T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Tarımsal ... - Tagem

I. AÇILIŞ 

T.C. 

TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI 

Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü 

BİTKİ SAĞLIĞI ARAŞTIRMALARI DAİRE BAŞKANLIĞI 

BİTKİ ZARARLILARI ARAŞTIRMALARI 

PROGRAM DEĞERLENDİRME TOPLANTISI KARARLARI 

(22–27 Mart 2010 Kemer/ANTALYA) 

II. BAŞKANLIK DİVANININ OLUŞTURULMASI 

III. GÜNDEM ÜZERİNDE GÖRÜŞMELER 

1. Sarımsak Sineği ile ilgili projenin görüşülmesi 

IV. ARAŞTIRMA PROJELERİNİN GÖRÜŞÜLMESİ 

A. HUBUBAT, ENDÜSTRİ, SEBZE VE BAKLAGİL ZARARLILARI ALT ÇALIŞMA 

GRUBU 

1. Buğday Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

2. Mısır Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

3. Patates Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

4. Mercimek Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

5. Pamuk Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

6. Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

7. Ülkesel Süne Projesi 

8. Ülkesel Patates Tohumluk Üretim Sisteminin Geliştirilmesi 

9. Biyolojik Çeşitlilik 

10. Organik Tarım Projeleri 

11. Münferit Projeler 

B. MEYVE - BAĞ ZARARLILARI ALT ÇALIŞMA GRUBU 

1. Elma Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

2. Kiraz Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

3. Şeftali Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

4. Kayısı Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

5. Turunçgil Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

6. Zeytin Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

7. Antepfıstığı Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

8. Fındık Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

9. Bağda Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

10. Uzakdoğu Ülkelerine Yaş Meyve İhracatında Sorun Olan Zararlılara Karşı Uygulanacak 

Farklı Mücadele Yöntemlerinin Araştırılması 

1

11. Biyolojik Çeşitlilik 

12. Organik Tarım Projeleri 

13. Münferit Projeler 

V. STANDART İLAÇ DENEME METOTLARININ GÖRÜŞÜLMESİ 

A. HUBUBAT, ENDÜSTRİ, SEBZE VE BAKLAGİL ZARARLILARI İLE İLGİLİ 

STANDART İLAÇ DENEME METOTLARI 

1. Mısırda Kırmızı Örümcek Standart İlaç Deneme Metodu 

2. Mısırda Yaprakbiti Standart İlaç Deneme Metodu 

3. Sebzede Kök-Ur Nematodları Standart İlaç Deneme Metodu 

B. MEYVE-BAĞ ZARARLILARI İLE İLGİLİ STANDART İLAÇ DENEME 

METOTLARI 

1. Fındık Yeşil Kokarcası Standart İlaç Deneme Metodu 

2. Şeftalide Akdeniz Meyve Sineği Standart İlaç Deneme Metodu 

3. Şeftalide Akdeniz Meyve Sineği Zehirli Yem Kısmi Dal Standart İlaç Deneme Metodu 

VI. 2011–2015 YILLARINDA YÜRÜTÜLECEK PROJE KONULARININ BELİRLENMESİ 

VII. TOPLANTININ GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ ve KAPANIŞ 

2

I. AÇILIŞ 

2010 yılı Bitki Zararlıları Araştırmaları Program Değerlendirme Toplantısı, İlaç, Alet 

ve Toksikoloji Araştırmaları Program Değerlendirme Toplantısı ile birlikte 22-27 Mart 

2010 tarihlerinde Antalya’da yapılmıştır. 

Toplantı saat 10:00’da Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürü Doç. Dr. Masum BURAK’ın 

açılış konuşmaları ile başlamıştır. Daha sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi 

Prof. Dr. Levent ŞAYLAN’ın “Tarımsal Araştırmalarda Meteorolojinin Önemi” başlıklı, 

Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf KARSAVURAN’ın ise “Küresel Isınmanın 

Böcekler Üzerindeki Etkileri” başlıklı sunumları ile açılış tamamlanmıştır. 

Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığının saat 11:30’da yapılan açılışında ise Daire 

Başkanı Apdullah ATLAMAZ gündem ve toplantı programı hakkındaki açıklamaları içeren 

bir sunum yapmış ve Bitki Zararlıları Araştırmaları Program Değerlendirme Toplantıları 

çalışmalarına başlanmıştır. 

II. BAŞKANLIK DİVANININ OLUŞTURULMASI 

Ortak olarak yapılan açılıştan sonra Bitki Zararlıları Araştırmaları Program Değerlendirme 

Toplantısı alt çalışma grupları kendi gündemlerine göre çalışmalarına başlamışlardır. 

Alt çalışma grupları iki salonda çalışmalarını yürütmüş olup, her grup kendi divanlarını ayrı 

ayrı oluşturmuşlardır. 

A. Hububat, Endüstri, Sebze ve Baklagil Zararlıları Alt Çalışma Grubu 

Yapılan seçim sonucunda Divan Başkanlığına Dr. Mümtaz ÖZKAN (Ankara ZMMAE), 

Başkan yardımcılığına Dr. M. Ali GÖVEN (Bornova ZMAE), yazmanlıklara ise Abdullah 

YILMAZ (Ankara ZMMAE) ve Mustafa İMREN (Adana ZMAE) seçilmişlerdir. 

B. Meyve-Bağ Zararlıları Alt Çalışma Grubu 

Yapılan seçim sonucunda Divan Başkanlığına Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAE), 

Başkan yardımcılığına Dr. Ayşe ÖZDEM (Ankara ZMMAE), yazmanlıklara ise Murat 

ÖLÇÜLÜ (Adana ZMAE) ve Halil TOPUZ (Bornova Zeytincilik AE) seçilmişlerdir. 

III.GÜNDEM ÜZERİNDE GÖRÜŞMELER 

A. Hububat, Endüstri, Sebze ve Baklagil Zararlıları Alt Çalışma Grubu 

1- Münferit Projeler başlığı altında “Sarımsak sineği” adlı projenin yeni teklif projeler 

kısmına ilave edilmesine, 

2- Buğday Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında 

sonuçlanan projeler kısmında yer alan Yasemin KAHVECİ CANER (Karadeniz TAE) 

liderliğinde, “Arpa Sarı Cücelik Virüsü’nün (Barley Yellow Dwarf Virus’un) Vektörü 

Olan Buğday Yaprak Bitleri Üzerine Araştırmalar” adlı projenin raportörlerinden Dr. 

Işıl ÖZDEMİR’in (Ankara ZMMAE) toplantıya gelememesi ve aynı zamanda projede 

yardımcı araştırmacı olarak görev yapması nedeniyle yerine raportör olarak Dr. Pervin 

ERDOĞAN’ın (Ankara ZMMAE) atanmasına, 

3- Buğday Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında devam 

eden projeler kısmında yer alan Dr. Halil TOKTAY’ın (Adana ZMAE) yardımcı 

araştırmacılığında “Buğdayda Önemli Zarar Yapan Tahıl Kist Nematodu (Heterodera 

spp.) ile Kök Lezyon Nematodları (Pratylenchus spp.) ve Mücadele Olanakları 

Üzerine Araştırmalar” adlı projenin sonuçlanan projeler kısmında görüşülmesine, 

3

4- Pamuk Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında yeni teklif 

projeler kısmında yer alan Yunus BAYRAM’ın (Diyarbakır ZMAE) liderliğinde, “Pamuk 

Yaprakbiti Aphis gossypii Glover (Hom.:Aphididae)’nin Farklı Karpuz Çeşitlerinde 

Bazı Biyolojik Parametreleri, Popülasyon Dalgalanması, Doğal Düşmanların Tespiti 

ve Etkinliklerinin Belirlenmesi’’ adlı doktora projesinde raportör olarak görevli Tülin 

KILINÇ’ın (Bornova ZMAE) toplantıya Cuma günü gelecek olması nedeniyle yerine 

Prof. Dr. Cafer MART’ın (Sütçü İmam Üniv. Zir. Fak.) raportör olarak atanmasına 

Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim 

Projesi başlığı altında yeni teklif projeler kısmına aktarılmasına, 

5- Mercimek Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında Dr. 

Musa BÜYÜK (Diyarbakır ZMAE) liderliğinde “Mercimekte Tebeşirleşmeye Neden 

Olan Etmen/ Etmenler ve Mücadele Olanaklarının Belirlenmesi” adlı projenin yeni 

teklif projeler kısmına ilave edilmesine ve raportörlerinin Dr. Mehmet KEÇECİ (Antalya 

BATEM) ve Dr. Pervin ERDOĞAN’ın (Ankara ZMMAE) atanmasına, 

6- Ülkesel Süne Projesi başlığı altında Turgay ŞANAL (Ankara TARM) liderliğindeki 

“Gıda Teknolojileri Araştırmaları” adlı projenin sonuçlanan projeler kısmına ilave 

edilmesine, 

7- Biyolojik Çeşitlilik konu başlığı altında sehven sonuçlanan projeler kısmında yer alan ve 

liderliğini Dr. Ayşe AKKAYA’nın (Bornova ZAE) yürüttüğü “Güneydoğu Anadolu 

Bölgesinde Ichneumonidae (Hymenoptera) Familyası Üzerinde Taksonomik 

Araştırmalar” isimli doktora projesinin geçen yıl grupta görüşülmesi ve sonuca 

bağlanması nedeniyle gündemden çıkarılmasına, 

8- Gündemin Standart İlaç Deneme Metotları Bölümüne “Tütünde Ambar Zararlıları 

Standart İlaç Deneme Metodu”nun ilave edilmesine, 

9- Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim 

Projesi başlığı altında Sabriye ÖZDEMİR (Bornova ZMAE) liderliğinde “Ege Bölgesi 

Örtüaltı Domates Yetiştiriciliğinde Sorun Olan Pepino Mozaik Virüsü, Domates 

Halkalı Leke Virüsü ve Patates Y Virüsü’nün Tespiti, Epidemiyolojisi ve Önlem 

Yolları Üzerinde Araştırmalar” adlı projenin yeni teklif projeler kısmına ilave 

edilmesine, raportörleri olarak ta Doç. Dr. İlker KEPENEKCİ (Ankara ZMMAE) ve Dr. 

Halil TOKTAY’ın (Adana ZMAE) atanmasına, 

10- Pamuk Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında devam 

eden projeler kısmında yer alan Halil DÜNDAR (Nazilli PAE) liderliğinde, “Makinalı 

Hasada Uygun Bazı Pamuk Çeşitlerinde Pamuk Yaprakbiti (Aphis Gossypii Glov.) ve 

Pamuk Yaprak Pireleri (Asymetresca decedens & Empoasca decipiens Paoli)’nin 

Popülasyon Değişiminin Belirlenmesi” adlı projede görevli raportör Dr. Tülay 

TATLI’nın (Adana ZMAE) rahatsızlığı nedeniyle grup toplantısına katılamaması 

nedeniyle yerine Sedat EREN (Diyarbakır ZMAE) raportör olarak atanmasına, 

11- Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü’ne 

görüşülmek üzere bildirilen aşağıda belirtilen standart ilaç deneme metotlarının da 

gündemin ilgili bölümüne ilave edilmesine, 

a) Mısır Koçankurdu Standart İlaç Deneme Metodu 

b) Kanolada Yaprakbiti Standart İlaç Deneme Metodu 

c) Yerfıstığı’nda Pamuk Yaprakkurdu Standart İlaç Deneme Metodu 

4

12- Meyve-Bağ Zararlıları Alt Çalışma grubunun gündeminde Organik Tarım Projeleri 

başlığı altında devam eden projeler kısmında yer alan Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara 

ZMMAE) liderliğindeki, “Bazı Bitki Ekstraktlarının Organik Sebze Yetiştiriciliğinde 

Görülen Zararlılara Karşı Kullanım Olanaklarının Belirlenmesi” adlı projenin; 

Hububat, Endüstri, Sebze ve Baklagil Zararlıları Alt Çalışma Grubu gündemine ilave 

edilmesine ve raportörlerinin Yrd. Doç. Dr. İnanç ÖZGEN (Dicle Üniv. Ziraat Fak.) ve 

Dr. Emine TOPUZ (Antalya BATEM)’un atanmasına, 

13- Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim 

Projesi başlığı altında yeni teklif projeler kısmında yer alan Nazif EKZEN liderliğinde “ 

Aromatik Suların Örtüaltı Yetiştiriciliğinde Bitki Patojenlerine/Nematodlara Karşı 

Doğal/Biyolojik Mücadelede Organik Pestisit Olarak Kullanılma Olanaklarının 

Araştırılması” adlı AR-GE projenin devam eden projeler kısmında görüşülmesine, 

14- Ülkesel Süne Projesi başlığı altında sonuçlanan projeler kısmında yer alan Celalettin 

GÖZÜAÇIK (Diyarbakır ZMAE) liderliğinde “Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Süne, 

Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera:Scutelleridae)’in Yumurta Parazitoiti 

Trissolcus spp. (Hymenoptera: Scelionidae)’nin Pentotomid ve scutellerid 

Konukçuları, Doğada Parazitoit/Konukçu İlişkileri ve Bunun Süne Popülasyonuna 

Etkileri” adlı Doktora projesinin devam eden projeler kısmında görüşülmesine, 

15- Ülkesel Patates Tohumluk Üretim Sisteminin Geliştirilmesi (TÜBİTAK 1007) başlığı 

altında sonuçlanan projeler kısmında yer alan Doç. Dr. İlker KEPENEKÇİ (Ankara 

ZMMAE) liderliğinde ve Dr. Nedim ALTIN (Bornova ZMAE) liderliğinde, “ Tohumluk 

Üretim Bölgelerinin Belirlenmesi ve Sürdürülebilirliğinin Sağlanması” adlı projelerin 

devam eden projeler kısmında görüşülmesine karar verilmiştir. 

B. Meyve-Bağ Zararlıları Alt Çalışma Grubu 

1- Bağ Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında Serkan 

ÖNDER ( Manisa Bağcılık AE) yardımcı araştırmacılığında “Ege Bölgesi Bağlarında 

Grapevine Fanleaf Nepovirus (GFLV)’ün Epidemiyolojisinde Virüs-Vektör 

İlişkilerinin Belirlenmesi” adlı projenin yeni teklif projeler kısmına ilave edilmesine, 

raportörlerinin Dr. Adem ÖZARSLANDAN (Adana ZMAE) ve Adnan TÜLEK (Trakya 

TAE)’in atanmasına, 

2- Kiraz Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında Suat 

KAYMAK (Eğirdir BKAE) liderliğinde, Mesut İŞÇİ (Eğirdir BKAE) yardımcı 

araştırmacılığında, “Isparta İli Kiraz Ağaçlarında Biyotik ve Abiyotik Kuruma 

Nedenlerinin Belirlenmesi” adlı projenin yeni teklif projeler kısmına ilave edilmesine, 

raportörlerinin Dr. Ayşe ÖZDEM (Ankara ZMMAE) ve Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova 

ZMAE)’ ın atanmasına, 

3- Turunçgil Bahçelerinde Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı 

altında devam eden projeler kısmında yer alan Dr. Naime ELEKÇİOĞLU (Adana ZMAE) 

liderliğindeki “Turunçgil Bahçelerinde Aphis gossypii Glover 

(Homoptera:Aphididae)’nin Parazitoitlerinden Lysiphlebus confusus Tremblay and 

Eady, Lysiphlebus fabarum (Marsball) ve Lysiphlebus testaceipes (Cresson) 

(Hymenoptera:Braconidae:Aphidiiane)’in Biyolojik Mücadelede Kullanılma 

Olanakları Üzerinde Araştırmalar” adlı projenin sonuçlanan projeler kısmında 

görüşülmesine, 

4- Zeytin Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında yeni 

teklif projeler kısmında yer alan Serkan KAPTAN (Bornova Zeytincilik AE) 

liderliğindeki “Akhisar (Manisa) İlçesi Domat ve Ayvalık Zeytin Çeşitlerinde 

5

Bulunan Thrips ve Akar Türlerinin Belirlenmesi ve Önemli Olanların Değişimleri 

Üzerinde Araştırmalar” adlı projenin gündemden çıkarılmasına, 

5- Kayısı Bahçelerinde Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı 

altında Dr. Adalet HAZIR (Adana ZMAE) yardımcı araştırmacılığında, “Doğu Akdeniz 

Bölgesi’nde Şarka Virüs Hastalığı ve Kontrolü” adlı projenin yeni teklif projeler 

kısmına ilave edilmesine, 

6- Münferit Projeler başlığı altında yeni teklif projeler kısmında yer alan Dr. Serap TOKER 

(Adana ZMAE) liderliğinde, Dr. Naime ELEKÇİOĞLU (Adana ZMAE) yardımcı 

araştırmacılığında, “Doğu Akdeniz Bölgesi Trabzon Hurması Alanlarındaki Fungal 

Hastalık Etmenleri ile Zararlıların Tespiti ve Mücadele Olanaklarının 

Araştırılması” adlı projenin raportörlerinin atanmaması nedeniyle raportörlerinin 

Dr.Türkan KOÇLU (Bornova ZMAE) ve Ali ÖZTOP (BATEM)’un atanmasına, 

7- Elma Bahçelerinde Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı 

altında yeni teklif projeler kısmında yer alan İsmail ALASERHAT (Erzincan BKAE) 

liderliğinde “Erzincan ve Gümüşhane İllerinde Elma Zararlısı Böcek ve Akarlar 

Üzerinde Araştırmalar” adlı projenin gündemden çıkarılarak gerekçesinin Bakanlığa 

gönderilmesine, 

8- Bağ Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında Dr. Arzu 

AYDAR (Ankara ZMMAE) liderliğinde TÜBİTAK’a sunulan “Bağlarda Salkım Güvesi 

(Lobesia botrana) Mücadelesinde Düşük Hacim Uygulama Olanakları Üzerine 

Araştırmalar” adlı projenin yeni teklif projeler kısmına ilave edilmesine, 

9- Antepfıstığı Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında yeni 

teklif projeler kısmında yer alan Serpil KARADAĞ liderliğinde “Gaziantep ve Kilis 

Bölgelerinde Antepfıstığı Üretiminde Verim ve Kalitenin Arttırılması” adlı projenin 

sonuçlanan projeler kısmına alınmasına, 

10-Biyolojik Çeşitlilik başlığı altında devam eden projeler kısmında yer alan Dr. Işıl 

ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) yardımcı araştırmacılığında “Güneydoğu Anadolu 

Bölgesi’nde Aphidoidea (Homoptera) Türleri, Konukçuları ve Doğal Düşmanları 

Üzerinde Araştırmalar” adlı projenin sonuçlanan projeler kısmına alınmasına, 

11-Turunçgil Bahçelerinde Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı 

altında devam eden projeler kısmında yer alan Mehmet KARACAOĞLU (Adana ZMAE) 

yardımcı araştırmacılığında TÜBİTAK 1001/105O108 no’lu “Turunçgil Bahçelerinde 

Aphis gossypii Glover (Homoptera:Aphididae)’nin Parazitoitlerinden Lysiphlebus 

confusus Tremblay and Eady, Lysiphlebus fabarum (Marsball) ve Lysiphlebus 

testaceipes (Cresson) (Hymenoptera:Braconidae:Aphidiiane)’in Biyolojik 

Mücadelede Kullanılma Olanakları Üzerinde Araştırmalar” adlı projenin sonuçlanan 

projeler kısmına alınmasına karar verilmiştir. 

KORUMA KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜNCE İLETİLEN KONULARLA 

İLGİLİ YAPILAN GÖRÜŞMELER VE ALINAN KARARLAR: 

Koruma Kontrol Genel Müdürlüğünün görüş istediği “Faydalılara karşı yan etki 

deneme metotları” ile ilgili konuları görüşmek üzere komisyon kurulmuş ve komisyonun 

hazırlamış olduğu rapor grubun görüşlerine sunularak aşağıdaki kararlar alınmıştır. 

1- Söz konusu zararlıya karşı denenen preparatın, biyolojik etkinlik denemelerinde de 3 

faydalıdan ikisine zararsız sınıfında bulunmuş ise preparatın şartlı olarak 

ruhsatlandırılmasına, tarla yan etki deneme metotları hazırlandıktan sonra 3 yıl içinde tarla 

6

yan etki denemelerinin yapılarak sonuçların getirilmesine, tarla denemeleri sonuçlarının 

orta derecede zararlı veya çok zararlı sınıfında yer alması durumunda şartlı ruhsatının iptal 

edilmesine oy birliği ile karar verilmiştir. 

2- Daha önce biyolojik etkinlik ve yan etki denemeleri yapılmış bir aktif madde emsalden 

ruhsat almak isteyen firmadan yan etki denemesi yapma zorunluluğunun istenmesine oy 

çokluğuyla (15) kabul edilmiştir. Bir (1) oy ise aleyhte olmuştur. 

3- Turunçgilde bir zararlıya karşı ruhsatlı ve yan etki denemelerini tamamlamış bir preparat 

aynı bitkide farklı bir zararlıya karşı tavsiye almak istediğinde dozu (aynı veya düşük 

doz), formülasyonu ve uygulama tipi aynı olmak kaydı ile yan etki denemeleri 

istenmemesine oy birliği ile karar verilmiştir. 

4- Coccinellid’lerle ilgili tarla yan etki deneme metotlarının, diğer enstitülerin de görüşleri 

alınarak 2 (iki) ay içerisinde hazırlanması için Adana ZMAE’nün görevlendirilmesine oy 

birliği ile karar verilmiştir. 

5- Parazitoitlerle ilgili tarla yan etki deneme metotlarının diğer enstitülerin 

de görüşü alınarak 6 (altı) ay içerisine BATEM tarafından hazırlanmasına oy birliği ile 

karar verilmiştir. 

6- Ürün bazında (Turunçgil, Sebze, Meyve, Hububat v.b) faydalı türlerin daha önce yapılan 

çalışmalarla belirlendiği ve web ortamında yer aldığı; şimdilik turunçgil dışındaki diğer 

kültür bitkilerinde yan etki şartının aranmamasına karar verilmiştir. 

7- Flogaz firmasının Turunçgillerde kırmızı örümceklere karşı mineral yağın denenmesi ile 

ilgili olarak Turunçgilde yazlık yağların ruhsat veya tavsiyesi durumunda yan etki deneme 

çalışmalarının istenmemesine oy birliği ile karar verilmiştir. 

DİĞER ALINAN KARARLAR: 

1- Depolanan kesme çiçekler ile yaş meyve-sebze (Çilek, muz, üzüm vb.) ürünlerde zararlı 

olan Tripslere karşı “Ambarlarda Zararlı Böcekler Fumigasyon Standart İlaç 

Deneme Metodunun” kullanılamayacağı bu konuyla ilgili olarak Bornova Zirai 

Mücadele Araştırma Enstitüsünün çalışma yapmasına ve “Depolanan Kesme Çiçekler ile 

Yaş Meyve-sebze (Çilek, muz, üzüm vb.) Ürünlerde Zararlı olan Tripslere karşı 

Standart İlaç Deneme Metodunu” diğer enstitü görüşlerini de alarak hazırlamasına karar 

verilmiştir. 

2- 2011-2015 yılları arasında öncelikli araştırma konularının enstitü araştırma komitelerinde 

görüşülerek 1 ay içerisinde Bakanlığa bildirilmesine, oy birliği ile karar verilmiştir. 

7

IV. ARAŞTIRMA PROJELERİNİN VE STANDART İLAÇ DENEME 

METOTLARININ GÖRÜŞÜLMESİ 

A. HUBUBAT, ENDÜSTRİ, SEBZE VE BAKLAGİL ZARARLILARI ALT ÇALIŞMA 

GRUBU 

1. Ülkesel Proje Adı 

BUĞDAY ENTEGRE MÜCADELE, 

UYGULAMA VE EĞİTİM PROJESİ 

ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü M. Selçuk BAŞARAN (Ankara ZMMAE) 

SONUÇLANAN PROJELER 

1. Proje No : 

Proje Adı : Farklı Besinlerle Kitle Üretimi yapılan Graphosoma lineatum’dan 

Elde Edilen Yumurtaların Trissolcus semistriatus’un Biyolojik 

Parametrelerine Etkileri 

Lider : Dr. Erhan KOÇAK (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Ekrem KAYA (Bornova ZMAE) 

Celalettin GÖZÜAÇIK (Diyarbakır ZMAE) 

Alınan Kararlar: 

Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje sonuç raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Sonuçlandırılmıştır. 

Yayın Durumu: Bitki Koruma Bülteninde yayınlanması uygundur. 

Bilime ve Uygulamaya Verilecek Hususlar: 

Bu çalışmada Graphosoma lineatum (L.)’un doğada yoğun olarak beslendiği bitkiler 

[Astrodaucus orientalis (L.), Conium maculatum (L.), Daucus carota (L.), Heracleum 

platytaenium (Boiss.) ve Torilis arvensis (Huds.)] saptandıktan sonra, G. lineatum’un 

laboratuvarda bu bitkiler ve tohumları ile anason (Pimpinella anisum) tohumlarında ayrı ayrı 

kültüre alınıp biyolojik parametreleri (Nimf gelişme süreleri, ergin olma oranları, 

preovipozisyon, ovipozisyon ve postovipozisyon süreleri, yumurta verimleri, döl süreleri, 

erkek ve dişi yaşam süreleri) belirlenmiştir. Tüm bitki aksamıyla yapılan çalısmalar 

sonucunda, baldıran ismiyle bilinen ve güçlü alkaloidleriyle tanınan C. maculatum’un G. 

lineatum’un kültüre alınmasında diger bitkilerden çok daha önde oldugu ve H. 

platytaenium‘un da onu takip ettigi belirlenmistir. T. arvensis ve A. orientalis’in uygun 

konukçular olmadıkları sonucuna varılmıstır. Tohumlarla yapılan çalışma da ise anason 

tohumlarının G. lineatum için en uygun besin olduğu A. orientalis, D. carota ve T. arvensis 

tohumlarının ise uygun besin olmadığı kanısına varılmıştır. 

Yumurta parazitoidi Trissolcus semistriatus’un, C. maculatum ve H.platytaenium ile beslenen 

Graphosoma lineatum yumurtalarından çıkan bireyleri ile bu bireylerin Süne yumurtalarında 

meydana getirdiği F1 döllerinin biyolojik parametrelerine (Parazitleme oranı, çıkış oranı, 

gelişme süresi ve cinsiyetler oranı) bakıldığında ise her iki bitkinin de parazitoidin biyolojik 

parametreleri yönünden olumsuz bir durum taşımadığı anlaşılmıştır. Ancak, uygun besinlerde 

de konukçunun uzun süre yetiştirilebilmesi önemlidir. 

Süne yumurta parazitoidi Trissolcus türlerinin alternatif konukçusu olan G. lineatum’un 

uygun konukçularından olan bitkilerden baldıran (C. maculatum)’ın Orta Anadolu Bölgesi 

hububat ekosisteminde yetişmesine uygun olan dere kenarları gibi alanlarda yetişmesi 

sağlandığında yılda tek döl veren süneden sonra, yumurta parazitoitlerinin bu alanlarda G. 

lineatum yumurtaları üzerinde popülasyonlarını artırma şansları olabileceğinden, ertesi yıla 

8

yoğun popülasyonla girmiş olan parazitoitlerin erken ilkbaharda süne yumurtalarını yüksek 

oranda parazitlemeleri de mümkün olabilecektir. 

