Yarımca Tesisleri 50 yaşında - Gübretaş
Yarımca Tesisleri 50 yaşında - Gübretaş
Yarımca Tesisleri 50 yaşında - Gübretaş
- TAGS
- tesisleri
- gubretas.com.tr
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
GÜBRE FABRİKALARI T.A.Ş.’NİN YAYINIDIR YIL: 7 SAYI: 27 EYLÜL-EKİM 2011<br />
Perspektif<br />
Emtia fiyatları<br />
dalgalanmaya devam<br />
edecek > s. 18<br />
‹kinci çeyrek finansal sonuçları açıklandı<br />
‹lk 6 ayl›k rakamlar göz kamaşt›r›yor<br />
GÜBRETAŞ milyar dolarl›k şirketler<br />
aras›na yükseliyor<br />
Ziraat Fakültesi öğrencileri için<br />
Eğitim Bursu başvurular› başladı<br />
GÜBRETAŞ’ın üretim üssü...<br />
<strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong><br />
<strong>50</strong> <strong>yaşında</strong><br />
Ödül Kürsüsü<br />
Başarılı satış noktaları<br />
yurtdışı seyahatlerini<br />
gerçekleştirdiler > s. 20
MERHABA<br />
Her geçen gün biraz daha ileriye…<br />
GÜB RE TAŞ, 60. yı lını kut lamaya hazırlanırken, Ya rım ca te -<br />
sis le ri miz de <strong>50</strong>. yı lı na gir di. Bu <strong>50</strong> yıl için de te sis te sü rek li<br />
ola rak iyi leş tir me ler ve ek le me ler ya pıl dı ve bu gün kü ha li -<br />
ni ala rak şir ke tin üre tim de ki ami ral ge mi si ol du. Bu se ne<br />
başlatılan ya tı rım lar la da te sis ler de cid di oran da bir ka pa si te ar -<br />
tı rı mı söz ko nu su ola cak.<br />
GÜB RE TAŞ böy le ce hem ulus la ra ra sı bir oyun cu ola rak ken di ni sü -<br />
rek li ola rak ge liş ti rir ken hem de iç pi ya sa da ki önem li ro lü nü da ha<br />
da et kin ha le ge ti re cek. Te sis le rin <strong>50</strong> yıl da ya şa dı ğı de ği şi min öy -<br />
kü sü nü de vam say fa la rın da bu la bi lir si niz.<br />
GÜB RE TAŞ’ın ar tık bir eko no mi de vi ola rak da ro lü son yıl lar da<br />
iyi ce net leş ti. Her lis te de en ön sı ra lar da yer alı yo ruz. Şir ke tin<br />
finansal ve marka de ğe ri gi de rek ar tı yor. Dö nü şüm ve iler le me<br />
ise hiç dur mu yor. Yıl so nu iti ba riy le ar tık mil yar do lar lık şir ket ler<br />
‹Ç‹NDEK‹LER<br />
PANORAMA > 3<br />
GÜNDEM > 4<br />
YAKIN PLAN > 6<br />
<strong>50</strong> yılını dolduran <strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong>, GÜBRETAŞ’ın geçmişini<br />
olduğu kadar geleceğini de temsil ediyor. Tesislerde şu<br />
anda kapasite artırımı için yenileme yatırımları yapılıyor...<br />
ÜRÜN REHBERİ > 10<br />
EKONOMİK GÖRÜNÜM > 12<br />
MERCEK > 16<br />
Türkiye’nin dört bir yanında gerçekleşen iftar programlarıyla<br />
sosyal paydaşlarımızla buluşma imkanı bulduk.<br />
Programlarda Ramazan kültürünün birlik ve dayanışma<br />
yönü de ön plana çıktı...<br />
ÖDÜL KÜRSÜSÜ > 20<br />
UYGULAMA > 22<br />
ÇERÇEVE > 26<br />
BULUŞMALAR > 27<br />
SEKTÖREL BAKIŞ / Şükrü Kaya > 27<br />
Dünyanın en büyük gübre tüketicilerin birisi olması<br />
nedeniyle büyük önemi bulunan Hindistan, gübre<br />
piyasalarında bu yıl sıkça gündeme geldi...<br />
ÖDÜL LÜ BUL MA CA > 31<br />
Bulmacayı çöz, şifreyi bul, gönder; ödül kazanma şansını yakala…<br />
2 GÜBRETAfi’LA VER‹M<br />
ara sı na gir miş ola ca ğız. Bu ül ke mi zin önem li ya yın la rın da da ses<br />
ge ti ri yor. Yi ne Ge nel Mü dü rü müz Meh met Ko ca, Capital dergisi<br />
en ba şa rı lı yö ne ti ci ler lis te sin de ilk beş te yer alması bunun bir<br />
başka yansıması.<br />
Yıl lar geç tik çe da ha ener jik, da ha da he def le ri ni bü yü ten bir ya -<br />
pıy la hem ulus la ra ra sı bir oyun cu hem de yur ti çin de sek tö rün ön -<br />
cü sü ola rak yo lu mu za de vam edi yo ruz. Bu se ne 60. yı lı mı zı kut la -<br />
ma ya ha zır la nır ken 60 yıl lık de ne yi me ve ku rum kül tü rü ne, glo bal<br />
kül tü rü ve di na miz mi ek le yen bir ya pı yı in şa edi yo ruz.<br />
GÜB RE TAŞ’la Ve rim’in bu sa yı sın da, bu ya pı nın na sıl in şa edil di -<br />
ği nin ipuç la rı nı bu la cak sı nız.<br />
Ye ni sa yı la rı mız da çok da ha gü zel ha ber le ri siz le re ve re bil me yi<br />
umu yo ruz.<br />
Periyodik Kurumsal Bülten<br />
Yıl: 7 | Sayı: 27<br />
Eylül-Ekim 2011<br />
Gübre Fabrikaları T.A.Ş. Adına Sahibi<br />
Mehmet Koca<br />
Yazı İşleri Müdürü<br />
Nihat Vuran<br />
Yayın Hazırlık<br />
Kurumsal İletişim Müdürlüğü<br />
Yayın Kurulu<br />
Mehmet Koca, Ferhat Şenel, Tahir Okutan,<br />
İsmail Babacan, Osman Balta<br />
Katkıda Bulunanlar<br />
Yusuf Karatekin, İsmet Kirkit, Necdet Barlas,<br />
Şükrü Kaya, Alparslan Ülkü, Sezai Saraç<br />
Grafik-Tasarım<br />
Eski Osmanlı Sk. Cansun Apt. No: 5/7<br />
Mecidiyeköy/İstanbul<br />
Tel: (0212) 273 27 <strong>50</strong><br />
www.ajanspiksel.com<br />
Baskı<br />
Milsan Basım San. A.Ş.<br />
(0212) 471 71 <strong>50</strong><br />
İLETİŞİM BİLGİLERİ<br />
Gübre Fabrikaları T.A.ş.<br />
Esentepe, Kasap Sk. No: 22 Şişli/İSTANBUL<br />
Tel: (0212) 376 <strong>50</strong> <strong>50</strong><br />
Faks: (0212) 272 56 78<br />
E-posta: verim@gubretas.com.tr<br />
İnternet: www.gubretas.com.tr<br />
Yayın Türü: Yaygın Süreli<br />
Baskı Tarihi: 15 Eylül 2011<br />
GÜBRE FABR‹KALARI T.A.Ş.<br />
TARIM KRED‹ KOOPERAT‹FLER‹<br />
‹ŞT‹RAK‹D‹R.
GÜBRETAŞ’ın ilk 6 aylık bilançosu göz kamaştırıyor<br />
Hedef yeni rekorlar…<br />
Son yıllardaki hızlı büyümesiyle adından sıkça söz ettiren Gübre Fabrikaları T.A.Ş.,<br />
2011 yılının ilk 6 aylık finansal sonuçlarıyla da bu ivmeyi devam ettirdi. 26 Ağustos<br />
2011’de açıklanan bu yılın Ocak-Haziran dönemi finansal sonuçlarındaki gelir ve<br />
satışlarda yine yüksek büyüme oranlarına ulaşıldı.<br />
Önceki yıllara oranla önemli bir artışla 2011’in ilk yarısında 955 milyon TL konsolide<br />
satış gelirine ulaşan GÜBRETAŞ, böylece yıl sonundaki hedeflenen satış ve ciro rekorunun<br />
yarısını gerçekleştirmeyi başardı. 2010 yılının aynı döneminde (Ocak-Haziran)<br />
şirketin konsolide geliri 644,5 milyon TL olarak gerçekleşmişti. İkinci çeyrek (Nisan-<br />
Haziran) bazında ise geçtiğimiz yıl 236,5 milyon TL olan satış gelirleri, bu yılın ikinci<br />
çeyreğinde yaklaşık yüzde 83’lük bir artışla 431,7 milyon TL olarak gerçekleşti.<br />
GÜBRETAŞ ilk altı aylık dönemde konsolide bilançosunda 196 milyon TL faaliyet kârı<br />
açıklarken, vergi öncesi kâr 130,3 milyon TL ve dönem kârı 105 milyon TL olarak<br />
gerçekleşti. GÜBRETAŞ’ın net kârı ise 27,1 milyon TL olarak açıklandı.<br />
Geçtiğimiz yılı pazar payı ve satış rekoruyla tamamlayan şirketin satış miktarlarında<br />
bu yılın ilk yarısında çok önemli bir artış gerçekleştirildi. Katı gübre satışları geçtiğimiz<br />
yılın aynı dönemine göre toplamda yaklaşık yüzde 20 arttı ve 664 bin tondan<br />
799 bin tona ulaştı. GÜBRETAŞ ayrıca 725,2 bin litre sıvı ve 6,1 milyon kg da toz gübre<br />
satışı gerçekleştirdi.<br />
Son yıllarda gösterdiği baş döndürücü büyümenin ardından bu yıl milyar dolarlık şirketler<br />
arasına giren şirketin bağlı ortaklığı konumundaki Türkiye’nin yurtdışındaki en<br />
büyük sanayi yatırımı olan Razi Petrokimya <strong>Tesisleri</strong>nden ise 417,7 milyon TL satış<br />
hasılatı elde edildi.<br />
GÜBRETAŞ<br />
ilk altı aylık<br />
dönemde<br />
konsolide<br />
bilançosunda<br />
196 milyon TL<br />
faaliyet kârı<br />
açıklarken,<br />
vergi öncesi kâr<br />
130,3 milyon<br />
TL ve dönem<br />
kârı 105 milyon<br />
TL olarak<br />
gerçekleşti.<br />
GÜBRETAŞ’ın<br />
net kârı ise<br />
27,1 milyon<br />
TL olarak<br />
açıklandı.<br />
PANORAMA<br />
GÜBRETAŞ’ın<br />
yükselişi The<br />
Business Year’da<br />
Merkezi İngiltere’nin başkenti Londra’da bulunan<br />
Wildcat Publishing tarafından yayınlanan<br />
The Business Year’ın “Türkiye 2011” sayısında<br />
100’den fazla yazı ve röportaj yer alıyor.<br />
The Business Year, tarımla ilgili bölümünde<br />
Tarım Bakanı Mehdi Eker’le yapılan röportajın<br />
ardından GÜBRETAŞ Genel Müdürü Mehmet<br />
Koca ve Doluca firmasının yöneticisi<br />
Sibel Kutman’la yapılan röportajlar yer aldı.<br />
GÜBRETAŞ Genel Müdürü Mehmet Koca, The<br />
Business Year’da yayınlanan söyleşide yedi<br />
yıl önce 30 milyon dolar olan şirketin piyasa<br />
değerinin artık 1 milyar dolara ulaştığını, pazar<br />
payının ise %29’a yaklaştığını belirtti.<br />
Genel Müdürlükte<br />
bayramlaşma<br />
GÜBRETAŞ`ın İstanbul’daki Genel Müdürlük<br />
binasında, Ramazan Bayramı nedeniyle 26<br />
Ağustos 2011 tarihinde yönetici ve çalışanların<br />
katılımıyla bir tören düzenlendi. Genel<br />
Müdür Mehmet Koca’nın yaptığı kısa konuşmanın<br />
ardından yönetici ve çalışanların katılımıyla<br />
bayramlaşma programı yapıldı.<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 3
4<br />
GÜNDEM<br />
<strong>Gübretaş</strong>, İSO ve Capital <strong>50</strong>0 listelerinde yine devler arasında…<br />
Zirvedeki yükseliş devam ediyor<br />
GÜBRETAŞ’ın son yıllardaki başarılı çizgisi,<br />
farklı kurumlar tarafından açıklanan yeni<br />
listelere yansımaya devam ediyor. Son olarak<br />
Temmuz ayı sonunda İstanbul Sanayi Odası<br />
(İSO) tarafından açıklanan “İSO <strong>50</strong>0 Büyük<br />
Sanayi Kuruluşu” listesi ile Capital dergisinin<br />
Ağustos sayısında yayınlanan “<strong>50</strong>0 Özel<br />
