Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
S a y f a | 77<br />
DOHSUN HAN: İşkence Tanrısı.<br />
Yeraltında yaşar. Ateşten yaratılmıştır. Boynuzlu ve kuyrukludur ama elleri, ayakları yoktur. Tek gözü<br />
oldu söylenir. Bir görüşe göre Duyar (Tuyar) Han ile aynı varlıktır. Dohsun Duyar olarak da anılır.<br />
(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Dohsun: (Dok/Toh). Kelime kökünde zarar vermek anlamı yer alır. Tokmak, tokat gibi<br />
sözcüklerle aynı kökten türemiştir.<br />
DOKUZ: Kutlu Rakam.<br />
Eşdeğer: TOKUS, TUĞIZ, TUGIS, DOKIS, TOĞUZ, TOKIZ, TEHER<br />
Türkler’de kutsal rakamdır. Dokuzun as ve üs katları da yine önemli rakamlardandır. Dokuz Tuğ,<br />
Dokuz Oğuz, Dokuz Boy, Dokuz Yer, Dokuz Gök gibi… Tuva Cumhuriyetinin başkenti olan Kızıl şehrinin<br />
yakınlarında Dokuz Bulak adı verilen bir su kaynağı vardır. Türklerde 9, 19, 90, 99, 900 şeklinde bir<br />
sıralama önem kazanır. Slav kökenli kültürel anlamda Türkleşmiş olan Boşnaklarda Bosna Irmağı’nın<br />
99 kaynaktan beslendiği söylenir. Moğollarda güneyde 99, kuzeyde 77 tanrı vardır. Ayrıca 17 ve 19<br />
diğer kutsal ve önemli sayılar olarak görülür. Kahramanlar üçlü yol kavşakları arasında kalırlar ve<br />
seçim yapmaya zorlanırlar. Yine Moğollarda göğün dokuz oğlu olduğu kabul edilir. Dokuz Arka; eski<br />
dönemlerde soyluluk gösterme ve belli etmesi açısından, bir kişinin babasından itibaren geriye doğru<br />
dokuz atasının sayılıp açıklanmasıdır. Moğollarda Arban Gurban adı verilen dokuz tıp tanrısı vardır.<br />
Nart destanlarında da zaman zaman bu rakama rastlanır. Örneğin Demirci Debet’in dokuz oğlu<br />
olduğu söylenir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Dokuz: (Dok/Doğ). Bu kök, doğmak, doğa, dokumak, doymak anlamlarını içerir. Doksan sayısı<br />
da bu rakamdan türemiş bir sözcüktür. Kutlu alamet kabul edilen Tuğ kelimesi ile bağlantısı<br />
önemlidir.<br />
(Bakınız: SİMGE, Sayılar)<br />
DOLAY HAN: Açgözlülük Tanrısı.<br />
Eşdeğer: DULAY (DOĞULAY) HAN<br />
Arsan Dolay olarak anılır. Sınırsız servete sahiptir. Kötü ruhların bir kısmının önderi konumundadır.<br />
Boynuzlu ve sakallıdır. Gölgesi yoktur. Karısı ve yedi oğlu vardır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />
<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Dolay: (Dol). Doluluk anlamı içerir. Dolay kelimesi geniş bir çevreyi de ifade eder.<br />
DOLUN HAN: Verimlilik Tanrısı.<br />
Eşdeğer: TOLUN HAN<br />
Hayvanların ve ekinlerin verimli olmalarını, çoğalmalarını sağlar. Yeryüzüne bereket verir. Dolunay ile<br />
bağlantılı olma ihtimali yüksektir. Çünkü dolunay bereketin, tamlığın ve güzelliğin sembolüdür.<br />
Masallarda, türkülerde güzel kızlar hep dolunaya benzetilir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />
<strong>Karakurt</strong>)<br />
� Dolun: (Dol/Tol). Doluluk, bolluk anlamına gelir. Dolunay da ayın en görkemli halidir ve<br />
doluluk ve çokluk, bütünlük, olgunluk ifade eder.<br />
DOYDU: Ölüm Balığı.<br />
Eşdeğer: TOYDU<br />
Dev Balık. Yeraltındaki büyük denizde yaşadığına inanılan efsanevi devasa balık. Ağzı gırtlağının<br />
altında, gözü ise ensesindedir. Belkemiği ters çevrilmiştir. Zincirlerle bağlı tutulur. Başını ve vücudunu<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language