50. Yıl - Türk Standardları Enstitüsü
50. Yıl - Türk Standardları Enstitüsü
50. Yıl - Türk Standardları Enstitüsü
- TAGS
- tse.org.tr
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ndüstrileşmiş yapımın amacı, teknoloji<br />
düzeyini yükseltmek ve üretim yön-<br />
E<br />
temlerinde örgütlenmeye yönelik önlemler<br />
alarak hızlı üretim aracılığıyla verimliliği<br />
artırmaktır. Endüstriyel üretimin<br />
özellikleri. iş bölümü, işlemlerin sıralanması ve akılcı olarak<br />
düzenlenmesi, işlemlerde tekrar ve uzmanlaşma, makineleşme,<br />
standartlaştırma, kaynakların en iyi şekilde değerlendirilmesi,<br />
kesiksiz üretim ve yönetim işlevinin yerine<br />
getirilmesi şeklinde sıralanabilir.<br />
Endüstriyel yapı üretimi genel olarak rasyonelleşme,<br />
makineleşme ve bunların sonucu olarak ortaya çıkan<br />
prefabrikasyon olgusunun birleşmesiyle oluşur. Rasyonelleşme,<br />
yapım süresini azaltmak ve iş gücünden tasarruf<br />
sağlamak için üretim sürecine akılcı yöntemlerin uygulanması<br />
ile sağlanır. Makineleşmede ise üretimin tüm<br />
aşamalarında insan gücünün makinelerle desteklenmesi<br />
söz konusudur. Bu kavramların birleşmesinden doğan<br />
prefabrikasyon (önüretim) ise yapıyı oluşturan elemanların<br />
fabrikalarda ve/veya atelyelerde seri üretilerek şantiyede<br />
birleştirilmesi esasına dayanan bir yapı üretim tekniği olarak<br />
tanımlanır.<br />
Tarihi ilk uygarlıklara dek uzanan önüretim, eski Mısır, antik<br />
Yunan döneminden bu yana kullanılagelen bir teknolojidir.<br />
Önüretimin günümüz uygulamalarına benzer örneklerine<br />
19. yüzyıl başlarında Amerika’da rastlanır. Batıya doğru<br />
Doç. Dr. <strong>Türk</strong>an GÖKSAL ÖZBALTA<br />
Mimar<br />
Ege Üniversitesi,<br />
İnşaat Mühendisliği Bölümü<br />
göç eden öncüler, evlerinin “balloon frame” olarak bilinen<br />
ahşap iskeletlerini önceden hazırlayarak yanlarında götürmüşler<br />
ve gittikleri yerlerde kurmuşlardır [1]. 19. yüzyılda<br />
endüstri devrimiyle birlikte üretim yöntemlerinin değişerek<br />
ve gelişerek mekanize olması, seri üretim yöntemlerinin<br />
geliştirilmesi, buna bağlı olarak üretimin artması ve yeni<br />
malzemelerin bulunması, yapı sektörünü etkilemiş ve<br />
yapı üretim süreçlerinin sorgulanmasına yol açmıştır. Prefabrikasyon<br />
konusunda İngiltere’de yayınlanan ilk teknik<br />
makale (George Godwin) 1936 yılına tarihlenmekte olup,<br />
prefabrikasyon teknolojisinin kullanımına cesaret vermesi<br />
açısından önemlidir.<br />
Betonarme sistemlerin uygulanmasına yönelik temellerinin<br />
atılmasında, 1824 yılında J. Aspdin tarafından Portland<br />
çimentosunun keşfi ve 1849’da demirin çekmede kullanılması<br />
ile J. Monier tarafından betonarmenin bulunuşu<br />
önemli rol oynamıştır [1]. Bunu izleyen yıllarda J. Monier<br />
betonarme (1867), François Coignet (1855) ve W. Henry<br />
Lascelles (1875) konut yapı sistemleri konusunda çeşitli<br />
patentler almışlardır. Ayrıca ilerleyen dönemde özellikle<br />
Avrupa’da W. Gropius, M. Van der Rohe, Le Corbusier<br />
ve A. Perret gibi tasarımcıların önüretim yapı elemanlarının<br />
kullanıldığı önemli denemeleri olmuştur. Teknolojik,<br />
ekonomik ve sosyal gelişmeler, 1930 yılına dek yapı<br />
üretiminde önüretim teknolojisinin kullanılmasına katkıda<br />
bulunmakla beraber, yaygın kullanımı İkinci Dünya Savaşı<br />
sonrasında ortaya çıkan konut açığı ve iş gücü darlığı, hız<br />
51 ŞUBAT 2011
Change language