Büyük Şirket” listelerinde Gübre Fabrikaları<br />
T.A.Ş. yine ön sıralarda yer aldı. Geçtiğimiz<br />
2010 yılını satış, ciro, kârlılık açısından rekorlarla<br />
tamamlayan GÜBRETAŞ, İSO tarafından<br />
yapılan sıralamada üretimden net satış<br />
hasılatında özel şirketler arasında 68’nci sırada<br />
yer alırken, Capital’in yaptığı Capital <strong>50</strong>0<br />
araştırmasında ise 61’nci sıraya yükseldi.<br />
İş dünyasına yönelik önemli yayınlardan biri<br />
olan Capital dergisinin ülkemizdeki en büyük<br />
<strong>50</strong>0 özel şirketini ele aldığı çalışmasında<br />
GÜBRETAŞ, yüzde 32,6’lık değişimle elde<br />
ettiği 1 milyar 385 milyon TL cirosu ile bir<br />
GÜBRETAŞ, milyar dolarlık<br />
şirketler arasına giriyor<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
önceki seneye göre 5 basamak yükselerek<br />
61’inci sıraya çıktı. GÜBRETAŞ ayrıca bu <strong>50</strong>0<br />
şirket arasında, “en çok kâr eden 25 şirket”<br />
arasında 280 milyon TL vergi öncesi kârı ile<br />
22’nci sırada gösterildi.<br />
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) her yıl açıkladığı<br />
ve üretimden satışları baz alan “<strong>50</strong>0 Büyük<br />
Sanayi Kuruluşu” listesi ise 27 Temmuz<br />
2011’de yayınlandı. İSO’nun bu listeyi yayınlamaya<br />
başladığı 1968 yılından bu yana listede<br />
sürekli yer bulan 17 şirketten biri olan<br />
GÜBRETAŞ, bu yıl da genel net satış hasılatında<br />
74’üncü, özel şirketler sıralamasında ise<br />
68’nci sırada yer aldı. 2010 yılını rekorlar<br />
yılı olarak geçiren GÜBRETAŞ aktif varlıkların<br />
toplamında ise genelde 59’uncu olurken, özel<br />
şirketler arasında 52’nci sırada yer aldı.<br />
Dönem kârında ise genel klasmanda 82’nci<br />
olurken, özel şirketler arasında 78’nci sırada<br />
yer aldı.<br />
Capital’in Ağustos sayısında yayınlanan milyar dolara ulaşan şirketler kategorisinde<br />
de GÜBRETAŞ’a yer verildi. Bu sene 2 milyar TL civarında ciro<br />
hedefleyen ve bu hedefiyle milyar dolarlık şirketlerin arasına giren GÜBRE-<br />
TAŞ hakkında çalışmada, “2006 yılında çizdiği hammaddelere yakın ya da<br />
sahip olma stratejisini sürdürüyor ve yurtdışında uygun yatırım fırsatları izliyor”<br />
ifadelerine yer verilerek, şirketin 2011’de bu alanda da başarıya ulaşmayı<br />
hedeflediği belirtildi.<br />
Mehmet Koca<br />
en başarılı yöneticiler<br />
arasında 5. sırada<br />
Capital <strong>50</strong>0 kapsamında yayınlanan analizlerden<br />
biri de yöneticilerle ilgiliydi. Genel Müdür Mehmet<br />
Koca’nın en başarılı yöneticiler listesinde 5’inci sırada<br />
yer almasıyla GÜBRETAŞ ismi yine dikkat çekti.<br />
Listeye giren ilk 100 şirket içinde 2005 yılı sonrasında<br />
göreve gelen genel müdürlerin performanslarının<br />
analiz edildiği bu sıralamada, 2006’da<br />
GÜBRETAŞ’ta Genel Müdür görevini üstlenen Mehmet<br />
Koca’nın 5. olması, şirketin son yıllardaki performansının<br />
bir başka yansıması oldu.
GÜBRETAŞ’tan<br />
Somali’ye yardım<br />
Somali’de insani felakete yol açan kuraklık<br />
nedeniyle GÜBRETAŞ’ta hem kurumsal<br />
olarak hem de genel merkez ve fabrika<br />
çalışanları olarak yardım seferberliği<br />
başlatıldı.<br />
GÜBRETAŞ, bölgede yaşam mücadelesi<br />
veren insanlara yardım amacıyla <strong>50</strong> bin<br />
TL tutarında bağışta bulundu. Şirket<br />
bağışı Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Merkez Birliği’nin düzenlediği kampanya<br />
kapsamında gerçekleştirdi. Bağışlar daha<br />
sonra Başbakanlık aracılığı ile Somali<br />
‘deki ihtiyaç sahiplerine ulaştırıldı.<br />
GÜBRETAŞ Genel Müdürlük çalışanları<br />
da ayrıca bölgedeki insanlara yardımcı<br />
olmak için kurum içinde yardım kampanyası<br />
düzenledi. Genel Müdürlük çalışanları<br />
kendi aralarında 10 bin <strong>50</strong>0 TL toplayarak<br />
25 Ağustos’ta İnsani Yardım Vakfı’na<br />
teslim ettiler. GÜBRETAŞ <strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong><br />
çalışanları ise Kocaeli Valiliği’nin öncülük<br />
ettiği kampanyada kendi aralarında<br />
5 bin 735 TL yardım topladılar.<br />
GÜBRETAŞ Eğitim Bursu<br />
başvuruları başlıyor<br />
Gübre Fabrikaları T.A.Ş. tarafından 2007 yılından<br />
bu yana verilmekte olan geri ödemesiz<br />
eğitim bursuna başvurular, 19 Eylül<br />
2011’den itibaren başlıyor. Sektördeki öncülüğünü<br />
sosyal sorumluluk alanında da<br />
sürdüren GÜBRETAŞ, ziraat fakültelerinde<br />
eğitim görüp ekonomik desteğe ihtiyacı<br />
olan belli sayıda çiftçi çocuğuna 4 yıl boyunca<br />
karşılıksız eğitim bursu veriyor.<br />
“GÜBRETAŞ Eğitim Bursu” desteğinden yararlanmak<br />
isteyen ziraat fakültesi öğrencileri,<br />
19 Eylül-14 Ekim 2011 tarihleri arasında<br />
GÜBRETAŞ’ın internet sayfası (www.<br />
Synergy dergisi yayın<br />
hayatına başlıyor<br />
60. yılını kutlamaya hazırlanan GÜBRE-<br />
TAŞ, son yıllarda gösterdiği çok yüksek<br />
büyümeyle kısa zamanda milyar dolarlık<br />
şirketler arasında yerini aldı ve sektör<br />
için olduğu kadar ekonomi dünyası<br />
için de büyük bir önem kazandı. Şirketin<br />
ulusal ve uluslararası yatırımcıların<br />
da sıkı sıkıya takip ettiği bir hacme ulaşması,<br />
iştirakleriyle birlikte uluslararası<br />
bir nitelik kazanması ve artan bilgi talebi<br />
yeni bir yayının filizlenmesine ilham<br />
kaynağı oldu. Bu ihtiyacın karşılanması<br />
ve şirket bünyesindeki büyük değişimi<br />
<strong>Gübretaş</strong><br />
GÜBRE FABRIKALARI T.A.Ş. ‘NIN YAYINIDIR | THE PUBLICATION OF GÜBRE FABRİKALARI T.A.S<br />
gubretas.com.tr) üzerinden başvuruda<br />
bulunabilecek…<br />
Başvurularda çiftçi çocuğu olmak ve ziraat<br />
fakültelerinin Bahçe Bitkileri, Bitki Koruma,<br />
Tarımsal Yapılar ve Sulama, Tarla Bitkileri<br />
ile Toprak Bilimi ve Bitki Besleme bölümlerinin<br />
1. sınıfına bu yıl kayıt yaptırmak<br />
şartları aranıyor.<br />
Kazananların isimleri 16 Kasım 2011 tarihinde<br />
yine şirketin internet adresinde açıklanacak.<br />
Bu yıl kazanacaklarla birlikte<br />
burs verilen öğrenci sayısı 97’ye yükselmiş<br />
olacak.<br />
paylaşmak amacıyla “bir işi yapmak için<br />
elde edilen ortak istek ve ortak güç”<br />
anlamına gelen Synergy (Sinerji) dergisi<br />
yayın hayatına merhaba demeye hazırlanıyor.<br />
Dergi, şirketin global kimliğine<br />
yakışır bir şekilde İngilizce ve Türkçe<br />
olarak iki dilde yayınlanacak. Synergy<br />
dergisinde, GÜBRETAŞ’ı daha çok tanımak<br />
isteyen tüm tarafların bilgisine sunulmak<br />
üzere ekonomik ve finansal gelişim,<br />
şirketin global vizyonu ve bakış açısı<br />
okuyucularla paylaşılacak.<br />
SAYI / ISSUE: 01 | EKİM / OCTOBER 2011<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 5
6<br />
YAKIN PLAN<br />
Kocaeli’deki GÜBRETAŞ <strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong> <strong>50</strong>. yılında…<br />
Yarım yüzyıldır <strong>Yarımca</strong>’da<br />
Türk tarımı için üretim<br />
Son yıllardaki yatırımlarıyla global bir firma haline gelen GÜBRETAŞ’ın en önemli<br />
parçalarından biri olan Kocaeli’nin Körfez ilçesinde kurulu <strong>Yarımca</strong> Üretim <strong>Tesisleri</strong>,<br />
<strong>50</strong> yıl önce (1961 yılında) faaliyete girmişti. Bu yarım yüzyıl içinde GÜBRETAŞ, artık<br />
sadece sektörünün en güçlü şirketi olarak değil aynı zamanda ülkenin en güçlü<br />
ekonomik aktörlerinden biri olan milyar dolarlık bir kuruluş konumunda…<br />
Çiftçilerimizin yüksek verimli ürünler<br />
elde etmesi için gerekli olan kimyevi<br />
gübre ihtiyacını karşılamak amacıyla<br />
1952 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile<br />
GÜBRETAŞ’ın kurulması, ülkemizdeki tarım<br />
sektörü açısından önemli kilometre<br />
taşlarından biridir.<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
Bu amaçla Türkiye’nin ilk gübre fabrikası<br />
olarak 1954’de İskenderun Sarıseki’de<br />
faaliyete geçen üretim tesislerimiz, yıllık<br />
100 bin ton üretim kapasitesine sahipti ve<br />
işe sadece NSP türüyle üretime başlamıştı.<br />
Bunun ikinci adımı olarak 1961 yılında <strong>Yarımca</strong><br />
<strong>Tesisleri</strong> kuruldu. Bu tesislerin yıllık<br />
kapasitesi de başlangıçta 100 bin tondu.<br />
Bu ikinci fabrika, merkezi konumuyla<br />
GÜBRETAŞ için ayrı bir öneme sahip oldu<br />
ve yıllar içinde tesisler bünyesinde kurulan<br />
yeni fabrika üniteleriyle bugünkü 685<br />
bin tonluk kapasitesine ulaştı. Son yıllarda<br />
şirketimizin kırdığı üretim, satış, kârlılık
ve ciro rekorlarında bu fabrikanın özverili<br />
üretiminin de bir payı bulunuyor.<br />
Üretim gücü yıllar içinde<br />
sürekli geliştiriliyor<br />
Yıllar içinde hem İskenderun, hem de<br />
<strong>Yarımca</strong>’daki fabrikalarda güncellemeler<br />
ve gelişmeler yaşandı. 1968 yılında İskenderun<br />
fabrikasında NSP (normal süperfosfat)<br />
yerine etkin madde oranı daha<br />
yüksek olan TSP (triple süperfosfat) üretimine<br />
başlandı. Daha sonra 1974 yılında<br />
artan taleplerini karşılamak amacıyla bu<br />
fabrikanın yıllık üretim kapasitesi 185 bin<br />
tona çıkarıldı.<br />
1975 yılında, içerisinde birden fazla bitki<br />
besin maddesi bulunan “kompoze gübre”<br />