2. Proje No : 

Proje Adı : Arpa Sarı Cücelik Virüsü’nün (Barley Yellow Dwarf Virus’un) 

Vektörü Olan Buğday Yaprakbitleri Üzerine Araştırmalar 

Lider : Yasemin KAHVECİ CANER ( Samsun KTAE) 

Raportörler : Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 



1- Proje liderinin tayin olması nedeniyle proje sonuç raporunu Hüseyin AKYOL (Samsun 

KTAE) tarafından gruba bilgi verildi. 

2- Bulunan sonuçların iklim verileri ile ilişkilendirilerek yorum yapılmasına, 

3- Yaprakbiti ile ilgili sonuçların tartışılırken gerekli literatür bilgileri ile desteklenmesine, 

4- Materyal ve Metot bölümünde toprak özelliklerini yansıtan çizelgelerin çıkarılmasına, 

5- Çalışma yapılan bütün lokasyonların Materyal ve Metot bölümünde belirtilmesine, 

6- Materyal ve Metot bölümünde su tuzakları ile ilgili bilgi verilmesine, 

7- Yaprakbiti sayısının biriminin şekillere ilave edilmesine, 

8- 2007 ve 2008 yılı verilerinin birbirinden ayrılarak bağımsız olarak değerlendirilmesine 

karar verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje sonuç raporu oy birliği ile kabul 

edilmiştir. 




Bu çalışma ile Samsun ve Amasya illerinde BYDV PAV ve MAV ırkının bulunma oranları 

ortaya konulmuştur. Her iki ırkın da hem Samsun hem de Amasya illerinde yüksek oranda 

bulunmayışı buğdaylarda enfeksiyon yapan diğer virüslerinde araştırılması gerektiğini ortaya 

koymaktadır. BYDV’nin kontrolünde vektör afit türleri ve virüsün kışlama konukçuları olan 

yabancı otlarla mücadele önem arz etmektedir. Yapılan çalışmalar sonucunda hem Samsun 

hem de Amasya illerinde en yaygın ırk BYDV PAV olarak bulunmuştur. PAV ırkı Samsun 

ilinde % 8.62, Amasya ilinde ise % 4 olarak belirlenmiştir. Yaygın afid türünün Sitobion 

avenae (Fabricius) olduğu belirlenmiştir. Bu tür haricinde Rhalosaphium padi (Linnaeus)’de 

bu alanlarda tespit edilmiştir. 

Ergin uçuş periyodunun tespiti amacıyla Amasya ve Samsun lokasyonlarında su tuzakları 

kurulmuş ve sonbahar aylarında 15 gün aralıklarla, bahar ve yaz döneminde ise haftalık 

aralıklarla kontrolleri yapılmıştır. Sonuç olarak buğday üzerinde sonbahar döneminde kanatlı 

bireylerin ekim ayından başlayarak aralık ayına kadar devam ettiği, ilkbahar döneminde ise 

mart ayından başlayarak haziran ayına kadar devam ettiği tespit edilmiştir. 

Kanatsız bireylerin buğday üzerinde yapılan sayımlarına göre hastalık bulaşmasının sadece 

yaprakbiti ile olması göz önüne alındığında, yaprakbiti popülasyonu ile birlikte bölgenin iklim 

ve toprak şartları değerlendirilerek ekimin mümkün olduğu kadar geciktirilmesi 

gerekmektedir. 

9

3. Proje No : TÜBİTAK 1007 

Proje Adı : Buğdayda Önemli Zarar Yapan Tahıl Kist Nematodu (Heterodera 

spp.) ile Kök Lezyon Nematodları (Pratylenchus spp.) ve 

Mücadele Olanakları Üzerine Araştırmalar 

Lider : Prof. Dr. Halil ELEKÇİOĞLU (Çukurova Üniv.) 

Yrd. Araş : Dr. Halil TOKTAY (Adana ZMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje sonuç raporu kabul edilmiştir 


Yayın Durumu: Yayınlanabilir. 


Proje kapsamında Orta Anadolu Bölgesi’nde yapılan surveyler sonucunda Orta buğday 

alanlarında 28 farklı bitki parazit nematod türü teşhis edilmiştir. Bu türlerden buğdayda zararlı 

olan ve ekonomik kayıplara neden olan türlerden en önemlilerinin, Heterodera filipjevi, 

Pratylenchus neglectus ve P. thornei olduğu belirlenmiştir. Bu türlere ek olarak 

Pratylenchoides, Tylenchorhynchus ve Geocenamus türlerinin yaygın olduğu ve yüksek 

populasyon yoğunlukları oluşturdukları saptanmıştır 

Bu proje kapsamında Orta Anadolu Bölgesi’nde Ülkesel ve uluslar arası araştırma 

kuruluşlarından elde edilen buğday ıslah materyalleri sera koşullarında test edilmiştir. Sera 

koşullarında denemeye alınan 504 adet buğday genotipinden (çeşit veya hat) 67 adedi 

Heterodera filipjevi’ya karşı dayanıklı veya orta dayanıklı, 345 adet buğday genotipinden 59 

adedi Pratylenchus thornei’ye karşı dayanıklı veya orta dayanıklı, 343 adet buğday 

genotipinden 37 adedi de P. neglectus’ a karşı dayanıklı veya orta dayanıklı bulunmuştur. 

Markör Destekli Seleksiyon (MAS) çalışmalarında IWWIP’den alınan ve içerisinde ebeveyn 

olarak Silverstar çeşidinin ağırlıklı kullanıldığı F1, F2-F4 melez aşamasında açılan kışlık 

buğday populasyonları üzerinde uygulanmış ve Cre1 geni melez hatlar arasında farklı 

düzeyde segregasyon gösterdiği belirlenmiştir. 

Ekim nöbeti çalışmalarının 1. Yılında buğday ekimini takip eden vejetasyon döneminde, 2. 

Yıl alternatif ürünlerin özellikle yazlık mercimek ve kışlık mercimek uygulamasının 

Pratylenchus türlerinin populasyon yoğunluğunda önemli ölçüde artış olmasını sağlamıştır. 

Kist nematodu, H. filipjevi’ nin çoğalma oranına bakıldığında, ekim nöbetinde ikinci yıl 

alternative ürünlerde populasyon gelişmesi görülmezken, 3. Yıl buğday ekildiğinde hemen 

bütün parsellerde hızla çoğaldığı saptanmıştır. 

Proje kapsamında ileride yapılacak ıslah çalışmalarında kullanılmak üzere farklı ülkelerden 

elde edilen Heterodera filipjevi ve H. avenae populasyonlarının canlı koleksiyonlarının 

yapılmasına amaçlanmış ve bu bağlamda 9 ülkeden elde edilen 15 populasyonun canlı kültür 

halinde muhafazasına başlanmıştır. 

YENİ TEKLİF PROJELER 

1. Proje No : YÜKSEK LİSANS 

Proje Adı : Adıyaman İli Buğday ve Bağ Alanlarındaki Nematod Türleri ve 

Dağılışları 

Lider : Atilla ÖCAL (Diyarbakır ZMAE) 

Raportörler : Dr. Zübeyir DEVRAN (Antalya BATEM) 

10

Mustafa İMREN (Adana ZMAE) 


1- Projenin öncelikli olduğuna ve çalışılması gerektiğine, 

2- Proje isminin, “Adıyaman’da Önemli Kültür Bitkilerindeki Nematod Türleri ve 

Dağılışlarının Belirlenmesi” olarak değiştirilmesine, 

3- Proje’nin TAGEM proje formatında hazırlanmasına ve proje başlığına uygun olarak 

içeriğinin hazırlanmasına, 

4- Orta Anadolu Bölgesinde buğdayda alanlarında yapılan çalışmaların literatür kısmına 

eklenmesine tavsiye kararı verilmiş olup; proje yeni teklifinin alınan bu kararlar 

doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e 

gönderilmesine oy birliği ile karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Çalışılması uygun görülmüştür. 

2. Proje No : DOKTORA 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Buğday Alanlarında Tahıl Kist Nematodu 

(Heterodera spp) Popülasyonlarının Karakterizasyonu ve Bazı 

Buğday Genotiplerinin Dayanıklılığının Araştırılması 

Lider : Mustafa İMREN (Adana ZMAE) 

Raportörler : Doç. Dr. İlker KEPENEKÇİ (Ankara ZMMAE) 

Dr. Bilge MISIRLIOĞLU (Bornova ZMAE) 



2- Proje isminin, “Doğu Akdeniz Bölgesi Buğday Alanlarında Tahıl Kist Nematodlarının 

(Heterodera spp) Tanımlanması ve Bazı Buğday Genotiplerinin Tahıl Kist Nematodu 

[Heterodera avenae (Wollweber)]’na Dayanıklılığının Araştırılması” olarak 

değiştirilmesine, 

3- Projenin Özet Tanıtımı kısmında literatür bilgilerinin çıkarılmasına ve projenin TAGEM 

proje formatına göre uygun olarak düzenlenmesine, 

4- Dr. Güler ÖZTÜRK tarafından Konya İlinde yapılan çalışmaların literatür kısmına 

eklenmesine, 

5- Materyal ve Metod kısmına arpa ve yulaf hatlarına eklenmesine, 

6- Çizelge 3 ve 5 aynı içerikte olduğundan dolayı Çizelge 5’in metinden çıkarılmasına, 

7- Denemelerde karakter sayısının belirtilmesine, 

8- Hatay ve Kahramanmaraş’ta buğday üretiminin ağırlıklı yapıldığı ilçelerin survey 

yapılacak alanlara eklenmesine tavsiye kararı verilmiş olup; proje yeni teklifinin alınan bu 

kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e 

gönderilmesine oy birliği ile karar verilmiştir 


11

DEVAM EDEN PROJELER 

1. Proje No : 

Proje Adı : Karadeniz Bölgesinde Buğdayda Zararlı Ekin Yaprak Sülüğü, 

Oulema melanopus (Col; Chrysomelidae)’un Yaygınlığı, 

Popülasyon Yoğunluğu ve Parazitoitlerinin Belirlenmesi 

Lider : Yasemin KAHVECİ CANER (Samsun KTAE) 

Raportörler : Dr. Mümtaz ÖZKAN (Ankara ZMMAE) 



1- Proje liderinin başka kuruma tayin olması nedeniyle; yardımcı araştırıcı tarafından gerekçe 

olarak gruba bilgi verildi. 

2- Projenin kapatılmasına oy birliği ile karar verildi. 

GEREKÇE: “Karadeniz Bölgesinde Buğdayda Zararlı Ekin Yaprak Sülüğü, Oulema 

melanopus (Col; Chrysomelidae)’un Yaygınlığı, Popülasyon Yoğunluğu ve 

Parazitoitlerinin Belirlenmesi” isimli projenin lideri Yasemin KAHVECİ CANER’in 2008 

yılında ücretsiz izinli olması, 2009 yılında da İstanbul Tarım İl Müdürlüğüne naklen atanması 

nedeniyle projeyle ilgili çalışma yapılamadığı için kapatılması önerilmektedir. 

Yürürlük Durumu: Kapatılmıştır. 


Proje Adı : Mardin İli Buğday Alanlarında Bitki Paraziti Nematodlar 

Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Mehmet KILIÇ (Diyarbakır ZMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Devam edecektir. 

4. Proje No : 

Proje Adı : Süne Yumurta Parazitoitlerinin (Hymenoptera:Scelinoidea: 

Telenominae) Taksonomisinde Moleküler ve Biyolojik 

Yöntemlerin Kullanımı 

Lider : Dr. Erhan KOÇAK (Ankara ZMMAE ) 

Raportörler : Celalettin GÖZÜAÇIK (Diyarbakır ZMAE) 

Mahmut İSLAMOĞLU (Adana ZMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 


12


MISIR ENTEGRE MÜCADELE, 


ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Dr. Sevcan ÖZTEMİZ (Adana ZMAE) 


1. Proje No : TÜBİTAK 

Proje Adı : Mısır Alanlarında Bulunan Asymmetrasca decedens ve Zyginidia 

pulula’nın Zarar Şekli ve Oranı Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Doç. Dr. Ferit TURANLI (Ege Üniv. Zir. Fak.) 

Yrd. Arş. Erkan YILMAZ (Bornova ZMAE) 

Raportörler : Çetin MUTLU (Diyarbakır ZMAE) 

Hüseyin AKYOL (Samsun KTAE) 



2- Proje isminin “Ege Bölgesinde İkinci Ürün Mısır Alanlarında Bulunan Zyginidia 

pulula (Boherman, 1845) (Homoptera: Cicadellidae)’nın Neden Olduğu Ürün Kayıpları 

ve Ekonomik Zarar Eşiğinin Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar” olarak değiştirilmesine 

tavsiye kararı verilmiş olup; proje yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul 

edilmesine, öncelikle TUBİTAK’a sunulmasına ve kabul edilmediği durumunda Bilim 

Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile karar verilmiştir. 



Proje Adı : Mısır Bitkisinde Zararlı Yaprak Piresi Zyginidia sohrab 

Zachvatkin, 1947 (Hem.: Cicadellidae)’ ın Biyolojisi ve Yumurta 

Parazitoidi Anagrus atomus L. (Hym.:Mymaridae) ile Arasındaki 

İlişkiler 

Danışman : Doç. Dr. Erdal SERTKAYA (Mustafa Kemal Üniv. Zir. Fak.) 

Lider : Çetin MUTLU (Diyarbakır ZMAE) 

Raportörler : Dr. Sevcan ÖZTEMİZ (Adana ZMAE) 

Erkan YILMAZ (Bornova ZMAE) 



2- Proje isminin “Diyarbakır İli Mısır Ekim Alanlarında Yaprak Piresi Zyginidia sohrab 

Zachvatkin (Hem.: Cicadellidae)’ ın Biyolojisi ve Yumurta Parazitoidi Anagrus atomus 

L. (Hym.:Mymaridae) ile Arasındaki İlişkiler” olarak değiştirilmesine, 

3- 8.3.2.1.4. kısmında döl sayısının belirlemek amacıyla öncelikle tel kafeslerin çalışılması 

olmazsa tül kafeslerle çalışmaya devam edilmesine, 

4- İklim odalarında yapılacak çalışmalarda 20 Cº, 25 Cº, 30 Cº sıcaklık parametrelerinin 

karakter olarak alınmasına tavsiye kararı verilmiş olup; proje yeni teklifinin alınan bu kararlar 




13


1. Proje No : 

Proje Adı : Ege Bölgesi Mısır Alanlarında Mısır Koçankurdu Sesamia 

nonagrioides Lef. (Lep.:Noctuidae)’in Yumurta Parazitoidi 

Telenomus busseolae (Gahan) (Hym.:Scelionidae)’nin Yayılışı, 

Etkinliği ve Biyolojik Mücadelede Kullanım Olanaklarının 

Araştırılması 

Lider : Dr. Bilgin GÜVEN (Bornova ZMAE) 

Raportörler : Dr. Münevver KODAN (Ankara ZMMAE) 

Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana ZMAE) 


1- Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Çalışmalara 2010 yılı takvimine göre 

başlanacaktır. 

2- Proje gelişme raporu oybirliği ile kabul edilmiştir. 



Proje Adı : İkinci Ürün Mısır Yetiştiriciliğinde Zararlı Mısır Koçankurdu 

(Sesamia nonagrioides Lefebvre, Lepidoptera:Noctuidae) ve 

Mısırkurdu (Ostrinia nubilalis Hübner, Lepidoptera:Crambidae)’ 

na Karşı Bazı Püskürtme Yöntemlerinin Değerlendirilmesi 

Lider : Prof. Dr. Ali BAYAT (Çukurova Üniversitesi ZF) 

Yrd. Araş. : Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana ZMAE) 


1- Proje yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. 

2- 2011 yılı çalışma grubuna sonuç raporu getirilmesine karar verilmiş olup, proje gelişme 

raporu kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: 2011 yılı çalışma grubuna sonuç raporu getirilecektir. 


Proje Adı : Mısır Koçankurdu (Sesamia nonagrioides Lefebvre) 

(Lepidoptera:Noctuidae)’na Karşı Dayanıklı Çeşit Islahı 

Lider : M. Ali TÜRKAY (ÇUTAEM) 

Yard. Araş : Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana ZMAE) 


Proje yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu kabul 

edilmiştir 


14

3. 

PATATES ENTEGRE MÜCADELE 

Ülkesel Proje Adı 


ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 



Proje Adı : Ege Bölgesi Patates Üretim Alanlarında Önemli Bitki Paraziti 

Nematodların Belirlenmesi ve Bitki Gelişimine Etkileri 

Lider : Enbiye ULUTAŞ (Bornova ZMAE) 


1- Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. 

2- 2011 yılı çalışma grubuna sonuç raporu getirilmesine karar verilmiş olup, alınan bu karar 

doğrultusunda proje gelişme raporu kabul edilmiştir 


2. Proje No : AB EUPHRESCO 

Proje Adı : Patates Kist Nematotları Teşhis Metotlarının Halka Testi ve 

Dayanıklılık Testi 

Lider : Emre EVLİCE (Ankara ZMMAE) 


1-Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. 

2- 2011 yılı çalışma grubuna sonuç raporu getirilmesine karar verilmiş olup, alınan bu karar 

doğrultusunda proje gelişme raporu kabul edilmiştir 



Proje Adı : Niğde İli Patates Ekiliş Alanlarındaki Meloidogyne chitwoodi 

Golden, O’Bannon, Santos & Finley (Nemata: Tylenchida) 

Irklarının Tespiti ve Yaygın Olarak Üretilen Bazı Patates 

Çeşitlerinin Bu Irklara Reaksiyonlarının Belirlenmesi 

Danışman : Prof. Dr. Şerife BAYRAM (Ankara Üniv. Zir. Fak.) 

Lider : Emre EVLİCE (Ankara ZMMAE) 


1-Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu kabul edilmiştir 


15


MERCİMEK ENTEGRE MÜCADELE ARAŞTIRMA, 


Koordinatörü Dr. Musa BÜYÜK (Diyarbakır ZMAE) 


1. Proje No : 

Proje Adı : Mercimekte Tebeşirleşmeye Neden Olan Etmen/ Etmenler ve 

Mücadele Olanaklarının Belirlenmesi 

Lider : Dr. Musa BÜYÜK (Diyarbakır ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Mehmet KEÇECİ (Antalya BATEM) 

Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 


1- Projenin öncelikli olduğuna ve çalışılması gerektiğine 

2- Proje isminin “Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Mercimekte Tebeşirleşmeye Neden 

Olan Etmen/Etmenler ve Mücadele Olanaklarının Belirlenmesi” olarak değiştirilmesine, 

3- Projenin TAGEM proje formatına göre gözden geçirilmesine, 

4- Projenin amacı ve gerekçesi bölümünün literatür bilgileri ile desteklenmesine, 

5- Projede sistematik surveylerin çıkarılmasına, 

6- Zararın yoğun olduğu alanlarda zararı oluşturan etmen/etmenlerin belirlenmesine, 

7- 2011 yılı çalışmalarının Diyarbakır (Merkez-Ergani) ve Şanlıurfa (Siverek-Hilvan) 

illerinde yapılmasına ve arazide ilaçlı ve ilaçsız parsellerin oluşturulmasına, 

8- Metot kısmına laborotuvarda bitki örneklerinin de sayımın yapılmasının eklenmesine karar 

verilmiş olup; proje yeni teklifinin alınan kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim 

Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile karar verilmiştir 



PAMUK ENTEGRE MÜCADELE 


ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Dr. Tülay TATLI (Adana ZMAE) 



Proje Adı : Ülkemizde Pamukta Zararlı Yeşilkurt [Helicoverpa armigera 

(Hübner)]’da Ruhsatlı İnsektisitlere Karşı Lethal Doz (LD50) 

Değerlerinin ve Dayanıklılık Oranlarının Belirlenmesi 

Lider : Dr. Sakine UĞURLU (Ankara ZMMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje sonuç raporu kabul edilmiştir. 


16



Bu çalışmada, H.armigera’nın hassas populasyonunda azinphos methyl, pyridalyl, thiodicarb, 

zetacypermethrin, bifenthrin, beta cyfluthrin, esfenvalerate, indoxacarb, spinosad aktif 

maddeli insektisitlere karşı elde edilen LD50 değerleri ileride yapılacak dayanıklılık 

çalışmalarında tarla popülasyonlarının dayanıklılık oranlarının belirlenmesi amacıyla 

kullanılabilecektir. 

Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre, hem Diyarbakır populasyonunda hem de 

Adana popülasyonunda sentetik piretroidli insektisitlere karşı değişik oranlarda dayanıklılık 

bulunmuştur. Bu grup dışındaki insektisitler için dayanıklılık oranları normal populasyonlar 

arasında görülebilecek farklılık sınırları içindedir. 

2. Proje No : BS-03/03-02-037 

Proje Adı : Çukurova’da Yeşilkurt (Helicoverpa armigera Hbn.), (Lep.: 

Noctuidae)’un Birinci Dölünün Pamukta Meydana Getirdiği 

Zarar Durumunun Belirlenmesi 

Lider : Dr. Tülay TATLI (Adana ZMAE) 

Raportörler : M. Nefi KISAKÜREK (Kahramanmaraş TAE) 

Sedat EREN (Diyarbakır ZMAE) 


1- Proje liderinin sağlık sorunları nedeniyle projede çalışamaması ve projenin yardımcı 

araştırmacısı Mahmut GÜNEŞ’in tayininin çıkması nedenlerinden dolayı; proje ile ilgili 

olarak gruba bilgi verilemedi. 

2- 2010 yılı grup toplantısında alınan karar gereği hazırlanması gereken sonuç raporunun; 

2011 yılı grup toplantısına getirilmesine karar verilmiştir. 


Yayın Durumu:- 

Bilime ve Uygulamaya Verilecek Hususlar:- 



Proje Adı : Kahramanmaraş İlinde Pamuk Ekim Alanlarında Görülen 

Cicadellidae (Hemiptera) Familyasına Bağlı Türler, Populasyon 

Değişimi ve Zarar Düzeylerinin Belirlenmesi 

Lider : Selçuk SUNULU (Kahramanmaraş TAE) 

. 


1- Proje lideri toplantıya katılamadığından gruba bilgi verilemedi. Ancak grup üyesi Prof. Dr. 

Cafer MART’ın (Sütçü İmam Üniversitesi Zir. Fak.) açıklaması sonucu yüksek lisans 

çalışmasının tamamlandığı öğrenilmiştir. 


17

2. Proje No : 

Proje Adı : Makinalı Hasada Uygun Bazı Pamuk Çeşitlerinde Pamuk 

Yaprakbiti (Aphis Gossypii Glov.) ve Pamuk Yaprak Pireleri 

(Asymetresca decedens & Empoasca decipiens Paoli)’nin 

Popülasyon Değişiminin Belirlenmesi 

Lider : Halil DÜNDAR (Nazilli PAE) 

Raportörler : Sedat EREN (Diyarbakır ZMAE) 

Dr. Musa BÜYÜK (Diyarbakır ZMAE) 



2- Projenin “TAGEM Proje Gelişme Raporu Formatı”na göre hazırlanmasına, 

3- Tüylülük skala değerlerini gösteren çizelgenin çıkarılmasına, 

4- Çizelge ve şekil başlıklarında tarih ve yer bilgilerinin eklenmesine, 

5- Zararlı popülasyonu düşük olduğu için zararlı yoğunluğu ve agronomik özelliklerin 

ilişkilendirildiği yorumların metinden çıkarılmasına, 

6- 2011 yılı grup toplantısına sonuç raporu getirilmesine karar verilmiş olup; alınan bu 

kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliği ile kabul edilmiştir. 


ÖRTÜALTI SEBZE YETİŞTİRİCİLİĞİNDE ENTEGRE 

6. Ülkesel Proje Adı MÜCADELE 

PROJESİ 

ARAŞTIRMA, UYGULAMA VE EĞİTİM 

Koordinatörü Dr. Seral YÜCEL (Adana ZMAE) 



Proje Adı : Bazı Bitkisel Kökenli Uçucu Yağların Tetranychus cinnabarinus 

(Boisd.) (Acarina: Tetranychidae)'a Etkileri ve Ümitvar 

Olanların Sebze Yetiştiriciliğinde Uygulanma Olanakları 

Lider : Dr. Emine TOPUZ (Antalya BATEM) 






Bu çalışma kapsamında Mentha pulegium Linnaeus (Labiatae), Foeniculum vulgare Miller 

(Umbellifera), Pistacia terebinthus Linnaeus (Anacardiaceae), Schinus 

molle Linnaeus (Anacardiaceae) ,Vitex agnus-castus Linnaeus (Verbenaceae) uçucu 

yağlarının kontak, repellent, fumigant ve fekunditeye etkileri Tetranychus 

cinnabarınus Boisd. (Acarina: Tetranychidae) karşı denenmiştir. M. pulegium uçucu yağı 

arazi şartlarında da uygulanmıştır. 

18

Düşük dozlarda da etki sağlanan en uygun uygulamanın fumigant etki yoluyla olduğu, hem 

laboratuar hem de sera koşullarında tespit edilmiştir. M. pulegium uçucu yağı pratikte kapalı 

alanlarda fumigant etki uygulaması bakımından potansiyel bir mücadele ajanı olarak öne 

çıkmıştır. 

Hıyar bitkisinde gözlenen sınırlı düzeydeki fitotoksisitesi dışında diğer sebzelerde herhangibir 

fitotoksisitesine rastlanılmamıştır. Ticari bir preparat haline getirildiği takdirde organik ürün 

yetiştiriciliğinde T. cinnabarinus’a karşı seralarda kimyasal pestisitlere alternatif bitkisel 

kaynaklı pestisit olarak önerilebileceği görülmüştür. 

Uzaklaştırıcı etki denemelerinde ise Vitex agnus castus bitki uçucu yağının bu zararlıya karşı 

potansiyel bir uzaklaştırıcı olarak öne çıktığı ve uygulanabilir forma getirilebildiği takdirde bu 

uçucu yağında T. cinnabarinus’a karşı ticari bir uzaklaştırıcı olarak kullanılabileceği tespit 

edilmiştir. 

2. Proje No : TÜBİTAK 1001 TOVAG 107O 016 

Proje Adı : Batı Akdeniz Bölgesinde Domateslerde Mi Genini Kıran Virülent 

Kök-Ur Nematodu Populasyonların Araştırılması ve Moleküler 

Karakterizasyonu 

Lider : Dr. Zübeyir DEVRAN (Antalya BATEM) 






Bu proje kapsamında Kök-ur nematodu populasyonlarının tanımlanması ve dayanıklı domates 

çeşidinde konukçu reaksiyonları araştırılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar ve öneriler 

aşağıda belirtilmiştir. 

