50. Yıl - Türk Standardları Enstitüsü
50. Yıl - Türk Standardları Enstitüsü
50. Yıl - Türk Standardları Enstitüsü
- TAGS
- tse.org.tr
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
oyutunda üretilen hücreler, üst üste ve yan yana yerleştirilerek ve özel detaylarla birbirlerine<br />
bağlanırlar (Resim 2). Hücre sistemlerin diğer prefabrike sistem elemanlarına göre daha ağır<br />
olmaları, nakliye ve kaldırma sorunlarına neden olabilmektedir; nakliye ve vinç kapasitesi hücre<br />
boyutlarına sınırlama getirir. Ancak ince yapı işlerinde bitmiş düzeyinin yüksek olması şantiye<br />
işlemleri ve montaj süresini kısaltır.<br />
Resim 2: a) Hücre sistem uygulaması, b) Japonya’da prefabrike konutlar [13]<br />
Resim 2: a) Hücre sistem uygulaması, b) Japonya‟da prefabrike konutlar [13]<br />
c. Hücre Sistemler, bitmişlik düzeyi yüksek olan üç<br />
boyutlu prefabrike sistemlerdir. Mekân boyutunda üretilen<br />
hücreler, üst üste ve yan yana yerleştirilerek ve özel<br />
detaylarla birbirlerine bağlanırlar (Resim 2). Hücre sistemlerin<br />
diğer prefabrike sistem elemanlarına göre daha<br />
ağır olmaları, nakliye ve kaldırma sorunlarına neden olabilmektedir;<br />
nakliye ve vinç kapasitesi hücre boyutlarına<br />
sınırlama getirir. Ancak ince yapı işlerinde bitmiş düzeyinin<br />
yüksek olması şantiye işlemleri ve montaj süresini kısaltır.<br />
d. Karma Sistemler, yukarıda açıklanan önyapım sistemlerinin<br />
çeşitli kombinasyonları sonucu elde edilirler<br />
(Şekil 4). Paneller, kolon-kiriş sistemi ve hücrelerden oluşan<br />
karma sistemler yapılabilir. Bu tür uygulamalar, çok<br />
farklı ağırlıklara sahip elemanların taşınıp kaldırılması için<br />
değişik kapasitelerde vinç gerektirebilir. Ayrıca farklı sistemleri<br />
barındırdığı için eşgüdüm sağlayacak bir planlamayı<br />
zorun kılar [14].<br />
PREFABRİKE SİSTEM UYGULAMA ÖRNEKLERİ<br />
küçük kesitli elemanlarla geçilebilmesi, dolayısı ile malzemeden<br />
tasarruf sağlanması ve yapı yükünün azaltılması<br />
gibi avantajları nedeniyle konut ve endüstri yapılarında<br />
uygulanmaktadır. Aşağıda bu alanda öncü rol oynadığı<br />
düşünülen uygulamalar ve gelişmeler tarihsel süreçteki<br />
akış içinde incelenecektir.<br />
d. Karma Sistemler, yukarıda açıklanan önyapım sistemlerinin çeşitli kombinasyonları sonucu<br />
elde edilirler (Şekil 4). Paneller, kolon-kiriş sistemi ve hücrelerden oluşan karma sistemler<br />
yapılabilir. Bu tür uygulamalar, çok farklı ağırlıklara sahip elemanların taşınıp kaldırılması için<br />
değişik kapasitelerde vinç gerektirebilir. Ayrıca farklı sistemleri barındırdığı için eşgüdüm<br />
sağlayacak bir planlamayı zorun kılar [14].<br />
Şekil 4: Prefabrik karma sistem uygulaması, İskelet + Panel<br />
abrik karma sistem [14] uygulaması, İskelet + Panel sistem [14]<br />
Yapımda endüstrileşmeyi çağının en önemli sorunlarından<br />
biri olarak gören Mies van der Rohe, “Eğer endüstrileşmeyi<br />
başarabilirsek, sosyal, ekonomik, teknik ve sanatsal<br />
sorunlar daha kolay bir şekilde çözülebilir“ der [15]. A.<br />
Perret, W. Gropius, P. Behrens, M. van der Rohe ve Le<br />
Corbusier gibi öncüler, konut gereksinimini çözebilmek<br />
için yeni modeller üzerinde çalışmalar yaparak, rasyonel<br />
üretim yöntemlerinin geliştirilmesi ve yapım sürecinin organizasyonu<br />
konularında özellikle 1920’li yıllardan başlayarak<br />
önemli adımlar atmışlardır. 20. yüzyıl başlangıcında<br />
işgücünde yaşanan sıkıntıların yapımda rasyonelleşmeyi<br />
zorunlu kılması ve Dünya Savaşlarından sonra yıkımlar<br />
sonucu acil konut gereksinimi, diğer sektörlerde olduğu<br />
gibi yapımda da endüstrileşmeyi hızlandırmıştır. Amaç,<br />
hızlı ve daha ekonomik inşa etmeyi olanaklı kılmaktı. Ayrıca<br />
yeni yapım yöntemlerinin, insanların yaşam kalitesini<br />
artıracağı ümidiyle, modernin biçimsel dilinden beklentilerin<br />
de fazla olduğu görülür.<br />
Konunun öncülerinden Le Corbusier, Amerika’daki modern<br />
seri üretimden etkilenerek, otomotiv endüstrisinde<br />
olduğu gibi fabrika üretimine dayanan, monte edilebilen<br />
‘konut’u amaçlıyor ve endüstriyel üretimin yapı sektöründe<br />
de yerini alarak, yapı elemanlarının fabrikada üretilmesini<br />
savunuyordu. Bu amaçlar doğrultusunda karakteristiğinden<br />
biri seri üretim olan endüstrileşmiş yapım<br />
(önüretim) 20. yüzyıl mimarisini etkilemiştir. Yeni yöntemlerin<br />
yaratılmasındaki etkinliği ile Le Corbusier, ‘Modern<br />
Mimari‘nin ve ‘Rasyonel‘ tutumun en önemli isimlerinden<br />
bir olup, ‘açık ve esnek plan‘ ilkesine dayanan ilk projesi<br />
“Domino Evi“ni 1914-15 yıllarında gerçekleştirmiş [16] ve<br />
1920’de ise bir prototip geliştirerek, kitlesel üretime dayanan<br />
“Citrohan-Haus“u inşa etmiştir [17]. Taşıyıcı duvar<br />
KE SİSTEM UYGULAMA ÖRNEKLERİ<br />
Beton Prefabrik sistemler hızlı yapım süresi, yüksek kalite<br />
rik sistemler hızlı yapım süresi, yüksek kalite sunması, öngerme tekniği ile daha<br />
sunması, öngerme tekniği ile daha büyük açıklıkların daha<br />
kların daha küçük kesitli elemanlarla geçilebilmesi, dolayısı ile malzemeden tasarruf<br />
e yapı yükünün azaltılması gibi avantajları nedeniyle konut ve endüstri yapılarında<br />
<strong>50.</strong><strong>Yıl</strong><br />
54<br />
Ekonomik ve Teknik Dergi<br />
adır. Aşağıda bu alanda öncü rol oynadığı düşünülen uygulamalar ve gelişmeler<br />
teki akış içinde incelenecektir.
Change language