üretimini gerçekleştirmek için başlanan<br />
proje çalışmaları büyük önem arz<br />
ediyor. Bu yıllarda <strong>Yarımca</strong> Üretim Tesisle-<br />
YARIMCA TESİSLERİ<br />
<strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong> günümüzde toplam 134,518 m²<br />
alanda üretimini gerçekleştiriyor.<br />
1961 yılında 100 bin ton NSP kapasitesi ile<br />
üretime başlayan tesislerde bugün 685<br />
bin ton/yıl üretim kompoze gübre üretim<br />
kapasitesine sahip. Önümüzdeki birkaç yıl içinde<br />
tamamlanacak olan revizyon çalışmalarıyla<br />
tesislerin üretim kapasitesi yıllık 900 bin ton<br />
civarına çıkacak.<br />
YARIMCA TESİSLERİ KAPASİTE BİLGİLERİ<br />
Kompoze Gübre Üretim Kapasitesi: Toplam 685<br />
bin ton/yıl<br />
İskele Dökme Gübre Tahliye: 10 bin <strong>50</strong>0 ton/gün<br />
Torbalama: 4700 ton/gün<br />
Depolama: 140 bin ton<br />
Tank Kapasiteleri: 19.380 m³<br />
rinin bugünkü halini almasının ilk adımları<br />
atıldı. Bu proje çalışmaları 1978 yılında<br />
tamamlandı ve 200 bin ton kapasiteli<br />
kompoze gübre (NPK-1) fabrikası devreye<br />
alındı. GÜBRETAŞ bu tarihte bir ilke daha<br />
imza atarak, kompoze gübre üretim<br />
teknolojisini Türkiye’ye getirdi. Böylece o<br />
tarihe kadar sadece ithalat yoluyla karşılanan<br />
15.15.15 ve 20.20.0 gibi kompoze<br />
gübre ürünleri, GÜBRETAŞ’ın kendi tesislerinde<br />
üretilerek Türk çiftçisinin kullanımına<br />
sunuldu.<br />
1980’li yıllardan itibaren <strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong>nin<br />
ağırlığının giderek artırıldığı ve<br />
yatırımların özellikle bu tesislere kaydırıldığı<br />
dikkat çekiyor. Bugünkü tesis oluşumu<br />
ve üretim stratejisinin temelleri de bu<br />
yıllarda atıldı. 1983 yılında Gübre Sektöründe<br />
Rasyonalizasyon ve Enerji Tasarrufu<br />
Projesi kapsamında finansmanı Dünya<br />
Bankası kredilerinden karşılanmak üzere<br />
yeni bir NPK tesisi kurulması için çalışmalara<br />
başlandı. Bir yıl sonra <strong>Yarımca</strong>’da yılda<br />
300 bin ton kapasiteli yeni kompoze<br />
gübre fabrikasının kurulmasına yönelik<br />
sözleşme imzalandı. Bu ünite, 1989 yılında<br />
faaliyete geçti ve dönemin en modern<br />
teknolojisiyle kuruldu.<br />
Bu yeni fabrikanın (NPK-2) satış ve pazarlama<br />
faaliyetleri de önemli bir iş haline<br />
geldiğinden aynı yıl GÜBRETAŞ bünyesinde<br />
Gübre Pazarlama ve Terminalcilik<br />
A.Ş. isimli bir pazarlama şirketi kuruldu.<br />
Üretim alanındaki yatırımlarla sağlanan<br />
büyüme, elbette şirketin kurumsal<br />
performansını da artırmasını ve geliştirmesini<br />
beraberinde getirdi. Bir yandan<br />
İskenderun’da ve <strong>Yarımca</strong>’da Toprak Analiz<br />
Laboratuvarları kurulurken, öte yandan<br />
da GÜBRETAŞ yine ilkleri gerçekleşti-<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 7
8<br />
LABORATUVARLAR TÜRKİYE’NİN YÜZ AKI<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
GÜBRETAŞ’ın İskenderun’da ve bu yaz faaliyete başlayan<br />
İzmir’deki laboratuvarların yanı sıra <strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong><br />
bünyesinde de şirketin ar-ge çalışmalarına öncülük<br />
etmesinde önemli rolü bulunan iki laboratuvarı yer<br />
alıyor.<br />
Gübre Analiz Laboratuvarı<br />
TÜRKAK uluslararası akreditasyonuna sahip olan Gübre<br />
Analiz Laboratuvarı; hammadde, emtia, işletme, sevkiyat,<br />
Tarım İl Müdürlüğü, Tarım Kredi Kooperatifleri ve özel<br />
firmalardan gelen her türlü gübre analizini gerçekleştiriyor.<br />
Söz konusu akreditasyonla bu laboratuvarda gerçekleştirilen<br />
testler de, ulusal ve uluslararası alanda geçerlilik kazanmış<br />
oldu.<br />
Toprak Analiz Laboratuvarı<br />
Bu laboratuvar ise Tarım Bakanlığı tarafından referans<br />
laboratuvar onayına sahip... Burada toprak analizi yoluyla<br />
ülkemiz topraklarında en doğru ürünün yetiştirilmesi ve<br />
toprak için en doğru gübrenin kullanılması sağlanıyor.<br />
<strong>Yarımca</strong>’daki toprak analiz laboratuvarımızda aynı zamanda<br />
GÜBRETAŞ’ın bir sosyal sorumluluk projesi olarak yürüttüğü<br />
“Türkiye Toprak Verimliliği Haritası Projesi” ile ilgili<br />
çalışmalar yapılıyor. Ülkemizin dört bir yanından alınan<br />
toprak numuneleri bu gelişmiş laboratuvarda analize tabi<br />
tutularak, sonuçta çiftçiler için en doğru “reçete” sunuluyor.
erek 1986 yılında İMKB’de işlem gören 16<br />
hisse senedi arasında yerini aldı.<br />
GÜBRETAŞ’ın vizyon<br />
değişiminin öncü adımları…<br />
1993 yılı ise Ziraat Bankası bünyesindeki<br />
GÜBRETAŞ hisselerinin Özelleştirme<br />
İdaresi’nden Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Merkez Birliği tarafından satın<br />
alınması, şirket açısından yeni bir milat<br />
olarak kabul edilebilir. Bu satın almayla<br />
GÜBRETAŞ’ın üretim kapasitesi ve büyük<br />
potansiyelinin Türk çiftçisiyle daha etkin<br />
bir şekilde paylaşılmasının önü açılmış<br />
oldu. Aynı yıl <strong>Yarımca</strong>’da dökme gübrelerin<br />
paketlenmesi için 1200 ton kapasiteli<br />
mobil paketleme tesisi hizmete sokuldu.<br />
YARIMCA TESİSLERİ’NDE ÜRETİLEN ÜRÜNLER<br />
<strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong> yıllar içinde sürekli olarak<br />
gelişim gösterirken, GÜBRETAŞ özellikle<br />
2000’li yıllardan itibaren çok yüksek bir<br />
büyüme sürecine girdi.<br />
2002 yılında Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Merkez Birliği ile imzalanan bayilik<br />
protokolü sonrasında GÜBRETAŞ’ın Tarım<br />
Kredi Kooperatifleri’nin tek tedarikçisi<br />
konumuna gelmesi şirketin potansiyelinin<br />
hayata geçirilmesi adına büyük bir<br />
fırsat sunuyordu. Nitekim yeni yönetimin<br />
geliştirdiği vizyon ve verimlilik stratejisi<br />
doğrultusunda 2007 yılında İskenderun<br />
<strong>Tesisleri</strong>’nde üretime son verilip, bu tesisler<br />
liman işletmesi olarak kullanılmaya<br />
başlandı. Böylece <strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong>, bün-<br />
YILLARA GÖRE PERSONEL SAYISI<br />
YILLAR PERSONEL SAYISI<br />
2000 327<br />
2001 265<br />
2002 276<br />
2003 314<br />
2004 303<br />
2005 317<br />
2006 292<br />
2007 316<br />
2008 257<br />
2009 267<br />
2010 260<br />
2011 258<br />
* TSP * 10.25.5+5(CaO)+15(SO3) (Ekin Gübresi)<br />
* 20.20.0 * 13.25.5+10(SO3)+ME (Süper Ekin)<br />
* 20.20.0+ME * 23.12.9+ME (Ayçiçeği Gübresi)<br />
* 15.15.15 * 25.5.0<br />
* 15.15.15+ME * 21.7.12<br />
* 25.5.10 (Çay) * 20.10.0<br />
* 13.24.12+10(SO3)+ME * 12.30.12 (Şeker Gübresi)<br />
* 10.25.20+20(SO3)+ME * 10.15.25<br />
* 15.20.10+ME (Çeltik) * 5.18.25+2MgO+ME (Tütün Gübresi)<br />
yesindeki üç farklı fabrikayla GÜBRETAŞ’ın<br />
ana üretim üssü haline dönüşmüş oldu.<br />
Halihazırda <strong>Yarımca</strong> Üretim <strong>Tesisleri</strong>, yüzde<br />
75’e varan kapasite kullanım oranı ile<br />
kalitesini ve verimliliğini sürekli artıran,<br />
bünyesindeki laboratuvarlarda şirketin<br />
önemli ar-ge çalışmalarını yürütüldüğü<br />
önemli bir kompleks haline geldi.<br />
GÜBRETAŞ Yönetim Kurulu’nun bu yıl<br />
başında aldığı kararla 2011-2012 yıllarında<br />
yapılacak revizyon yatırımlarıyla<br />
<strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong>’nin üretim kapasitesinin<br />
yükseltilmesi sayesinde, bu tesisler<br />
Türkiye’nin sanayi ve tarım sektörleri için<br />
önemli katma değerler üretmeye devam<br />
edecek…<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 9
ÜRÜN REHBERİ<br />
Damla sulamadan ve yapraktan gübrelemede<br />
GÜBRETAŞ kalitesi<br />
GÜBRETAŞ tarımsal üretimin ihtiyaç<br />
duyduğu farklı gübre formülasyonları<br />
geliştirerek verimliliği, kaliteyi ve üretici<br />
karlılığını artırmaya devam ediyor.<br />
GÜBRETAŞ katı kimyevi gübre (taban ve<br />
üst gübreleri) çeşitliliğinin yanı sıra, sıvıtoz<br />
grubundaki zengin ürün portföyü<br />
ile yüksek verimli ve üstün kaliteli ürünler<br />
yetiştirmek isteyen üreticilerin her türlü<br />
“damla sulama ve yaprak gübresi” ihtiyacına<br />
cevap veriyor.<br />
GÜBRETAŞ’ın sıvı ve toz gübreleri suda<br />
%100 çözünür özellikte olup, hiç bir şekilde<br />
çökme ve kalıntı bırakmıyor, tamamı<br />
bitki için yarayışlı forma dönüşüyor. İz<br />
elementlerinin (çinko, demir, mangan,<br />
bakır) şelatlı olması ise bitki tarafından<br />
kolayca alınabilmesini sağlıyor.<br />
10 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
Dengeli gübreleme ve<br />
yüksek verim için<br />
“MICRO” ve “COMBI”<br />
Tarımsal üretimde yüksek verimli ve üstün<br />
kaliteli ürün için sadece azot (N),<br />
fosfor (P) ve potasyum (K) gübrelemesi<br />
yeterli olmayıp, bununla birlikte bitkilerin<br />
ihtiyacı olan ikincil ve mikro besin maddelerinin<br />
de (iz element) mutlaka eksiksiz<br />
ve doğru zamanlarda karşılanması<br />
gerekmektedir. İz elementler, temel besin<br />
maddeleri (N, P, K) ile ortaklaşa çalışarak<br />
bitkide yüksek verim ve kaliteyi meydana<br />
getirecek altyapıyı oluşturur.<br />
“MICRO” ve “COMBI”, yapraktan ve sulamadan<br />
uygulama ile bitkilerin iz element<br />
ihtiyacına kısa sürede cevap veriyor. Bileşimlerinde<br />