Konukçu-patojen reaksiyonlarında ve dayanıklılık ıslahı çalışmalarında en önemli aşama 

bitkilerde zararlı organizmaların doğru tanımlanmalarıdır. Çalışmada, Batı Akdeniz 

Bölgesi’nde örtü altı yetiştiriciliğinde ekonomik düzeyde zararlara neden olan kök-ur 

nematodu türleri, morfolojik ve moleküler yöntemler kullanılarak tanımlanmış ve 

Meloidogyne incognita, M. javanica ve M. arenaria türleri tespit edilmiştir Bölgede en yaygın 

Kök-ur nematod türünün Meloidogyne incognita olduğu, M. javanica’nın Serik ilçesi hariç 

tüm bölgelerde bulunduğu, M. arenaria’nın ise en az rastlanan tür olduğu tespit edilmiştir. 

Batı Akdeniz bölgesinde yetiştirilecek bir sebze çeşidinin kök-ur nematodlarına karşı 

dayanıklılık olması üzerine çalışma yapılacaksa bölgede bulunan Meloidogyne incognita, M. 

javanica ve M.arenaria karşı dayanıklı olması gerekmektedir. 

Tüm sebze yetiştirilen alanlarda M. incognita tespit edilmiştir. Buna karşın M. javanica biber 

yetiştirilen bölgelerden tespit edilmemiştir. 

Meloidogyne incognita tüm bölgelerde yaygın olduğu için, eğer önerilen çeşit dayanıklı 

değilse mutlaka mücadele yöntemleri dikkate alınmalıdır. Meloidogyne javanica biberi tercih 

etmediği için bu zararlıyla bulaşık alanlarda biber yetiştiriciliği önerilebilir. 

Türlerin ırklarının belirlenmesi için yapılan konukçu bitki testine göre, M. incognita ırk 2, M. 

javanica ırk 1 ve M. arenaria ırk 2 belirlenmiştir. 

19

Irka özgü dayanıklılık çalışmalarında bazı bitki türlerinde (biber, hıyar vb.) kök-ur nematodu 

ırkları dikkate alınarak çalışma yürütülmesi, çeşidin önerilmesi açısından büyük fayda 

sağlayacağı düşünülmektedir. Örneğin M. javanica ırk 1 biber bitkisinde gelişememekte, Irk 2 

ise gelişmektedir. Böylece M. javanica ırk 1 belirlenen bölgelerde biber yetiştiriciliğinin 

yapılması önerilebilecektir. 

Batı Akdeniz Bölgesi’nde kök-ur nematod türleri ve ırkları detaylı bir şekilde ortaya 

koyulmuş ve bölgenin kök-ur nematod haritası ortaya çıkarılmıştır. 

Belirlenen sonuçlara göre türlere ve ırklara göre bölgedeki sebze yetiştiriciliği ürün 

desenlerinin daha doğru oluşturulması mümkün olabilecektir. 

Çalışmada M. incognita’nın 7, M. javanica’nın ise 6 populasyonunun dayanıklı domates 

çeşidinde virülent reaksiyon gösterdiği bulunmuştur. Proje kapsamında çalışılan ve 

tanımlanan populasyonlar üzerinden değerlendirildiğinde M. incognita populasyonlarının 

%11,7’sinin ve M. javanica populasyonlarının ise %21,4’ünün virülent populasyon olduğu 

tespit edilmiştir. Virülent populasyonlar Aksu, Antalya merkez (Gaziler), Kumluca, Demre ve 

Fethiye bölgelerinde tespit edilmiştir. İlk kez bu çalışma ile virülent popülasyonların 

ülkemizde var olduğu ortaya çıkarılmıştır. 

Virülent kök-ur nematod populasyonları, Mi-1 geni taşıyan domates bitkilerinin 

dayanıklılığını aştıklarından dolayı, virülent popülasyon bulunan alanlarda Mi-1 geni taşıyan 

domates bitkilerinin mücadele açısından önerilmesi bir anlam taşımamaktadır. Bu nedenle 

virülent popülasyonlara karşı dayanıklılık sağlayan yabani domates türü, Solanum 

peruvianum’da (Roberts ve ark., 1990; Veremis ve Roberts, 1996) bulunan gen veya genlerin 

kültür domateslerine aktarılması gerekmektedir. Ayrıca bu çalışma sonucu popülasyonların 

virülentliği ortaya konulmuş olduğundan, dayanıklı çeşitlerin performansları hakkında 

karşılaşılan sorunlara daha doğru stratejiler üretilebilmesine fırsat verecek ve sorunun 

kaynağını açıklama imkânı olabilecektir. 

Çalışmanın en önemli çıktılarından birisi de avirülent ve virülent Kök-ur nematodu 

popülasyonları arasındaki farklılığın moleküler düzeyde karakterize edilmesidir. Klasik 

yöntemlerle virülent popülasyonların belirlenmesi yoğun iş gücü ve zaman alan bir 

çalışmadır. Bu çalışmayla Meloidogyne javanica’daki virülenslikle ilgili %74, Meloidogyne 

incognita’daki virülenslikle ilgili ise %16 oranında açıklayan moleküler işaretleyiciler 

belirlenmiştir. Bu moleküler işaretleyiciler özellikle Meloidogyne javanica’nın virülent 

popülasyonları belirlemede kullanılabilecektir. 

Bu primerlerin virülent populasyonların rutin analizlerinde daha etkin kullanılabilmesi için 

SCAR primerlerine çevrilmesi gerekmektedir. Oluşan bilgi birikimi ve elde edilen sonuçlar 

bundan sonraki çalışmalarda önemli bir alt yapı oluşturacak ve daha yakın moleküler 

işaretleyicilerin geliştirilmesine imkân verebilecektir. 

Tür ve ırk düzeyinde saf kültür olarak tanımlanan kök-ur nematod popülasyonları nematod 

testleme çalışmalarında kamu ve özel sektör için kaynak oluşturabilecektir. 

Bu çalışmada oluşturulan saf kültürlerin, araştırıcılar ve firmalar tarafından klasik testleme 

çalışmalarında ve bilimsel araştırmalarda referans populasyon olarak kullanılması mümkün 

olabilecektir. 

20

3. Proje No : 

Proje Adı : Erzincan İlinde Örtüaltında Yetiştiriciliği Yapılan Domates ve 

Hıyarda Zararlıların Tespit Edilerek Önemlilerinin Popülasyon 

Gelişiminin İzlenmesi 

Lider : Adnan CANBAY (Erzincan BKAE) 

Raportörler : Dr. Halil KÜTÜK (Adana ZMAE) 

Mehmet KAPLAN (Diyarbakır ZMAE) 



2- Literatür bildirişlerinin tekrar gözden geçirilmesine, 

3- Proje sonuç raporuna nematoljik bir sorunla karşılaşılmadığı ve ileriki dönemlerde özellikle 

Erzincan ili örtüaltında nematolojik çalışmalarının yapılmasının belirtilmesine karar verilmiş 

olup; alınan bu kararlar doğrultusunda proje sonuç raporu oy birliği ile kabul edilmiştir 




Çalışma sonucunda, Tetranychus urticae Koch. (Acarina, Tetranychidae), Aphis fabae 

Scopoli, Aphis gossypii Glover, Aphis nasturtii Kaltenbach, Macrosiphum euphorbiae 

Thomas, Myzus persicae Sulzer (Homoptera, Aphidae), Frankliniella occidentalis Pergande 

ve Thrips tabaci Lindeman (Thysanoptera, Thripidae) önemli zararlılar olarak belirlenmiştir. 

Elde edilen sonuçlara göre; domates seralarında sadece kırmızıörümceğin populasyon 

yoğunluğu Ekonomik Zarar Eşiği (EZE)’ni aşarken, hıyar seralarında kırmızıörümcek, 

yaprakbiti ve thripsin populasyon yoğunluğu EZE’ni aşmıştır. Ayrıca yapılan literatür 

taraması sonucunda, 2008 yılında Merkez ilçede bulunan hıyar serasında görülen F. 

occidentalis’in Erzincan ili için ilk kayıt olduğu belirlenmiştir. 


1. Proje No : 

Proje Adı : Örtüaltı Hıyar Yetiştiriciliğinde Kök-ur Nematoduna Karşı 

Trichoderma spp.’nin Belirlenmesi 

Lider : Birol BEYTUT (Samsun KTAE) 


: Enbiye ULUTAŞ (Bornova ZMAE) 


Aynı bölgede benzer bir çalışmanın olmasından dolayı projenin öncelikli olmadığına ve 

çalışılmasının da uygun görülmediğine oybirliği ile karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Çalışılmayacaktır. 

21

2. Proje No : 

Proje Adı : Ege Bölgesi Örtüaltı Domates Yetiştiriciliğinde Sorun Olan 

Pepino Mozaik Virüsü, Domates Halkalı Leke Virüsü ve Patates 

Y Virüsü’nün Tespiti, Epidemiyolojisi ve Önlem Yolları Üzerinde 

Araştırmalar 

Lider : Sabriye ÖZDEMİR (Bornova ZMAE) 

Yrd. Araş. Uzm. Enbiye ULUTAŞ (Bornova ZMAE) 


: Dr. Halil TOKTAY (Adana ZMAE) 


1-Projenin öncelikli olduğuna ve çalışılması gerektiğine, 

2-Vektör nematodların, Xiphinema, Trichodorus, Longidorus tür teşhislerinin yapılmasının 

Metod kısmına eklenmesine karar verilmiş olup; proje yeni teklifinin alınan bu kararlar 





Proje Adı : Pamuk Yaprakbiti Aphis gossypii Glover (Hom.:Aphididae)’nin 

Farklı Karpuz Çeşitlerinde Bazı Biyolojik Parametreleri, 

Popülasyon Dalgalanması, Doğal Düşmanların Tespiti ve 

Danışman 

Etkinliklerinin Belirlenmesi 

: Doç. Dr. Erol BAYHAN (Namık Kemal Üniv. Zir. Fak.) 

Lider : Yunus BAYRAM (Diyarbakır ZMAE) 

Raportörler : Prof. Dr. Cafer MART (Sütçü İmam Üniv. Zir. Fak.) 

: Uğur EKMEKÇİ (Adana ZMAE) 



2- Hıyar ilgili metin içerisindeki literatürlerin çıkarılmasına, 

3- Proje isminin “Diyarbakır İlinde Pamuk Yaprakbiti [Aphis gossypii Glover 

(Hom.:Aphididae)]’nin Farklı Karpuz Çeşitlerinde Bazı Biyolojik Parametreleri, 

Popülasyon Dalgalanması, Doğal Düşmanların Tespiti ve Etkinliklerinin Belirlenmesi” 

olarak değiştirilmesine tavsiye kararı verilmiş olup; proje yeni teklifinin alınan bu kararlar 




4. Proje No : 

Proje Adı : Antalya Bölgesinde Akarlara Karşı Kullanılabilecek 

Entomopatojen Fungusların Tespiti ve Yeni Entomopatojelerin 

Etkinliğinin Araştırılması 

Lider : Dr. Emine TOPUZ (Antalya BATEM) 

Raportörler : Uğur EKMEKÇİ (Adana ZMAE) 

Tülin KILIÇ (Bornova ZMAE) 

22



2- Proje süresinin 3 yıla çıkarılmasına, 

3-Proje isminin, “Antalya İlinde Örtüaltı Sebze yetiştiriciliğinde T.cinnebarinus ve 

Bemicia tabaci ye Karşı Kullanılabilecek Entomopatojen Fungusların Tespiti ve 

patojenitelerinin Araştırılması” olarak değiştirilmesi ve içeriğinin başlığa göre 

düzenlenmesine, 

4- Projenin 2011 yılında Fitopatoloji grubunda da görüşülmesine karar verilmiş olup; proje 

yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim Kurulunda 

görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile karar verilmiştir 




Proje Adı : İzmir İlinde Taze Soğanda Bulunan Zararlı ve Yararlı Türlerin 

Belirlenmesi, Önemli Olan Zararlı Türün Popülasyon 

Değişiminin İzlenmesi 

Lider : Tülin KILIÇ (Bornova ZMAE) 



2- Çalışmalar tamamlandığından sonuç raporunun 2011 grubuna getirilmesine karar verilmiş 

olup; alınan bu karar doğrultusunda proje gelişme raporu kabul edilmiştir. 



Proje Adı : İki Avcı, Orius laevigatus (Fieber) (Hem.:Anthocoridae) ve 

Serangium parcesetosum Sicard (Col.:Coccinellidae)’un Örtüaltı 

Patlıcan Yetiştiriciliğinde Frankliniella occidentalis Pergande 

(Thys.:Thripidae) ve Bemisia tabaci (Genn.) 

(Hom.:Aleyrodidae)’ye Karşı Birlikte Kullanım Olanaklarının 


Lider : Dr. Mehmet KEÇECİ (Antalya BATEM) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu kabul edilmiştir 


3. Proje No : 

Proje Adı : Örtüaltı Hıyar Yetiştiriciliğinde Kök-Ur Nematodları 

(Meloidogyne spp.) İle Mücadelede Alternatif Yöntemlerin 

Etkinliğinin Belirlenmesi 

Lider : Dr. Bilge MISIRLIOĞLU (Bornova ZMAE) 

Raportörler : Emre EVLİCE (Ankara ZMMAE) 

Adem ÖZARSLANDAN (Adana ZMAE) 

23


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Çalışmalara 2010 yılı takvimine göre başlanacaktır. 

Proje gelişme raporu oybirliği ile kabul edilmiştir 


4. Proje No : 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Örtü Altında Yetiştirilen Patlıcan ve 

Biberde Pamuk beyazsineği, Bemisia tabaci Genn. ve Çiçek tripsi, 

Frankliniella occidentalis (Pergandae)’in Biyolojik Savaşında Avcı 

Akar, Amblyseius swirskii Athias-Henriot 

(Acarina:Phytoseidae)’nin Kullanılabilme İmkanları 

Lider : Dr. Halil KÜTÜK (Adana ZMAE) 

Raportörler : Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 

Dr. Mehmet KEÇECİ (Antalya BATEM) 



2- Projenin “TAGEM Proje Gelişme Raporu” formatında tekrar düzenlenmesi ve ilgili 

literatürlerin eklenmesine, 

3- Trips popülasyonundaki düşüşle ilgili yoruma Orious ‘la ilgili sayısal verilerin ilave 

edilmesine, 

4- Parsel büyüklüklerinin ve çiçeklenme tarihinin ilave edilmesine karar verilmiş olup; alınan 

bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliği ile kabul edilmiştir. 

Ara yayın durumu: 2009 yılı çalışmalarından “polen-doz uygulaması” kısmının yayınlanıp 

yayınlanmaması ile ilgili görüşmeler sonucunda oylama yapılmıştır. Oylama sonucunda 

yayınlanması yönünde 23 kabul 1 ret oyu kullanılmıştır. Sonuçta projenin belli bir bölümünün 

ara yayın yapılmasına, oybirliği ile karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Sonuçlanan kısımlar yayınlanacaktır. Devam edecektir. 

5. Proje No : AR-GE 

Proje Adı : Aromatik Suların Örtü Altı Yetiştiriciliğinde Bitki 

Patojenlerine/Nematodlara Karşı Doğal/Biyolojik Mücadelede 

“Organik Pestisit” Olarak Kullanılma Olanaklarının 


Lider : Nazif EKZEN (TİKTA A.Ş.) 


1-Proje lideri gruba gelemediğinden, projede görevli olan aynı zamanda Akdeniz Üniversitesi 

Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri bölümünde öğretim görevlisi olarak görev yapan Prof. Dr. 

Kenan TURGUT tarafından yapılan çalışmalarla ilgili olarak gruba bilgi verilmiştir. 


24

7. Ülkesel Proje Adı ÜLKESEL SÜNE PROJESİ 

Koordinatörü İstem TÜRKTEMEL (TAGEM) 


1. Proje No : BS-04/01-05-165 (2) 

Proje Adı : Akdeniz Bölgesinde Süne [Eurygaster spp. (Heteroptera: 

Scutelleridae)] Mücadelesinde Kullanılan Bazı İnsektisitlerin 

Süne Yumurta Parazitoitleri Trissolcus spp. (Hymenoptera: 

Scelionidae)]’ne Yan Etkileri Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana ZMAE) 

Raportörler : Dr. Erhan KOÇAK (Ankara ZMMAE) 

Dr. Bilgin GÜVEN (Bornova ZMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje geçen yıl grubunda görüşülmüş ve bazı 

düzeltmeler yapılarak kabul edilmiştir. Proje liderinin sonuç raporunda bu düzeltmeleri 

yaparak raporun son şeklini en kısa zamanda TAGEM’e göndermesi uygun görülmüştür. 



Bilime ve Uygulamaya Verilecek Hususlar: - 

Proje No BS-03/01-05-162 

Alt Proje Adı Süne’nin Yumurta Parazitoitlerinin Biyo-ekolojik Özelliklerinin 

Belirlenmesi 

Koordinatörü Dr. Münevver KODAN (Ankara ZMMAE) 

2. Proje No : BS-03/01-05-162 (3) 

Proje Adı : Yumurta Parazitoidi Trissolcus Türleri ve Konukçu Popülasyon 

Seyri 

Lider : Ekrem KAYA (Bornova ZMAE) 

Raportörler : Dr. Sevcan ÖZTEMİZ (Adana ZMAE) 

Gürsel ÇETİN (Yalova ABKMAE) 



2- Metot bölümünde 4’er dekarlık kaç parsel oluşturulduğu belirtilmesine, 

3- Metot kısmından atrapla ile ilgili bölümlerin çıkarılmasına, 

4- Tuzaklarda en yoğun yakalandığı tarihlerdeki ortalama nem ve sıcaklık değerleri 

verilmesine, 

5- Özet bölümündeki literatürlerin çıkarılmasına karar verilmiş olup; alınan bu kararlar 

doğrultusunda proje sonuç raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 



25


Ege Bölgesi hububat alanlarında Süne (Eurygaster spp. Het.:Scutelleridae) popülasyonunu 

baskı altında tutan en önemli biyolojik etmen olan yumurta parazitoitleri Trissolcus spp. 

(Scelionidae: Hymenoptera) türlerinin san yapışkan tuzaklarla buğday tarlaları ve ağaçlık 

alanlardaki popülasyon gelişiminin izlenmesi ve kışlama yerlerinden (ağaçlık alanlar) hububat 

tarlalarına geçiş zamanlarının belirlenmesi amacıyla çalışmalar 2006-2009 yıllarında Manisa 

ve Çanakkale illerinde yürütülmüştür. 

Çalışma süresince ağaçlara ve tarlaya asılan tuzaklarda yakalanan Trissolcus cinsine ait türler 

ve bulunma oranları saptanmıştır. Trissolcus grandis (Thomson) tarla içinde baskın tür olarak 

bulunmuş, Trissolcus rufıventris (Mayr), Trissolcus simoni (Mayr), Trissolcus semistriatus 

Nees de yakalanan diğer türler olmuştur. Tarla kenarındaki ağaçlık alanlarda baskın tür olarak 

Trissolcus rufıventris, Trissolcus simoni ve Trissolcus basalis (Woll.) saptanmıştır. Bunların 

yanında Trissolcus pseudoturesis (Rjach.), Trissolcus djadetshko (Rjach.), Trissolcus 

scutellaris (Thomson) az sayıda da olsa hububat alanlarında belirlenen türler olmuştur. 2007 

yılında Manisa-Karasu çiftliğinde tuzaklarda yakalanan T. mentha Kozlov et Le türü ise 

Türkiye için yeni kayıt olarak belirlenmiştir. 

Ortalama sıcaklık ve orantılı neme bağlı olarak parazitoitlerin ilk çıkışları nisan ayının üçüncü 

haftasında başlamış geri ağaçlık alana dönüşler haziran ayı içerinde yoğunlaşmış, eylül ayı 

sonuna kadar sürmüştür. Tarlada ise parazitoitler süne yumurta koymaya başladığı nisanın 

üçüncü ve son haftasında tuzaklarda yakanlanmaya başlamış haziran ayının ikinci haftasına 

kadar sürmüştür. Yoğun yakalanma Trisolcusların yumurtadan çıkış yaptığı haziranın ikinci 

haftasından haziran sonu kadar olan dönemdir. Eylül ayı sonuna kadar tuzaklarda parazitoitler 

yakalanmıştır. 

Proje No BS-04/01-05-164 

Alt Proje Adı Türkiye’de Süne (Eurygaster spp., Heteroptera: Scutelleridae)’nin 

Neden Olduğu Ürün Kayıpları ve Ekonomik Zarar Eşikleri Üzerinde 


Koordinatörü Dr. Mümtaz ÖZKAN (Ankara ZMMAE) 

3. Proje No : BS-04/01-05-164 (2) 

Proje Adı : Güney Anadolu Bölgesinde Süne (Eurygaster integriceps)’nin 

Neden Olduğu Ürün Kayıpları ve Ekonomik Zarar Eşiği 

Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana ZMAE) 


Mehmet DUMAN (Diyarbakır ZMMAE) 



2- Kaliteyle ilgili verilerin temin edilmesine, 

3- Eşik skala değerlerinin belirlendikten sonra proje sonuç raporunun hazırlanmasına; alınan 

bu karar doğrultusunda proje sonuç raporunun 2011 yılı çalışma grubuna getirilmesine karar 

verilmiştir. 


Yayın Durumu: - 


26

4. Proje No : BS-04/01-05-164 (3) 

Proje Adı : Ege Bölgesinde Süne (Eurygaster spp.)’nin Neden Olduğu Ürün 

Kayıpları ve Ekonomik Zarar Eşiği Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Ekrem KAYA (Bornova ZMAE) 

Raportörler : Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana ZMAE) 

Mahmut İSLAMOĞLU (Adana ZMMAE) 


1- Proje lideri tarafından bilgi verildi. 

2- Eşik skala değerlerinin yeniden gözden geçirilmesine, 

3- Proje sonuç raporunun bilime ve uygulamaya verilecek hususlarının görüşülmesi amacıyla 

2011 yılı çalışma grubuna getirilmesine karar verilmiş olup alınan bu kararlar doğrultusunda 

proje sonuç raporu kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Alınan Ara karar gereği, yapılacak olan teknik toplantı sonucuna göre 

bilime ve uygulamaya verilecek hususlar 2011 yılı çalışma grubuna getirilecektir. 



5. Proje No : BS-04/01-05-164 (4) 

Proje Adı : Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Süne (Eurygaster 

integriceps)’nin Neden Olduğu Ürün Kayıpları ve Ekonomik 

Zarar Eşiği Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Çetin MUTLU (Diyarbakır ZMAE) 

Raportörler : Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana ZMAE) 

Ekrem Kaya (Bornova ZMMAE) 



2- Çizelge 7 ve buna bağlı yorumların tartışma ve kanıdan çıkarılmasına 



proje sonuç raporu kabul edilmiştir 

Yürürlük Durumu: Ara karar gereği, yapılacak olan teknik toplantı sonucuna göre bilime ve 

uygulamaya verilecek hususlar 2011 yılı çalışma grubuna getirilecektir. 

Yayın Durumu: . 


6. Proje No : BS-04/01-05-164 (5) 

Proje Adı : Trakya Bölgesinde Süne (Eurygaster spp.)’nin Neden Olduğu 

Ürün Kayıpları ve Ekonomik Zarar Eşiği Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Kemal AKIN (Trakya TAE) 

Raportörler : Vedat KARACA (Diyarbakır ZMMAE) 

Ekrem KAYA (Bornova ZMAE) 

27



2- Proje formatının gözden geçirilerek düzeltilmesine, 



proje sonuç raporu kabul edilmiştir 

Yürürlük Durumu: Ara karar gereği, yapılacak olan teknik toplantı sonucuna göre bilime ve 

uygulamaya verilecek hususlar 2011 yılı çalışma grubuna getirilecektir. 



ARA KARAR: 

Bölgeler bazında yapılan eşik çalışmalarının sonuçlarının daha iyi irdelenip, uygulamaya 

verilecek eşik değerlerinin daha sağlıklı ortaya konulması için, tüm enstitülerde süne 

konusunda çalışan araştırıcıların katılımı ile bu yıl gerçekleştirilecek teknik bir toplantının 

yapılmasına karar verilmiştir 

Proje No BS-04/01-05-165 

Alt Proje Adı Süne [Eurygaster spp. (Heteroptera: Scutelleridae)] Mücadelesinde 

Kullanılan Pestisitlerin Süne’nin Doğal Düşmanlarına Yan Etkilerinin 

Belirlenmesi 

Koordinatörü Dr. Numan E. BABAROĞLU (Ankara ZMMAE) 

7. Proje No : 

Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesinde Kımıl (Aelia rostrata)’ın Kışlamış Ergin 

ve Nimf Mücadelesi Dönemlerinde Uygulanan Bazı İnsektisitlerin 

Yumurta Parazitoidi Trissolcus spp.’ne Etkilerinin Belirlenmesi 

Lider : Dr. Erhan KOÇAK (Ankara ZMMAE) 


Mahmut İSLAMOĞLU(Adana ZMAE) 



2- 7. gün parazitoid sayım sonuçlarındaki farklılaşmanın nedenlerinin tartışılmasına karar 

verilmiş olup; alınan bu karar doğrultusunda proje sonuç raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 




Bu çalışmada, laboratuvar ve tarla koşullarında, sentetik piretroitli insektisitlerden alphacypermethrin 

ve lambda-cyhalothrin ile organik fosfatlılardan fenthion ile dimethoate (sadece 

laboratuvarda)’ın yumurta parazitoitlerine (Trissolcus spp., Scelionidae, Hymenoptera) olan 

etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda Kımıl (Aelia spp., Pentatomidae, 

Heteroptera)’ın en etkin yumurta parazitoitinin Trissolcus rufiventris (Mayr) olduğu 

28

elirlenmiştir. Bu parazitoitin Kımıl’ın kışlamış ergin döneminde çok yüksek oranda 

bulunmasına karşılık nimf döneminde bu oranın düştüğü belirlenmiştir. 

İnsektisitlerin laboratuvar koşullarında Kımıl yumurta parazitoiti T. rufiventris’e etkilerine 

bakıldığında insektisitlerin kımıl yumurtası içerisindeki parazitoidin gelişimini etkilemediği 

görülmüştür. Ancak, sentetik piretroitlilerde yumurtadan çıkış engellenirken organik 

fosfatlılarda bu durum söz konusu olmamıştır. Uygulama dozunda kullanılan tüm 

insektisitlerin kalıntıları, T. rufiventris erginlerinin kısa sürede ölümüne neden olurken, 

parazitoitlerin sentetik piretroidli insektisitlerle muamele edilmiş kımıl yumurtalarına 

gelmeyerek davranışsal direnç sergiledikleri kaydedilmiştir. 

