50. Yıl - Türk Standardları Enstitüsü

gelerek oluşturdukları üç boyutlu mekânsal elemanlardır.
Binanın olabildiğince bitmiş düzeyde elde edilmesi amaçlanır.
Uygulamada ağır ve büyük makinelerin kullanılması, birleştirmelerin
zor olması, büyük kütleli olması nedeniyle
nakliyesinin sorun çıkarması gibi önemli olumsuzlukları
vardır.
Panel sistem, yığma yapım sistemini andırır. Yaygın
uyulama alanı vardır. Sistemde hem taşıyıcı, hem bölücü
elemanlar paneldir. Büyük ve küçük paneller olarak yapılabilir.
Büyük paneller, hacmi sınırlayan duvar ve döşemelerin
boyutlarında üretilir.
Küçük paneller ise, hacmi sınırlayan duvar ve döşemele-
rin birden fazla panel kullanılarak oluşturduğu sistemdir.
Paneller hafif ve ısı yalıtımlı olarak seri ve sağlam üretilebilirler.
İskelet +panel sistemde, kolonlar, kirişler, duvar ve döşeme
panelleri prefabrik hazırlanır ve şantiyede ağır makine
ve vinçlerle birleştirilir.
Kiriş ve döşemelerde öngerilim tekniği kullanılabilir.
Büyük açıklık geçebilme özellikleri vardır.
Birleşim noktalarında aksaklıklar ortaya çıkabilmesi, büyük
ön yatırım gerektirmesi, nakliye ve büyük-ağır makineler
gerektirmesi gibi olumsuz yönler vardır.
Sonuçta prefabrik yapılarla ilgili olarak şunlar söylenebilir:
Prefabrikasyonla elde edilen yapı bileşen ve (veya) elemanları,
yerine üretime göre daha kaliteli, standartlara
daha uygun olabilmektedir. Büyük yapılarda çok tekrarlanan
eleman ve bileşenler, örneğin içte merdivenler,
basamak profilleri, dışta cephe elemanları, güneş kontrol
elemanları, parapetler, bu yöntemle elde edilirse, yapı kalitesini
artırıcı rol oynar.
Sistem, yerine uygulanan elemanların gerektiğinde kolayca
değiştirilmesi yönünde geliştirilmelidir.
Tasarımcıları hazır yapı ürünlerini nasıl yararlanacaklarını
bilmeli, üretici firmalar, gerekli bilgileri yeterli ve kolayca
ulaşılabilecek biçimde sunmalıdır.
Yerinde yapılan yapı kısımları ile hazır bileşenlerin birbirine
uyuşmaları sorununun aşılması için toleranslara ve üretim
kalitesine büyük özen gösterilmesi, eğitilmiş işçi kullanılması
gereklidir.
Prefabrikasyona, modüler kompozisyonla, çok değişik
tasarımlar yapılabilir, doku, ışık-gölge, derinlik gibi mimari
tasarım olanaklarıyla tekdüzelik aşılabilir. Önemli olan tasarımdaki
ustalıktır.
Çok katlı olmamak ve birleşim noktaları çok iyi denetlenmek
koşulu ile toplu konut inşaatlarında kapalı sistemlerin
kullanımı, süreci kısaltması ve kısa zamanda tamamlanması
açısından avantajlı olabilir.
KAYNAKLAR
1- Türk Standardları 2014, 2015, 2016 (TS ISO 6512), 2017, 2018,
2019, 2316; Türk Standardları Enstitüsü, Ankara
2- Sey, Y., Orhan., İ., Aral, N., Çağdaş Yapım Sistemleri, İTÜ Mimarlık
Fakültesi, İstanbul 1976
3- Özkan, E., Doğan, B., Yapı Üretiminde Endüstrileşme-Boyutsal
ve Modüler Eşgüdüm, K.T.Ü. Mimarlık Bölümü, Trabzon 1979
4- Koncz, T., Prefabrikasyona Giriş, Yapı Merkezi, İstanbul 1979
5- Koncz, T., Manual of Precast Concrete Construction, Volume 3
Bauverlag GMBH, 1970
43 ŞUBAT 2011