bulunan çinko, demir, bor,<br />
mangan ve bakır ile bitkilerin dengeli<br />
beslenmesini sağlayarak büyüme ve gelişmeyi<br />
destekliyor. Bu zengin bileşim;<br />
bitki boyu, dal sayısı ve yaprak alanını<br />
artırıyor, bol çiçeklenme ve dane-meyve<br />
tutumu meydana getiriyor, meyve<br />
dökümlerini en aza indiriyor. Böylece,<br />
üretim kârlılığı üzerinde de belirleyici rol<br />
oynuyor. Her iki ürün de organik tarımda<br />
da kullanılabiliyor.<br />
MAGSUL, erkenci ve<br />
bereketli hasat sağlıyor<br />
“MAGSUL” gübresi yüksek magnezyum içeriği<br />
(%16) ile bitkideki klorofil (yeşil renk<br />
pigmenti) miktarını artırıyor. Böylece, bitkinin<br />
güneş ışınlarından faydalanma hacmini<br />
ve fotosentez gücünü maksimuma<br />
çıkarıyor. Zayıf gelişme gösteren bitkilere
yapraktan ya da damla sulamadan uygulandığında,<br />
bitkiyi harekete geçirerek kısa sürede<br />
gözle görülür bir büyüme-gelişme artışı<br />
meydana getiriyor; sağlıklı, gür ve koyu yeşil<br />
yaprakların oluşmasını sağlıyor, bitkinin<br />
kuru madde biriktirme kapasitesini artırıyor,<br />
ürünün hasat olgunluğuna gelme süresini<br />
kısaltıyor. Sonuçta ise yüksek verim ve kalite<br />
meydana getiriyor.<br />
Yüksek oranda (%32) kükürt elementi içeren<br />
MAGSUL erken dönemde uygulandığında,<br />
ileriki gelişme dönemlerinde meydana gelebilecek<br />
büyüme ve gelişme geriliğinin önüne<br />
geçiyor. Bitkilere kükürt ile uygulanan<br />
magnezyum, ürünün kalite özelliklerini (kuru<br />
madde ve yağ oranı, aroma, renk, koku maddeleri<br />
vb.) iyileştiriyor.<br />
“POTASMAG” ürünün<br />
pazar değerini yükseltir<br />
POTASMAG gübresi yüksek oranda potasyum<br />
(%25), magnezyum (%10) ve kükürt bileşimi<br />
ile; olumsuz iklim koşullarına (rüzgâr, aşırı yağışlar,<br />
don, kuraklık vb.), hastalık ve zararlılara<br />
karşı dayanıklılık sağlıyor, bitkinin su kulla-<br />
nım etkinliğini artırıyor ve kurak koşullarda su<br />
stresine dayanma süresini uzatıyor. Dane ve<br />
meyvelerin yeterli iriliğe, dolgunluğa, sertliğe<br />
ve renk canlılığına sahip olmasını sağlıyor.<br />
Ürünün pazar<br />
değerini ve kalitesini<br />
(kuru madde,<br />
yağ, protein<br />
ve şeker oranı,<br />
vitaminler, organik<br />
asitler, aroma<br />
maddeleri vs.)<br />
artırıyor. Ürünün<br />
sertliğini ve<br />
dayanıklılığını<br />
artırdığı için<br />
nakliye esnasında<br />
oluşabilecek<br />
kayıpları (ezilme,<br />
yumuşama, çürüme,<br />
fiziksel ve kimyasal bozulmalar) en aza indiriyor.<br />
Meyve dökülmelerinin önüne geçiyor<br />
ve ürünün depolama ömrünü uzatıyor. PO-<br />
TASMAG doğal kaynaklardan üretildiği için<br />
organik tarımda da kullanılabiliyor.<br />
GÜBRETAŞ’ın sıvı<br />
ve toz gübreleri<br />
suda %100 çözünür<br />
özellikte olup,<br />
hiç bir şekilde<br />
çökme ve kalıntı<br />
bırakmıyor, tamamı<br />
bitki için yarayışlı<br />
forma dönüşüyor.<br />
İz elementlerinin<br />
(çinko, demir,<br />
mangan, bakır)<br />
şelatlı olması ise<br />
bitki tarafından<br />
kolayca<br />
alınabilmesini<br />
sağlıyor.<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 11
PERSPEKTİF<br />
OECD-FAO Tarıma Bakış 2011-2020 rapor özeti<br />
Dünya tarımının geleceği<br />
nasıl olacak?<br />
OECD, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım<br />
Örgütü (FAO) ile birlikte haziran ayının<br />
sonlarında yedinci kez dünya tarımının geleceğine<br />
yönelik öngörülerini içeren bir rapor<br />
yayınladı. Rapor 2011-2020 yılları arasını<br />
kapsıyor. Tarım, hayvancılık ve balıkçılığı<br />
sektörünün genel gidişatını inceleyen rapor<br />
aynı zamanda emtia piyasasındaki son gelişmelerin,<br />
kilit sorunların ve belirsizliklerin<br />
de bir değerlendirmesi niteliğinde. Raporun<br />
yönetici özetini sizlerle paylaşıyoruz.<br />
Yüksek ve istikrarsız fiyatların beşinci yılı<br />
Kilit üretim bölgelerindeki tarımsal üretim<br />
eksiklikleri ve stokların azlığı mevcut arzı<br />
düşürürken, gelişmekte olan ve yükselen<br />
ekonomilerde yeniden başlayan ekonomik<br />
büyüme talebi desteklediği için, 2010<br />
Ağustos ayında emtia fiyatları yeniden<br />
12 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
keskin bir şekilde yükseldi. Tarım ürünleri<br />
piyasalarındaki yüksek dalgalanma dönemi,<br />
ardı ardına beşinci yılına girdi. Yüksek<br />
ve dalgalı emtia fiyatları ve bunların gıda<br />
güvencesizliği etkileri kesinlikle bugün devletlerin<br />
karşı karşıya olduğu önemli sorunlar<br />
arasındadır. Bu, 2010 Kasım ayında Seul’da<br />
yapılan G20 tartışmalarında ve Paris’teki<br />
2011 toplantısında görüşülmek üzere geliştirilmiş<br />
eylem önerilerinde gerektiği şekilde<br />
yansıtılmıştır.<br />
Piyasa belirleyicileri devam eden<br />
fiyat dalgalanmalarına işaret ediyor<br />
Bu rapor, emtia fiyatlarının, piyasalar bu<br />
yüksek fiyatlara ve kârlılık artışı fırsatlarına<br />
tepki gösterdiği için, 2010-11 düzeylerinin<br />
altına düşeceği konusunda ihtiyatlı<br />
şekilde iyimserdir. Bu yılki hasatlar kritik<br />
bir düzeydedir ama piyasa dengelerini yeniden<br />
kurmak biraz zaman alabilir. Stoklar<br />
yeniden oluşturuluncaya kadar fiyat dalgalanmasının<br />
daha da artması riski yüksek<br />
kalacaktır. Bu rapor, önceki baskılarındaki<br />
tarımsal ürün fiyatlarının önceki on yılla<br />
karşılaştırıldığında sonraki on yılda reel olarak<br />
daha yüksek bir düzeyde kalabileceği<br />
şeklindeki görüşünü korumaktadır. Uzun<br />
süreli yüksek fiyatlar, küresel gıda güvenliği<br />
hedeflerinin elde edilmesini daha güçleştirerek,<br />
yoksul tüketicilerin kötü beslenme<br />
riskini arttırabilir.<br />
Piyasa sinyallerinin üreticilere<br />
iletilmesi arz tepkisi için çok önemlidir<br />
Yüksek emtia fiyatları, yıllardır fiyatlarda reel<br />
olarak düşüş yaşamakta olan bir sektör için<br />
olumlu bir sinyaldir ve muhtemelen, artan
gıda ihtiyacını karşılamak için gerekli üretkenlik<br />
ve verim artışıyla yatırımları teşvik<br />
edebilir. Ancak, arz duyarlılığı göreceli girdi<br />
maliyetlerine bağlıyken, yüksek uluslararası<br />
fiyatların sağladığı teşvikler, işlem<br />
maliyetlerinin yüksekliği veya iç politika<br />
müdahaleleri nedeniyle her zaman üreticilere<br />
iletilmemektedir. Bazı kilit üretim bölgelerinde,<br />
döviz kuru artışı da tarım sektörlerinin<br />
rekabet gücünü olumsuz etkilemiş<br />
ve üretim yanıtlarını sınırlamıştır.<br />
Üretkenliği artırmak için<br />
yatırımlara ihtiyaç vardır<br />
Üretim maliyetlerinin arttığına ve üretim<br />
artışının yavaşladığına dair belirtiler vardır.<br />
Enerjiyle ilgili maliyetler önemli ölçüde<br />
yükselmiş, gıda maliyetleri de artmıştır.<br />
Başta su ve toprak kaynakları olmak üzere,<br />
kaynak baskıları da artmaktadır. Geleneksel<br />
arz alanında tarıma elverişli araziler gitgide<br />
sınırlı hale gelmekte, üretimin daha az gelişmiş<br />
bölgelere, toprak verimliliğinin daha<br />
düşük ve kötü hava koşulları riskinin daha<br />
yüksek olduğu uzak arazilere yayılması gerekmektedir.<br />
Sektörün gelecekteki artan<br />
talepleri karşılayabilmesi için üretkenlik<br />
artışına çok daha fazla yatırım yapılması gerekmektedir.<br />
Ana mesajlar<br />
Emtia fiyatlarının yüksek bir düzeyde<br />
kalması beklenmektedir<br />
• Mevcut yüksek fiyatlara beklenen arz tepkisinin<br />
bir sonucu olarak, hava koşullarının<br />
normal olacağı varsayımıyla, tarımsal üretimin<br />
kısa vadede artması beklenmektedir.<br />
Emtia fiyatlarının 2011 başındaki yüksek<br />
düzeylerin altına düşmesi gerekir fakat<br />
son on yılla karşılaştırıldığında, 2011-2020<br />
döneminde bu fiyatların ortalama olarak<br />
tahıllar (mısır) için %20’ye ve et (kümes hayvanları)<br />
için %30’a kadar daha yüksek olacağı<br />
tahmin edilmektedir. Emtia fiyatlarındaki<br />
artışlar şu anda emtia zincirini hayvancılık<br />
ürünlerine indirmektedir.<br />
Gıda fiyatlarında<br />
enflasyon kaygısı vardır<br />
• Yüksek emtia fiyatları gıda zincirine geçtiği<br />
için, son bulgular çoğu ülkede tüketici gıda<br />
fiyatı enflasyonunun şu anda hala yüksel-<br />
Mevcut yüksek fiyatlara<br />
beklenen arz tepkisinin<br />
bir sonucu olarak, hava<br />
koşullarının normal<br />
olacağı varsayımıyla,<br />
tarımsal üretimin<br />
kısa vadede artması<br />
beklenmektedir. Emtia<br />
fiyatlarının 2011 başındaki<br />
yüksek düzeylerin<br />
altına düşmesi gerekir<br />
fakat son on yılla<br />
karşılaştırıldığında,<br />
2011-2020 döneminde bu<br />
fiyatların ortalama olarak<br />
tahıllar (mısır) için %20’ye<br />
ve et (kümes hayvanları)<br />
için %30’a kadar daha<br />
yüksek olacağı tahmin<br />
edilmektedir. Emtia<br />
fiyatlarındaki artışlar<br />
şu anda emtia zincirini<br />
hayvancılık ürünlerine<br />
indirmektedir.<br />
mekte olduğunu ve bunun daha yüksek<br />
toplam tüketici fiyatı enflasyonuna katkı<br />
yaptığını göstermektedir. Bu durum, daha<br />
yoksul halk kesimlerinin satın alma gücü<br />
azaldığı için gelişmekte olan bazı ülkelerde<br />
ekonomik istikrarsızlık ve gıda güvencesizliği<br />
kaygılarını ortaya çıkarmaktadır.<br />
Tarımsal üretimin daha yavaş<br />