Tarla koşullarında, kışlamış ergin döneminde yapılan ilaçlamalarda ilk 3 gündeki 

sayımlarında tuzaklarda parazitoite rastlanmadığından insektisitlerin etkileri 

değerlendirilememiştir. Nimf döneminde iki ayrı tarlada yapılan uygulamalarda lambda– 

cyhalothrin’in %56.61 ve %60.35 ve alpha-cypermethrin’in %63.25 ve % 72.52 ile “Orta 

derecede zararlı (M)” sınıfa, fenthion’un ise %75.14 ve %82.13 etki oranlarıyla “Zararlı (T)” 

sınıfa girdiği her iki alanda da sentetik pyrethroitli insektisitlerden lambda-cyhalothrin (CS) 

ve alpha-cypermethrin (EC) orta derecede zararlı iken organik fosfatlılardan fenthion (EC)’un 

zararlı olduğu belirlenmiştir. 

Tarlada erken dönemde kışlamış erginler ve takibeden periyotta ise nimfler hedef alınarak 

yapılan kımıl mücadelesinde, özellikle sentetik pyrethroitli insektisitlerin Kımıl’ın kışlamış 

ergin döneminde kullanılarak mücadele yapılmasına özen gösterilmesi gerekliliği ortaya 

çıkmıştır. 

Proje No BS-04/01-05-166 

Alt Proje Adı Süne (Eurygaster spp., Het.:Scutelleridae)’nin Biyolojik Mücadelesinde 

Yumurta ve Ergin Parazitoitlerin Üretimi ve Doğaya Salım Çalışmaları 



Proje Adı : Süne (Eurygaster integriceps Put.) (Het; Scutelleridae)’nin Bazı 

Kışlama Özelliklerinin Belirlenmesi ve Kışlayan Ergin Süne’nin 

Yumurta Parazitoitleri Trissolcus spp. 

(Hymenoptera:Scelionidae)’ nin Kitlesel Üretiminde Kullanım 

Olanaklarının Araştırılması 

Danışman : Prof. Dr. Serpil KORNOŞOR (Çukurova Üniv. Zir. Fak.) 

Lider : Mahmut İSLAMOĞLU (Adana ZMAE) 






Süne, doğal koşullarda 15 - 24 °C sıcaklık ve % 26 – 61 nem aralığında yazlamasına rağmen, 

yazlama döneminde kışlaklardan getirilerek depolanacak sünelerin tam diyapozun sağlanması, 

ağırlık ve yağ kaybının minimum düzeyde olması için depo sıcaklığının 10 °C nin altında, 

nispi nemin ise % 60 civarında olması gerektiği tespit edilmiştir. Kışlama döneminde ise, 

29

ağırlık ve yağ kaybının önlenmesi ve en yüksek canlılık oranını için ortalama 6 ºC sıcaklık ve 

% 75 – 80 nem oranın sağlanmasının yararlı olacağı belirlenmiştir. Depolanan sünelerde 

gerek ölüm oranı ve gerekse de yumurta verimleri dikkate alındığında en uygun depolama 

süresinin şubat ayı olduğu tespit edilmiştir. Depolanan yumurtalarda, depolama süresinin 

uzaması ile birlikte parazitlenme oranı ile parazitoit çıkış oranının düştüğü saptanmıştır. Bu 

nedenle kitle üretim amacıyla kullanılacak yumurtaların mümkün olduğu kadar taze 

yumurtalardan ya da en fazla iki ay depolanan yumurtalardan olmasına özen gösterilmelidir. 

Yumurta tercih denemelerinde, doğadan toplanan T. semistriatus’ların birinci tercihinin E. 

integriceps yumurtaları olurken bunu D. baccarum yumurtalarının izlediği tespit edilmiştir. 

Farklı konukçu yumurtalarından elde edilen T. semistriatus’ların yumurta tercihlerinde 

herhangi bir değişiklik gözlenmemiştir. Bu nedenle farklı konukçulardan elde edilen T. 

semistriatus’ların kitle üretiminde kullanılmasının uygun olacağı kaanatine varılmıştır. T. 

festiva yumurta parazitoitlerinde de benzer durum görülmesine rağmen, T. festiva 

parazitoitlerinde D. baccarum, A. rostrata ve E. ornatum yumurtalarındaki parazitlenmesi T. 

semistriatus parazitoitlerine göre biraz daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu sonçlara göre, 

her iki yumurta parazitoitlerininde ekolojik koşullar dikkate alınarak salımının yapılabileceği 

tespit edilmiştir. 

Proje No BS-04/08-05-119 

Alt Proje Adı Süne (Eurygaster spp., Heteroptera: Scutelleridae) Mücadelesinde 

Pestisit Uygulama Teknikleri 

Koordinatörü Dr. Arzu AYDAR (Ankara ZMMAE) 

9. Proje No : BS-04/08-05-119 (1) 

Proje Adı : Süne (Eurygaster spp. Heteroptera: Scutelleridae) Mücadelesinde 

Döner Diskli Memeli Tarla Pülverizatörünün Etkinliğinin 


Lider : Dr. Arzu AYDAR (Ankara ZMMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje sonuç raporu oybirliği ile kabul edilmiştir 




Süne mücadelesinde, 12 m iş genişliğine, 600 l depo kapasitesine ve 10 adet döner diskli 

memeye sahip pülverizatör ile hava akımsız ve yardımcı hava akımlı uygulamalar sonunda 

beklenen yararları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz: 

Klasik yöntem olarak adlandırılan hidrolik memeli tarla pülverizatörleri ile yapılan 

uygulamalara göre oldukça düşük hacimlerle ilaç uygulamaları yapılacaktır. Böylece, çok 

geniş alanlar daha kısa sürede ve daha az masrafla ilaçlanacaktır. 

Klasik uygulamalarda göre oldukça düşük hacimlerle ilaç uygulamaları yapılabildiği için ilaç 

kayıpları nedeniyle oluşacak çevre kirliliği de oransal olarak çok düşük seviyelerde kalacaktır. 

Döner diskli memeler, hastalık ve zararlı kontrolü için optimum çaplı damlalar ürettikleri için 

ve üretilen damlalar oldukça tekdüze olduğu için sünede en iyi biyolojik etkiyi sağlayacaktır. 

30

Yardımcı hava akımlı uygulamalar, özellikle rüzgar nedeniyle oluşacak ilaç sürüklenmesini 

azaltarak çevre kirliliğini önleyecek ve hedef yüzeylerde toplanan kalıntı miktarını 

artıracaktır. Ayrıca, bitkiye ilaç penetrasyonunu artırarak bitkinin alt kısımlarında da yeterli 

miktarda ilaç toplanmasını sağlayacaktır. Bundan başka, yaprak altlarında da daha fazla 

kalıntı toplanmasını sağlayacaktır. 

Yardımcı hava akımı, ilaç damlalarını hedefe yönelterek taşıdığı için rüzgar hızına ve yönüne 

bağlı olarak ilaç damlalarının yer değiştirmesi önlendiği için hem ilerleme doğrultusunda, 

hem de iş genişliği boyunca daha düzgün (%10-20) bir ilaç dağılımı sağlanacaktır. 

Püskürtülen ilacın büyük bir kısmı bitki üzerinde tutunacağından, daha az ilaç kullanılarak 

klasik uygulamalardaki daha yüksek ilaç kullanımına eşdeğer bir biyolojik etkinlik sağlanacak 

ve ilaçlama masrafı düşürülecektir. 

Bu araştırmadan elde edilen sonuçlardan öncelikle çiftçiler yararlanacaktır. Bu teknikle daha 

etkin bir ilaçlama ve daha yüksek biyolojik etkinlik elde edebileceğine inanan çiftçi, ilaç 

tüketimini de azaltarak ilaçlama masrafını azaltacaktır. 

10. Proje No : BS-04/08-05-119 (2) 

Proje Adı : Ege Bölgesinde Süne (Eurygaster spp. Heteroptera: Scutelleridae) 

Mücadelesinde Pestisit Uygulama Tekniklerinin İyileştirilmesi 

Üzerine Araştırmalar 

Lider : Dr. Öncül Kaangün CANER (Bornova ZMAE ) 






Bu çalışmayla, ülkemizde imalatı yapılan 12, 15 ve 18 m bum uzunluğuna sahip tarla 

pülverizatörleri ele alınmış ve yapılan denemelerle, farklı tarla yüzey koşullarında 

pülverizatör bumunun dinamiği incelenmiş, bum salınımlarının hedef yüzey üzerindeki 

kaplama oranına ve dağılım düzgünlüğüne etkileri ortaya konmuştur. Özellikle bum 

dengeleme probleminin önemli düzeyde görüldüğü iş genişliği artırılmış tarla pülverizatörü 

ile süneye karşı biyolojik etkinlik denemeleri yapılarak makinanın performansı 

değerlendirilmiştir. 

Test engeli ile yapılan denemelerde, özellikle bozuk satıhlı arazi koşullarında iş genişliği 

artırılmış (15 ve 18 m bum uzunluğuna sahip) tarla pülverizatörlerinin 12 m bum uzunluğuna 

sahip tarla pülverizatörüne göre daha fazla salınım yaptığı gözlenmiştir. 

12 m bum uzunluğuna sahip pülverizatörle yapılan denemelerde bumda meydana gelen 

salınım daha kısa süreli olmuş, iş genişliği artırılmış pülverizatörlere oranla daha yüksek 

kaplama oranı değerleri elde edilmiştir. 

15 ve 18 m bum uzunluğuna sahip tarla pülverizatörlerinde, hareket esnasında bumun uç 

noktalarındaki düşey hareketin artması nedeniyle bu bölgede yer alan püskürtme memelerinin 

hedef yüzey üzerinde sağlamış olduğu kaplama oranı değerlerindeki azalma dikkate değerdir. 

Zira bum uç noktalarında elde edilen kaplama oranı değerleri yaklaşık % 30 ve daha aşağı 

değerlerde kalarak yetersiz olmuştur. 

31

İş genişliği artırılmış tarla pülverizatörü ile yapılan denemelerde bumun düşey yönde yukarı 

ve aşağı hareketindeki artışla beraber özellikle bumun uç noktalarında yer alan püskürtme 

memelerinin oluşturduğu damlaların çap değerleri farklılıklar göstermiş ve dağılım 

düzgünlüğü bozulmuştur. 

15 m bum uzunluğuna sahip pülverizatörde bum uçlarına monte edilen itici yaylar, yayların 

kullanılmadığı sisteme göre kaplama oranı değerlerinde artış sağlamıştır. 

İyi hazırlanmış tarla koşullarında 18 m iş genişliğine sahip tarla pülverizatörü ile yapılan 

biyolojik etkinlik denemeleri yeterli sonuçlar vermiştir. Bumun makina çatısına salınımlı 

olarak bağlanması ve hidrolik denge pistonlarıyla donatılmış olması bum stabilitesinin 

sağlanmasında avantaj sağlamış ve tarla yüzeyindeki küçük bozukluklar tolere edilebilmiştir. 

Yüksek iş genişliğinin gerek zaman açısından ve gerekse ekonomik yönden faydalı olacağı 

söylenebilir. Ancak makinanın ilk edinme maliyetlerinin yüksek oluşu, çiftçiler tarafından 

fazla talebin olmamasına ve üretici firmaların da bu makinaların imalatını sadece sipariş 

üzerine yapmalarına neden olmaktadır. 

Dünyada tarla pülverizatörlerinin iş genişliklerini artırma ve farklı bum dengeleme 

sistemlerinin geliştirilmesi üzerine çalışmalar sürdürülmektedir. Özellikle ileri teknolojinin 

gereği olarak kullanılan sensörlü ve elektronik sistemlerle sorun büyük ölçüde çözülmüştür. 

Ancak bu tip sistemlerin de başarısı iyi bir tarla tesviyesi ile mümkün olabilmektedir. 

Ülkemizde imal edilen iş genişliği artırılmış tarla pülverizatörlerinde salınımı sönümleyebilen 

farklı çatı sistemlerinin geliştirilmesi ve bu konuda yapılacak tarla denemeleri iş başarısının 

artırılması açısından gelecekte ele alınması gereken önemli konuları oluşturmaktadır. Ancak 

sistemin ekonomik olması gerek makine imalatçıları ve gerekse çiftçiler açısından önemli bir 

koşuldur. 

Proje No BS-04/01-05-169 

Alt Proje Adı Gıda Teknolojisi Araştırmaları 

Koordinatörü Turgay ŞANAL (Ankara TARM) 


Projede yardımcı araştırıcı olarak görev yapan Aliye PEHLİVAN tarafından gruba bilgi 

verildi. Proje sonuç raporu oybirliği ile kabul edilmiştir 




Ülkesel süne projesi kapsamında yürütülen Gıda Teknolojileri Araştırmasında dört yıllık ıslah 

ve yetiştirme tekniği çalışmalarından gelen süne Eurygaster spp.) emgili materyalin kalite 

analizleri yapılmıştır (yaklaşık 11000 kalite analiz sonucu). Süne zararı görmüş buğdayda 

bulunan proteaz enzimleri buğdayın teknolojik kalitesini bozmaktadır. Süne zararı arttıkça 

kalite değerleri bozulmuştur. Çok yüksek emgi oranlarında kalitenin en önemli göstergesi 

olan bazı analizler (Farinograf ve Alveograf) yapılamamıştır. Çeşitler kalitelerine bağlı olarak 

farklı emgi oranlarında farklı toleranslar göstermiştir. Protein kalitesi iyi olan çeşitler (yüksek 

zeleny sedimantasyon, alveograf enerji, yaş gluten ve gluten indeks değeri) % 5 -6 emgili 

tane içermeleri durumunda bile kalitelerini çok bozmazken, düşük protein kalitesine sahip 

çeşitler (düşük zeleny sedimantasyon, alveograf enerji, yaş gluten ve gluten indeks değeri) % 

2 emgili tane oranına sahip olduklarında bile kaliteleri bozulmakta ve işlenememektedirler. 

32

Çeşitlerin ekonomik zarar eşiğinin kalite kriterleri ile ilişkilendirilmesi 

gerçekleştirilememiştir. Ekmeklik ve makarnalık buğdayda çeşitlerin kalitesi yetiştirme 

koşulları (iklim, toprak vb.), agronomik uygulamalar ve ile değişmektedir. Süne emgisinin 

kalite üzerindeki tahribatı zararın gerçekleştiği döneme göre farklı olmaktadır. Buğdayın süt 

olum dönemindeki süne emgisi hektolitre ağırlığı bin tane ağırlığı gibi fiziksel kalite 

özelliklerini bozmaktadır. Olgunlaşmış özellikle hasat öncesindeki süne zararlarına maruz 

kalmış buğdaylar yüksek proelitik enzim içerdiklerinden kalite daha fazla bozulmaktadır. 

Yetiştirilme koşulları, çeşit ve emgi oranları aynı olan örneklerde farklı kalite düşmeleri 

görülmüştür ki bu emgi zamanlarından kaynaklanmıştır. Sünenin emgi sırasında bıraktığı 

proteaz enzimi buğdayın gelişme dönemine göre farklı miktarlarda olmakta özellikle hasattan 

hemen önce gerçekleşen emgilerde daha fazla proteaz enzimi bırakıldığı bilinmektedir. Ayrıca 

çeşitler sahip oldukları protein kalitesine göre bu emgi zararından farklı etkilenmektedirler. 

Proje kapsamında gelen kontrol örneklerinin emgisiz olması gerekirken çoğu emgili olmuştur. 

Ayrıca çeşitlerin emgi oranları da birbirinden farklı olmuştur. Belirtilen bu faktörlerden 

dolayı çeşit bazında bozulma eşik sınırı tespit edilememiştir. Bunun için ayrı bir proje 

planlanmalıdır. Kalitesi yüksek çeşitler iyi agronomik uygulamalarla yetiştirilir, özellikle 

geciktirilmeden zamanında hasat yapılarak süne zararından kaynaklanan kalite kaybı en aza 

indirilebilir. 

Metot geliştirme çalışmaları kapsamında, iki yöntemin süne zararının tespitinde 

kullanılabileceği tespit edilmiştir. 

a- Makarnalık ve ekmeklik buğdayda yaş gluten yayılma oranı kullanılabilir. 

b-Makarnalık buğdaylarda süne zararının tespitinin beklemeli SDS sedimantasyon yönteminin 

öğütülmüş irmikte (kırma değirmeninde 1 mm öğütme inceliğinde ve 2 saat bekleme) en iyi 

sonuçları verdiği tespit edilmiştir. Beklemeli SDS analizi kırmada yapıldığında kepekten 

kaynaklanan proteaz enzimi bulunduğundan bekleme esnasında enzim aktif duruma geçerek 

süne varmış gibi davranmakta, sünesiz örnekler süneliymiş gibi sonuç elde edilmektedir. 

Ayrıca makarnalık buğdayda Glutograf cihazı ile gluten kalitesi çalışmaları da mevcut yapılan 

analizlere ilave olarak bu amaçla kullanılabilir. 

Süne proteazından daha az etkilenen buğday çeşitlerinin tespiti çalışmasında, HPLC ile 

yapılan analizlerde süne zararı görmüş örneklerin protein profillerinin sağa doğru kaydığı yani 

düşük molekül ağırlıklı bölgeye doğru kaydığı tespit edilmiştir. Yüksek molekül ağırlığına 

sahip polimerik protein (UP1), düşük molekül ağırlığına sahip polimerik protein (UP2) ve 

monomerik protein miktarının (UP3) belirgin derecede azaldığı tespit edilmiştir. Süne 

zararının gluten proteinlerinin degradasyonuna neden olduğu ve süne proteazının etkisinin 

buğday çeşitleri arasında farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmada yer alan bazı çeşitler 

diğer çeşitlere göre daha yüksek relative proteaz aktivitesi göstermiştir. 

Proje No BS-04/01-05-170 

Alt Proje Adı Doğada Yeşil Alan Oluşturulması ve Doğanın Korunması 

Koordinatörü M. Selçuk BAŞARAN (Ankara ZMMAE) 

11. Proje No : BS-04/01-05-170 (3) 

Proje Adı : Trakya Bölgesinde Doğada Yeşil Alan Oluşturulması ve Doğanın 

Korunması 

Lider : Kemal AKIN (Trakya TAE) 

Raportörler : Mehmet DUMAN (Diyarbakır ZMAE) 

M. Selçuk BAŞARAN (Ankara ZMMAE) 

33






Dikilecek fidanların uygun boy ve özellikte olmasına, dikim sonrası bakımlarının yapılarak 

canlı kalmalarının sağlanmasına önem verilmelidir. Bu şekilde oluşturulan alanlarda kimyasal 

mücadeleden kaçınılmalı ve doğal parazitlenme korunmalıdır. 

Yumurta parazitoidlerinin hem kışı geçireceği, hem de beslenme, barınma, konukçu bulma ve 

dolayısıyla popülasyonlarını korumalarına yardımcı olacak fidanların dikiminin sonbaharda 

ve yeterli büyüklüğe ulaştıktan sonra yapılmasının doğru olacağı kanısındayız. 

Doğayı faydalıların çoğalmasına elverişli hale getirmek ve desteklemek amacıyla Karaağaç, 

Sedir, Karaçam, Yabaniakasya, Karaservi, Akçaağaç, Akasya, Okoliptus, Selvi, Sofora, 

Badem, İğde, Dişbudak, Fıstık çamı, Mahlep, Gladiçya ve Dut ağaçlarına ait fidanların 

hububat alanları çevresine dikilmesine; Trakya için parazitoidlerin kışlaktan çıktıktan sonra 

ilk olarak beslendikleri Çakal eriği [güvem (Prunus spinosa)] bitkilerinin korunması ve 

çoğaltılmasına özen gösterilmelidir. 

Eğitim çalışmalarında özellikle biyolojik mücadele üzerinde durulmalı ve ağaçlandırmanın 

önemine ağırlık verilmelidir. 


Proje No BS-03/01-05-162 

Alt Proje Adı Süne’nin Yumurta Parazitoitlerinin Biyo-ekolojik Özelliklerinin 

Belirlenmesi 



Proje Adı : Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Süne, Eurygaster integriceps Put. 

(Heteroptera:Scutelleridae)’in Yumurta Parazitoiti Trissolcus 

spp. (Hymenoptera: Scelionidae)’nin Pentotomid ve scutellerid 

Konukçuları, Doğada Parazitoit/Konukçu İlişkileri ve Bunun 

Süne Popülasyonuna Etkileri 

Lider : Celalettin GÖZÜAÇIK (Diyarbakır ZMAE) 


Proje lideri tarafından bu yıl grupta görüşülecek doktora projesinin sonuç raporu değil; 

gelişme raporu olduğu belirtilmiştir. Araştırıcı Doktora çalışmalarının da halen devam ettiğini 

ayrıca vurgulamıştır. 



Ülkesel Patates Tohumluk Üretim Sisteminin Geliştirilmesi 

(TÜBİTAK 1007) 

Koordinatörü Hüseyin ONARAN (Niğde PAE) 

34



Proje Adı : Tohumluk Üretim Bölgelerinin Belirlenmesi ve 

Sürdürülebilirliğinin Sağlanması 

Lider : Dr. Halil TOKTAY (Adana ZMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje sonuç raporu kabul edildi. 




Türkiye için bir “Ülkesel Tohumluk Patates Üretim Sistemi”nin geliştirilmesi amacıyla 

yürütülen projede (1) Tohumluk üretim bölgelerinin belirlenmesi ve sürdürülebilirliğinin 

sağlanması, (2) Temel tohumluk üretim programlarının oluşturulması, (3) Ülkemizin farklı 

bölgelerinde yetiştirilebilecek sanayilik ve yemeklik patates çeşitlerinin ıslah edilmesi 

hedeflenmiştir. Proje çalışmaları Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğüne bağlı sekiz 

araştırma enstitüsü ve üç üniversitenin işbirliğinde, 2005-2009 yılları arasında 46 ay süreyle 

yürütülmüştür. 

Tohumluk üretim bölgelerinin belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmalarda toplam 17 il (Sivas, 

Konya, Kayseri, Bayburt, Erzurum, Adana, Tokat, Eskişehir, Çorum, Çankırı, Erzincan, 

Kahramanmaraş, Kütahya, Uşak, Isparta, Burdur ve Niğde), tohumluk patates üretimine 

uygunluk açısından incelemeye alınmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda Sivas, Kayseri, 

Erzurum, Eskişehir, Kahramanmaraş, Erzincan, Tokat illerinde tohumluk patates üretimine 

uygun yaklaşık 200.000 ha alan belirlenmiş ve ilan edilmiştir. Ayrıca Niğde Çamardı, Adana 

Tufanbeyli gibi bazı özel alanların da tohumluk patates üretimi açısından önemli potansiyeli 

olduğu ve bu amaçla kullanılabileceği tespit edilmiştir. 

Temel tohumluk üretim programlarının oluşturulması alt projesi Niğde Patates Araştırma 

Enstitüsü (NPAE), Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü (ETAE), Doğu Anadolu Tarımsal 

Araştırma Enstitüsü (DATAE) ve Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi katılımı ile yürütülmüştür 

Proje kapsamında yapılan çalışmalarla dört kurumda temel tohumluk üretimi için pilot tesisler 

oluşturulmuş ve üretimlere başlanmıştır. Proje süresince NPAE, DATAE ve EÜZF’si Doku 

Kültürü Yöntemi ile Tohumluk Patates Üretecek Kuruluş olarak yetkilendirilmiştir, ETAE 

ise 2003 yılından itibaren yetkilidir. Kurumlar mevcut alt yapıları ve yetişmiş elemanları ile 

firmaların talep etmesi halinde 1.yıl sonunda ülkemiz ihtiyacı olan temel tohumluk 

materyalinin %10’unu, 4.yıl sonunda da ithalat yoluyla getirilen tohumluğun tamamını 

karşılayabilecek duruma gelmiştir. 

Proje kapsamında yürütülen çalışmalarla, ülkemizde patates çeşit ıslahı konusunda çok önemli 

gelişmeler sağlanmıştır. Ülkemizde patates araştırmaları açısından merkez kuruluş olan Niğde 

Patates Araştırma Enstitüsü’nde patates ıslah altyapısının oluşturulması sağlanmıştır. 

Ülkemize özgü patates çeşit ıslah programları başlatılmış ve sürekliliği sağlanmıştır. Proje 

süresince yürütülen çalışmalar sonucunda, sorumlu kuruluşlar tarafından farklı melez 

kombinasyonlarına ait çeşitli kademelerde (1., 2., 3., 4. generasyon), çok sayıda yerli patates 

hatları elde edilmiştir. Bu hatlar içerisinden bazıları 2011 yılından itibaren ilk yerli ticari 

patates çeşitleri olarak tescile sunulabilecektir. 

Proje insan kaynakları açısından da çok önemli çıktılar üretmiştir. Proje çalışmaları sırasında, 

gerek Müşteri Kuruma bağlı enstitüler, gerekse üniversitelerde patates tohumluk sisteminin 

35

farklı disiplinlerinde (bitki sağlığı, yetiştirme teknikleri, doku kültürü ve biyoteknoloji, temel 

tohumluk üretim ve çoğaltımı, çeşit ıslahı) çok sayıda uzmanın yetişmesi sağlanmıştır. 

Sonuç olarak, proje kapsamında yürütülen çalışmalarla ülkemiz açısından büyük bir eksiklik 

olarak görülen “Ülkesel Patates Tohumluk Üretim Sistemi”nin geliştirilebilmesi için gerekli 

temel çalışmalar tamamlanmıştır. Bundan sonraki süreçte sistemin işlerlik kazanması ve 

sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik olarak farklı yönleriyle ele alan yeni araştırmaların 

yürütülmesi gerekmektedir. Ayrıca sistemin sürdürülebilirliği açısından konunun tüm 

paydaşlarını kapsayacak şekilde eğitim ve yayım çalışmaları yapılmalıdır. 




Lider : H. Reşat AKBAŞ (Erzincan BKAE) 


1- Bitki Hastalıkları Araştırmaları, Hububat, Endüstri, Sebze ve Süs Bitkileri Hastalıkları alt 

çalışma grubunda proje lideri tarafından sunulduğu ve kabul edildiği, aynı enstitüden konu ile 

ilgili araştırıcılar tarafından belirtilmiştir. Bu nedenle projenin Bitki Zararlıları Araştırmaları 

grubunda görüşülmesine gerek duyulmamıştır. 

Yürürlük Durumu:- 


Bilime ve Uygulamaya Verilecek Hususlar:- 


1. Proje No : TÜBİTAK 105 G 009 



Lider : Doç. Dr. İlker KEPENEKÇİ (Ankara ZMMAE) 


1- Proje lideri tarafından projenin 1 yıl uzatıldığı için gelişme raporu getirildiği ifade edilmiş 

ve bilgi verilmiştir. 

2- 2011 yılı grup toplantısına sonuç raporunun getirilmesine karar verilmiş olup, alınan bu 

karar doğrultusunda proje gelişme raporu kabul edilmiştir. 




