Satanizm - Diyanet İşleri Başkanlığı
Satanizm - Diyanet İşleri Başkanlığı
Satanizm - Diyanet İşleri Başkanlığı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Eski ve Yeni Ahidler arası literatürde Şeytan düşüncesinde belirgin<br />
bir gelişme meydana gelmiş ve Ahidler arasında geçen devrede kötünün<br />
şahıslandırılması gerçekleştirilmiştir. Daha önce de ifade edildiği gibi,<br />
bunun da genellikle İran etkisiyle mümkün olduğu söylenmiştir. Çünkü<br />
İranlılar, o dönemlerde gelişmiş bir melek ve Şeytan düşüncesine sahiplerdi.<br />
Dolayısıyla bunların pek çoğunun sonraki Yahudi düşüncesine<br />
geçmiş olduğu düşünülmüştür. Söylendiğine göre, Eski Ahid tek başına<br />
bu düşüncelerden yoksundu. Bununla birlikte o, insanlara, tanrısal bir<br />
“düşman (adversary)” fikrini sunmuştur. Yukarıda da işaret edildiği gibi<br />
bu düşünce Eyüb’ün Kitabı’nın ilk iki bölümünde mevcuttur. İlk iki<br />
bölümde Şeytan, “Tanrı’nın oğullarından (tanrısal temsilcilerden) biri”<br />
olarak tanımlanmıştır. Onun; iyi insanların doğruluklarını test etmek üzere,<br />
onlara felaketler getirme gibi, kendisine Tanrı tarafından verilmiş<br />
özel bir görevi de vardı. 50<br />
Şu halde Eyüb’ün Kitabı’nda Şeytan, “düşman (adversary)” demektir<br />
ve “Şeytan” diye isimlendirilmelidir. Çünkü Şeytan’ın Eyüb’e karşı<br />
tavırları hep düşmanca olmuştur. “Düşman” kelimesinin İbranice karşılığı<br />
olan ve genellikle “Şeytan” için kullanılan “adversary” veya “adversaries”<br />
terimleri Eski Ahid’in önceki kitaplarında sıkça geçer. Fakat genel<br />
manada “düşman” anlamını ifade eder. 51 Balam hikayesinde de melek,<br />
“bir düşman” diye isimlendirilmiştir. İbranice kelime burada “bir<br />
Şeytan” olmaktadır. Ancak anlam Eyüb’dekinin aynısı değildir. 52 I. Krallar’da<br />
“düşman (adversary)” kelimesi dört defa geçmekte olup 53 her birinde<br />
İbraniler “bir şeytan” ifadesini kullanmışlardır. Fakat her defasında<br />
böyle bir kullanımla “bir insan düşman”a işaret etmek istemişlerdir.<br />
Zekeriyya, 3/1 vd. ise “düşman”, Eyüb’deki “düşman”la aynı rolü oy-<br />
50 Bkz. Eyüb, 1/12; Douglas, NBD, 1145-1147; Encyclopedia Britannica (EB), “Satan”, U.S.A,<br />
1970, XIX, 1084.<br />
51 Bkz. Çıkış, 23/22.<br />
52 Bkz. Sayılar, 22/22.<br />
53 Bkz. I. Krallar, 5/4, 11/14, 23, 25.<br />
31 32<br />
nar; sanki o, bir davayı bitirmeye çalışan bir vekil gibi hareket eder ve<br />
baş rahip Yoşu’ya karşı bir suçlama getirir. Fakat I. Tarihler, 21/1’de bu<br />
rolde farklılık göze çarpar. Orada “düşman”ın rolü “insanları günaha teşvik<br />
etmektir”. Aynı zamanda Tarihler onu, Davud’un yaptığı yanlıştan<br />
Yahve’yi sorumlu tuttuğundan, sakınılması gereken birisi olarak takdim<br />
eder. 54 Burada İbraniler “adversary” kelimesinin başından “the” takısını<br />
kaldırmışlardır. Bu durumda bu ifadenin ya “bir düşman” veya büyük bir<br />
ihtimalle uygun bir isim olarak “Şeytan” diye tercüme edilmesi gerekir.<br />
İşte sadece bu noktada ve Eski Ahid’in son kitaplarından birinde bu özel<br />
nüansla kullanılmıştır. Bu andan itibaren Şeytan veya diğer şeytani figürler<br />
Yahudi düşüncesinde göze çarpmaya başlamıştır. Şeytan artık sadece<br />
insanların değil, Tanrı’nın da “düşmanı” sayılmaya ve günah ve kötülükten<br />
sorumlu tutulmaya başlamıştır. 55 Aslında Yuhanna, “Şeytan’ın<br />
başlangıçtan beri günahkar olduğunu” söylemiştir. 56 Şeytan hakkında<br />
Eski Ahid’de yer alan referanslarda da bu düşünce tekrarlanmıştır. 57<br />
Şeytan hakkında Eski Ahid’e nazaran Yeni Ahid’de daha çok bilgi<br />
verilmiştir. Yeni Ahid’de, fevkalade günahkar varlıktan, ara sıra kullanılan<br />
Beelzebub (veya Beelzeboul ya da Beezeboul) ile birlikte “Şeytan”<br />
veya “İblis (ho diabolos)” şeklinde ayrı ayrı söz edilmiştir. Beelzebul<br />
ise, “şeytanların başı” anlamında kullanılmıştır. 58 Aynı zamanda “bu dünyanın<br />
prensi” 59 veya “hava kuvvetlerinin reisi” 60 gibi ifadeler de yer alır.<br />
Yeni Ahid’de Şeytan daima Tanrı’nın düşmanı ve Tanrı’nın planlarını<br />
bozmaya çalışan biri olarak tanıtılmıştır. Matta ve Luka’da anlatıldığına<br />
göre, İsa, görevine ilk başladığı sırada Şeytan tarafından ciddi bir sınava<br />
54 Bkz. I.Tarihler, 21/1; karş. II. Samuel, 24/1.<br />
55 HBD, 647.<br />
56 Yuhanna’nın I. Mektubu, 3/8.<br />
57 Douglas, NBD, 1146.<br />
58 Matta, 10/25, 12/24, 27.<br />
59 Yuhanna, 14/30.<br />
60 Efesoslulara Mektup, 2/2.