büyüyeceği tahmin edilmektedir<br />
• Küresel tarımsal üretimin, önceki on yıllık<br />
dönemdeki %2,6 büyümeye karşılık, ortalama<br />
olarak yılda %1,7 oranında büyüyeceği<br />
tahmin edilmektedir. Tarım ürünlerinin<br />
çoğunda, özellikle yüksek üretim maliyetleri<br />
ve yavaşlayan üretim artışıyla karşı karşıya<br />
kalan yağlı tohumlarda ve iri taneli tahıllarda<br />
daha yavaş büyüme beklenmektedir.<br />
Hayvancılık ürünlerindeki büyüme son<br />
dönemdeki genel gidişata yakın kalacaktır.<br />
Yavaşlayan genişlemeye rağmen, yıllık kişi<br />
başına üretimin hala %0,7 artması beklenmektedir.<br />
• Önemli tahılların rekoltesinde beklenen<br />
iyileşmelerin küresel ölçekte yavaşlaması<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 13
uluslararası fiyatlar üstünde baskı yapmaya<br />
devam etmektedir. Mahsul/arz değişkenliği<br />
daha yüksek olabilmesine rağmen,<br />
mevcut teknolojilerin rekolteyi geliştirme<br />
yönünde iyi bir potansiyel sunduğu yeni ve<br />
yükselmekte olan üreticilerden daha yüksek<br />
üretim artışı beklenmektedir. Gelişmekte olan<br />
ülkelerin üretimdeki payı rapor dönemi<br />
boyunca artmaya devam edecektir.<br />
Gelişmekte olan ülkeler gıda talebinin<br />
büyümesinde başı çekiyorlar<br />
• Kişi başına gıda tüketimi, gelirlerin artmakta<br />
ve nüfus artışının yavaşlamakta<br />
olduğu Doğu Avrupa’da, Asya’da ve Latin<br />
Amerika’da daha hızlı bir şekilde artacaktır.<br />
Bitkisel yağlar, şeker, et, süt ve mandıra<br />
ürünleri, en yüksek talep artışını yaşaması<br />
beklenmektedir.<br />
Biyoyakıt hammaddelerine artan talep<br />
• Tarımsal ürünlerin biyoyakıt hammaddesi<br />
olarak kullanılması, büyük ölçüde biyoyakıtı<br />
mecbur tutan veya teşvik eden politikaların<br />
etkisiyle, güçlü şekilde artmaya devam<br />
edecektir. 2020 yılına kadar, dünyada tahmini<br />
olarak iri taneli tahıl üretiminin %13’ü,<br />
bitkisel yağ üretiminin %15’i, şekerkamışı<br />
üretiminin %30’u biyoyakıt üretimi için<br />
kullanılacaktır. Yüksek petrol fiyatları biyoyakıt<br />
hammaddelerinin kullanımında daha<br />
da büyük bir artışa neden olmakta ve petrol<br />
fiyatlarının gereğinden fazla yüksek olduğu<br />
durumlarda, birçok ülkede politika desteği<br />
14 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
olmasa bile biyoyakıt üretimi sürdürülebilir<br />
olmaktadır.<br />
Tarım ürünleri ticareti<br />
daha yavaş artabilir<br />
• Ticaretin, geleneksel ihracatçılarda sadece<br />
mütevazı üretim artışlarıyla ve ithalatçılarda<br />
iç üretimlerin artmasıyla, yılda %2 oranında<br />
büyümesi beklenmektedir ki bu, önceki on<br />
yıldaki artıştan daha yavaştır. En hızlı büyüme,<br />
öncelikli olarak Doğu Avrupa, Orta Asya<br />
ve Latin Amerika ülkelerindeki yeni ve<br />
yükselmekte olan ihracatçılardan gelecektir.<br />
Aşağı Sahra ülkelerinde, nüfus artışına bağlı<br />
talep, artmakta olan iç üretimi aştığı için gıda<br />
açığının büyümesi beklenmektedir.<br />
Yüksek belirsizlik düzeyi bu rapor<br />
döneminde de sürmektedir<br />
• Tahmini analiz, büyük ölçüde altta yatan<br />
varsayımlara bağlı olan fiyat tahminlerinin<br />
belirsizliğini göstermektedir ve yüksek fiyat<br />
riskinin düşük fiyat riskinden daha yüksek<br />
olduğunu öne sürmektedir. Bu analiz aynı<br />
zamanda başlıca tarımsal ürün ihraç eden<br />
ülkelerde rekolteye bağlı üretim dalgalanmalarının<br />
uluslararası fiyatlardaki dalgalanmanın<br />
başlıca kaynağı olduğunu da<br />
doğrulamaktadır. Rusya Federasyonu ve<br />
Ukrayna’da geçen yıl yaşanan kuraklık ve<br />
yangınlar ve ABD’deki aşırı nem, piyasa dengelerinin<br />
ne kadar çabuk değişebileceğini<br />
göstermiştir. Havaya bağlı mahsul verimi<br />
değişikliklerinin, gelecekteki fiyat dalgalan-<br />
Fiyat dalgalanmasının<br />
tarım piyasalarının<br />
bir özelliği olarak<br />
kalacağını kabul<br />
ederek, hem mümkün<br />
olduğunca fiyat<br />
dalgalanmasını<br />
azaltmak hem de<br />
bu dalgalanmanın<br />
olumsuz etkilerini<br />
sınırlandırmak için<br />
tutarlı politikalara<br />
ihtiyaç vardır.<br />
malarının daha da kritik bir belirleyicisi olması<br />
beklenmektedir.<br />
Fiyatlarda görülen<br />
dalgalanma<br />
Fiyat dalgalanmalarının çeşitli nedenleri<br />
Bu raporda üreticiler, tüccarlar, tüketiciler ve<br />
devletler için belirsizlik ve risk yaratan fiyat<br />
dalgalanmasını harekete geçiren başlıca<br />
kuvvetlere bir göz atılmaktadır. Fiyat dalgalanmasının<br />
hem gelişmiş hem de gelişmekte<br />
olan ülkelerde tarım sektörü, gıda sektörü<br />
ve ekonominin diğer kesimleri üzerinde<br />
önemli ölçüde olumsuz etkileri olabilir.<br />
• Hava ve iklim değişikliği – Dalgalanmaya<br />
neden olan en alışılagelmiş ve en önemli<br />
etmen tahmin edilemeyen hava koşullarıdır.<br />
İklim değişikliği hava düzenlerini değiştirmektedir<br />
ama bunun olağandışı hava olayları<br />
üstündeki etkisi pek net belli değildir.<br />
• Stok düzeyleri – Stoklar uzun zamandır<br />
kısa dönem emtia talebi ve arzı arasındaki<br />
uyuşmazlıkların hafifletilmesinde bir rol oynamıştır.<br />
Mevcut durumda iri taneli tahıllarda<br />
olduğu gibi, ulaşılabilir stoklar kullanıma<br />
nazaran az olduğu zaman, fiyat dalgalanması<br />
yüksek olabilmektedir.<br />
• Enerji fiyatları – Hem gübre ve taşıma gibi<br />
girdiler hem de biyoyakıt hammaddesine olan<br />
talep yoluyla enerji piyasalarıyla bağlantıların<br />
artması, enerjiden tarım piyasalarına<br />
fiyat dalgalanması aktarmaktadır.
• Döviz kurları – Döviz hareketleri, iç piyasa<br />
emtia fiyatlarını etkileyerek, tüm dünyadaki<br />
gıda güvencesini ve rekabetçiliği etkileme<br />
potansiyeline sahiptir.<br />
• Artan talep – Eğer arz talebe ayak uyduramazsa<br />
emtia fiyatları üstünde yukarıya<br />
doğru bir baskı oluşur. Kişi başına gelirler<br />
küresel ölçekte artarken ve birçok yoksul<br />
ülkede %<strong>50</strong> oranında artış beklenirken, gıda<br />
talebinin esnekliği, talebi etkilemek için<br />
daha büyük fiyat dalgalanmalarını beraberinde<br />
getirecek şekilde azalacaktır.<br />
• Kaynak baskıları – Daha yüksek girdi maliyetleri,<br />
daha yavaş teknoloji uygulaması,<br />
daha uzak arazilere doğru genişleme, çifte<br />
ürün almada ve sulama suyundaki kısıtlamalar,<br />
üretim artış hızlarını sınırlamaktadır.<br />
• Ticaret kısıtlamaları – Hem ihracat hem de<br />
ithalat kısıtlamaları uluslararası piyasalarda<br />
fiyat dalgalanmasını arttırmaktadır.<br />
• Spekülasyon – Birçok araştırmacı, vadeli<br />
işlemler piyasalarındaki yüksek düzeyde<br />
spekülatif faaliyetin, fiyat dalgalanması üstünde<br />
uzun dönemde sistemik etkilerine<br />
dair kesin bir kanıt bulunmamasına karşın<br />
kısa dönemde fiyat hareketlerini çoğaltabileceğini<br />
kabul etmektedir.<br />
Politika hedefleri<br />
Üretkenliği ve esnekliği arttırma,<br />
atıkları azaltma<br />
Bu raporda gelecek on yıl için tahmin edilen<br />
daha yüksek ortalama fiyatlardan kaynaklanan,<br />
hem küresel gıda güvencesizliği sorununun<br />
üzerine gitmekteki başlıca güçlükler<br />
hem de gıda ve tarım üreticileri için başlıca<br />
fırsatlar vurgulanmaktadır. Politika hedefi,<br />
piyasayı dış şoklar karşısında daha dayanıklı<br />
yapacak, atıkları azaltacak, yerel piyasalara,<br />
uygun fiyatlarla arzı arttıracak şekilde, özellikle<br />
küçük üreticiler için, üretkenlik artışını<br />
teşvik etmektir. Sektörün üretkenliğini,<br />
hava ve iklim değişikliği ve kaynak kıtlığı<br />
karşısındaki esnekliğini arttırmak için tarımsal<br />
araştırma ve geliştirme alanına, kurumlara<br />
ve altyapıya kamu yatırımları yapılması<br />
gereklidir. Hasat sonrası kayıpları azaltmak<br />
için yatırımlar gereklidir. Fiyat dalgalanmasının<br />
tarım piyasalarının bir özelliği olarak<br />
kalacağını kabul ederek, hem mümkün<br />
olduğunca fiyat dalgalanmasını azaltmak<br />
hem de bu dalgalanmanın olumsuz etkilerini<br />
sınırlandırmak için tutarlı politikalara<br />
ihtiyaç vardır.<br />
Piyasa bilgisini ve politika<br />
uyumunu iyileştirmek<br />
• Dalgalanmayı hafifletme – Piyasa şeffaflığını<br />
arttırmak fiyat dalgalanmalarını azaltabilir.<br />
Gıda güvenliğinin hassas olduğu ürünlerde<br />
üretim, stoklar ve ticaret konusunda<br />
daha iyi veriler içerecek şekilde, piyasa tahminleri<br />
konusunda küresel ve ulusal bilgi ve<br />
gözetim sistemlerini iyileştirmek için daha<br />
büyük çaba gösterilmesi gerekmektedir. İthalat<br />
ve ihracat üzerindeki kısıtlamalar veya<br />
biyoyakıt teşvikleri veya zorlamaları gibi çarpık<br />
politikaların kaldırılması veya azaltılması<br />
da fiyat dalgalanmalarını azaltabilir. Vadeli<br />
işlem piyasalarındaki bilgi edinme ve şeffaflık<br />
borsalar arasında uyumlulaştırmanın<br />
önemi fark edilip tanınarak iyileştirilmelidir.<br />
Yoksulları hedefleyen koruma ve risk<br />
yönetimi stratejilerinin benimsenmesi<br />
• Fiyat dalgalanmasının yönetimi – Sosyal<br />
güvenlik ağları gıda fiyatları yükseldiği zaman<br />
zayıf ve korunmasız tüketicilere yardımcı<br />
olurken üretici güvenlik ağları düşük<br />