Lider 


: Dr. Nedim ALTIN (Bornova ZMAE) 


1- 2009 yılında 1 yıl daha uzatma kararı alınarak proje çalışmalarına devam edilmiştir. Ancak 

Bornova ZMAE nün sorumluluğu olduğu iller çıkarılarak bu çalışmalara devam edilmiştir. Bu 

nedenle 2009 yılında Bornova ZMAE’ de herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Proje bu yıl 

36

tamamlanmış ve TUBİTAK ‘a sunulmuştur. Grup değerlendirme toplantısının yapıldığı tarihe 

kadar TUBİTAK ‘tan onay gelmediği için sonuç raporu 2011 yılında getirilecektir. 


9. BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK 


1. Proje No : DOKTORA BS-03/17-01-011 

Proje Adı : Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Ichneumonidae (Hymenoptera) 

Familyası Üzerinde Taksonomik Araştırmalar 

Lider : Ayşe AKKAYA (Bornova ZAE) 


2009 yılı grup toplantısında sonuç raporu görüşülüp sonuçlandırıldığı için gündemden 

çıkarılmıştır. 



Bilime ve Uygulamaya Verilecek Hususlar: Geçen yılki grup kararlarında verilmiştir. 

10. ORGANİK TARIM PROJELERİ 


1. Proje No : 

Proje Adı : Bazı Bitki Ekstratlarının Organik Sebze Yetiştiriciliğinde 

Görülen Zararlılara Karşı Kullanım Olanaklarının Belirlenmesi 

Lider : Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Emine TOPUZ (Antalya BATEM) 

Dr. İnanç ÖZGEN (Diyarbakır ZMAE) 



2- Proje çalışmalarının tamamlanabilmesi için çalışmanın bir yıl süreyle uzatılmasına, karar 

verilmiş olup, alınan bu karar doğrultusunda proje gelişme raporu oy birliği ile kabul 

edilmiştir 


11. MÜNFERİT PROJELER 


1. Proje No : 

Proje Adı : Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Karacadağ Çeltik Ekim 

Alanlarında Bitki Koruma Sorunları ve Mücadele Olanaklarının 


Lider : Mehmet DUMAN (Diyarbakır ZMAE) 

37

Raportörler : Emre EVLİCE (Ankara ZMMAE) 

Kemal AKIN (Trakya TAE) 



2- Nematolojik çalışmalarda tohum örnek sayısının artırılması ve toprak-kök örneklerinin de 

alınmasına 

3- Proje isminin “Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Karacadağ Çeltik Çeşidi Ekili 

Alanlarında Bitki Koruma Sorunları ve Mücadele Olanaklarının Araştırılması” olarak 

değiştirilmesine karar verilmiş olup, proje yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda 

kabul edilmesine ve Bilim Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği 

ile karar verilmiştir. 


2. Proje No : 

Proje Adı : Bazı Labiate Familyası Bitkilerinin Uçucu Yağlarının 

Lider 

Tetranychus cinnabarinus (Boisduval) (Acarina: Tetranychidae)'a 

Karşı Sıcaklığa Bağlı Fumigant Etkilerinin Araştırılması 

: Dr. Emine TOPUZ (Antalya BATEM) 

Raportörler 


: Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 

Dr. Halil KÜTÜK (Adana ZMAE) 


2- Yeni Proje teklifi olarak TÜBİTAK’a sunulan bu proje; TÜBİTAK tarafından kabul 

edilmediği takdirde TAGEM projesi olarak yürütülmeyecektir. 

Yürürlük Durumu: TÜBİTAK tarafından proje kabul edilmediği takdirde yürütülmeyecek, 

çalışılmayacaktır. 

3. Proje No : 

Proje Adı : Sarımsak Sineği Projesi 

Sarımsak Sineği ile ilgili olarak proje hazırlanmadan önce; Bornova Zirai Mücadele 

Araştırma Enstitüsü ve Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından sarımsak 

alanlarında ön çalışma yapılması ve çalışma bulgularının 2011 yılı grup toplantısına 

sunulmasına karar verilmiştir. 


1. Proje No : 

Proje Adı : Çeltik Beyaz Uç Nematodu [Aphelenchoides besseyi Christie 

(Aphelenchida: Aphelenchoididae)]’nun Etkili Tohum 

Ekstraksiyon Metodunun ve Çankırı, Çorum İllerinde Yaygınlık 

Durumlarının Belirlenmesi 

Lider : Emre EVLİCE (Ankara ZMMAE ) 

Raportörler : Dr. Bilge MISIRLIOĞLU (Bornova ZMAE) 

Adem ÖZARSLANDAN (Adana ZMAE) 

38



2- Kemal AKIN’ın projeye yardımcı araştırıcı olarak dahil edilmesine, 

3- Şekil ve çizelge başlıklarının yeniden gözden geçirilmesine, 

4- 7.1. bölümünde ilk paragrafın son cümlesi, 2010 yılı çalışmasını kapsamaktadır. Söz 

konusu bilginin bu bölümden çıkarılıp Tartışma ve Kanı bölümünden sonuna eklenmesine, 

5- Kullanılan bazı metotlarla (Baermann Funnel, Mister Funnel) ilgili literatür bilgilerin ilave 

edilmesine, 

6- Projenin sonuç raporu hazırlanmadan ara yayın olarak yayınlanmasına , 

7-Çeltik Beyaz Uç Nematodu [Aphelenchoides besseyi Christie (Aphelenchida: 

Aphelenchoididae)]’nun Etkili Tohum Ekstraksiyon Metodu ile ilgili olarak protokol 

hazırlanmasına karar verilmiş olup; proje gelişme raporunun alınan bu kararlar doğrultusunda 

kabul edilmesine oy birliği ile karar verilmiştir 

Yürürlük Durumu: Projenin tamamlanan kısımları yayınlanacaktır. Devam edecektir. 


Proje Adı : Trakya Bölgesi Çeltik Ekim Alanlarında Çeltik Beyaz Uç 

Nematodu (Aphelenchoides besseyi Christie, Aphelenchida: 

Aphelenchoididae)’nun Yaygınlık Durumu ve Bazı Mücadele 

Yöntemleri Üzerine Araştırmalar 

Lider : Adnan TÜLEK (Trakya TAE) 



2- 2011 yılı grubuna sonuç raporu getirilmesine, 

3- Projenin sonuç raporu hazırlanmadan ara yayın olarak yayınlanmasına, karar verilmiş olup; 

proje gelişme raporunun alınan bu kararlar doğrultusunda kabul edilmesine karar verilmiştir 

Yürürlük Durumu: Projenin tamamlanan kısımları yayınlanabilir. 2011 yılı çalışma grubuna 

sonuç raporu getirilecektir. 


Proje Adı : Palmiye Kırmızı Böceği, Rhynchophorus ferrugineus (Oliver) 

(Coleoptera:Curculionidae)’nin Biyo-Ekolojisi ve Mücadelesi 


Lider : Mahmut GÜNEŞ (Adana ZMAE. ) 


Proje liderinin Kayseri İl Tarım Müdürlüğü’ne tayini çıkmış olması nedeniyle projenin 

kapatılmasına oy birliği ile karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Kapatılmıştır. 

39

4. Proje No : KKGM 

Proje Adı : Palmiye Kırmızı Böceği [(Rhynchophorus ferrugineus (Olivier)] 

(Coleoptera:Curculionidae)’nin Mücadelesine Yönelik Çalışmalar 

Lider : H. Deda BÜYÜKÖZTÜRK (Adana ZMAE) 

Raportörler : Vildan BOZKURT (Ankara ZMMAE) 

Dr. Emine TOPUZ (Antalya BATEM) 



2- Projenin TAGEM proje gelişme raporu formatına göre tekrar hazırlanmasına, 

3- İllerde kimyasal mücadele uygulamaları ile bilgilerin projeye eklenmesine, 

4- Ağaç başına birey sayısı yerine tuzak başına birey sayısının verilmesine, 

5- Yıllar itibariyle illerdeki tuzaklarda yakalanan birey sayılarının şekiller ile projede 

gösterilmesine, 

6-Yıllar itibariyle ilçelerdeki adet/tuzak sayılarının verilmesine karar verilmiş olup, alınan bu 

kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu kabul edilmiştir. 


ARA KARAR: Muğla ilindeki Kırmızı Palmiye Böceği popülasyonunun artışı dikkat 

çekicidir. Bu durumun Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü’ne bildirilmesine karar verilmiştir. 

5. Proje No : 

Proje Adı : Orta Kızılırmak Havzasında Simulium spp. (Diptera: 

Simuliidae)’nin Biyolojisi ve Mücadelesinde Bacillus thuringiensis 

israelensis Kullanımının Araştırılması 

Lider : Abdullah YILMAZ (Ankara ZMMAE ) 

Raportörler : Dr. Mehmet Ali GÖVEN (Bornova ZMAE) 




2- Materyal ve metotta erginlerin popülasyon değişimi ile ilgili başlık verilmesine, 

3- Biyolojik çalışmaların kaç istasyonda yapılacağı, yerleri ve mesafeleri verilmesine karar 

verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oy birliği ile kabul 

edilmiştir 



Proje Adı : Ankara İlinde Kavunlarda Zararlı Kavun Sineği [Myiopardalis 

pardalina (Bigot, 1891) (Diptera:Tephritidae)]’nin Biyolojisi ve 

Mücadelesi Üzerinde Araştırmalar 

Danışman : Prof. Dr. Sultan ÇOBANOĞLU (Ankara Üniv. Zir. Fak.) 

Lider : Aydemir BARIŞ (Ankara ZMMAE) 

40


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu kabul edilmiştir 


B. MEYVE-BAĞ ZARARLILARI ALT ÇALIŞMA GRUBU 


ELMA BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 

ARAŞTIRMA, UYGULAMA VE EĞİTİM PROJESİ 

Koordinatörü Dr.Cevdet ZEKİ (Ankara ZMMAE) 


1. Proje No : TÜBİTAK TOVAG 1040412 

Proje Adı : Elma İç Kurdu [(Cydia pomonella (L.)] Mücadelesinde Yardımcı 

Hava Akımlı Bahçe Pülverizatörünün İlaç Uygulama Etkinliğinin 

Belirlenmesi 

Lider : Prof. Dr. Ergin DURSUN (Ankara Üniv. Zir. Fak.) 

Yrd. Arş. Dr. Yasemin SABAHOĞLU (Ankara ZMMAE) 


Proje yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. 




Günümüzde ilaç uygulaması yapan çiftçilerin çoğu, ilacın büyük bir bölümünün hedefe 

ulaşmadığını ve yetersiz etkinlik olabileceğini düşünerek çoğunlukla yüksek uygulama 

hacimlerinde ya da ilacın dozunu artırarak ilaçlama yapma yolunu tercih etmektedir. Yüksek 

hacimli ilaç uygulamalarında bitki tacı adeta yıkanmaktadır. Ayrıca yüksek hacimli 

ilaçlamalarda, damla çaplarının büyük olması nedeniyle yaprak yüzeylerinde tutunma 

etkinliği azalmakta ve damlalar kayarak toprağa düşmektedir. Bunun sonucunda çevre kirliliği 

oluştuğu gibi birim alana fazla ilaç atıldığı için ilaçlama maliyeti artmaktadır. Ayrıca, büyük 

çaplı damlaların bitki tacı içerisine penetrasyonu zayıf olduğu gibi, yaprak alt yüzeylerinde 

tutunma olasılıkları da oldukça düşüktür. 

Bu çalışma ile ülkemizde meyve bahçelerinde yaygın olarak kullanılan yardımcı hava akımlı 

(klasik) bahçe pülverizatörü ile 2006 yılında ülkemizde ilk kez ruhsatlandırılarak satışa 

sunulan kule tipi bir bahçe pülverizatörü kullanılarak yüksek hacimli uygulamalara göre daha 

düşük hacimli ve daha küçük damla çaplı uygulamalar yapılmıştır. Düşük hacimlerde yapılan 

uygulamalarda, bir depo ilaçla daha çok alan ilaçlanabilmekte, operatörün depoyu doldurma 

sayısı azalmakta ve aynı zamanda kimyasal ilaçla temas riski azalmaktadır. Bu da iş 

verimliliğinde artışa neden olarak ilaçlama işleminin daha kısa zamanda tamamlanmasını 

sağlamaktadır. Bununla birlikte bu uygulamalarla tüketilen ilaç miktarının azalması ve buna 

bağlı olarak ilaçlama maliyetinin düşülmesi sağlanmaktadır. Ayrıca, özellikle bitki üzerinde 

tutunamayarak akma yoluyla toprak ve su kaynaklarının kirlenme riski de bu yolla 

azaltılmaktadır. Bunlara ek olarak, küçük çaplı damlaların hedef yüzeylerde sağladıkları 

kaplama oranları da büyük çaplı damlalara göre daha yüksek olduğundan daha az ilaç 

kullanımıyla yüksek biyolojik etkinlik elde edilmesi mümkün olmaktadır. 

41



Proje Adı : Erzincan İlinde Elma Ağaçlarında Zarar Yapan Archips spp. 

(Yaprak Büken) (Lepidoptera: Tortricidae)’nin Tespiti ile Önemli 

Zararlı Türün Biyoloji ve Parazitoitlerinin Belirlenmesi 

Lider : Adnan CANBAY (Erzincan BKAE) 

Raportörler : Dr. Ayşe ÖZDEM (Ankara ZMMAE) 

: Naim ÖZTÜRK (Adana ZMAE) 



2- Proje özet tanıtımında metotla ilgili detay bilgilerin çıkarılıp, Yaprakbüken türlerinin zararı 

hakkında bilgi verilmesi ve özet tanıtımının sonuna projenin yüksek lisans projesi olduğu, 

danışman fakülte ve öğretim üyesi adının da yer aldığı bilgilerin verilmesine, 

3- Biyolojik çalışmalarla ilgili olarak; doğa çalışmalarında yumurta, larva ve pupa dönemleri 

için ilk görüldüğü tarihten itibaren son görüldüğü tarihe kadar izlenerek doğada bulunuş 

süresi ortaya konacaktır ifadelerinin yer almasının uygun olacağına, 

4- Zararlının kontrollü koşullarda biyolojisinin çalışılması ifadelerinin çıkarılmasına, 

5- Beklenen yararlar/Uygulamaya aktarma/Ekonomiye katkısı bölümünün güçlendirilmesine, 

6- İşbirliği yapılan kuruluşlara Erzincan Tarım İl Müdürlüğü’nün eklenmesine, 

7- İklim verilerinin sadece biyoloji takibi yapılan bahçelerden alınmasına, 

8- Larva ve yumurta dönemi çalışmalarında tekerrür sayısının verilmesine tavsiye kararı 

verilmiş olup, proje yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim 




Proje Adı : Isparta İlinde Elma Bahçelerinde Zararlı Olan Elma İçkurdu 

[Cydia pomonella (L.) Lep.:Tortricidae]’nun Yaygın Kullanılan 

Bazı İnsektisitlere Karşı Duyarlılık Düzeylerinin Bioassay ve 

Biyokimyasal Yöntemlerle Belirlenmesi 

Lider : Mesut İŞÇİ (Eğirdir BKAE) 



2- Projenin İlaç, Alet ve Toksikoloji Araştırmaları grubunda detaylı bir şekilde görüşülüp 

değerlendirildiğinden, bundan sonraki sadece meyve grubuna bilgi amaçlı getirilmesine, 

3- Proje isminin “Isparta İlinde Elma Bahçelerinde Zararlı Olan Elma İçkurdu [Cydia 

pomonella (L.) Lep.:Tortricidae]’nun Yaygın Kullanılan Bazı İnsektisitlere Karşı 

Duyarlılık Düzeylerinin Belirlenmesi” olarak değiştirilmesi yönünde tavsiye kararı 

verilmiştir. 

Proje yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim Kurulunda 



42


Proje Adı : Erzincan İlinde Elma Ağaçlarında Görülen Coccidae ve 

Diaspididae (Hemiptera:Coccidae) Familyalarına Ait Türlerin 

Yayılışı, Yoğunluğu ve Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi 


Lider : Özkan BOZBEK (Erzincan BKAE) 

Raportörler 


: Dr. Bilgin GÜVEN (Bornova ZMAE) 

: Adalet HAZIR (Adana ZMAE) 


2- 2008 yılı istatistik verilerinin verilmesine, 

3- Kozar ve Konstantinova (1981)’nın yaptığı çalışmada belirlenen türlerin verilmesine, 

4- Elmada yapılmayan çalışmaların literatürden çıkarılmasına, 

5-Proje isminin “Erzincan İlinde Elma Ağaçlarında Görülen Coccoidea 

(Hemiptera:Coccidae) Türlerinin Yayılışı, Yoğunluğu ile Parazitoit ve Predatörlerinin 

Belirlenmesi ” olarak değiştirilmesine, 

6- Metot kısmında türlerin belirlenmesi ve yayılışı başlığı altında örneklenecek bahçe 

sayısının verilmesine, 

7- Türlerin belirlenmesinde kullanılan gözle inceleme yönteminde, ağaçların gövde, yaprak 

ve meyvelerinde de kabuklubit ve koşnil gözlemlerinin yapılmasına tavsiye kararı verilmiş 

olup, proje yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim 




Proje Adı : Erzincan ve Gümüşhane İllerinde Elma Zararlısı Böcek ve 

Akarlar Üzerinde Araştırmalar 

Lider : İsmail ALASERHAT (Erzincan BKAE) 

Raportörler : Dr. Mehmet Ali GÖVEN (Bornova ZMAE) 

: Dr. Ayşe ÖZDEM (Ankara ZMMAE) 


Proje, Bakanlığa isim olarak bildirilmiş, daha sonra enstitü araştırma komitesinde projenin 

yürütülmemesine karar verildiği proje lideri tarafından belirtilmiştir. Bu nedenle projenin 

gündemden çıkarılmasına oybirliği ile karar verilmiştir. 

GEREKÇE: “Erzincan ve Gümüşhane İllerinde Elma Zararlısı Böcek ve Akarlar 

Üzerinde Araştırmalar” adlı doktora projesiyle ilgili Enstitü Araştırma Komitesinde tekrar 

yapılan toplantıda, çalışma konusunun öncelikler arasında yer almaması, Doğu Anadolu 

Bölgesi Elma Entegre Mücadele, Araştırma Uygulama ve Eğitim Projesi kapsamında 

sözkonusu çalışmayı ilgilendiren çalışmaların yapıldığı, proje kapsamında elmada tespit 

edilen böcek ve akarların biyolojileri üzerinde çalışılması talep edilmesi nedeniyle çalışma 

takviminin aksayacağı, doktora projesi olması nedeniyle bir kişi ile bu kadar işin 

yürütülemeyeceğine karar verildiğinden sözkonusu doktora projesinin program değerlendirme 

toplantısında sunulmaması kararı alınmıştır. 


43


KİRAZ BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 


Koordinatörü Dr. N.Mükerrem ÇELİKER (Bornova ZMAE) 



Proje Adı : İzmir İlinde Kiraz Bahçelerinde Bulunan Ağustosböceği 

(Homoptera: Cicadidae) Türleri ve Önemlilerinin Tarımsal 

Savaşa Esas Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerinde 


Lider : Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. 




İzmir İlinde kiraz bahçelerinde bulunan ağustosböceği türlerinin belirlenmesi amacıyla 2005- 

2008 yıllarında İzmir İlinin 17 ilçesinde toplam 98 bahçede survey yapılmıştır. Önemli tür ve 

türlerin popülasyonlarının izlenmesi ve tarımsal savaşa esas bazı biyolojik özelliklerinin 

belirleme çalışmaları Kemalpaşa ilçesinde 3 bahçede yürütülmüştür. 

Bu çalışmada Cicadidae familyasına bağlı Lyristes plebejus (Scopoli, 1763), Cicadatra 

adanai Kartal, 1980, Cicadatra hyalina (Fabricius, 1798), Cicadatra platyptera Fieber, 1876, 

Cicada mordoganensis Boulard, 1979, Cicadetta dimissa (Hagen, 1856) ve Cicadivetta 

tibialis (Panzer, 1798) olmak üzere 7 tür belirlenmiş; yaygın ve yoğun olarak görülen türlerin 

tarımsal savaşa esas bazı biyolojik özellikleri ortaya konmuştur. 

Çalışmada belirlenen en yaygın ve yoğun türler L. plebejus ve C. adanai olup, bunlardan L. 

plebejus’un beş nimf dönemi geçirdiği; doğadaki ilk erginlerinin haziran ayının ilk 

haftasından başlayarak ağustos ayının son haftasına kadar görüldüğü; en yoğun ergin çıkışının 

haziran ayının son haftası ile temmuz başında olduğu; yumurta açılımının sonbaharda ilk 

yağmurlardan sonra başlayıp aralık ayının üçüncü haftasına kadar devam ettiği; erkeklerin 

ortalama 10.55 (6-16) gün, dişilerin ise 9.7 (6-14) gün yaşadıkları; eşeysel oranın (E/D) 

1.09/1.00 olduğu; erginlerinin kiraz bahçelerinin içinde ve çevresinde bulunan başta kanyaş 

olmak üzere 8 familyaya ait 18 yabancıotla, kiraz ve değişik meyve ağaçlarının kuru ve canlı 

dallarına yumurta bıraktıkları; nimflerin 5-50 cm toprak derinliğinde görüldükleri, 20-40 cm 

derinlikte yoğunlaştıkları, daha çok ağacın gövdesinden 40-180 cm uzaklıkta bulundukları; doğa 

koşullarında idris fidanlarında bir dölünü ortalama 6.49 (4.00-8.80) yılda; 25+1 o C sıcaklık, % 65+5 

orantılı nem, 16 saat aydınlık-8 saat karanlık koşullara ayarlanmış iklim odasında kanyaşta 3.44 (2.83- 

4.58) yılda tamamladığı belirlenmiştir. 

Önemli yumurta parazitoitlerinin Archirileya inopinata (Silvestri, 1920), A. femorata (Boucek, 1952) 

(Hymenoptera: Eurytomidae), Eupelmus cicadae Giraud, 1872 (Hymenoptera: Eupelmidae); önemli 

predatörlerinin Cataglyphis nodus (Brullé, 1832) ve Plagiolepis pygmaea (Latreille, 1798) 

(Hymenoptera: Formicidae) isimli karınca türleri; önemli hastalık etmenlerinin ise Metarrhizium 

anisopliae (Metc., 1883) (Moniliales: Stilbaceae) ve Bauveria bassiana (Bals., 1912) (Hypocreales 

: Clavicipitaceae) olduğu saptanmıştır. 

44

C. adanai erginlerinin haziran ayının ikinci haftasından eylül ayının üçüncü haftasına kadar 

görüldüğü; en fazla ergin çıkışının temmuz ayının ilk iki haftasında olduğu; genç idris fidanlarının 

bulunduğu bahçelerde yoğunluğun daha fazla olduğu; en yoğun yumurta bırakımının da haziran 

ayının son haftası ile temmuz ayının ilk iki haftasında olduğu, yumurta açılımının temmuz sonunda 

başladığı ve ağustos ayının ilk iki haftasına kadar devem ettiği; doğada saksılarda yetiştirilen kanyaş 

bitkilerinde bir dölünü 2-3 yılda; beton tavalarda yetiştirilen idris ve kanyaşta ise bir dölünü 3 yılda 

tamamladığı görülmüştür. Doğa koşullarında idris fidanlarında ergin ömrünün dişide 6-20 gün, 

erkekte ise 7-20 gün olduğu saptanmıştır. 

C. tibialis erginlerinin mayıs ayının ikinci haftasından başlayarak ağustos ayının birinci haftasına 

kadar görüldüğü ve en fazla ergin çıkışının haziran ortası ile temmuz başında olduğu; ilk yumurta 

açılımının temmuz ayının son haftasından itibaren başladığı görülmüştür. C. tibialis ile beslenen 

Argiope lobata (Pallas, 1772), Araneus triguttata (Fabricius, 1775) (Araneida: Araneidae) ve C. 

hyalina ile beslenen Xysticus cristatus (Clerck, 1757) (Araneida: Thomisidae) isimli örümcek türleri 

predatör olarak saptanmıştır. C. hyalina, C. platyptera, C. mordoganensis ve C. dimissa türlerinin ise 

daha az bulunduğu görülmüştür. 

Ağustosböceklerine karşı kimyasal savaş yöntemi önerilmediğinden, gerektiği şekilde 

gerçekleştirilen mekaniksel savaşın, ağustosböceklerinin yumurta bırakarak oluşturduğu 

zararı önemli oranda azaltabileceği anlaşılmıştır. Bunun için ağustosböceklerinin yumurta 

bırakma döneminde (Haziran- Temmuz) bahçe içinde veya kenarındaki yabancıotların 

(kaynaş, sirken vb.) biçilmemesi veya şeritler halinde bırakılması; yumurta bırakımının 

tamamlanmasından sonra yumurta bırakılmış otların biçilmesi ve imhası sonraki yılların 

yoğunluğunu düşürme yönünden önemli olabilecektir. 

L. plebejus’un yumurta koymak için kabukları soyulmuş kuru kavak dallarını daha çok tercih 

ettiği bu çalışma ile ortaya konmuştur. Bu nedenle zararlının yumurta bırakma sürecinde, 

kabukları soyulmuş kavak dallarının toprağa sokulmasının ve yumurta açılımından önce 

bahçeden uzaklaştırılması önerilebilecek bir önlemdir. 

L. plebejus’un yumurta parazitoitlerinin ergin çıkışı ağustos ayının başında olmaktadır. Yumurta 

parazitoitlerinin çıkışından sonra eylül başından itibaren yumurta bırakılan otsu bitkiler ve kuru dallar 

bahçeden uzaklaştırılmalıdır. 

C. adanai, C. hyalina, C. platyptera, C. dimissa ve C. tibialis türlerinde yumurtalar temmuz ayının 

son haftasından itibaren açıldığından sonraki yılların yoğunluğunu düşürmek için yumurta bırakılan 

sürgünlerin yumurtalar açılmadan önce kesilip güneş altında bırakılması önerilebilir bir yöntemdir. 

Ayrıca yumurta bırakma döneminde fidanların tül ile örtülmesi de yumurta bırakımıyla ortaya çıkacak 

zararı azaltacaktır. 

Ergin çıkışının yoğun olabileceği yıllarda, ergin çıkışına yakın veya ergin çıkışı periyodunda toprağın 

sürülmesi, toprak içerisinde bulunan ve çıkışa yakın olan nimf yoğunluğunun düşmesinde etkili 

olmaktadır. Bunun için toprağın 5-10 cm derinlikte sürülmesi önerilebilir. Ancak bahçe içerisinde 

veya kenarında ağustosböceklerinin yumurta bırakması için tuzak bitki olarak otsu konukçuların 

bulundurulması gerekmektedir. 


