18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

6. ERKLİĞ (ERKLİ) : Satürn, Zuhal.<br />

Eşanlam: SEKENDİZ (SEKENTİR)<br />

Etrafında halkaları vardır. Çıplak gözle görülür.<br />

7. CETEGEY (YETEY): Uranüs.<br />

Eşanlam: YETENDİZ (YEDENTİR)<br />

Çıplak gözle görülemez.<br />

8. KONUŞUK (KONUŞU): Neptün.<br />

Eşanlam: ALTANDIZ (ALTANTIR)<br />

Çıplak gözle görülemez.<br />

S a y f a | 96<br />

9. YALDIRIK (YILDIRAK): Plüton.<br />

Eşanlam: USANDIZ (USANTIR)<br />

Bu gezegenin son yıllarda yapılan çalışmalarda aslında birbirinin etrafında dönen iki gezegen<br />

olduğu anlaşılmıştır. Adları Yaldırık ve Yıldırak olarak ikili hale getirilebilir. Çıplak gözle<br />

görülemez. Ayrıca Uluslararası Gökbilim Kurulları tarafından da artık gezegen olarak kabul<br />

edilmemektedir.<br />

GILGAMIŞ HAN: Söylencesel Hakan.<br />

Eşanlam: BİLGEMİŞ HAN<br />

Efsanevi Sümer Hakanı. Ölümsüzlüğü aramıştır. Tanrılara isyan ederek gizemli diyarlara yolculuklar<br />

yapmıştır. Öldüğüğnde bir ırmağın yatağı değiştirilerek gömülür sonra tekrar ırmak eski yatağına<br />

çevrilir. Irmak yatağının değiştirilmesine dair aynı söylenti Atıla (Atilla / Attila)Han içinde anlatılır.<br />

Gılgamış’ın vücudu tüylüdür. Herşeyi görmüş demektir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Gılgamış: Gıl/Kıl kökünden gelir. Kılmak, yapmak anlamlarını içerir. Büyük işler yapmış kişi<br />

demektir. Ayrıca Kalgamak (Sıçramak, Kalkmak) köküyle de bağlantılıdır. Bu bağlamda<br />

Kalkamış, İsyan Eden demektir. Yaklaşık beşbin yıl önce var olan bu adın fonetik yapısı<br />

bugünkü Türkçe ile dahi uyum içindedir.<br />

� Bilgemiş: Bil kökünden türemiştir. Bilgelik anlamı içerir. Ölümsüzlük arayışı ve bilgelik<br />

arasında bağlantı vardır. Aynı ilişkiye Arap bilgesi Lokman Hekim’de de rastlanır.<br />

Açıklama: Günümüzde Sümerlerin (kendi dillerindeki adlarıyla Kenger’lerin) Ön-Türk bir kavim olduğu<br />

hem dilbilimsel hem kültürel açıdan tartışılmaktadır. Sadece dilbilim açısından bakılacak olursa<br />

Sümerce’de kullanılan pek çok kelimenin Türkçe ile benzer, aynı kökten hattı birebir aynı olduğu<br />

ortaya koyulmuştur. Herşeyden önce topluluğun adı olan (Sümer veya Kenger) sözcükleri Türkçe ile<br />

uyum gösterir. Iştar, Tammuz, Anu, Enlil, Enki, Utu, Ecem, Marduk, Aşnan, Emeş, Işkur, Muşdamma,<br />

Sumukan, Inanna, Aya, Anat, Ur, Utukku, Bogu, Damu, Sataran gibi Tanrı ve Tanrıça adları anlam ve<br />

köken olarak Türkçe ile büyük benzerlikler göstermektedir. Sümerlerin devamı niteliğinde olan<br />

Urartular da yine aynı şekilde (topluluğun adı olan Urartu sözcüğü ile başlayarak) dil ve kültür<br />

açısından bu iddiayı destekler niteliklere sahiptir. Sümercede pek çok Sami (Arap-İbrani) ve Farsça<br />

kökenli sözcükle akrabalık bulunsa da dilin yapısı kesinlikle bunlara uygun olmayıp (içten çekimli<br />

değildir), sondan eklemelidir. Bu durum basitçe şu şekilde izah edilebilir. Göçebe bir kavim olarak<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!