gelirleri telafi ederek, onların girdi satın alma<br />
ve üretimi sürdürme yeteneklerini koruyabilir.<br />
Yoksulları hedefleyen yardımlar için<br />
acil durum gıda rezervleri, yüksek fiyatların<br />
etkisini azaltmak bakımından yararlıdır. Küçük<br />
üreticilerin kullanabileceği, ileride teslim<br />
şartlı sözleşmeler ve vadeli işlem ürün<br />
borsaları kullanımı dahil piyasaya dayalı risk<br />
yönetimi sistemleri geliştirmek için daha<br />
büyük çabalar gerekmektedir. Hükümetler<br />
de, kötü hava koşulları iç üretimi azalttığı<br />
zaman gıda ithalatını finanse etme sigortası<br />
veya gelecekteki gıda ithalatı satın alımlarında<br />
tahsil edilecek opsiyon sözleşmeleri<br />
gibi risk yönetimi stratejileri benimseyebilirler.<br />
*Bu özet metin, resmi bir OECD çevirisi değildir.<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 15
MERCEK<br />
İftar programları paydaşları buluşturdu<br />
Türkiye genelindeki önemli sosyal<br />
paydaşlarımızı bir araya getiren<br />
geleneksel GÜBRETAŞ iftar buluşmaları,<br />
bu yıl 3-26 Ağustos 2011 tarihleri<br />
arasında çeşitli illerde düzenlendi.<br />
2004’ten bu yana her yıl düzenlenen organizasyon<br />
kapsamında, Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Bölge Birliklerinin bulunduğu 16<br />
il merkezinin yanı sıra TKK Merkez Birliği<br />
çalışanları için Ankara’da, Genel Müdürlük<br />
personeli için İstanbul’da ve <strong>Yarımca</strong><br />
<strong>Tesisleri</strong> çalışanları için de Kocaeli’nde<br />
iftar programları gerçekleştirildi. Ailelerin<br />
de katılımıyla samimi bir atmosferde<br />
16 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
geçen iftar programlarında, toplumsal<br />
hayatımızda önemli bir yeri olan Ramazan<br />
kültürünün sosyal birlik ve dayanışma<br />
yönü ön plana çıkarken, şirketin faaliyetleriyle<br />
ilgili bilgi alışverişi de sağlandı.<br />
11 Ağustos’ta Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Merkez Birliği yönetici ve çalışanları<br />
için Ankara’da düzenlenen iftar yemeğine<br />
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı<br />
Mehdi Eker, Bakanlık Müsteşarı Vedat<br />
Mirmahmutoğulları, Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Yönetim Kurulu Başkanı İlhami<br />
Teke, Tarım Kredi Kooperatifleri Yönetim<br />
Kurulu üyeleri, Merkez Birliği Genel<br />
Müdürü Abdullah Kutlu ve GÜBRETAŞ<br />
Genel Müdürü Mehmet Koca katıldı.<br />
GÜBRETAŞ’ın Genel Müdürlük yönetici ve<br />
çalışanların ailelerine yönelik iftar programı<br />
5 Ağustos 2011 tarihinde gerçekleştirilirken,<br />
bu programa İstanbul merkezli<br />
iştiraklerinden NEGMAR Denizcilik,<br />
Raintrade, Etis Lojistik ve İstanbul Lines<br />
firmalarının yöneticileri de davetli olarak<br />
katıldı. <strong>Yarımca</strong> Üretim <strong>Tesisleri</strong>’ndeki çalışanlar<br />
için düzenlenen iftar programı da<br />
19 Ağustos günü Kocaeli’nde gerçekleşti.<br />
Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri’nin bölge<br />
birliklerinin bulunduğu Türkiye genelindeki<br />
16 ilde organize edilen iftar sofralarında<br />
ise, bu bölgelerdeki Tarım Kredi<br />
Kooperatifleri yöneticileri ve çalışanları<br />
ile bir araya geldi. Bu yılki ilk GÜBRETAŞ<br />
iftar programı 3 Ağustos 2011 tarihinde<br />
Tarım Kredi Kooperatiflerinin Balıkesir<br />
Bölge Birliği’nde gerçekleştirilirken, 4<br />
Ağustos’ta ise İzmir ve Tekirdağ Bölge<br />
Birliklerinde iki ayrı program yapıldı.<br />
8 Ağustos’ta Kütahya’da, 9 Ağustos’ta<br />
Malatya ve Konya’da, 10 Ağustos’ta<br />
Ankara’nın yanı sıra Mersin’de ve 12<br />
Ağustos günü ise Sakarya, Samsun ve<br />
Trabzon’da düzenlenen organizasyonların<br />
ardından 16 Ağustos’ta Gaziantep,<br />
18 Ağustos’ta Kayseri, 19 Ağustos’ta<br />
Antalya ve 25 Ağustos’ta Sivas Bölge<br />
Birliklerindeki iftar buluşmaları yapıldı.<br />
26 Ağustos 2011 tarihinde Tarım Kredi<br />
Kooperatifleri Erzurum Bölge Birliği için<br />
düzenlenen programla sona erdi.
3 Ağustos 2011 - Geleneksel iftar programları 3 Ağustos’ta Balıkesir<br />
ile başladı. Programa TKK Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İlhami<br />
Teke, Genel Müdür Yardımcısı Oktay Malyemez ve GÜBRETAŞ adına<br />
Genel Müdür Yardımcısı Tahir Okutan katıldı. 8 Ağustos 2011 - Kütahya<br />
4 Ağustos 2011 - Tekirdağ’daki programa TKK Merkez Birliği adına<br />
Abdullah Kutlu ve GÜBRETAŞ adına Genel Müdür Yardımcısı Tahir<br />
Okutan katıldı. 9 Ağustos 2011 - Malatya<br />
4 Ağustos 2011 - İzmir’deki davete TKK Merkez Birliği adına Genel Müdür<br />
Yardımcısı Veli Çelebi ve GÜBRETAŞ adına Genel Müdür Yardımcısı Osman<br />
Balta katıldı.<br />
9 Ağustos 2011 - Konya<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 17
10 Ağustos 2011 - Mersin’deki programa TKK Merkez Birliği Genel<br />
Müdür Yardımcısı Veli Çelebi, İnsan Kaynakları Daire Başkanı Şahabettin<br />
Şirin ve GÜBRETAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Şenel katıldı.<br />
18 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
12 Ağustos 2011 - Sakarya<br />
10 Ağustos 2011 - Ankara 12 Ağustos 2011 - Samsun<br />
11 Ağustos 2011 - Ankara Marriot Hotel’de yapılan Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Merkez Birliği iftar programına Gıda Tarım ve Hayvancılık<br />
Bakanı M. Mehdi Eker de katıldı. Yemeğe Merkez Birliği Yönetim Kurulu<br />
Başkanı İlhami Teke, Genel Müdür Abdullah Kutlu ve GÜBRETAŞ Genel<br />
Müdürü Mehmet Koca katıldı. 12 Ağustos 2011 - Trabzon
16 Ağustos 2011 - Gaziantep’teki programa TKK Merkez Birliği Genel<br />
Müdür Yardımcısı Veli Çelebi, Yönetim Kurulu Üyesi Necat Buğdaycı,<br />
GÜBRETAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Şenel katıldı.<br />
18 Ağustos 2011 - Kayseri<br />
19 Ağustos 2011 - Antalya<br />
19 Ağustos 2011 - <strong>Yarımca</strong> <strong>Tesisleri</strong>’ndeki çalışanlar için Kocaeli’de düzenlenen<br />
iftara GÜBRETAŞ üst yönetimi de katıldı.<br />
25 Ağustos 2011 - Sivas’taki iftara Merkez Birliği Genel Müdürü Abdullah<br />
Kutlu ve Genel Müdür Yardımcısı İsmail Babacan’ın yanısıra Sivas Valisi Ali<br />
Kolat da katıldı.<br />
26 Ağustos 2011 - Erzurum’daki son iftar organizasyonu Erzurum<br />
Evleri’nde yapıldı. Yemeğe Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı<br />
Mustafa Yıldırım Canbolat da iştirak etti.<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 19
ÖDÜL KÜRSÜSÜ<br />
Birlikte Kazanalım kampanyasının son ödülleri<br />
Samsun’da verildi<br />
2010 yılındaki satış kampanyalarından<br />
ödül kazanan bölge birlikleri için son tören<br />
Samsun’da gerçekleştirildi. Tarım Kredi<br />
Kooperatifleri Samsun Bölge Birliği’nin<br />
ödülleri, Bölge Birliği için 12 Ağustos<br />
Bayiler de ödüllerini<br />
teslim aldı<br />
Kampanyalarda ödül kazanan bayilere ödülleri dağıtıldı. Bu<br />
kapsamda Kayseri, Kırşehir, Nevşehir, Eskişehir, Yozgat’taki<br />
bayilere ödülleri teslim edildi.<br />
Hediye teslim törenleri kapsamında, 6-7-8-9 Temmuz tarihinde<br />
Ankara bölge Satış Müdürlüğü’ne bağlı Kayseri, Kırşehir,<br />
Nevşehir ve Yozgat ilindeki bayilere Birlikte Kazanalım kampanyasında<br />
hak ettikleri altınların teslimatı gerçekleştirildi.<br />
Bayilere hediyelerini teslim etmek üzere yine Eskişehir’de de<br />
bir akşam yemeği düzenlendi. 8 Haziran’da düzenlenen akşam<br />
yemeğine GÜBRETAŞ adına Genel Müdür Yardımcısı Tahir<br />
Okutan, Çifteler Belediye Başkanı Metin Özen, Eskişehir İl<br />
Tarım Müdürü Mevlüt Gümüş, Tarım Kredi Kooperatifleri Kütahya<br />
Bölge Müdürü Mustafa Çırak ve müdür yardımcıları ile<br />
eşleri katıldı. Eskişehir’de toplam 38 altın hediye edildi.<br />
20 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
günü düzenlenen iftar programında törenle<br />
teslim edildi. Törene Tarım Kredi<br />
Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdür<br />
Yardımcısı Veli Çelebi ile GÜBRETAŞ Genel<br />
Müdür Yardımcısı Ferhat Şenel katıldı.<br />
Samsun Bölgedeki 34 kooperatif toplam<br />
181 adet GÜBRETAŞ Hatıra Altını almaya<br />
hak kazanmıştı. Samsun’daki törenden<br />
sonra Birlikte Kazanalım kampanyası kapsamındaki<br />
tüm ödülller dağıtılmış oldu.<br />
Başarılı bayilerin yurtdışı<br />
seyahati gerçekleşti<br />
2010 yılını rekorlar yılı olarak geçiren GÜBRETAŞ bunda büyük<br />
katkısı olan Tarım Kredi Kooperatifleri ve bayilerini Avrupa ve<br />
Umre gezileri ile ödüllendirdi. Geziler son derece verimli geçti<br />
ve konuklar memnun kaldı. Seyahatlerde GÜBRETAŞ’ın üst<br />
düzey yöneticileri de konuklara eşlik etti.<br />
2010 yılında düzenlenen Birlikte Kazanalım kampanyasından<br />
70, Hediye Yağmuru kampanyasından ise 20 olmak üzere<br />
toplam 90 müşteri yurtdışına seyahat imkanı buldular. Umre<br />
seyahati 7-14 Temmuz arasında 7 gece 8 gün olarak gerçekleşirken,<br />
Avrupa gezisini tercih edenler 19-23 Temmuz arasında<br />
İtalya, Slovenya, Avusturya ve Slovakya’ya gezdiler.<br />
Umre seyahatinde önce Mekke’ye gidilerek umre ibadeti ifa<br />
edildikten sonra Medine’ye geçildi. Avrupa seyahatinde ise<br />
toplam 9 ayrı kentin tarihi ve kültürel zenginliklerini görme<br />
fırsatı yakalandı.
