Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
-E-<br />
S a y f a | 80<br />
EBEDE: Ağaç Cini.<br />
Ormanlarda yaşar. İnsanlara zarar vermez. Yaşlı bir kadın görümündedir. Ormanlarda yerlerdeki<br />
kurumuş ağaç yapraklarından gelen çıtırtılar onun ayak sesleridir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />
<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Ebede: (Ebe). Ebe sözcüğü Yaşlı kadın anlamındadır.<br />
EBEY HANIM: Yeryüzü Tanrıçası.<br />
Eşdeğer: ABAY (APAY) HANIM<br />
Yeryüzünü korur. İskit (Saka) mitolojisindeki Ana Tanrıça Abay ile bağlantılıdır. Aba/Ava sözcüğünün<br />
Havva sözcüğüyle ilgili olduğunu öne süren görüşler vardır. Türklerde ebe sözcüğü nine (büyükanne)<br />
demek olduğu kadar, bir insanı doğurtan kişi (doğum hemşiresi) anlamına da gelir ki, bu sözcüğün<br />
türeyişle olan ilk anlamını bir biçimde içerisinde barındırmaktadır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />
<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Ebey: (Ebe). Yaşlı kadın anlamındadır. Türkçe Aba/Ebe, Moğolca Ebe/Ebi/Eve, Tunguzca<br />
Eve/Evke/Ebke sözcükleri anayanlı akrabalıkların bazılarını karşılmakta kullanılır. Eb/Öb/Öv<br />
kökü Moğolcada emmek anlamına gelen içerklere sahiptir.<br />
EBREN: Ejderha.<br />
“Evren” olarak da ifade edilir. Söylencesel dev sürüngen. Kanatlıdır, korkunç bir görünümü vardır.<br />
Bazen devasa bir yılandır. Yeraltındaki mağarada yaşar ve orada bulunan hazineyi korur. Sularda veya<br />
ormanda yaşadığı da anlatılır. Bazen ateşin içinde barınır. Ağzından ateş saçar. Kuraklığın ve ölümün<br />
simgesidir. Masallarda suyun önünü keser ve bırakmak için karşılığında kurban ister. Su yaşam<br />
demektir, dolayısıyla onu kendi denetimine alarak yaşama sahip olacaktır. Bir başka açıdan<br />
bakıldığında susuz bıraktığı yeryüzüne ölüm ve kaos getirir. Öteki taraftan bunları elinde<br />
bulundurduğu için aynı zamanda bereketi refah ve güç simgesidir. Altay inanışlarında Bükrek (Bukra)<br />
adlı iyicil bir ejderha ile Sangal adlı kötücül bir ejderin birbirleriyle yaptıkları savaşlar anlatılır.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Ebren: (Ev/Eb). Evrilmek sözcüğüyle bağlantılıdır. Döndürmek, çevirmek, kıvranmak gibi<br />
anlamlar içerir. Evren sözcüğünün farklı bir söyleyiş biçimidir. Dolayısıyla Evren (kainat)<br />
aslında bir ejderhadır, tıpkı ejderha gibi evren de büyük ve insanüstüdür ve insan aklıyla<br />
bütün niteliklerini anlamak mümkün değildir. Ever (Eski Moğolcada Ebher), Moğolcada<br />
boynuz demektir ve ejderhaların boynuzlarının olduğu yaygın bir inanıştır. Tunguz dilinde Üre<br />
sözcüğü yılan veya ejderha anlamı taşır. Tunguzcanın Ulça lehçesinde ise Vere sözcüğü aynı<br />
anlama gelir.<br />
(Bakınız: YELBEĞEN, EVREN)<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language