1. Proje No : 

Proje Adı : Isparta İli Kiraz Ağaçlarında Biyotik ve Abiyotik Kuruma 

Nedenlerinin Belirlenmesi 

Lider : Suat KAYMAK (Eğirdir BKAE) 


Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAE) 

45



2-Projede güdümlü örnekleme mi yoksa tesadüfi örneklemenin mi yapılacağının 

belirtilmesine, 

3- Darbe yönteminin projeden çıkarılmasına, 

4- Özellikle Haziran böceğinin tespiti için belli bahçelere ışık tuzağı konulmasına, 

5- Çalışmanın Isparta ilinin hangi ilçelerinde ve kaç bahçede yürütüleceğinin belirtilmesine, 

6- Zararlının tespitinde kullanılacak metotlarla ilgili literatür verilmesine, 

7- Metot bölümüne zararlı böceklerle hastalıkların ilişkilendirilmesine yönelik çalışmalara yer 

verilmesine, 

8- Metotta lezyon nematodları yerine bitki paraziti nematodlar ifadesinin kullanılmasına, 

9- Proje isminin hastalık grubunda alınan kararlar doğrultusunda değiştirilmesine karar 

verilmiş olup, proje yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve 

Bilim Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile karar verilmiştir 


2. Proje No : 

Proje Adı : Çankırı İli Kiraz Bahçelerinde Zarar Yapan Archips 

(Lep.:Tortricidae) Türleri İle Mücadelede Yumurta Parazitoidi 

Trichogramma Türünün (Hym.:Trichogrammatidae) Kullanım 


Lider : Dr. Münevver KODAN (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Türkan KOÇLU (Bornova ZMAE) 

: Mehmet KARACAOĞLU (Adana ZMAE) 



2- Salım çalışmalarının geniş alan denemeleri şeklinde yapılmasına karar verilmiş olup, proje 

yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim Kurulunda 



3. Proje No : 

Proje Adı : Tokat ve Amasya İlleri Kiraz (Prunus Avium L) Bahçelerindeki 

Akar Türlerinin Saptanması ve Önemli Türün Popülasyon 

Dinamiğinin İncelenmesi 

Lider : Dr. Ayşe YEŞİLAYER (Tokat Toprak ve Su Kaynakları AE) 

Raportörler : Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAE) 

: Yrd. Doç. Dr. İnanç ÖZGEN (Dicle Üniv. Zir. Fak.) 

46


2010 yılında bir ön çalışma yapılarak önemli türün mücadelesi ile ilgili çalışmaya öncelik 

verilerek projenin 2011 yılı grubuna yeni teklif proje olarak getirilmesine oy birliği ile karar 

verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: 2011 yılı çalışma grubuna yeni teklif proje olarak yeniden getirilecektir. 


1. Proje No : 

Proje Adı : Afyonkarahisar İli Kiraz Bahçelerinde Zararlı Yaprakbüken 

[Pandemis cerasana (Hübn.) (Lep.:Tortricidae)]’in Biyolojisi ile 

Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi ve Biyoteknik Mücadele 

Yöntemleri Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Dr. Ayşe ÖZDEM (Ankara ZMMAE) 


Naim ÖZTÜRK (Adana ZMAE) 



2- Projenin 7.3. bölümünde yapılan ve yapılması planlanan yayınların verilmesine, 

3- 2009 yılında kitle halinde tuzakla yakalanma denemeleri yapılmış söz konusu denemenin 

etkinliğinin tam olarak ortaya konması için aynı bahçede en az iki yıl üst üste denemelerin 

tekrar yapılması için projenin bir yıl uzatılmasına karar verilmiş olup, alınan bu kararlar 

doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliği ile kabul edilmiştir. 


2. Proje No : 

Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesinde Kiraz Ağaçlarında Zararlı Meyve 

Yazıcı Böcek (Col.:Scolytidae) Türlerinin Tespiti, Yoğunlukları 

ile Önemli Türün Biyolojik Kriterlerinin Belirlenmesi ve 

Mücadelesi 

Lider : Vildan BOZKURT (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 

Mehmet KARACAOĞLU (Adana ZMAE) 



2- Kırmızı kanatlı tuzak ruhsatlı olduğundan tuzak ile ilgili ifadelerin çıkarılmasına, 

3- Proje hedeflerinin gerçekleşme bölümünde; 2008 yılında diye başlayan ikinci paragraftaki 

rakamsal ifadelerinin çıkarılmasına, 

4- Dr. Cevdet ZEKİ’nin emekliye ayrılması nedeniyle yardımcı araştırıcı olarak Dr. Yasemin 

GÜLER’in projeye dahil edilmesine, 

5- 2009 yılında yapılan çalışmada tuzaklarda yakalanan Scolytidae türleriyle bulaşık dallardan 

kültüre alınan örneklerde paralellik arz etmediğinden 2010 yılında, 2009 yılında yapılan 

çalışmanın tekrarlanmasına, 

47

6- Sürvey çalışmaları ile ilgili sonuçların yayınlanmasına karar verilmiş olup, alınan bu 


Yürürlük Durumu: Tamamlanan çalışmalar yayınlanacaktır. Devam edecektir. 


Proje Adı : Erzincan İlinde Kirazlarda (Prunus avium L.) Zarar Yapan 

Aphididae (Hemiptera) Türleri ile Parazitoid ve Predatörleri 

Arasındaki İlişkiler 

Lider : Yaşar KÜTÜK (Erzincan BKAE) 



2- 2011 yılı çalışma grubuna 2010 yılı gelişme ve sonuç raporunun getirilmesine oy birliği ile 

karar verildi. 

Yürürlük Durumu: 2011 yılı çalışma grubuna 2010 yılı gelişme ve sonuç raporu 

getirilecektir. 


ŞEFTALİ BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 


Koordinatörü Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 



Proje Adı : Doğu Akdeniz Şeftali ve Nektarin Bahçelerinde Zararlı Türler İle 

Parazitoit ve Predatörlerin Saptanması, Önemli Zararlıların 

Popülasyon Gelişmesi ve Mücadelede Kullanılan Bazı Bitki 

Koruma Ürünlerinin Chilocorus bipustulatus Linn. 

(Coleoptera:Coccinellidae)’a Etkisi Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Adalet HAZIR (Adana ZMAE) 






Sörvey çalışmaları sonucunda; Doğu Akdeniz Bölgesi şeftali ve nektarin alanlarında zararlı 

türlerin belirlenmesine yönelik yürütülen çalışmada 8 farklı takım ve 21 familyaya ait toplam 

44 adet zararlı tür belirlenmiştir. Belirlenen zararlı türler içinde Şeftali güvesi, Doğu 

meyvegüvesi, Thrips türleri, Dut kabuklubiti ve Akdeniz meyvesineği’nin yaygın ve önemli 

oldukları, thrips türleri ile Dut kabuklubiti dışındaki türlerin erkenci çeşitlerde sorun olmadığı, 

bunlarla birlikte Şeftali yaprakbiti, akarlar, Yaprak pireleri, Kiraz fidandipkurdu, Erik koşnili 

ve Kiraz yazıcıböcekleri ’nin bölgede ikinci derecede önemli olduğu tespit edilmiştir. 

Doğal düşman türlerinden 4 takıma bağlı 5 familyaya ait 13 adet parazitoit ve predatör tür 

belirlenmiştir. Coccinellid türleri arasında Scymnus flagellisiphonatus (Fürsch) ve Stethorus 

48

gilvifrons (Mulsant) ile Syrphidae ve Chrysopidae familyalarına ait türlerin, ayrıca Aphidius 

türlerinin bölgede oldukça yaygın olduğu tespit edilmiştir. 

Nektarin çiçeklerinde belirlenen 12 adet thrips türü içinde en sık rastlanan türün araştırmanın 

her iki yılında da Frankliniella occidentalis Perg. olduğu, bu türü Thrips tabaci L., Thrips 

major Uzel ve Thrips meridionalis Pries. türlerinin izlediği, nektarin meyvelerinde ise F. 

occidentalis ve T. major türlerinin bulunduğu belirlenmiştir. 

Çalışmanın yürütüldüğü bahçeler ile etrafındaki alanlarda bulunan yabancı otlarda da bazı 

thrips türleri saptanmıştır. Bu türlerin özellikle Cruciferae familyasına ait bitkiler üzerinde 

bulunduğu ve en yoğun rastlanan thrips türünün T. tabaci olduğu, bu türü F . occidentalis’in 

izlediği belirlenmiştir. Yapılan bu çalışma ile nektarinlerin çiçeklenme döneminde, içinde 

çiçekli yabancı ot bulunan bahçelerde, bulunmayan bahçelere kıyasla thrips zararının oldukça 

düşük olduğu belirlenmiştir. Nektarin ağaçlarının çiçeklenme döneminde, bahçeleri otlu 

bırakıp, çiçeklenme bitiminde yabancı otlara karşı toprak işlemenin, thripslerle mücadele 

alternatif bir yöntem olabileceği kanaatine varılmıştır. 

Popülasyon takibi çalışmaları sonucunda; Ergin popülasyon gelişimleri izlenen zararlılardan 

Şeftali güvesi’nin Adana ilinde nisan ayının ilk haftasında çıkış yapmaya başladığı, yıllara 

göre değişmek üzere kasım ayına kadar faal olduğu tespit edilmiştir. Oluşan tepe noktaları 

gözönüne alındığında, zararlının Adana ilinde 4- 5 döl verebileceği belirlenmiştir. 

Doğu meyvegüvesi’nin bölgemizin ova kesiminde yaygın olarak bulunduğu ve hatta deneme 

bahçelerinde hakim lepidopter türü olduğu bu çalışma ile saptanmıştır. Zararlı türün mart ayı 

sonundan ekim ayına kadar aktif olduğu belirlenmiş olup yılda 4 - 6 döl verebileceği tespit 

edilmiştir. 

Bölgemizde her iki türün oldukça yoğun sürgün zararı oluşturduğu saptanmış, ancak ova 

kesimlerinde üretimi tercih edilen erkenci çeşitlerde meyve zararı görülmeksizin ve kimyasal 

mücadeleye gerek duyulmaksızın üretimin yapılabildiği gözlenmiştir. Geçci çeşitlerinin 

üretiminin yapıldığı yüksek rakımlı alanlarda ise yapılacak mücadelenin çiçek döneminde 

başlaması, böylece kışlayan larvaların aktif hale geçtiği dönemde ağaçların ilaçlı bulunması 

yoluyla popülasyonun düşürülmesinin uygun olacağı kanaatine varılmıştır. 

Bu çalışma ile nektarin meyvelerinde thrips türlerinin neden olduğu zararın, bölgemiz 

nektarin üretiminde önemli bir sorun teşkil ettiği belirlenmiştir. Thrips türlerinin bölgemizde 

şubat ayı sonu - mart ayı ortasında çıkış yaptığı ve bölgeye ve hatta bahçeye göre değişmek 

üzere yılda 1-4 kez tepe noktası oluşturduğu saptanmıştır. Thripslerin erken ilkbaharda 

nektarin çiçeklerinde beslenmeleri sonucu meyve yüzeyinde meydana gelen kahverengi yara 

kabuğu oluşumunun, hasat öncesi dönemde meyve yüzeyinde görülen ve gümüşlenme adı 

verilen renk açılmalarından daha yaygın ve önemli olduğu saptanmıştır. Gümüşlenme zararına 

daha az rastlanmasının, meyveler fındık iriliğindeyken yapılan meyve seyreltmesi sırasında 

birbirine temas eden meyvelerin kopartılmasının sonucu olduğu kanaatine varılmıştır. 

Nektarin çiçekleri içinde yapılan direkt thrips ergin ve larva sayımları sonucunda en yüksek 

thrips sayısına sahip olan bahçelerin hasat dönemi yapılan meyve sayımlarında zarar oranın 

da en yüksek olduğu saptanmış, çiçek dönemi tuzak sayımları da bu durumu desteklemiştir. 

Nitekim, hasat zamanı meyvede tespit edilen zarar oranları, çiçek içindeki thrips sayılarının 

daha yüksek olduğu 2006 yılında 2005 yılına oranla daha yüksek bulunmuştur. Bu çalışma ile 

nektarin çiçekleri içindeki thrips ergin ve larva sayılarının, zarar oranının tahmininde 

kullanılabileceği, aralarında pozitif bir ilişkinin bulunduğu belirlenmiş olmakla beraber, bu 

ilişkinin doğrusal olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca erken dönem tuzak sayımlarının zararın 

seviyesini belirlemede bir kriter olarak kullanılabileceği de rahatlıkla söylenebilir. 

49

İlaç denemeleri sonucunda; Şeftali ve nektarin alanlarında kullanılan bazı pestisitlerin, avcı 

böcek C. bipustulatus ergin ve larvalarına daldırma, püskürtme ve kuru film yöntemleri ile 

uygulanması sonucunda ‘chlorpyrifos-ethyl’ etkili maddeli preparatın çok yüksek düzeyde 

toksik etkili (IOBC sınıf değeri 4) olduğu belirlenmiştir. Diğer bir pestisit olan 

‘pyriproxyfen’, predatör erginlerinin ölümüne yol açmamış ancak larvalar üzerine toksik etki 

yaparak dönem değiştirmelerini engellemiş, ayrıca bırakılan yumurtaların açılmasını 

önleyerek dölün devamına engel olmuştur. Denemeye alınan diğer ilaçların (akarisit 

fenbutatin-oxide, fungusit thiram ve herbisit glyphosate isopropilamine) etki düzeylerinin 

IOBC sınıf değerine göre 1 yada 2 olduğu ve predatör üzerine etkilerinin ‘zararsız’ yada ‘orta 

düzeyde zararlı’ grubunda yer aldığı anlaşılmıştır. 

Sonuç olarak; Ana zararlı türlerin (Doğu meyvegüvesi ve Şeftali güvesi) meyvede zarar 

oluşturmasının önüne geçmek için erkenci şeftali ve nektarin çeşitlerinin yetiştiriciliği tercih 

edilmelidir. 

Thrips türlerinin mücadelesinde çiçek dönemi başlangıcında ve taç yaprak dökümünde olmak 

üzere iki kez ilaçlı mücadele önerilebilir. Ayrıca, nektarinlerde çiçeklenme dönemi bitene 

kadar bahçe içinde ve civarında bulunan çiçekli yabancı otlar toprak işleme yoluyla yok 

edilmeyip bu işlem, çiçeklenme dönemi sonunda yapılmalı ve thripslerle mücadelede 

kimyasal uygulamaların yanısıra alınacak bu kültürel önlem ile thrips popülasyonları 

kırılmalıdır. Diğer taraftan, iki meyvenin birbirine temas ettiği yerde thrips beslenmesinden 

kaynaklanan gümüşlenme zararına engel olmak için meyveler ceviz iriliğinde iken yapılan 

meyve seyreltmeleri sırasında ikiz meyvelerden biri kopartılmalıdır. 

Nektarinlerde thripslere karşı ruhsatlı ilaç bulunmaması ancak problemin süreklilik arz etmesi 

nedeniyle ilaç ruhsatlandırılmasına gidilmesi gerektiği anlaşılmıştır. 

Şeftali ve nektarin bahçelerinde doğal dengenin korunması amacıyla chlorpyrifos-ethyl ve 

pyriproxyfen etkili maddeli pestisitlerin kullanımından kaçınılmalıdır. 


KAYISI BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 


Koordinatörü Şahimerdan TÜRKÖLMEZ (Diyarbakır ZMAE) 


1. Proje No : BS-04/06-09-186 

Proje Adı : Mersin İli Kayısılarında Şeftali Güvesi (Anarsia lineatella Zell.) 

(Lepidoptera:Gelechidae)’nın Mücadelesinde Çiftleşmeyi 

Engelleme 


Tekniklerinin Uygulama Olanakları Üzerine 

Lider : Naim ÖZTÜRK (Adana ZMAE) 


Dr. Türkan KOÇLU (Bornova ZMAE) 



2- Bilime ve uygulamaya verilen hususlardaki son paragrafın çıkarılmasına, 

3- Şekil alt yazılarına ve çizelge başlıklarına yer isimlerinin eklenmesine oy birliği ile karar 

verilmiştir. 


50



Bu çalışma, 2006-2008 yıllarında üç yıl süreyle Türkiye’de sofralık erkenci kayısının merkezi 

durumundaki Mut (Mersin) ilçesinde yürütülmüştür. Çalışmada, ülkemiz kayısılarında ana 

zararlı Şeftali güvesi (Anarsia lineatella Zell.)’ne karşı yurtdışında ruhsatlandırılarak 

uygulamaya verilen ISONET-A feremon yayıcılarının, ülkemizde ilk defa çiftleşmeyi 

engelleme tekniği ile uygulanabilirliliği araştırılmıştır. Yöntemin başarılı olması durumunda 

ise, sonuçların ekolojik kayısı üretim ile kayısı entegre mücadele uygulamalarında 

kullanılmak üzere pratiğe aktarılması amaçlanmıştır. Ancak sözkonusu yöntemin başarısında, 

uygulamanın birbirini takip eden yıllarda ve mümkün olduğunca geniş alanlarda yapılması 

oldukça önemlidir. Doğal dengeyi koruyucu ve destekleyici çevre dostu bu yöntemin 

uygulanması ile bahçedeki doğal düşman miktarlarında artışlar olduğu gibi etkinlikleri de 

artmıştır. Bölgede A. lineatella’ya karşı genel olarak 1-2 ilaçlama yapılırken bu yöntemde hiç 

ilaçlama yapılmamıştır. 

Çalışmada, Shin–Etsu (Japonya) firmasına ait ISONET-A feremon yayıcıları 2006 yılında 4 

dispenser/ağaç (1000 dispenser/ha) ve 2007-2008 yıllarında ise, 3 dispenser/ağaç (800 

dispenser/ha) dozlarında uygulanmıştır. Çiftleşmeyi engelleme tekniği, yıl içerisinde bir kez 

uygulanmış ve yıllara göre sırasıyla; 3600, 2650 ve 2700 adet dispenser kullanılmıştır. 

Değerlendirme, hasat döneminde 1000 adet meyve üzerinden yapılmış ve ortalama bulaşıklık 

oranları çiftleşmeyi engelleme ve karşılaştırma bahçesinde 2006, 2007 ve 2008 yıllarında 

sırasıyla; % 7.08-4.60, % 5.73-1.92, % 4.84-1.66 olarak bulunmuştur. Ayrıca, çiftleşmeyi 

engelleme tekniğinin ortalama 10.00 TL/da kimyasal mücadele uygulamasından daha yüksek 

maliyetli olduğu belirlenmiştir. Buna göre; Mut kayısılarında zararlı Şeftali güvesi’ne karşı 

çiftleşmeyi engelleme tekniğinin, 750-800 dispenser/ha dozlarında başarılı bir şekilde 

kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. 

Çalışma sonucunda, Mut yöresi kayısılarında zararlı A. lineatella’ya karşı çiftleşmeyi 

engelleme tekniğinin, 750-800 dispenser/ha dozlarında yeterli düzeyde etkili bulunduğu ve 

ekolojik üretim ve entegre mücadele uygulamalarında başarılı bir şekilde kullanılabileceği 

belirlenmiştir. Ancak, söz konusu ürünün kısa sürede pratiğe verilip ticari olarak satılabilmesi 

için, firmasınca ülkemizin en önemli kayısı üretim merkezi olan Malatya ili kayısı 

bahçelerinde de denenerek ruhsatlandırılması uygun olacaktır. 


1. Proje No : 

Proje Adı : Antalya’da Kayısı ve Şeftali Alanlarında Görülen Thrips Türleri 

ve Doğal Düşmanlarının Tespiti ile Mücadelesi Üzerine Ön 

Çalışmalar 

Lider : İlyas TEKŞAM (Antalya BATEM) 

Raportörler : Tarkan AYAZ (Diyarbakır ZMAE) 

Adalet HAZIR (Adana ZMAE) 


1- Ön çalışma yapılarak sert çekirdekli meyvelerde bölgede önemli türlerin belirlenmesinden 

sonra, mücadelesine yönelik çalışmaları da içeren bir projenin hazırlanarak 2011 yılı çalışma 

grubuna getirilmesine oy birliği ile karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: 2011 yılı çalışma grubuna yeni teklif proje olarak yeniden getirilecektir. 

51


1. Proje No : 

Proje Adı : Malatya İli Kayısı Alanlarında Bulunan Forficulidae 

(Dermaptera) Familyasına Ait Türler, Önemli Türün Popülasyon 

Değişimi ve Zarar Durumunun Araştırılması 

Lider : Tarkan AYAZ (Diyarbakır ZMAE) 

Raportörler : Dr. Yasemin GÜLER (Ankara ZMMAE) 

Yaşar KÜTÜK (Erzincan BKAE) 



2- Sonuçlar kısmında yaprakbitleri populasyonunun yoğunluk oluşturmadığının 

belirtilmesine, 

3- Şekil 13 de sağlam meyvelere ait verilerin çıkarılarak yeniden düzenlenmesine, 

4- Metot bölümünden F. auricularia’nın meyvede primer zararlı olup olmadığı ile ilgili 

bilginin çıkarılmasına, 

5- Projenin 2011 yılında sonuç raporunun getirileceği konusunun, gelişme raporunun son 

paragrafına ilavesine, 

6- Proje ile ilgili yapılan ve yapılacak yayın bilgilerinin projede yer verilmesine, 

7- Projenin sonuç raporunun 2011 yılı grubuna getirilmesine oy birliği ile karar verilmiştir. 


2. Proje No : 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Şarka Virüs Hastalığı ve Kontrolü 

Lider : Dr. Melike YURTMEN (Adana ZMAE) 

Yrd. Arş. : Dr. Adalet HAZIR (Adana ZMAE) 


1-Proje yardımcı araştırıcısı tarafından gruba bilgi verildi. 



TURUNÇGİL BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 


Koordinatörü Ali ÖZTOP (Antalya BATEM) 


1. Proje No : TÜBİTAK TOVAG 1040526 

Proje Adı : Turunçgil Yaprak Galerigüvesi, Phyllocnistis citrella Stainton 

(Lepidoptera: Gracillariidae)’nın Parazitoidi, Citrostichus 

phyllocnistoides (Narayanan) (Hymnoptera:Eulophidae) ile 

Konukçu-Parazitoit İlişkileri ve Parazitoitin Biyolojik 

Lider 

Mücadelede Kullanım Olanaklarının Araştırılması 

: Dr. Naime ELEKÇİOĞLU (Adana ZMAE) 

52






Bu çalışmada, turunçgil yetiştiriciliğinde önemli bir sorun olan Turunçgil Yaprak Galerigüvesi, 

Phyllocnistis citrella’nın mücadelesinde kullanılabilirliğini ortaya koymak üzere parazitoit 

Citrostichus phyllocnistoides’in laboratuar koşullarında bazı biyolojik özellikleri, konukçuparazitoit 

ilişkileri araştırılmıştır. Elde edilen araştırma sonuçlarına göre: 

Citrostichus phyllocnistoides’in ergin öncesi gelişme süresinin en kısa 30-35°C arasında 

olduğu, ayrıca en az ölümün de bu sıcaklıklar arasında gerçekleştiği belirlenmiştir. Parazitoitin 

bu sıcaklıklar arasında doğada daha hızlı gelişip daha etkili olabileceği, buna göre parazitoit ile 

ilgili yapılacak sonraki çalışmalarda bu sıcaklık aralıklarının kullanılmasının daha uygun 

olacağı kanaatine varılmıştır. 

Phyllocnistis citrella’nın birçok yerli doğal düşmanı saptanmış olup, doğada bunların 

etkinliğini artırıcı koruma ve destekleme çalışmalarına ağırlık verilmelidir. Doğal dengeyi 

korumak için bu ve diğer zararlılara karşı önerilen bitki koruma ürünleri dışında ilaç 

uygulamalarından kaçınılmalıdır. 

Turunçgil Yaprak Galerigüvesi zararının doğrudan göze hitap etmesi nedeniyle, üreticiler yeni 

bulaşmalarda (5 yaşından büyük bahçelerde bile) bu zararlıyı nasıl yok edeceklerini 

düşünmekte ve genellikle kimyasal mücadeleye başvurmaktadırlar. Oysa ki bu zarara neden 

olan galeri içerisindeki larvanın, beslenme sonucu ölü yada parazitli olduğu gözardı 

edilmemelidir. Bu nedenle teknik elemanların ve üreticilerin eğitimine önem verilmelidir. 

P. citrella’ya karşı özellikle parazitoitlerin daha etkili olması nedeniyle, yerli parazitoitlerin 

doğal biyolojik mücadelede daha etkin kullanılabilmeleri açısından laboratuar ve doğa 

çalışmalarıyla bunların çeşitli biyolojik ve ekolojik özelliklerinin belirlenmesi gerekmektedir. 

Bu çalışmada parazitoitin iklim odası koşullarında üretimi gerçekleştirilmiştir. Üretim 

zincirinde herhangi bir aksama olmadığı sürece parazitoitin çoğaltılabileceği ortaya konmuştur. 

Entegre mücadele kavramının yerleştirilmeye çalışıldığı ülkemizde turunçgil yetiştiriciliğinde, 

önemli zararlılara karşı bu tür doğal biyolojik mücadele etmenlerinden yararlanılması ve 

kullanımının artırılması zorunluluktur. 

2. Proje No : TÜBİTAK 

Proje Adı : Aydın İli Meyve Bahçelerinde Akdeniz Meyve Sineği, [Ceratitis 

capitata (Wied.)] (Diptera: Tephritidae)’nin Biyo-ekolojisi Zararı, 

Yayılışı ve Turunçgil Bahçelerinde Savaşımı Üzerinde 


Lider : Prof. Dr. Hüseyin BAŞPINAR (Adnan Menderes Üniv.) 

Yrd. Arş. : Dr. Türkan KOÇLU (Bornova ZMAE) 





53


Aydın ilinde yetiştirilmekte olan meyvelerden şeftali ve kayısı erken ilkbahar konukçularıdır. 

Bunun yanı sıra incir, Trabzon hurması, nar, mandarin ve portakal ardışık olarak 

olgunlaşmakta ve popülasyonun mevsim sonuna kadar göreceli olarak yükselmesine katkı 

sağlamaktadır. Bu çalışmada gerek popülasyon yoğunluğu ve gerekse dökülen meyve 

sayılarına bakıldığında geç olgunlaşan ve hasadı geciken şeftali ve kayısılarda da büyük 

zararların ortaya çıkabileceği belirlenmiştir. 

Zararlının ovipozitorünü batırmasıyla da meyve dökümlerine neden olabileceğine yönelik 

kimi söylemler olmasına karşın, bu durum tarafımızca Trabzon hurmasında gözlemlenmiş, 

buna karşın kalın kabuklu Satsuma mandarin bahçelerinde ve Kuyucak ilçesindeki 

Washington Navel portakal bahçelerinde herhangi bir ilaçlama yapılmaksızın da dikkat 

çekecek bir meyve dökümünün olmadığı saptanmıştır. Bu nedenle, bu gibi bahçelerde çekici 

tuzaklar kullanılarak büyük oranda organik turunçgil tarımında öncülük yapılabilir diye 

düşünülmektedir. 

Kabuk kalınlıkları ile zarar oranı arasında çok önemli bir ilişki saptanmıştır. Bu çalışmada 

2,5-3,0 mm kabuk kalınlığı eşik değer olarak belirlenmiştir. Diğer bir deyişle, 3 mm ve daha 

kalın kabuklu turunçgiller zarar görmemektedir. 