GÜBRETAŞ’LA VERİM 21
UYGULAMA<br />
KANOLA bitkisi için ideal besin kaynağı:<br />
13-25-5+10(SO3)+Zn<br />
Bir yağ bitkisi olan kanola (Brasicca napus<br />
Oleifera sp.) tarımı, başta Trakya<br />
olmak üzere ülkemiz genelinde uygun iklim<br />
koşullarında hızla artmaktadır.<br />
Kanola tohumlarında %40-<strong>50</strong> arası yağ<br />
bulunmaktadır. Kışlık ve yazlık çeşitleri bulunan<br />
kanolanın yağında insan sağlığı için<br />
çok faydalı olan %63 oranında Omega-9<br />
22 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
ve %11 oranında Omega-3 yağ asitleri bulunmaktadır.<br />
Kanola tohumlarından elde<br />
edilen ham yağ rafineri edildikten sonra<br />
daha çok sofralık olarak tüketildiği gibi,<br />
biyodizele dönüştürülerek dizel motorlarda<br />
yakıt olarak da kullanılmaktadır.<br />
Kanola çeşitlerinden elde edilen bitkisel<br />
yağ, besin değeri ve içeriği bakımından<br />
zeytinyağı ve yerfıstığı yağının kalitesine<br />
yakın olup, dünya kanola üretiminin<br />
önemli bir kısmı insan beslenmesinde<br />
kullanılmaktadır. Bitkisel yağlar; insan<br />
vücudunda sentezlenemeyen ve sadece<br />
yağlardan alınabilen oleik, linoleik, linolenik<br />
yağ asitlerini içermelerinin yanında;<br />
önemli enerji kaynağı olmaları, yağda eri-
yen mutlak gerekli A, D, E, ve K vitaminlerinin<br />
kullanılmalarını sağlamaları yönünden<br />
de büyük önem taşımaktadırlar. İnsanların<br />
besinlerle “linoleik asit” alması gerekir.<br />
Kanola bitkisinde bu yağ asitleri diğer<br />
yağlara oranla daha fazladır. Linoleik asit;<br />
merkezi sinir sistemi, göz ve trombositler<br />
için gereklidir. Kolesterol seviyesini ve trigliserid<br />
seviyesini düşürür. Kan hücrelerinin<br />
akışkanlığını artırır. Bağışıklık sistemini<br />
güçlendirir. Dolayısıyla damar tıkanıklıklarının<br />
oluşmasını engeller.<br />
Trakya’da demostrasyonu yapılan<br />
13-25-5+10(SO3)+Zn gübresi içeriğinde bulunan<br />
5 adet bitki besin maddesi kanolayı dengeli<br />
bir biçimde besleyerek yüksek verimli<br />
ve kaliteli mahsul alınmasını sağlıyor.<br />
13-25-5+10(SO3)+Zn, yağ oranı ve verim<br />
açısından ortaya koyduğu performansla<br />
kanola bitkisi için ideal besin kaynağı<br />
olduğunu kanıtladı.<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 23
Dünyada kişi başı bitkisel yağ tüketimi<br />
15 kg iken, ülkemizde 20 kg’dır.<br />
Ülke ihtiyacının yerli üretim dışında<br />
kalan 1,1 milyon tonluk kısmı yağlı<br />
tohum veya ham yağ ithalatı ile<br />
karşılanmaktadır. Ülkemizin 1997’de<br />
yıllık yağlı tohum ve türevleri ithalatı<br />
681 milyon dolar iken, 2009’da<br />
ithalata ödediğimiz döviz yüzde 400<br />
artarak 2,8 milyar dolara ulaşmıştır.<br />
Yağlı tohum üretiminnde, özellikle<br />
kanola tarımını arttırmadığımız takdirde,<br />
ithalatın 10 yıl sonra 5 milyar<br />
doları aşacağı tahmin edilmektedir.<br />
Ayrıca dünyada yağlı tohumlu bitkilerin<br />
üretimi son 10 yılda iki katı artış<br />
göstermiştir. Ülkemizde ise yağlı tohum<br />
üretimi 1997 yılında 1 milyon<br />
9<strong>50</strong> bin ton iken 2007’de 2 milyon<br />
ton olarak gerçekleşmiştir. 10 yılda<br />
artış oranı sadece %3 olmuştur. Kanola<br />
ülkemizin bitkisel yağ açığını<br />
kapatması, toprağın yapısını düzeltmesi,<br />
küspesinde %38-40 arası protein<br />
bulunması, arı ve arıcılara erken<br />
ilkbaharda bol nektar sağlaması bakımından<br />
dünyada çok fazla ekilen<br />
bir yağ bitkisidir.<br />
Ülkemizde 2010 verilerine göre, 31<br />
hektar alanda 106 bin ton kanola<br />
üretimi gerçekleştirilmiştir. Kanola<br />
üretimini teşvik etmek amacıyla<br />
kiloya 40 kuruş gibi oldukça yüksek<br />
destekleme uygulanmaktadır. Kanola<br />
tohumunda fiyata etki eden<br />
faktör yağ oranıdır. Verimi ve yağ<br />
oranı yüksek kanola yetiştirmek için<br />
yeterli ve dengeli gübreleme yapılmadır.<br />
<strong>Gübretaş</strong>’ın özel ürünü olan<br />
13-25-5+10(SO3)+Zn desenli taban<br />
gübresi kanola yetiştiricilerine<br />
bu imkanı vermektedir. İçeriğinde<br />
bulunan 5 adet bitki besin maddesi<br />
kanolayı dengeli bir şekilde besleyerek,<br />
yüksek verimli ve kaliteli mahsul<br />
alınmasını, yağ oranının artmasını<br />
sağlar. Ürünü erken olgunluğa getirerek<br />
yaz sıcaklık stresinden oluşabilecek<br />
zararları minimuma indirir.<br />
Harnup sayısı ve dane sayısındaki<br />
fazlalığı ile verim artışına sebep olur.<br />
Trakya’da demostrasyonu yapılan<br />
13-25-5+10(SO3)+Zn gübresi yağ<br />
oranı ve verim açısından ortaya koyduğu<br />
performansla kanola bitkisi<br />
için ideal besin kaynağı olduğunu<br />
kanıtladı.<br />
24 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
Sıra no Çeşit adı<br />
Dekara<br />
verim<br />
(kg/da)<br />
Verim<br />
sırası<br />
Yağ oranı<br />
(%)<br />
Yağ<br />
verimi<br />
(kg/da)<br />
Bin dane<br />
ağırlığı<br />
(gr)<br />
G1 Hyromel 269 6 40,3 108,4 4,16<br />
G2 Hyromel 285 4 41,2 117,4 4,03<br />
G3 Hyromel 295 2 42 123,9 4,12<br />
G4 Hyromel 301 1 40,7 122,5 4,31<br />
G5 Hyromel 276 5 40,2 110,9 4,02<br />
G6 Hyromel 287 3 40,9 117,3 4,07
ÇERÇEVE<br />
Tarım Kredi<br />
Kooperatifleri,<br />
Somali için<br />
toplanan yardımı<br />
teslim etti<br />
Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Merkez Birliği Genel Müdürü Abdullah<br />
Kutlu, Tarım Kredi ve iştiraklerinin<br />
katkılarıyla Somali için toplanan<br />
644 bin TL’lik yardım tutarını Başbakanlık<br />
Afet ve Acil Durum Yönetimi<br />
(AFAD) Başkan Vekili İ. Ejder Kaya’ya<br />
teslim etti.<br />
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi<br />
Başkanlığı’nda gerçekleştirilen<br />
çek teslim töreninde Abdullah Kutlu,<br />
Başbakanlığın Somali’ye yardım konusunda<br />
yayınladığı genelgenin bu<br />
yardıma vesile olduğunu söyledi. Kurum<br />
olarak bu tür olaylara karşı duyarlı<br />
olduklarını dile getiren Kutlu, daha<br />
önce de kurum çalışanları ve iştiraklerle<br />
çeşitli sosyal yardım etkinliklerinde<br />
yardımda bulunduklarını hatırlattı.<br />
Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Merkez Birliği Genel Müdürü Abdullah<br />
Kutlu, kampanyaya verdikleri desteklerden<br />
dolayı kurum ve şirket çalışanlarına<br />
da teşekkür etti.<br />
Kutlu, Tarım Kredi Kooperatiflerinin,<br />
damla sulama ve seracılık alanında faaliyet<br />
gösteren şirketleri ile bünyesinde<br />
bulundurduğu ziraat mühendisleri<br />
aracılığıyla söz konusu bölgede bazı<br />
projeler uygulayabileceğini de ifade<br />
etti.<br />
26 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
NEGMAR, Oruç G ile gücünü artırdı<br />
GÜBRETAŞ’ın iştiraki olan ve uluslararası lojistikte hızla büyüyen Negmar Denizcilik<br />
AŞ, bünyesine Oruç G gemisini katarak lojistik gücünü biraz daha artırdı.<br />
1997 yılında Japonya’da suya indirilen gemi, dökme yükler ve parçalı yük taşıması için<br />
dizayn edilmiş. Oruç G gemisi Japonya’nın büyük armatör firmalarından Laksana Maritime<br />
şirketinden 18 Ağustos tarihinde<br />
Dominik Cumhuriyeti’nde<br />
teslim alındı. Hem Akdeniz hem<br />
de okyanus şartlarında işletmeye<br />
müsait olan gemi 105 metre boyunda<br />
ve 6830 ton yükleme kapasitesine<br />
sahip.<br />
İstanbulLines’ın<br />
Genel Müdürü<br />
Süleyman Pektaş<br />
Negmar Denizcilik A.Ş.’nin iştiraki olan ve<br />
Ro-Ro taşımacılığı alanında hizmet veren<br />
İstanbulLines’in yeni Genel Müdürü Süleyman<br />
Pektaş oldu. İstanbulLines bundan<br />
sonraki büyümesini Pektaş’ın yönetiminde<br />
sürdürecek.<br />
Süleyman Pektaş, İstanbul Teknik Üniversitesi<br />
Endüstri Mühendisliği bölümünde<br />
lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamladı.<br />
Daha sonra Amerika’da eğitimine<br />
devam eden Pektaş, son olarak İstanbul<br />
Büyükşehir Belediyesi’nin önemli iştiraklerinden<br />
Ulaşım A.Ş.’de genel müdürlük<br />
ve yönetim kurulu üyeliği ve İDO’da danışmanlık<br />
görevlerini yürütmüştü.<br />
Negmar sürekli olarak filosunu<br />
ve personel kadrosunu genişleterek<br />
çok kısa zamanda önemli<br />
bir uluslararası lojistik şirketi haline<br />
gelmeyi hedefliyor.<br />
Etis Lojistik<br />
filosunu<br />
güçlendirdi<br />
Etis Lojistik filosuna 40 adet MAN TGS WW<br />
19.400 çekici araç ilave etti. Araçlar, MAN<br />
Ankara Akyurt tesislerinde gerçekleşen<br />
teslimat töreni ile Etis Lojistik Genel Müdürü<br />
Ahmet Koç’a teslim edildi.<br />
Etis Lojistik tarafından gerçekleştirilen<br />
dev yatırım ile ilgili düzenlenen teslimat<br />
törenine, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri<br />
Merkez Birliği Yönetim Kurulu<br />
Başkanı İlhami Teke, Türkiye Tarım Kredi<br />
Kooperatifleri Merkez Birliği Genel<br />
Müdürü Abdullah Kutlu, Türkiye Finans<br />
Katılım Bankası Genel Müdürü Veysel<br />
Derya Gürerk, Negmar Denizcilik Yatırım<br />
A.Ş. Genel Müdürü Mehmet Koç ve Etis<br />
Lojistik A.Ş. Genel Müdürü Ahmet Koç<br />
katıldı. Bursa Milletvekili ve Tarım Kredi<br />
Kooperatifleri Merkez Birliği Eski Genel<br />
Müdürü Bedrettin Yıldırım da törenin<br />
katılımcıları arasındaydı.<br />
Törende yapılan konuşmaların ardından<br />
40 adet çekici Etis Lojistik’e teslim edildi.
