PARLEMENTODA KUTLANDI - Telgraf UK

24
Bilim Teknoloji
Dünyas›ndan
Gizemli bir gök
cismi bulundu
■ 55 milyon ›fl›k y›l› büyüklü¤ünde,
evren 800 yafl›ndayken
var oldu¤u hesaplanan,
bir galaksinin atas› olabilece¤i
düflünülen, ne oldu¤undan
emin olunamayan
ve bilim insanlar›nda
flaflk›nl›k yaratan bir gök
cismi saptand›. Bilim insanlar›nda
flaflk›nl›k yaratan
gaz topunun, evren 800
milyon yafl›ndayken olufltu-
¤u tahmin ediliyor. Gök cisminin,
bir galaksinin atas›
olabilece¤i kaydedildi. Bir
uluslararas› astronom ekibi
taraf›ndan yap›lan ve Astrophysical
Journal'›n 10
May›s tarihli say›s›nda yay›nlanacak
araflt›rmaya göre,
Japon efsanesindeki bir
kraliçenin ad› olan 'Himiko'
ismi verilen bu olas› devasa
gaz topunun, evren 800
milyon yafl›ndayken var oldu¤u
hesapland›. Evrenin
13,7 milyar yafl›nda oldu¤u
tahmin ediliyor. Astronomlar,
birçok teleskopla yap›lan
bu gözlemde, muhtemel
dev gaz bulutu Himiko'nun
55 milyon ›fl›k y›l›
büyüklü¤ünde oldu¤unu
belirtiyorlar.
Yahoo, GeoCities'i
kapat›yor
■ Dünyan›n ilk ücretsiz
web alan› sa¤lay›c›lar›ndan
GeoCities, bloglar ve sosyal
a¤lar karfl›s›nda dayanamad›.
‹nternet'in henüz emekledi¤i
1994'te kurulan, h›zl›
bir flekilde yükselerek 90'l›
y›llar›n ikinci yar›s›na damgas›n›
vuran ücretsiz bar›nd›rma
servisi GeoCities,
ulaflt›¤› popülarite sayesinde
Yahoo taraf›ndan 2001
y›l›nda 3,6 milyar dolara sat›n
al›nm›flt›. Birçok ‹nternet
kullan›c›s›n›n dijital ortamda
ilk ad›mlar›n› att›¤›, sa¤lad›¤›
10 megabaytl›k ücretsiz
alan sayesinde kullan›c›lar›na
web sitesi yaratma
flans› tan›yordu. 2002 ve
2003 y›llar› aras›nda Web
2.0 dünyas›na ilk ad›mlar›n
at›lmas›yla birlikte önemini
kaybeden GeoCities, tek tarafl›
yay›n yapmak yerine
çok kullan›c›l›, kat›l›mc› içerik
gelifltirme ve yay›nlamaya
olanak tan›yan sosyal a¤
platformlar› ve içerik yönetimini
kolaylaflt›ran e-günlük
(blog) servisleri karfl›s›nda
yenik düfltü.
Teoride
varolan
molekül
üretildi
Bugüne kadar sadece teoride mümkün olan bir molekül nihayet üretilebildi.
"Rydberg molekülü" diye bilinen bu kimyasal madde, bulunmas› güç iki
atom aras›nda son derece zay›f bir kimyasal ba¤ üzerinden gelifltirildi.
Nature dergisinde
yer verilen bu yeni
tür ba¤›n, atomlardan
birinin çekirde¤inden
hayli uzakta bir elektronun
bulunmas› sayesinde
olufltu¤u belirtiliyor. Bu
olay, ayn› zamanda Nobel
ödüllü fizikçi Enrico Fer-
mi'nin, elekronlar›n nas›l
davrand›klar›na iliflkin temel
kuantum teorilerini
sa¤lamlaflt›r›yor. Londra'daki
UCL Üniversitesi'nden
Helen Fielding, bu
sayede di¤er temel fizik
kurallar›n› test edebilme
imkan› bulabilecek olma-
lar›n›n ilginç bir tecrübe
olaca¤›n› söylüyor. 1934
y›l›nda Enrico Fermi, e¤er
bir atomun di¤er bir atomda
bu tek bafl›na dolaflan
elektronu bulumas› halinde,
beraber hareket edebilece¤ini
savunmufltu. Colorado
Üniversitesi'nden
fizik teorisyeni Chris Greene
"Ama Fermi bu moleküllerin
gerçekten oluflabileceklerini
tasavvur etmemiflti.
Biz 70'li ve 80'li
y›llarda Rydberg atomuyla
bir normal atom aras›nda
bu tür bir güç alan› oluflabilece¤ini
anlad›k" diyor.
‹nternet gazetecili¤i hayal k›r›kl›¤› yaratt›
Avrupa ve Amerika’da çok say›da gazete, yaz›l› bas›ndan internet
gazetecili¤ine geçifl yaparken, Finlandiya’da yap›lan bir araflt›rma,
internet medyas› aç›s›ndan hayal k›r›kl›¤› yaratt›.
‹ngiltere’deki City
Üniversitesi’nden
araflt›rmac›lar, Finlandiya’da
2007’de yaz›l›
bas›n sektöründen çekilerek
yaln›zca internet
gazetesi olarak varl›¤›n›
sürdüren “taloussanomat.fi”
gazetesinin gelir
kayb› yaflad›¤›n› belirledi.
