18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 72<br />

ÇORAMAN: Cinci.<br />

Eşdeğer: ÇORAMUN, ŞORAMUN<br />

Cinlerle uğraşan kişi. Cin çıkarıcı. Cinci hoca. Öte dünyaya ait varlıkların yarım, eksik, tek azalı olmaları<br />

nedeniyle onlarla uğraşan bu tür kişilerin de, zihnen ve/veya bedenen yarım oldukları veya ileride<br />

olabilecekleri inancı yaygındır. Bu anlayış çarpılmak, çarpık, çarpılmış gibi sözcüklerle ifade olunur. Bu<br />

varlıklarla uğraşmak tehlikelidir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Çor: (Çor). Cin. Gözle görülmeme, yarım olma anlamı taşır. Moğolca Şor sözcüğü şiş anlamına<br />

gelir ve boynuzu çağrıştırır.<br />

(Bakınız: ÇOR)<br />

ÇÖLDEN GELME: Sudan Doğma.<br />

Kendisi veya atası çölden çıkıp gelen bir atın/hayvanın olağandışılığı. Böylesi bir canlı sıradışı ve<br />

olağanüstü niteliklere sahiptir. Örneğin Köroğlu’nun atı böyledir. Bazen yansıması (soyun diğer tarafı)<br />

Sudan Çıkma olarak ifade edilir. Çöl ateşi simgeler. Dayanıklılığın sınandığı yerler olarak görülür.<br />

Evliyaların çöllerde gezdiği de anlatılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Çöl: (Çöl). Issız, bitki yetişmeyen veya çok az yetişen, kurak ve sıcak yer.<br />

(Yansı: SUDAN ÇIKMA)<br />

ÇÖVENÇ: Helva.<br />

Sağlamlığın ve diriliğin kaynağı sayılan, bir tür yiyecek. Kaostan evrene geçişi sembolize eder. Çöven<br />

kökü (helvacıotu) ile bağlantılı bir sözcüktür. Helva Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir. Ölünün<br />

ardından helva yapılması, ateş, su ve un (tarımı ve toprağı simgeler) gibi temel unsurların bir araya<br />

gelmesini, ölümden sonra yeniden dirilişi (yemek canlılık demektir) ifade eder. Çöven helvayı<br />

beyazlatmak için kullanılan bir bitkidir ve Çövenç sözcüğü buradan türemiştir. Kökeni çok eski çağlara<br />

kadar uzanan ölünün ardından helva yapma geleneği yüzeysel gibi görünse de çok derin anlamları<br />

olan bir uygulamadır. Herşeyden önce böyle bir geleneğin sürdürülmesi bile karmaşa karşısında bir<br />

düzeni yeniden sağlamayı ifade eder. Gelenek zaten (içeriği insani değerlere uygun olduğunda ve<br />

doğru uygulandığında) aslında düzen demektir. Helva bir başka açıdan bakıldığında ortak hareket<br />

etmeyi ifade eder, hep birlikte yenmesi ortak bilinç anlamına gelir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />

<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Çövenç: (Çöv/Çöğ). Çöven, helvacıotu kökü demektir. Çöğmek, Çövmek fiilleri kabarmak,<br />

köpürmek anlamlarına sahiptir.<br />

“D” Harfi İçin Aşağıdaki Sayfanın Başına Geçiniz…<br />

LÜTFEN, BU KİTAPTAN<br />

YAPTIĞINIZ ALINTILARDA<br />

KAYNAK GÖSTERİNİZ.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!