19-28 Temmuz tarihleri arasında Diyarbakır’da Baskil Tarım Kredi<br />
Kooperatifi çalışanlarıyla birlikte köy toplantıları düzenlenirken, Bernaz<br />
Tarım Kooperatifi ile birlikte tarla çalışmaları ve Van Tarım Kredi Kooperatifi<br />
ile birlikte kavun karpuzda yaprak gübresi uygulaması yapıldı.<br />
25 Nisan 2011 - Burdur ili Gölhisar ilçesi Yusufça<br />
köyünde örtü altı domates yetiştiriciliğinde gübreleme<br />
ve GÜBRETAŞ ürünleri ile ilgili sunum yapıldı.<br />
BULUŞMALAR<br />
Geçtiğimiz aylar içerisinde GÜBRETAŞ ürünlerinin uygulamalarını yerinde görmek amacıyla çeşitli tarla gezileri gerçekleştirildi. İşte<br />
onlardan bazı kareler…<br />
GÜNDEMDEKİ FUARLAR<br />
8-11 Eylül 2011/AGROTEC 2011<br />
15. Uluslararası Tarım Fuarı-Ankara<br />
14-18 Eylül 2011/BURTARIM 2011<br />
9. Tarım, Tohumculuk, Fidancılık ve<br />
Süt Endüstrisi Fuarı ve Bursa 4. Hayvancılık<br />
ve Ekipmanları Fuarı<br />
23-26 Eylül 2011/AGROEXPO 2011<br />
İzmir Uluslararası Tarım, Sera ve Hayvancılık<br />
Fuarı<br />
Erzincan iline bağlı tarım kredi kooperatiflerine yönelik olarak Temmuz<br />
ayı içerisinde GÜBRETAŞ’ın sıvı toz gübre uygulamalarıyla beslenen<br />
bitkileri yerinde incelemek için çeşitli tarla ziyaretleri gerçekleştirildi.<br />
Samsun’da Dikbıyık, Aşağınarlı, Vezirköprü, Yukarınarlı<br />
köylerinde çiftçilerin gübrelerinin kontrolleri<br />
yapıldı ve çiftçilerin seraları ziyaret edildi.<br />
30 Ağustos -1 Eylül 2011<br />
tarihleri arasında kutlanan<br />
Ramazan Bayramınızı tebrik<br />
eder; tüm çiftçilerimize,<br />
paydaşlarımıza ve çalışanlarımıza<br />
güzellikler getirmesini<br />
dileriz.<br />
Sivas’ta 6 Temmuz’da Kuşkayası Tarım Kredi<br />
Kooperatifi ile tarla ziyareti gerçekleştirildi.<br />
Ödüllü Bulmaca<br />
26. Sayı Kazananlar<br />
Abdullah Çevik (Nevşehir), Ezgi Kutlu<br />
(Gemlik), Fatih Sakallı (Muğla), Murat Yalçın<br />
(Fatsa), Özkan Yıldırım (Erzurum), Yasemin<br />
Aykülteli (Kırşehir), Ömer Bağrıaçık<br />
(Osmaniye), Tamer Şahin (Tekirdağ), Kibar<br />
Hakan Korukçu (Kars), Talip Başbuğ (Antalya),<br />
Arif Çalık (Çanakkale), Recai Keskin<br />
(Ankara), Mustafa Çalışkan (Çorum),<br />
Osman Zafer Dikmen (Denizli), Aliye Ebru<br />
Çelik (Mersin), Bülent Görgel (Kahramanmaraş),<br />
Cem Ergül (İstanbul), İsmet Tosun<br />
(İzmir), Ali Kemal Öztürk (Samsun), Fatma<br />
Sena Doğan (Hatay), Mehmet Duman (Sakarya),<br />
Mehmet Kahraman (Giresun), Ercan<br />
Erdoğdu (Kozan), Yetkin Esen (Ordu),<br />
Fatih Kınık (Uşak)<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 27
SEKTÖREL BAKIŞ<br />
28 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
Şükrü KAYA
Dünyada gübre piyasası değerlendirmesi...<br />
Hindistan, piyasalarda sık sık<br />
gündeme geliyor<br />
Pril ürenin fiyatı mart ayı sonunda 300 USD/<br />
MT FOB (Karadeniz) seviyelerinde iken kararlı<br />
bir artışla mayıs sonunda 400 doları aşmış ve<br />
hızla artmaya devam ederek Haziran ortasında<br />
510-515 dolara kadar çıkmıştı. Bunda en büyük<br />
neden olarak tarımsal emtia fiyatlarındaki ciddi<br />
artışlar gösteriliyordu.<br />
Ancak, dünya ekonomilerinde ve finans piyasalarında<br />
ortaya çıkan olumsuz gelişmelerin<br />
etkisiyle, üre fiyatı o tarihten sonra gevşemeye<br />
başladı. Yükseldiği hızla düşmese de, Temmuz<br />
ortasına gelindiğinde 470 USD/MT FOB seviyelerine<br />
kadar satışlar kaydedildi.<br />
Fakat bu seviyenin dip olduğu, Ağustos sonuna<br />
geldiğimizde anlaşılmış oldu ve yeniden <strong>50</strong>0 dolarlar<br />
konuşulmaya başladı. Bunda da piyasanın<br />
temel faktörlerinin etkili olduğunu söylemek<br />
mümkün ve bu faktörleri şöyle özetleyebiliriz:<br />
• Çin’in limanlarda yaşadığı lojistik problemler<br />
nedeniyle beklenen miktarda üre ihracatı gerçekleştirememesi,<br />
• Hindistanlı STC firmasının yaptığı belirsiz<br />
miktarlı ihalede 800.000 tonu aşan alım yapması<br />
ve IPL şirketinin Ağustos sonu itibariyle yeni bir<br />
ihale açmış olması,<br />
• Pakistan’ın üre tesislerine doğalgaz tedarikinde<br />
sorunlar yaşaması nedeniyle 2011 yılı kalanın-<br />
Tablo<br />
ÜRE<br />
(Karadeniz)<br />
AMONYAK<br />
(Ortadoğu)<br />
A. Sülfat<br />
(Karadeniz)<br />
da alım miktarının 8<strong>50</strong>.000 tonu bulabileceğinin<br />
belirtilmesi ve bunun ilk partisi olarak TCP şirketinin<br />
ihaleyle 190.000 ton alım yapması...<br />
Bütün bu faktörler bir araya gelmesi ürede fiyat<br />
görünümün sıkılığı sonucunu doğuruyor.<br />
Yukarıda görüldüğü üzere, dünyanın en büyük<br />
gübre tüketicisi olması hasebiyle piyasalar üzerinde<br />
önemli etkiye sahip olan Hindistan, DAP<br />
(Diamonyum fosfat) ve MOP (Potasyum Klorür)<br />
piyasalarında da bu yıl sıkça gündeme geldi.<br />
Bir önceki mali yılda dünyanın önde gelen DAP<br />
üreticileriyle yıllık DAP kontratları kotarmayı başaran<br />
Hindistan, bu kez firmaları istediği seviyeye<br />
getiremeyince hem kontratlar Hindistan’ın<br />
gübre lojistiğinde soruna yol açacak kadar gecikti,<br />
hem de beklediğinin epey üzerinde fiyatlarla<br />
anlaşmak zorunda kaldı. Hintli alıcılar 580<br />
USD/MT CFR seviyesini hedeflerken, üreticiler<br />
620-630 dolar seviyelerine kadar iniyorlardı.<br />
Uzun haftalar süren görüşmeler sonunda nihayet<br />
Fas’taki OCP ilk adımı atarak 612 dolardan<br />
anlaşma yaptı. Bunu PhosAgro, PhosChem gibi<br />
diğer uluslararası fosfatlı gübre üreticileri izledi.<br />
Ancak, fiyatı düşük bulan firmalar miktarları<br />
düşürerek kontrat süresini 6 ayla sınırlı tuttular.<br />
Ekim 2011-Mart 2012 arasını kapsayan ikinci 6<br />
ay için görüşmelerin yakında başlaması bekle-<br />
Bazı gübrelerde yıl başından bu yana görülen fiyat değişimi (USD, FOB)<br />
A. Nitrat<br />
(Karadeniz)<br />
MOP<br />
(Rusya)<br />
DAP<br />
(Kuzey<br />
Afrika)<br />
KÜKÜRT<br />
(İran)<br />
06.01.2011 380 407 220 310 395 590 (Tun) 120<br />
20.01.2011 378 418 215 303 395 580 (Tun) 142<br />
03.02.2011 363 4<strong>50</strong> 210 303 395 580 (Tun) 142<br />
17.02.2011 363 458 200 303 395 625 (Fas) 167<br />
03.03.2011 351 460 200 303 425 635 (Fas) 188<br />
17.03.2011 330 460 190 303 425 635 (Fas) 205<br />
31.03.2011 310 475 170 290 475 645 (Fas) 205<br />
07.04.2011 321 475 163 280 475 645 (Fas) 205<br />
21.04.2011 3<strong>50</strong> 475 163 275 475 645 (Fas) 205<br />
28.04.2011 360 485 171 275 475 640 (Tun) 211<br />
05.05.2011 380 <strong>50</strong>5 175 290 475 640 (Tun) 211<br />
26.05.2011 427 <strong>50</strong>5 220 336 475 635 (Tun) 225<br />
09.06.2011 485 519 245 365 475 635 (Tun) 230<br />
23.06.2011 515 519 270 380 475 655 (Tun) 230<br />
14.07.2011 470 515 252 320 475 655 (Tun) 190<br />
04.08.2011 485 535 235 335 475 690 (Tun) 200<br />
25.08.2011 490 535 215 315 475 690 (Tun) 200<br />
GÜBRETAŞ’LA VERİM 29
niyor. Ancak FOB bazında fiyatların 700 dolara yaklaştığı<br />
bugünlerde Hintli alıcıların aynı fiyatlardan anlaşması da<br />
zor görünüyor.<br />
Hintli alıcılar benzer bir durumu potasyum klorür üreticileri<br />
ile de yaşadılar. Aylar süren karşılıklı restleşmeler<br />
sonrasında, Hintliler önce Çin’in BPC ve Canpotex’le anlaştığı<br />
seviye olan 470 USD/MT CFR seviyesine kadar<br />
çıkmayı kabul etti. Ancak firmalar bunu da büyük ölçüde<br />
kabul etmeyince sonunda şu seviyelerden anlaşma sağlanabildi.<br />
• BPC: 490 USD/MT CFR (yıl sonuna kadar)<br />
• Canpotex: 470 USD/MT CFR (2011 yılı 3. çeyrek) – 530<br />
USD/MT CFR (2012 yılı 1. çeyrek)<br />
Hintli alıcılar daha sonra APC, ICL ve K+S ile de benzer<br />
seviyelerden anlaştılar. Ancak yükselen piyasalarda<br />
Hindistan’ın yıllık kontratlar koparmada oldukça zorlandığı<br />
ve bundan sonra bu tür sorunlar yaşayabileceği tespitini<br />
yapmak mümkün.<br />
Gündeme ilişkin değineceğimiz son husus da Tunuslu GCT<br />
firmasının ülkemizi de etkileyen üretim sorunları. GCT firması,<br />
demiryolu işçileri ve liman işçilerinin sürekli grevleri<br />
ve iş bırakma eylemleri nedeniyle sorun yaşıyor. Demiryolu<br />
işçilerinin grevi nedeniyle maden alanından fabrikaya<br />
yeterli miktarda fosfat kayası taşıyamayan, hatta bu yüzden<br />
üretimini uzun süreler durdurmak zorunda kalan GCT,<br />
ürettiği az miktarda DAP gübresinin ihracatında da liman<br />
işçilerinin eylemleri nedeniyle ciddi sıkıntılar yaşıyor. Bu<br />
nedenle firma Türkiye ve İtalya’ya yönelik yükümlülüklerini<br />
yerine getirmekte çok zorlanıyor ve bu sıkıntılara hükümet<br />
nezdinde çözüm arayışlarını sürdürüyor.<br />
30 GÜBRETAŞ’LA VERİM<br />
KÜKÜRT-İran (Temmuz 2008-Haziran 2011)<br />
DAP (Mayıs 2008-Haziran 2011)<br />
ÜRE (Ağustos 2008-Haziran 2011)<br />
AS (Temmuz 2008-Haziran 2011)<br />
AN (Ağustos 2008-Haziran 2011)
Çözün, katılın, kazanma fırsatı yakalayın!...<br />
Yukar›daki bulmacay› çözdükten sonra, numaral› kutulardaki harfleri yandaki “Ş‹FRE ANAHTARI”na yerleştirebilirsiniz.<br />
Bulduğunuz şifreyi mektup, e-posta veya faksla bize ulaşt›ranlardan 20 kişiye DUVAR SAATİ hediye edeceğiz.<br />
Çözün, kat›l›n, kazanma f›rsat› yakalay›n!...<br />
GEÇEN SAYIDAN KAZANANLAR L‹STES‹ 27. SAYFADA…<br />
ADI SOYADI: …………………………………..<br />
ŞEH‹R: …………………………………………<br />
TELEFON: (.......…)……………………………...<br />
E-POSTA: ………………………@........................<br />
20 KİŞİYE<br />
DUVAR SAATİ HEDİYE<br />
Ş‹FRE ANAHTARI<br />
1 2 3 4 5 6 7 5 2 1<br />
8 2 1 6 1 9<br />
3 10 11 1213 1410<br />
CEVAPLARINIZI GÖNDERMEK ‹Ç‹N: Verim Dergisi, Esentepe Kasap Sk. No: 22 fiiflli/‹stanbul<br />
E-posta: verim@gubretas.com.tr / Faks: (0212) 272 56 78<br />
BULMACA<br />
GÜBRETAfi’LA VER‹M<br />
31
Change language