Aydın ilinde elde edilen sonuçlara göre 4-5 döl verdiği belirlenmiştir. Ancak, ergin ömrünün 

uzun oluşu nedeniyle döllerin birbirine karışması söz konusudur. 

Doğal düşmanlar açısından değerlendirildiğinde, o ortamda bulunan tüm karınca türleri 

predatör olarak etkili bulunmuştur. 

Azadirachtin maddesinin de özellikle ergin dönemde kullanılması durumunda bırakılan 

yumurta sayısını azaltması nedeniyle mutlaka kullanımının geliştirilmesine çalışılmalıdır. 

Sorun bu zararlının mücadele yöntemlerinden çok, mücadeledeki eksikliklerden 

kaynaklanmaktadır. Bu eksikliklerin giderilmesine katkı sağlayacak çalışmalar 

desteklenmelidir. 

3. Proje No : TÜBİTAK 1001/105O108 

Proje Adı : Turunçgil Bahçelerinde Aphis gossypii Glover 

(Homoptera:Aphididae)’nin Parazitoitlerinden Lysiphlebus 

confusus Tremblay and Eady, Lysiphlebus fabarum (Marsball) ve 

Lysiphlebus testaceipes (Cresson) 

(Hymenoptera:Braconidae:Aphidiiane)’in Biyolojik Mücadelede 

Kullanılma Olanakları Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Doç. Dr. Serdar SATAR (Çukurova Üniv. Zir. Fak.) 

Yrd. Araş. : Mehmet KARACAOĞLU (Adana ZMAE) 






Salımı yapılan L. testaceipes’in gelecek yıllarda sürvey yapılarak takip edilmesi 

gerekmektedir. 

54

Doğu Akdeniz Bölgesi’nde önemli yaprakbiti türlerinden biri olan A. spiraecola üzerine 

biyolojik mücadele çalışmalarına ağırlık verilmelidir. 

Entegre Mücadele programına uygun seçici insektisidlerin turunçgil bahçelerinde 

yaygınlaştırılması için gerek desteklemeler yapılmalıdır. 

Özellikle Orta yaş ve yaşlı turunçgil bahçelerinde yaprakbitlerinin kimyasal mücadele ile 

kontrolüne son vermek için çiftçi bazında yayım çalışmaları yürütülmelidir. 

Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgil bahçelerinde en sık rastlanılan parazitoit türü olan B. 

angelicae üzerine çalışmalar yürütülmelidir. 

Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgil ağaçları üzerindeki ve turunçgil bahçelerindeki diğer 

bitkilerde parazitoit türlerini gerek zenginliği gerekse yoğunluğu göstermiştir ki, bu türlerin 

doğal biyolojik mücadele de desteklenmesi amacıyla çalışmalar yürütülmelidir. 



Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Nar ve Turunçgil Alanlarında Zararlı 

Portakal Güvesi, Cryptoblabes gnidiella Mill. 

(Lepidoptera:Pyralidae)’nın Mücadelesine Yönelik Bazı Biyolojik 

Kriterlerin Belirlenmesi 

Lider : Naim ÖZTÜRK (Adana ZMAE) 



2- Projenin sonuç raporunun 2011 yılı çalışma grubuna getirilmesine karar verilmiştir. 



Proje Adı : Hazır Yem (Bait) Formülasyon Geliştirilmesi ve Akdeniz Meyve 

Sineği [Ceratitis capitata Wield. (Diptera:Tephritidae)] 

Mücadelesinde Kullanım Olanaklarının Araştırılması 

Lider : Murat KAHYAOĞLU (Ankara ZMMAE) 



2- Projenin sonuç raporunun 2011 yılı çalışma grubuna getirilmesine karar verilmiştir. 



Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Turunçgil Bahçelerinde Thysanoptera 

Türleri ve Doğal Düşmanlarının Popülasyon Değişimi İle 

Pezothrips kellyanus (Bagnall) (Thysanoptera:Thripidae)’un Biyoekolojisi 


Lider : Murat ÖLÇÜLÜ (Adana ZMAE) 



55

2- Çalışmaların 3 lokasyon ve her lokasyonda 3 turunçgil çeşidi (limon, portakal ve mandarin) 

üzerinde sürdürülmesine, 

3- Çalışmada her bahçede 10 yerine 5 yapışkan tuzak kullanılmasına, 

4- Darbe yönteminde 10 ağaç yerine 20 ağaçtan toplam 100 dalda örnekleme yapılması 

yönünde tavsiye kararları alınmıştır. 



ZEYTİN ENTEGRE MÜCADELE 


ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Tevfik TURANLI (Bornova ZMAE) 


1. Proje No : 

Proje Adı : Akhisar (Manisa) İlçesi Domat ve Ayvalık Zeytin Çeşitlerinde 

Bulunan Thrips ve Akar Türlerinin Belirlenmesi ve Önemli 

Olanların Değişimleri Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Serkan KAPTAN (Bornova Zeytincilik AE) 

Raportörler : Dr. Gülay KAÇAR (Adana ZMAE) 

: Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 


Proje lideri gelmediğinden Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsünden Halil TOPUZ 

tarafından sunulan projenin geri çekilme gerekçe raporu oybirliği ile kabul edilmiştir. 

GEREKÇE: “Akhisar (Manisa) İlçesi Domat ve Ayvalık Zeytin Çeşitlerinde Bulunan 

Thrips ve Akar Türlerinin Belirlenmesi ve Önemli Olanların Değişimleri Üzerinde 

Araştırmalar” isimli proje EAK’da görüşülmüş olup, EAK’da kabul edilmiştir. Fakat 

zeytinde şekil bozukluğu ile ilgili çalışmakta olan Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitü 

teknik elemanlarından Dr. Handan ATAOL ÖLMEZ’in şekil bozukluklarıyla akarların 

ilişkisinin de içinde bulunduğu bir projeyi TÜBİTAK’a 2 kez sunduğu ve TAGEM Ar-Ge 

Projesi veya başka bir kaynak aracılığı ile projenin tekrar sunulacağını bildirmesi üzerine 

projenin çalışılmasından tekerrür olabileceği ile vazgeçilmiştir. 




Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Zeytinlerinde Zeytin Fidantırtılı, Palpita 

unionalis (Hübn.) (Lepidoptera:Pyralidae)’in Mücadelesine Esas 

Bazı Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi 

Lider : Gülay KAÇAR (Adana ZMAE) 



2- Projenin TAGEM formatına uygun olarak hazırlanmasına, 

3- Projenin tamamlanan bölümlerinin yayınlanması yönünde tavsiye kararı alınmıştır. 

Yürürlük Durumu: Sonuçlanan kısımlar yayınlanabilir. Devam edecektir. 

56

2. Proje No : 

Proje Adı : İzmir ve Manisa İlleri Zeytinliklerinde Zarar Yapan Zeytin 

Güvesi’nin (Prays oleae Bern.) (Lepidoptera:Hyponomeutidae) 

Popülasyon Değişimi, Zarar Oranı ve Doğal Düşmanları ile 

Etkinliklerinin Belirlenmesi 

Lider : Tevfik TURANLI (Bornova ZMAE) 

Raportörler : Cemil HANTAŞ (Yalova ABKAE) 

Gülay KAÇAR (Adana ZMAE) 



2- Doğal düşman çalışmalarının yapıldığı bahçeler hakkında bilgi verilmesine, 

3- Metot ve Sonuç bölümlerindeki birinci başlığın “Zeytin güvesinin ergin populasyon 

değişimi veya gelişimi”, ikinci başlığın “Zeytin güvesinin larva populasyon takibi” şeklinde 

değiştirilmesine, 

4- İkinci başlık altında verilen yapraklardaki zarar oranı ve meyvelerdeki zarar oranının varsa 

çiçeklerdeki zarar oranının, “Zeytin güvesinin yaprak, çiçek ve meyve dönemlerindeki zarar 

oranları” şeklinde verilmesine, 

5- İkinci başlıkta verilen Zeytin güvesinin yaprak dölü çalışmalarında kontrol tarihlerinin 

çizelge 2’de verilmesine, 

6- İkinci başlıkta çiçeklerdeki zarar oranlarının larva zarar oranı olarak değiştirilmesine, 

7- Beşinci sayfanın birinci paragrafında ilk ergin çıkışlarına ait bilgilerin verilmesine, 

8- Zeytine ait fenolojik dönemlerin tablo halinde verilmesine, 

9- Proje içerisinde yer alan doğal düşmanların etkinliği ile ilgili ifadelerin çıkarılmasına, 

10- Proje sonuç raporunun 2011 yılı çalışma grubuna getirilmesine karar verilmiş olup alınan 




Proje Adı : İzmir ve Manisa İllerinde Bazı Zeytin Çeşitlerinde Hasat 

Zamanının Zeytin Sineği [Bactrocera oleae (Gmelin) 

(Dip.:Tephritidae)] Zararına, Zeytinyağı Verim ve Kalitesine 

Etkileri Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Halil TOPUZ (Bornova Zeytincilik AE) 





Proje Adı : Adana ve Mersin İlleri Zeytin Bahçelerinde Zeytin Pamuklubiti 

Türleri [Euphyllura spp. (Hemiptera: Psyllidae)]’nin, Popülasyon 

Gelişimi ile Parazit ve Predatörlerinin Saptanması 

Lider : Mustafa TÜFEKLİ (Adana ZMAE) 

57



2- 2011 yılı çalışma grubuna sonuç raporunun getirilmesine karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: 2011 çalışma grubuna sonuç raporu getirilecektir. 

5. Proje No : 

Proje Adı : Mardin İli Zeytin Alanlarında Zararlı Euphyllura staminea 

Longinova 1973 (Hem.:Psyllidae)’nın Biyoekolojisi ve Doğal 

Düşmanları Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Mehmet KAPLAN (Diyarbakır ZMAE) 

Raportörler : Halil TOPUZ (Bornova Zeytincilik AE) 

Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 



2- Araziye çıkış tarihlerinin projede belirtilmesine, 

3- Tespit edilen doğal düşmanların literatür ile desteklenerek tartışılmasına, 

4- Proje hedeflerinin gerçekleşme durumunun özet halinde verilmesine, 

5- Projede geçen “ara konukçular” ifadesinin “alternatif konukçular” olarak değiştirilmesine, 

6- Projede 40 darbe yerine 100 darbe metodu üzerinden çalışmaların yürütülmesine, 

7- Şekil yazılarının şekil altında, çizelge başlıklarının ise çizelgelerin üzerinde verilmesine, 

şekil ve çizelgelerdeki tür isimlerinin tam olarak yazılmasına, 

8- Doğal düşman tespitinde kullanılan darbe yönteminin ne zaman ve kaç kez yapıldığı ile 

ilgili bilgilerin verilmesine, 

9- Doğal düşman teşhislerinin konu uzmanlarına gönderilerek teyit ettirilmesine karar 

verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oy birliği ile kabul 

edilmiştir. 



ANTEPFISTIĞI ENTEGRE MÜCADELE ARAŞTIRMA, 


Koordinatörü Serpil KARADAĞ (Gaziantep AFAE) 


1. Proje No : DPT 

Proje Adı : Gaziantep ve Kilis Bölgelerinde Antepfıstığı Üretiminde Verim ve 

Kalitenin Arttırılması 

Lider : Serpil KARADAĞ (Gaziantep AFAE) 



58

2- Proje, Suriye ile Türkiye arasında eğitim ve teknik işbirliği çerçevesinde bir yıllık süre ile 

planlanmış olup, projenin bir sayfalık sonuç raporu getirilmiştir. 




Bu çalışma 2008-2009 yılları arasında Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nün 

liderliğinde, Devlet Planlama Teşkilatının desteği ile, Türkiye (Kilis) ve Suriye (Halep)’de 

yürütülmüştür. Gaziantep ve Kilis ilinde Demostrasyon bahçeleri oluşturulmuş, antepfıstığı 

konusunda yapılan araştırma çalışmalarının sonunda elde edilen veriler bu bahçelerde 

çiftçilere uygulamalı olarak gösterilmiştir. Proje sonunda 2 ayrı bahçede Bahçe Günleri 

düzenlenerek doğru uygulamalar ve sonuçları çiftçi ve teknik elemanlarla paylaşılmıştır. 

Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü bünyesinde 3 günlük Budama Kursu düzenlenmiş sertifikalı 

30 budama ustası yetiştirilmiştir. Proje kapsamında 2000 adet Türkçe, 500 adet Arapça olmak 

üzere toplam 2500 adet Antepfıstığı Yetiştiriciliği El kitabı hazırlanmış ve basılmıştır. 

Türkiye’de 10, Halep’te 2 adet teorik ve pratik çiftçi eğitimleri düzenlenmiştir. Karşılıklı 

teknik geziler düzenlenmiş, Türkiye’den 6 teknik eleman ve 2 önder çiftçi ile Halep-Şam 

bölgelerindeki fıstık yetiştirilen bölge ve kuruluşlar ziyaret edilerek karşılıklı bilgi 

alışverişinde bulunmuşlardır. Ayrıca Halep üniversitesinden 3 öğretim üyesinin Türkiye’de 

antepfıstığı yetiştirilen alanlarda, antepfıstığı işleme tesislerinde incelemelerde bulunmaları 

için bir teknik gezi düzenlenmiştir. 


1. Proje No : 

Proje Adı : Antepfıstığı Meyvelerinde Zararlı Olan Antepfıstığı Siyah 

İçkurdu Eurytoma plotnikovi Nik. 

(Hymenoptera:Eurytomidae)’nin Bölgemizdeki Biyolojisi, Yayılış 

Alanı, Konukçuları, Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi 


Raportörler : Dr. Münevver KODAN (Ankara ZMMAE) 

: Yrd. Doç. Dr. İnanç ÖZGEN (Dicle Üniv. Zir. Fak.) 



2- Projenin özet tanıtımının ilk paragrafının çıkarılması ve çalışmanın hangi illerde 

yapılacağının belirtilmesine, 

3- Projenin amacı ve gerekçesi kısmında zararlı hakkında hiçbir bilgi bulunmamakta projenin 

önemi hakkında bilgi verilmemiş bu bölümün yeniden yazılmasına, 

4- Proje çalışma takviminde bulunan tuzaklarla ilgili ifadenin çıkarılmasına, 

5- Metot bölümünde kafes özellikleri ile ilgili bilgilerin verilmesine, 

6- Metot bölümünde örnekleme metodunun verilmesi ve örnek sayısının belirtilmesine, 

7- Metot bölümünde yumurta sayısının nasıl verileceğinin ve başlığa pupa süresinin ilave 

edilmesine, 

8- Metot bölümünde ömür ve eşey oranı ile ilgili yapılacak kafes çalışmalarının metodunun 

ayrıntılı olarak verilmesine, 

59

9- Metot bölümüne bulaşma oranın ilave edilmesine, 

10- Zararlının konukçuları ile ilgili yapılacak çalışmaların metotta ayrıntılı olarak 

verilmesine, 

11- Beklenen yararlar ile ilgili bölümde ekonomiye katkısı ve uygulamaya aktarılacak 

sonuçların verilmesine, 

12- Proje isminin “Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Antepfıstığı Siyah İçkurdu Eurytoma 

plotnikovi Nik. (Hymenoptera:Eurytomidae)’nin Yayılış Alanı, Biyolojisi, Konukçuları 

ve Parazitoit Türlerin Belirlenmesi” olarak değiştirilmesine, 

13- Megastigmus pistacae ile ilgili BOLU 2002 yayının literatür özetleri kısmında 

verilmesine karar verilmiş olup, proje yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul 

edilmesine ve Bilim Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile 

karar verilmiştir 



1. Proje No : 

Proje Adı : Antepfıstığında Zararlı Yaprak Psyllidi (Agonescena pistaciae) 

(Homoptera:Psyllidae)’ne Karşı Alternatif Mücadele 


Lider : Yrd. Doç. Dr. İnanç ÖZGEN (Dicle Üniv. Zir Fak.) 

Raportörler : Vildan BOZKURT (Ankara ZMMAE) 

Serpil KARADAĞ (Gaziantep AFAE) 



2-Proje isminin “Antepfıstığı Psillidi [Aganoscena pistacia Burc. And Laut. 

(Hemiptera:Psyllidae)]’ne Karşı Farklı Dalga Boylarındaki Sarı Yapışkan Tuzakların 

Etkinliğinin Araştırılması” olarak değiştirilmesine, 

3- Projede metinlerde geçen “psila” ifadelerinin “Antepfıstığı psillidi” olarak değiştirilmesine, 

4- Doğal düşman popülasyon takibinin yapıldığının belirtilmesine ve grafik halinde 

verilmesine, 

5- Çalışmaların yapıldığı tarihlerin grafiklerde açıkça verilmesine, 

6- Bulgular bölümünde verilmiş olan grafiklerin yorumlanmasına, 

7- Grafik içerisinde kodlanmış olarak verilen verilerin grafik altında açıklanmasına, 

8- Tuzak parametre denemeleri ile elde edilen sayım sonuçlarının istatistiksel olarak 

değerlendirilmesine, 

9- Elde edilen verilerle ilgili tartışma ve kanıya projede yer verilmesine, 

10- Kontrol parselinden elde edilen verilerin projede verilmesine, 

11- Proje liderinin Diyarbakır ZMAE’nden ayrılması nedeniyle, Uzm. Tarkan Ayaz’ın proje 

lideri olarak belirlenmesine, 

12- Projenin ilk iki yıl verilerinin yayınlanmasına, 

60

13- Proje sonuç raporunun 2011 yılı çalışma grubuna getirilmesine karar verilmiş olup, alınan 



2. Proje No : 

Proje Adı : Antepfıstığı Meyveiçkurdu (Megastigmus pistaciae Walker)’nun 

Mücadelesine Esas Bazı Biyolojik Özelliklerinin ve Doğal 

Düşmanlarının Belirlenmesi 


Raportörler : Dr. Mustafa ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) 

Yrd. Doç. Dr. İnanç ÖZGEN (Dicle Üniv. Zir. Fak.) 



2- Metodun gözden geçirilerek doğal düşmanların nasıl elde edildiğinin açıklanmasına, 

3- Ergin çıkışlarıyla iklim verilerinin karşılaştırılarak tartışılmasına, 

4- Tespit edilen doğal düşmanların takım ve familya isimlerinin verilmesine, 

5- Proje bütçesinin verilmesine, 

6- Elde edilen sonuçların literatürle tartışılmasına, 

7- Doğada yapılan ergin çıkış çalışmalarının paralelinde kontrollü koşullarda da yapılması 

için Projenin bir yıl daha uzatılmasına, 

8- 2011 yılı grubuna gelişme ve sonuç raporunun getirilmesine karar verilmiş olup, alınan bu 


Yürürlük Durumu: 2011 yılı çalışma grubuna gelişme ve sonuç raporu getirilecektir. 


FINDIK BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 


Koordinatörü Dr. Kibar AK (Samsun KTAE) 



Proje Adı : Fındık Kurdu [Curculio nucum (Col.,Curculionidoe)]’nda İlaç 

Uygulama Etkinliğinin İyileştirilmesi 

Lider : Hüseyin DURAN (Samsun KTAE) 




2. Proje No : 

Proje Adı : Farklı Yabancı Ot Mücadele Yöntemlerinin Fındık Kokarcası 

[(Palomena prasina L.) (Heteroptera:Pentatomidae)] Popülasyonu 

ve Zarar Durumuna Etkisinin Belirlenmesi 

Lider : Çiğdem BULAM KÖSE (Giresun FAE) 

61



2- Çalışmalara 2010 yılında başlanacaktır. 



BAĞDA ENTEGRE MÜCADELE 


ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Dr. F. Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAE) 


1. Proje No : 

Proje Adı : Yardımcı Hava Akımlı Pülverizatörde Kullanılan Bazı Hava 

Emişli Meme Tiplerinin Bağlarda Külleme (Uncinula necator) ve 

Salkım Güvesi (Lobesia botrana) Mücadelesinde Etkinliklerinin 

Belirlenmesi 

Lider : Dr. Öncül Kaangün CANER (Bornova ZMAE) 



2- Projenin İlaç, Alet ve Toksikoloji Araştırmaları grubunda detaylı bir şekilde görüşülüp 

değerlendirildiğinden, bundan sonra sadece meyve grubuna bilgi amaçlı getirilmesine karar 

verilmiş olup, proje yeni teklifinin alınan kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim 



2. Proje No : 

Proje Adı : Bağlarda Zarar Yapan Xiphinema spp. Nematodlara Karşı Bazı 

Bitki Artıklarının Etkilerinin Belirlenmesi 

Lider : Lerzan ÖZTÜRK (Tekirdağ Bağcılık TAE) 

Raportörler : Dr. Fatma ÖZSEMERCİ (Bornova ZMAE) 

: Adnan TÜLEK (Trakya TAE) 


Trakya bölgesinde bağ alanlarındaki nematod faunası belirli olmadığından projenin bu haliyle 

yürütülmesinin mümkün olmadığına ve fauna tespiti yapıldıktan sonra konu ile ilgili bir proje 

teklifinin grubuna getirilmesine oy birliği ile karar verilmiştir. 


62

3. Proje No : 

Proje Adı : Bağlarda Salkım Güvesi (Lobesia botrana) Mücadelesinde Düşük 

Hacim Uygulama Olanakları Üzerine Araştırmalar 

Lider : Dr. Arzu AYDAR (Ankara ZMMAE) 



Yürürlük Durumu: Proje TÜBİTAK’a sunulmuş olup kabul edilmediği takdirde 

yürütülmeyecek, çalışılmayacaktır. 

4. Proje No : 

Proje Adı : Ege Bölgesi Bağlarında Grapevine Fanleaf Nepovirus (GFLV)’ün 

Epidemiyolojisinde Virüs-Vektör İlişkilerinin Belirlenmesi 

Lider : Doç. Dr. Galip KAŞKAVALCI (Ege Üniv. Zir. Fak.) 

Yrd. Arş. : Serkan ÖNDER (Manisa Bağcılık AE) 

Raportörler : Dr. Adem ÖZARSLANDAN (Adana ZMAE) 

Adnan TÜLEK (Trakya TAE) 



2- Xiphinema spp. için moleküler primerlerin ve literatürün eklenmesine, 

3- Proje isminin “Ege Bölgesi Bağlarında Asma Kısaboğum Virüs Hastalığı (Grapevine 

Fanleaf Nepovirus) (GFLV)’ün Epidemiyolojisinde Virüs - Vektör Nematod 

(Xiphinema spp.) İlişkilerinin Belirlenmesi” olarak değiştirilmesine, 

4- Vektör olduğu tahmin edilen diğer nematodlar için taşıyıcılık denemelerinin bu proje 

kapsamında yapılmasına gerek olmadığına, 

5- Proje yardımcı araştırıcıları ile ilgili bilgilerin (Özgeçmiş ve yayın) verilmesine karar 


Bilim Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile karar 

verilmiştir 



1. Proje No : 

Proje Adı : Manisa ve İzmir İli Bağ Alanlarında Lobesia botrana Denn.- 

Schiff. (Lepidoptera:Tortricidae)’nın Doğal Düşmanlarının ve 

Doğal Etkinliklerinin Belirlenmesi 

Lider : Dr. Fatma ÖZSEMERCİ (Bornova ZMAE) 

Raportörler : Yrd. Doç. Dr. İnanç ÖZGEN (Dicle Üniv. Zir. Fak.) 


63



2- Parazitoid sayılarının verildiği çizelge 9’da alınan örnek sayılarının verilmesine, 

3- Metin içerisinde verilen “Feremon tuzağı” yerine “eşeysel çekici tuzaklar” ifadesinin 

kullanılmasına, 

4- Çizelge 1’in içeriğindeki ifadelerin “yumurta asılma ve toplanma tarihi, yumurta sayısı“ 

şeklinde yeniden düzenlenmesine, 

5- Çizelge başlıklarında Örneklenen salkım güvesi sayısı yerine örneklenen salkım güvesi 

biyolojik dönemlerinin verilmesine, 

6- Yumurta parazitoitinin Salkım güvesinde Türkiye’de ilk kayıt olması nedeniyle bu 

bölümün yayınlanmasına karar verilmiş olup alınan kararlar doğrultusunda proje gelişme 

raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 


10. Proje No BS-04/06-09-185 

UZAKDOĞU ÜLKELERİNE YAŞ MEYVE İHRACATINDA 

Ülkesel Proje Adı SORUN OLAN ZARARLILARA KARŞI UYGULANACAK 

FARKLI MÜCADELE YÖNTEMLERİNİN ARAŞTIRILMASI 

Koordinatörü Dr. Türkan KOÇLU (Bornova ZMAE) 


1. Proje No : BS-04/06-09-185 (1) 

Proje Adı : Akdeniz Meyve Sineği (Ceratitis capitata Wied.) 

(Diptera:Tephritidae)’nin Kiraz Meyvelerine Yapay 

Bulaştırılması Sonrası Uygulanacak Farklı Mücadele 

Lider 

Yöntemlerinin Etkinliğinin Araştırılması 

: Dr. Türkan KOÇLU (Bornova ZMAE) 




2. Proje No : BS-04/06-09-185 (2) 

Proje Adı : Elma İç Kurdu [(Cydia pomonella L.) Lepidoptera: 

Tortricidae)]’nun Kiraz Meyvelerine Yapay Bulaştırılması 

Sonrası Uygulanacak Farklı Mücadele Yöntemlerinin 

Lider 


Etkinliğinin Araştırılması 

: Dr. Cevdet ZEKİ (Ankara ZMMAE) 

1- Proje yardımcı araştırıcısı tarafından gruba bilgi verildi. 

2- Proje lideri Dr. Cevdet ZEKİ’nin emekliye ayrılması nedeniyle projenin yardımcı 

araştırmacısı Dr. Ayşe ÖZDEM’in proje lideri olarak belirlenmesine karar verilmiş olup, 

alınan karar doğrultusunda proje gelişme raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 


64

3. Proje No : BS-04/06-09-185 (3) 

Proje Adı : Akdeniz Meyve Sineği Ceratitis capitata (Wied) 

(Diptera:Tephritidae)’nin Turunçgil Meyvelerine Yapay 

Bulaştırılması Sonrası Soğuk Uygulamalarının Etkinliğinin 


Lider : Dr. Türkan KOÇLU (Bornova ZMAE) 




11. BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK 


1. Proje No : DPT 

Proje Adı : Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Aphidoidea (Homoptera) 

Türleri, Konukçuları ve Doğal Düşmanları Üzerinde 


Lider : Yrd. Doç. Dr. Selime ÖLMEZ BAYHAN (Dicle Üniv. Zir. Fak.) 

Yrd. Araş. : Dr. Işıl ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) 


Proje yardımcı araştırmacısı raporlu olduğu için Dr. Mustafa ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) 

tarafından gruba bilgi verildi. 