Faaliyet masraf›n›
azaltmak için internet
yay›n›na geçifl yapan
gazete bu yöntemle giderlerini
yüzde 50 oran›nda
azaltsa da, geliri
de yüzde 75 oran›nda
düflüfl gösterdi. Gazete-
nin okur say›s›n›n da,
hem ziyaretçi hem de
sayfa görüntüleme bak›m›ndan
azald›¤› belirlendi.
Araflt›rmac›lar Neil
Thurman ve Merja
Myllylahti, “Okurlar, internetteki
materyale para
vermek istemiyor.
Ayr›ca internet reklamlar›
da yaz›l› bas›ndan
çok daha ucuz” dedi.
Araflt›rmac›lar, bir gazetenin
yaz›l› bask›y› tamamen
b›rakmas›n›n,
ancak faaliyet zarar›
yüzde 31’i geçerse mant›kl›
olaca¤›n› belirtti.
Bu y›l ilk kez sadece internet
üzerinden habercilik
yapan online haber
sitelerine de, Pulitzer
ödülü elemelerine kat›lmalar›na
izin verildi.
Ancak farkl› dallarda
toplam 65 haberle yar›flmalar›na
karfl›n, internet
gazetecilerinin hiçbiri
ödül almay› baflaramad›.
Dünya say›sal kütüphanesi yay›nda
Uluslararas› büyük kütüphanelerin seçilmifl eserlerinin yer ald›¤›
"Dünya Say›sal Kütüphanesi" (DSK) internetten yay›na bafllad›.
Birleflmifl Milletler (BM)
E¤itim, Bilim ve Kültür
Teflkilat›n›n (UNESCO)
Paris’teki genel merkezinde
resmi aç›l›fl› yap›lan
ücretsiz
"www.wdl.org" internet
sitesinde, ‹ngilizce,
Arapça, Çince, ‹span-
yolca, Frans›zca, Portekizce
ve Rusça dillerinde
arama ve gezinme
yapmak mümkün. Web
sitesinde ayr›ca 40’tan
fazla dilde eser bulunuyor.
Amerikan Kongresi’nden
bir ekip taraf›ndan
ve M›s›r’daki ‹sken-
deriye Kütüphanesi’nin
sa¤lad›¤› teknik destekle
gelifltirilen web sitesi
projesine ayr›ca Fransa’dan
kütüphanelerle
çeflitli ülkelerden kültür
ve e¤itim kurulufllar›
katk›da bulundu.
Projenin fikir babas› ve
Amerikan Kongresi Kütüphanesi’nin
Direktörü
James H. Billington, bu
projenin Avrupa’n›n online
kütüphanesi Europeana
veya Google’›n
Book Serach gibileriyle
rekabet halinde olmad›-
¤›n› söyledi
Bilim Teknoloji
Dünyas›ndan
Apple 1 milyar
App Store
yüklemesine ulaflt›
■ Apple'›n cep telefonu
iPhone ve kiflisel medya
oynat›c›s› iPod Touch modelleri
için, üçüncü kifliler
taraf›ndan programlanm›fl
yaz›l›mlar›n sat›fl›na veya
ücretsiz da¤›t›m›na olanak
tan›yan uygulama ma¤azas›
App Store'dan 9 ayda
1 milyar uygulama yüklendi.
Bu rakama göre, iPhone
veya iPod Touch sahipleri
taraf›ndan günde
toplam 3.5 milyon uygulama
yükleniyor, kifli bafl›na
yüklenen say› ise 33. App
Store üzerinden da¤›t›m›
yap›lan uygulamalar, yaz›l›m
sahibinin tercihine göre
ücretsiz olarak veya 99
sentten bafllayan fiyatlarla
sat›fla sunuluyor. Apple, 1
milyar›nc› uygulaman›n
flerefine haz›rlad›¤› web
sitesinde, yer alan bilgiye
göre, ücretli uygulamalar
içinde en çok yüklenen 20
uygulaman›n 15'i Tetris,
iShoot, Bejeveled 2 ve
Crash Bandicoot Nitro
Kart 3D gibi oyunlardan
olufluyor.
Verilerinizi
flifreleyin
■ Bilgisiyarlardaki verilere
ulaflmak korsanlar için çocuk
oyunca¤›. Oysa TrueCrypt'›n
pratik uygulamalar›yla
en geliflmifl algoritmalarla
dosyalar›n›z› sadece
sizin eriflebilece¤iniz
bir yap›da tutabilirsiniz.
Bilgisayar›n›zdaki verileri
herkesin eriflimine aç›k
tutmak hiçbir anlamda
mant›kl› de¤il. Windows
flifrelerini çözmek ifli bilenler
için birkaç dakikal›k
bir ifl. Bu konuda flifreleme
yaz›l›mlar›n› kullanmak
flart. Böylece dünyan›n
en geliflmifl algoritmalar›yla
dosyalar›n›z› sadece
sizin eriflebilece¤iniz
bir yap›da tutabilirsiniz.
Bu yaz›l›mlar›n tek sorunu
flifreyi unutman›z durumunda
dosyalara bir daha
eriflme flans›n›z›n kalmamas›.
TrueCrypt bu konudaki
en pratik uygulamalar›n
bafl›nda geliyor. Diskin
tamam›n› flifreleme,
bir k›sm›n› flifreleme, flifreli
sanal diskler ya da
gizli flifreli diskler oluflturma
gibi birçok seçenek
sunuyor. Kullan›m› da ücretsiz.