18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

-G-<br />

S a y f a | 94<br />

GAL HAN: Ateş Tanrısı.<br />

Ateşin ve ocağın devamlılığını sağlar. Al/Hal inancı ile bağlantılıdır. Moğol kökenli bir kavramdır.<br />

Türklerdeki Al (Hal) Ana’nın karşılığı olarak düşünülebilir. Tehlikeli ve zaman zaman kızıp yangınlar<br />

çıkaran bir varlıktır. Bu kelimeden türeyen ve Ocak Tanrısı anlamına gelen Golomto Han adlı bir<br />

karaktere yine Moğol mitolojisinde rastlamak mümkündür. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Gal: Moğolcada Ateş demektir. Türkçe Al/Hal ve kellik ifade eden Kal kökleriyle bağlantılıdır.<br />

Eski Moğolca Galı ve Evenkçede Guluvun ateş mamasına gelir.<br />

(Bakınız: AL ANA)<br />

GESER HAN: Söylencesel Hakan.<br />

Eşdeğer: KESER (GEZER) HAN<br />

“Abay Geser” olarak da anılır. Türk, Moğol ve Tibet, Tunguz efsane kahramanı hakan. Moğol ve Tibet<br />

yönü ağır basar. Sezar, Kayzer isimleriyle benzerliği dikkat çekmiştir. Gerçekleştirdiği akınlar ve yaptığı<br />

kahramanlıklar uzun destanlarda işlenmiştir. Tarihsel bir kişilik olduğu iddia edilmiş fakat<br />

ispatlanamamıştır. Mucizevi bir doğumu olmuş, babasız doğmuştur. Türk destanlarındaki gibi<br />

yeraltına iner. Geri dönmeyi başarır. Büke Beligte asıl adıdır. Gökyüzünden Tanrılar tarafından<br />

yeryüzüne gönderildiğine inanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Geser: (Ges/Gez). Gezmek fiilinden türemiştir. Atıcılıkta nişan işareti Gez olarak anılır.<br />

Moğolcada Gezeg, saç düğümü demektir.<br />

GEYİK ATA: Geyik Tanrı.<br />

Eşdeğer: KEYİK (GİYİK, KİYİK) EDE<br />

Eşanlam: 1. SIĞIN (SIGUN) ATA, 2. BOLAN (BULAN) ATA 3. PUĞU (BUGU) ATA<br />

Moğolca: ELİ ECEGE<br />

Geyik sürülerinin başında bulunup idare eden geyiğe Gökgeyik ve Göksığın adı verilir. Masal<br />

kahramanları veya söylence kişileri bir geyiği kovalar ve peşinden bir mağaraya girer. Burada çoğu<br />

zaman güzel bir kıza rastlar. Geyikli Baba gibi erenler halk kültüründe sıklıkla yer alır. Hacı Bektaş-ı<br />

Veli gibi erenler de geyik donuna bürünebilirler. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Geyik: (Gey/Gez). Uzun ve çatal boynuzları olan memeli hayvan.<br />

� Sığın: (Sığ). Erkek Geyik demektir.<br />

(Yansı: GEYİK ANA)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!