydan yedi/sekizinci<br />

aya kadar)<br />

Bu süreç içinde artık bebek, tanıdığı ve tanımadığı kişileri<br />

ayırt etmeye başlar ve bunu tepkileriyle gösterir. Ör-<br />

102<br />

neğin, yetişkin kucağına aldığında, güler, sesler çıkarır.<br />

Ancak anne-babayı yabancılardan ayırma tam olarak<br />

gerçekleşmemiştir. Bu süre içinde anne-babaya isteklerini<br />

belli eden sinyaller verir ve istekleri karşılandığında<br />

güven duygusu gelişir (San Bayhan ve Artan, 2011).<br />

Anne-babayı yabancılardan ayırt etme aşamasındadır<br />

ve bu dönemde hala anne-babadan ayrılmaya karşı<br />

protesto tepkisi vermemektedir (Aral ve Baran, 2011;<br />

Yapıcı ve Yapıcı, 2005).<br />

Üçüncü Aşama (yedi/sekizinci aydan bir buçuk/<br />

iki yaşa kadar)<br />

Altı sekiz aydan bir buçuk iki yaşına kadar, bağlılık<br />

duygusu, somut olarak görülebilir. Bu süreçte çocuk,<br />

yetişkin yanından uzaklaştığında ağlayabilir (ayrılık kaygısı),<br />

geri döndüğünde onun kucağına gider, sarılır, sakinleşir.<br />

Oynarken kısa süreli olarak yetişkinin yanından<br />

uzaklaşır ve sonra güvende hissetmek için yetişkine<br />

döner (San Bayhan ve Artan, 2011; Yavuzer, 2001).<br />

Dördüncü Aşama (bir buçuk/iki yaşın üzerinde)<br />

Bu yaşlarda çocuk, diğerlerinin duygu, amaç ve planlarını<br />

anlamaya başlar. Bilişsel gelişime bağlı olarak, anne-babanın<br />

ayrılışının nedenini ve geri geleceğini anlayabilir.<br />

Bu nedenle bu süreçte, ayrılık kaygısı azalarak,<br />

protesto tepkisi azalır ve anne-babayla anlaşma yoluna<br />

gider. Ayrılık anlarında, “Biraz daha kal, sonra git”, ya<br />

da “Biraz oyun oynayalım, sonra git” gibi konuşmalarla

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!