Bilime ve Uygulamaya Verilecekler 

Biyolojik savaşım uygulamalarına geçebilmek amacıyla bazı temel araştırmaların yapılması 

gerekmektedir. Yaprakbitlerinin çok sayıda doğal düşmanının olması, bunlara karşı 

"Biyolojik savaşım" çalışmalarına ağırlık verilmesi zorunluluğunu ve şansını doğurmaktadır. 

Bu nedenle ele alınan bu çalışmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde tüm tarım içi ve tarım 

dışı alanlardaki bitkilerde beslenen Aphidoidea üst familyasına bağlı türler ve konukçu 

bitkileri, yaprakbiti türleri üzerinde beslenen predatör ve parazitoitleri saptanmış ve bunların 

durumları incelenmiştir. Bu çalışmalar sonucunda 5 alt familyaya ait 23 cinsden toplam 45 tür 

yaprakbiti, 27 adet predatör tür, 8 adet de parazitoid tür teşhis edilmiştir.Yaprakbiti türleri; 

Aphis affinis del Guercio, Aphis chloris Koch, Aphis craccivora Koch, Aphis fabae Scopoli, 

Aphis fabae subsp. solanella Theobald, 1914, Aphis gossypii Glover, Aphis euphorbiae 

Kaltenbach, Aphis polygonata (Nevsky), Aphis pomi de Geer, Aphis punicae Passerini, Aphis 

rumicis Linnaeus, Aphis salviae Walker, Aphis tirucallis Hille Ris Lambers, Aphis umbrella 

(Börner), Aphis urticata Gmelin, Hyalopterus amygdali (Blanchard), Hyalopterus pruni 

(Geoffroy), Rhopalosiphum maidis (Fitch), Rhopalosiphum padi (Linnaeus), Acyrthosiphon 

pisum (Harris), Brachycaudus helichrysi (Kaltenbach), Brachycaudus cardui (Linnaeus), 

Brachycaudus (Appelia) tragopogonis (Kaltenbach), Brevicoryne brassicae (Linnaeus), 

Dysaphis devecta Walker, Dysaphis (Pomaphis) plantaginae (Passerini), Dysaphis 

65

(Pomaphis) pyri (Boyer de Fonscolombe), Hayhurstia atriplicis (Linnaeus), Hyperomyzus 

lactucae (Linnaeus), Lipaphis erysimi (Kaltenbach), Macrosiphum euphorbiae (Thomas), 

Macrosiphum rosae (Linnaeus), Myzus cerasi Fabricius, Myzus (Nectarosiphon) persicae 

(Sulzer), Sitobion avenae (Fabricius), Uroleucon (Uroleucon) sonchi Linaeus, Chaitophorus 

leucomelas Koch, Eulachnus tuberculostemmatus (Theobald), Pterochloroides persicae 

(Cholodkovsky), Tuberolachnus salignus (Gmelin), Chromaphis juglandicola Kaletnbach, 

Panaphis juglandis (Goeze) (=Callaphis juglandis Walker), Eriosoma lanigerum 

(Hausmann), Forda formicaria 

belirlenmiştir. 


von Heyden, Pemphigus immunis Buckton olarak 

1. Proje No : 

Proje Adı : Sultan Dağı Havzasındaki Kiraz Bahçelerindeki Tozlayıcı Arı 

Biyoçeşitliliği, Bunların Doğal Habitatlardaki Yayılışı ve Önemli 

Türlerin Desteklenmesine Yönelik Araştırmalar 

Lider : Dr. Yasemin GÜLER (Ankara ZMMAE) 


Dr. Naime Z. ELEKÇİOĞLU (Adana ZMAE) 



2- 7.2.1.2.4. bölümünün son cümlesinde “A. gradiva’nın neden kirazın polimer pollinatörü 

olarak değerlendirilemeyeceğinin açıklanmasına, 

3- Polen teşhislerini yapan Prof. Dr. Kadriye Sorkun’un adres bilgilerinin eklenmesine, 

4- Projede görev alan Dr. Burcu Bursalı’nın görev yeri değişikliği nedeniyle projeden 

çıkarılmasına, 

5- Projenin tamamlanan kısımlarının yayınlanmasına karar verilmiş olup, alınan bu kararlar 

doğrultusunda proje gelişme raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Projenin tamamlanan kısımları yayınlanacaktır. Devam edecektir. 

2. Proje No : Ankara Üniversitesi Araştırma Fonu 

Proje Adı : Ankara Kent Orman ve Parkları İbreli Ağaçlarında Bulunan 

Yaprakbiti (Homoptera: Aphidoidea) ve Kabuklubit 

(Homoptera: Coccoidea) Türleri, Acanthomytilus cedricola 

Balachowski et Alkan ve Leucaspis pusilla Low. 

(Homoptera:Diaspididae)’nın Biyoekolojileri 

Lider : Doç. Dr. Selma ÜLGENTÜRK (Ankara Üniv.Zir.Fak.) 

Yrd. Araş. : Dr. Işıl ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) 


Proje yardımcı araştırmacısı raporlu olduğu için Dr. Mustafa ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) 

tarafından gruba bilgi verildi. 


66

3. Proje No : 

Proje Adı : Bartın ve Kastamonu İlleri Sterrnorhyncha (Hemiptera) 

Biyoçeşitliliği, Doğal Düşmanları ve Bölge Ekolojisinin Türlerin 

Yayılışına Etkisinin Modellenmesi Üzerine Araştırmalar 

Lider : Dr. Işıl ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAE) 

Dr. Naime ELEKÇİOĞLU (Adana ZMAE) 


Proje lideri raporlu olduğu için Dr. Mustafa ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) tarafından gruba 

bilgi verildi. 


4. Proje No : 

Proje Adı : Batı Karadeniz Bölgesinin Doğal ve Tarım Alanlarında 

Geometridae ve Tortricidae (Lepidoptera) Biyoçeşitliliği 

Lider : Dr. Mustafa ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 

Adalet HAZIR (Adana ZMAE) 



2- Sonuçlar ve tartışma kanı bölümündeki birinci paragrafın çıkarılmasına, 

3- Çizelge başlıklarının çizelge içeriğiyle uygun hale getirilmense, 

4- Sonuçlar bölümünde tespit edilen türlerin kültür bitkilerinde zarar yapıp yapmadığı ile ilgili 

literatür bilgisinin verilmesine karar verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje 

gelişme raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 


5. Proje No : Hacettepe Üniversitesi BAP 

Proje Adı : Türkiye Arılarının (Apiformes:Hymenoptera) Sistematiği Üzerine 

Geometrik Morfometrik ve DNA Analizleri 

Lider : Yrd. Doç. Dr. A. Murat AYTEKİN (Hacettepe Üniv. ) 

Yrd. Araş. : Dr. Yasemin GÜLER (Ankara ZMMAE) 




67

12. ORGANİK TARIM PROJELERİ 


1. Proje No : 

Ülkesel 

Proje Adı 

: 

Gökçeada’da Organik Üzüm Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi 

Proje Adı Gökçeada Koşullarında Organik Üzüm Yetiştiriciliğinde Bağ 

Zararlılarının Yönetimi 

Lider : Dr. Cengiz ÖZER (Tekirdağ Bağcılık AE) 

Yrd. Araş. Dr. F.Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAE) 




1- Projenin yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. 

2- Sonuçlar ve tartışma bölümünün son kısmına 2010 yılında yapılacak çalışmalar hakkında 

kısaca bilgi verilmesine, 

3- Metotta istenen değişiklik “2010 yılından itibaren her tekerrürde her asmadan 2’şer adet 

olmak üzere toplam 20’şer yaprak alınacaktır” uygun bulunmuş olup, alınan bu kararlar 



2. Proje No : 4 ORGETKİD 

Proje Adı : Türkiye’ de Bahçe Bitkileri Konusunda Organik Üretime Yönelik 

Yapılan AR-GE Çalışmalarının Etki Değerlemesi - 1 Organik 

Bahçe Bitkileri Konusunda Yapılmış TAGEM Destekli Dört AR- 

GE Çalışmasının Etki Değerlemesi 

Lider : Dr. Filiz PEZİKOĞLU (Yalova BKMAE) 

Yrd. Araş. : Dr. F.Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAE) 




1-Proje yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. 

2- Projenin yayınlanmasına karar verilmiş olup alınan karar doğrultusunda proje gelişme 

raporu kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Projenin tamamlanan kısımları yayınlanabilir. 2011 yılı çalışma grubuna 

sonuç raporu getirilecektir. 

68

13. MÜNFERİT PROJELER 


1. Proje No : 

Proje Adı : Ceviz Bahçelerinde Ceviz Antraknozu (Gnomonia leptostyla 

Fr.Ces et de Not.) ve Elma İçkurdu [(Cydia pomonella 

L.)(Lep.:Tortcidae)]’nun Mücadelesinde Tahmin Uyarı 

Lider 

Modelinin Oluşturulmasına Yönelik Çalışmalar 

: Dr. Cevdet ZEKİ (Ankara ZMMAE) 

Raportörler 


: Tevfik TURANLI (Bornova ZMAE) 

Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 

1- Proje liderinin emekli olması nedeniyle yerine yardımcı araştırıcısı Dr. Ayşe ÖZDEM 

(Ankara ZMMAE) tarafından gruba bilgi verildi. 

2- Proje hedeflerinin gerçekleşme durumu bölümünde 2008 yılı ile ilgili ifadelerin 

çıkarılmasına, 

3- Tuzak bantlarının asılma tarihlerinin verilmesine, 

4- Hedeflerin gerçekleşme durumu bölümünde “etkili sıcaklık toplamları ve cevizin fenolojisi, 

elmada uygulanan tahmin ve uyarı sistemindeki etkili sıcaklık toplamları ile elmanın 

fenolojisine benzerlik göstermesi” ifadesinin düzeltilmesine, 

5- Projenin tamamlanan çalışmalarına ait sonuçların yayınlanmasına, 

6- Ceviz antraknozu ile ilgili çalışmalar bittikten sonra sonuç raporunun getirilmesine, oy 

birliği ile karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Projenin zararlılar kısmı sonuçlandırılmıştır. Bilime ve uygulamaya 

Aktarılacak Hususlar hastalık kısmı tamamlandığında verilecektir. 

Yayın Durumu: Projenin tamamlanan kısmı Bitki Koruma Bülteninde yayınlanması 

uygundur. 


1. Proje No : 

Proje Adı : Tokat ve Çevresindeki Ceviz Bahçelerinde Saptanan Zararlı 

Akarlar ve Bunlar Üzerinde Beslenen Avcı Türler 

Lider : Dr. Ayşe YEŞİLAYER (Tokat Toprak ve Su Kaynakları AE) 

Raportörler : Dr. Bilgin GÜVEN (Bornova ZMAE) 

Özkan BOZBEK (Erzincan BKAE) 


1- Projenin öncelikli olmadığına, 

2- Projenin materyal ve metodun gözden geçirilerek yeniden yazılması gerektiğinden, 

3- Projenin yalnız fauna çalışması olduğundan, ceviz ağaçlarında kırmızı örümcek çok ciddi 

problem olduğu düşünülmediğinden, kapama ceviz bahçelerinin yeni oluşturulmaya 

başladığından bu haliyle çalışılmasının uygun olmadığına, oy birliği ile karar verilmiştir. 


69

2. Proje No : 

Proje Adı : Antalya İli Nar Bahçelerinde Ağaç Sarı Kurdu Zeuzera pyrina’nın 

Mücadelesine Yönelik Bazı Biyolojik Parametrelerin Belirlenmesi 

Lider : Ali ÖZTOP (Antalya BATEM) 

Raportörler : Naim ÖZTÜRK (Adana ZMAE) 

Serpil KARADAĞ ( Antepfıstığı AE) 



2- Araştırmanın amacı ve gerekçesi bölümünün 3. paragrafında teknik talimatla ilgili 

bilgilerin metinden çıkarılmasına, 

3- Konu ile ilgili olmayan literatürün projeden çıkarılmasına, 

4- Azynphos methyl ile ilgili ifadelerin projeden çıkarılmasına, 

5- Araştırmanın amacı ve gerekçesi bölümünde ağaç sarı kurdunun zarar durumuna ve 

önemine yer verilmesine, 

6- Kitlesel yakalama ile ilgili bilgilerin ayrıntılı olarak verilmesine, 

7- Tuzak etkinliklerinin belirlenmesi ile ilgili çalışmada eş yapma deneme desenine göre iki 

tuzağın karşılaştırılmasına, 

8- Metot kısmında kireç ve kaolin uygulamalarının ne zaman yapılacağının açıklanmasına ve 

kaolin uygulama dozunun % 10 olarak düzeltilmesine, 

9- Entomopatojen funguslar ve IGR uygulamalarının hangi yıllarda yapılacağının belirtilerek, 

kullanılacak fungusların çizelge halinde verilmesine, 

10- Değerlendirmenin parsellerdeki tüm ağaçlarda yapılacağının belirtilmesine, 

11- Çalışmaların yürütüleceği bahçe sayılarının verilmesine, 

12- Proje isminin “Antalya İli Nar Bahçelerinde Ağaç Sarıkurdu [Zeuzera pyrin L. 

(Lepidoptera:Cossidae)]’nun Mücadelesine Esas Biyolojik Parametrelerin Belirlenmesi 

ve Alternatif Mücadele Metotlarının Araştırılması” şeklinde değiştirilmesine karar 


Bilim Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile karar verilmiştir 


3. Proje No : 

Proje Adı : Bursa ve Yalova İllerinde Böğürtlende Zararlı Akar Acalitus 

essigi Hassan, (Acarina:Eriophyidae)’nin Yayılışı, Bulaşma Oranı 

ve Mücadelesine Yönelik Bazı Pestisitlerin Etkinliklerinin 


Lider : Gürsel ÇETİN (Yalova ABKMAE) 

Raportörler : Dr. Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAE) 

Murat ÖLÇÜLÜ (Adana ZMAE) 



2- Beklenen yararlar kısmının yeterince vurgulanmasına, 

70

3- Projenin amacı ve gerekçesi kısmında söz konusu zararlının zararına ilişkin vurgu 

yapılmasına, 

4- Denemede kullanılacak ilaç ve dozlarının tablo halinde verilmesine, 

5- Projenin ilk yılında biyolojisiyle ilgili gözlemlerin yapılmasından sonra 2. ve 3. yılda 

mücadele çalışmalarının yapılmasına, karar verilmiş olup, proje yeni teklifinin alınan bu 

kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Bilim Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e 




Proje Adı : Ankara İli Armut Bahçelerinde Zararlı Cacopsylla pyri (L.) 

(Hemiptera: Psyllidae)’nin Alternatif Mücadele Yöntemlerinin 


Lider : Vildan BOZKURT (Ankara ZMMAE) 





2- Beklenen yararlar bölümündeki son paragrafın çıkarılmasına, 

3- Kullanılacak kaolinin kimyasal içeriğindeki oranların verilmesine, yönelik oybirliği ile 

tavsiye kararı verilmiş olup, proje yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul 

edilmesine ve Bilim Kurulunda görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile 

karar verilmiştir 


5. Proje No : 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Trabzon Hurması Alanlarındaki Fungal 

Hastalık Etmenleri ile Zararlıların Tespiti ve Mücadele 

Lider 


: Dr. Serap TOKER (Adana ZMAE) 

Yard. Arş. : Dr. Naime ELEKÇİOĞLU (Adana ZMAE) 


Ali ÖZTOP (BATEM) 



2- Projeden Akdeniz meyvesineğine karşı kullanılacak olan kaolinin çıkarılmasına, 

3- Akdeniz meyvesineğinin mücadelesinde Spinosadın geçici olarak tavsiye edilen dozunun 

iki alt dozunun da denenmesine karar verilmiş olup, proje yeni teklifinin alınan bu kararlar 




71

6. Proje No : AR-GE 

Proje Adı : Gelin Böceği [Chilocorus bipustulatus 

(Coleoptera:Coccinellidae)]’nin Sıcaklığa Bağlı Uygun 

Simulasyon Modelinin Geliştirilmesi 

Lider : Prof. Dr. İsmail KARACA (Süleyman Demirel Üniv. Zir. Fak.) 





1. Proje No : 

Proje Adı : Farklı Avların Avcı Böcek Cheilomenes propinqua (Mulstant) 

(Coleoptera:Coccinellidae)’nın 

Etkileri 

Gelişme ve Üreme Gücüne 

Lider : Ferda YARPUZLU (Adana ZMAE) 

Raportörler 


: Ali ÖZTOP (Antalya BATEM) 



2- Projenin 2010 yılında da çalışılarak 2011 yılı çalışma grubuna gelişme raporu ile birlikte 

sonuç raporunun getirilmesine karar verilmiş olup alınan bu karar doğrultusunda proje 

gelişme raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: 2011 yılı çalışma grubuna gelişme ve sonuç raporu getirilecektir. 

2. Proje No : 

Proje Adı : Doğu Karadeniz Bölgesinde Yeni Bir Zararlı Ricania simulans 

(Walker, 1851) (Hom.:Ricaniidae)’ın Yayılışı, Konukçuları, 

Biyolojisi ve Mücadele Metotlarının Belirlenmesi 

Lider : Dr. Kibar AK (Samsun KTAE) 


Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAE) 



2- Proje adında yer alan takım adının “Hemiptera” olarak değiştirilmesine, 

3- Materyal ve Metotta çalışma yapılan illere ait bilgilerin (Artvin ili, Kemalpaşa, Hopa ve 

Arhavi ilçelerinden köy/mahalle gibi) verilmesine, 

4- Metotta liderin önerdiği aşağıdaki değişikliklerin yapılmasına, 

5- Ricania simulans’a karşı nimf döneminde kullanılan Azadirachtin A Etki Maddeli Bitkisel 

Kökenli Pestisit (Neemazal®–T/S)’in biyolojik etkinlik denemelerinde en yüksek dozunun 

dahi düşük etkiyi göstermesi nedeni ile 2010 yılı çalışmalarında zararlının nimf döneminde 

Spinosad etki maddeli organik tarımda kullanılabilen ilacın biyolojik etkinliğinin 

denenmesine, 

72

6- Ricania simulans’a karşı nimf döneminde kullanılan Azadirachtin A Etki Maddeli Bitkisel 

Kökenli Pestisit (Neemazal®–T/S)’in biyolojik etkinlik yönünden değil, zararlının nimf 

döneminden ergin döneme geçmesi ve yumurta bırakmaya etkisinin belirlenmesi yönünde 

çalışılmasına, 

7- Ricania simulans’ın doğal düşmanlarının belirlenmesi başlığı altında Beauveria bassiana 

(Patentli ATCC 74040) etkili maddeli DOPTERIL’in R. simulans’ın nimf ve erginlerine karşı 

denenmesine, 

8- Projeye Çaykur Genel Müdürlüğüne Bağlı Atatürk Çay Araştırma Enstitüsünde çalışan 

Mühendis Reyhan SEKBAN’ın ilave edilmesine karar verilmiş olup, alınan bu kararlar 



3. Proje No : 

Proje Adı : Marmara Bölgesinde Ayva Bahçelerinde Zararlı Böcek ve Akar 

Türleri ile Doğal Düşmanlarının Saptanması ve Önemli Türlerin 

Mücadele Olanaklarının Araştırılması 

Lider : Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 

Raportörler : Dr. Bilgin GÜVEN (Bornova ZMAE) 

Dr. Cevdet ZEKİ (Ankara ZMMAE) 



2- Darbe yönteminde her bahçede 100 darbe yapıldığının belirtilmesine, 

3- Böcek teşhislerini yapan uzmanlara ait bilgilerin verilmesine, 

4- Önemli türlerin popülasyon takiplerinin periyodik olarak yapılıp, grafik haline 

getirilmesine, 

5- Örneklemelerin başlangıç ve bitiş tarihlerinin belirtilmesine, 

6- Archips’in sürgündeki zarar durumunun düzeltilmesine, 

7- Homoptera olan takım isimlerinin hemiptera olarak değiştirilmesine karar verilmiş olup, 

alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 


4. Proje No : 

Proje Adı : Manisa ve İzmir İllerinde Depolanmış Kuru Üzümlerde Zarar 

yapan Lepidoptera ve Coleoptera Takımlarına Bağlı Türler, 

Yaygınlık ve Yoğunluklarının Belirlenmesi, Önemli Türlerin 

Mücadele Olanaklarının Araştırılması 

Lider : Dr. Dilek TURANLI (Bornova ZMAE) 

Raportörler : Abdullah YILMAZ (Ankara ZMMAE) 





73

V. STANDART İLAÇ DENEME METOTLARININ GÖRÜŞÜLMESİ 

A. HUBUBAT, ENDÜSTRİ, SEBZE VE BAKLAGİL ZARARLILARI İLE İLGİLİ 

STANDART İLAÇ DENEME METOTLARI 

1. Mısırda Kırmızı Örümcek Standart İlaç Deneme Metodu 

Bitki Zararlıları Standart İlaç Deneme Metodu kitapçığında yer alan ‘’Mısırda Kırmızı 

Örümcek Standart İlaç Deneme Metodu’’nda herhangi bir değişiklik yapılmamasına karar 

verilmiştir 

2. Mısırda Yaprakbiti Standart İlaç Deneme Metodu 

Bu konuyla ilgili olarak grupta yapılan görüşmeler sonucunda aşağıdaki iki farklı görüş ortaya 

çıkmıştır: 

a) Kışlık ve Yazlık Tahıllarda Yaprakbitleri Standart İlaç Deneme Metodu’nun Kışlık ve 

Yazlık tahıllarda ayrı ayrı hazırlanması, 

b) Mevcut halinin korunması, 

Bu konuyla ilgili olarak grupta oylama yapılmış, oylama sonucuna göre “Kışlık ve yazlık 

tahıllarda Yaprakbitleri Standart İlaç Deneme Metodu’nun Kışlık ve Yazlık tahıllarda ayrı 

ayrı hazırlanması” (7 oy), “Mevcut halinin korunması” ise (14 oy) almıştır. Sonuç olarak 

Bitki Zararlıları Standart İlaç Deneme Metodu kitapçığında yer alan “Kışlık ve Yazlık 

Tahıllarda Yaprakbitleri Standart İlaç Deneme Metodu”nda herhangi bir değişiklik 

yapılmamasına karar verilmiştir. 

3. Sebzede Kök-Ur Nematodları Standart İlaç Deneme Metodu 

Sebzelerde Standart İlaç Deneme Metodu yeni revize edilmiş olması nedeniyle tekrar bir 

değişiklik yapılmasına ihtiyaç duyulmamaktadır. Sonuç olarak Bitki Zararlıları Standart İlaç 

Deneme Metodu kitapçığında yer alan ‘Sebzede Kök-Ur Nematodları Standart İlaç 

Deneme Metodu’’nda herhangi bir değişiklik yapılmamasına karar verilmiştir 

4. Tütünde Ambar Zararlıları Standart İlaç Deneme Metodu 

Net’in Tütün Ambar Zararlılarına karşı kullanımı ile ilgili bir bilgiye rastlanmadığı, ürünün 

G8 ülkeleri ile Dünya’da tütün üreten ilk üç sıradaki ülkelerde henüz ruhsatlı olmadığı, 

ürünün etkili bir biçimde koruyucu olabilmesi için içine konulacak tütünün %100 oranında 

temiz olması şartı arandığından teknik olarak sorunlara neden olabileceği düşüncesiyle bu 

aşamada “Tütün Ambar Zararlıları Standart İlaç Deneme Metodu”nda her hangi bir 

değişiklik yapılmasının uygun olmadığı kararı alınmıştır. 

74

5. Mısır Koçankurdu Standart İlaç Deneme Metodu 

Bu konuyla ilgili olarak Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nün 

koordinatörlüğünde, Bornova ve Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma Enstitülerinin de 

içerisinde yer alacağı bir proje hazırlanmasına; çalışmaların hızlandırılması ve bu yıl bu 

konuyla ilgili çalışmalara başlanabilmesi amacıyla da özel sektör (konu ile ilgili firma ya da 

firmalar) desteğinin aranmasına karar verilmiştir. 

6. Kanolada Yaprakbiti Standart İlaç Deneme Metodu 

Kanola’da bulunan yaprakbitlerinin türlerinin belli olmaması nedeniyle bu zararlı grubunun 

verime olan etkisinin tam anlamıyla bilinememesi nedeniyle 2010 yılında ön çalışma 

yapılarak bu çalışmaların sonucuna göre; gerekirse 2011 yılı grup toplantısına standart ilaç 

deneme metodunun hazırlanarak getirilmesine karar verilmiştir. 

7. Yerfıstığı’nda Pamuk Yaprakkurdu Standart İlaç Deneme Metodu 

Yerfıstığında Pamuk Yaprakkurduna karşı ilaç ruhsatlandırma aşamasında, Soyada Pamuk 

Yaprakkurdu Standart İlaç Deneme Metodunun kullanılamayacağına; Yerfıstığı’nda bulunan 

Pamuk Yaprakkurdu türlerinin belli olmaması nedeniyle bu zararlı grubunun verime olan 

etkisinin tam anlamıyla bilinememesi nedeniyle 2010 yılında ön çalışma yapılarak bu 

çalışmaların sonucuna göre gerekirse 2011 yılı grup toplantısına standart ilaç deneme 

metodunun hazırlanarak getirilmesine karar verilmiştir. 

B. MEYVE-BAĞ ZARARLILARI İLE İLGİLİ STANDART İLAÇ DENEME 

METOTLARI 

1. Fındık Yeşil Kokarcası Standart İlaç Deneme Metodu 

1-. Uygulamanın tipi kısmında “tam kaplamaya gerek yoktur” ifadesi çıkarılarak “ağacın 

(ocağın) yeşil aksamı ilaçlanmalıdır” ifadesinin eklenmesine, 

2- Uygulama zamanı ve uygulama sayısı kısmında kışlamış erginlere karşı yapılacak 

denemede ilaçlama mayıs ayı başlarında yapılmalıdır kısmına “karanfil dönemi” ifadesinin 

eklenmesine, 

3- Sayım şekli, zamanı ve sayısı kısmında; kışlamış ergin, nimf ve yeni nesil erginlere karşı 

yapılan ilaçlamadan “3, 7 ve 14 gün sonra” ifadesi eklenerek cümlenin tamamlanmasına, 

4- Sonuçlar kısmında Abbott formülüne ilave olarak, “Abbott formülü veya Henderson- 

Tilton” formülü ifadesi kullanılmalıdır. 

75

2. 

Şeftalide Akdeniz Meyve Sineği Standart İlaç Deneme Metodu ve 

Şeftalide Akdeniz Meyve Sineği Zehirli Yem Kısmi Dal Standart İlaç Deneme 

Metodu 

Yürürlükte bulunan “Şeftalide Akdeniz Meyve Sineği Zehirli Yem Kısmi Dal İlaçlama 

Standart İlaç Deneme Metodu” nun yürürlükten kaldırılarak yerine yeni hazırlanan 

“Şeftalide Akdeniz Meyve Sineği Standart İlaç Deneme Metodu”nun yürürlüğe alınmasına 

karar verilmiştir. 

76

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Tarımsal ... - Tagem

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?