18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 83<br />

Çünkü emegenler, yakaladıkları zaman insanları yerler. Nart destanlarına göre dünyadaki bütün<br />

kötülüklerin kaynağı emegenlerdir. Eğer onlar olmasaydı dünyada hiçbir kötülük olmazdı. Tanrılar,<br />

yeryüzünü emegenlerin kötülüğünden korumak için Nartları yaratmıştır ve onlar da sürekli<br />

emegenlerle savaşıp durmaktadırlar. Emegenlerin yer almadığı hiçbir Nart destanı yoktur. (Kaynak:<br />

Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Emegen: (Em). Emek (biryerde olmak, güç tüketmek, iş yapmak) fiili bağlantılıdır. Emen ruh<br />

can demektir, ayrıca ağaç dikmek için açılan çukuru da ifade eder. Kafkasyadaki diğer<br />

halkların dilleriyle de ilgisi bulunduğu muhakkaktır.<br />

EMEKET: Şaman Ruhu.<br />

Eşdeğer: EMEGET, EMEGEY, AMAGAT<br />

Şamanın varlığında kök salar. Kel ve parmak kadardır. Bu ruh olmadan şaman olunamaz. Şamana yol<br />

gösterir. Şaman öldüğünde kuş görüntüsünde dışarı çıkar. Şamanın mezarının yanında veya üstünde<br />

büyüyen ağacının üzerinde mezarın saygınlığını ve temizliğini korur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />

<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Emeket: (Em). Emek (biryerde olmak, güç tüketmek, iş yapmak) fiili bağlantılıdır. Emen ruh<br />

can demektir, ayrıca ağaç dikmek için açılan çukuru da ifade eder. Emege/Emegen ise<br />

büyükanne ve yaşlı kadın demektir. Tunguzlarda koruycu ruhlara verilen Amaka adıyla da<br />

bağlantılıdır. Teleğüt Türkleri ise bu ruha Emegen adı verirler.<br />

(Bakınız: KELTEGEY)<br />

ERBÖRÜ: Kurtadam.<br />

Dolunayda kurda dönüşen kişi. İskitler, bazı olağan üstü büyücülerin her yıl birkaç gün için kurda<br />

dönüştükIerine inanıyorlardı. Dişi olanları için “Eşbörü” kullanılabilir. Kurtadam kavramına<br />

yeryüzünde değişik kültürlerde rastlanır, ancak özellikle Avrupa toplumlarında en çok ilgi duyulan<br />

mitolojik figürlerden birisidir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Erbörü: Er “İnsan” + Börü “Kurt”<br />

ERBÜKE: Yarı İnsan.<br />

Eşdeğer: ERBÖKE<br />

Yarı insan yarı yılan olan varlık. Bu varlıkların başında Yılan Ana ve/veya Yılan Ata (Şahmaran) bulunur.<br />

Dişi olanları için “Eşbüke” kullanılabilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Erbüke: Er “İnsan” + Büke “Ejderha, Yılan”<br />

(Bakınız: YILAN ANA, YILAN ATA)<br />

ERDENEY HAN: Haber Tanrısı.<br />

Eşdeğer: ERDENAY HAN<br />

Tanrıların haberlerini insanlara iletir. Habercileri ve ulakları korur. Uçan beyaz bir atı vardır. Elçilerin<br />

başlarına zarar gelmesine engel olur. İletilen haberlerin olduğu gibi, değiştirilmeden yerine<br />

ulaştırılmasının önemi sembolize edilir. Türk masallarında en çok rastlanan haberciler Çapan/Çapar:<br />

Atlı Haberci, Atlı Postacı olarak görünürler ve atları üç gün üç gece hiç durmadan yol alır. Ya da her<br />

şehirde bir at değiştirerek ve atın üstünde uyuyarak yol alırlar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Erdeney: (Er). Erden; katışıksız, erdemli, sadık demektir.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!