18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 70<br />

ÇERMİK: Kutlu Kaplıca.<br />

Sıcak su kaynağı. Çoğu zaman bir dağın başında, amansız bir hastalığa yakalandığı için ölüme terk<br />

edilen bir genç, yaralı kurtların yada yaban köpeklerinin kutlu bir suya ya da balçığa girdiğini ve<br />

iyileştiğini görerek kendisi de aynı şeyi yapar ve üç gün üç gece o suda veya balçıkta kaldıktan sonra<br />

sapasağlam olarak çıkar. Suyun ve/veya sıcağın (ateşin) kutsallığını bir araya getiren yerlerdir. Hatta<br />

çoğu zaman ağaçlık, dağlık bölgelerde bulunması bu mekanlara yönelik olumlu ve ruhsal anlamda<br />

sağaltıcı etkiyi artırır. Bazen bu su kaynaklarına yakın yerlerde bir erenin türbesi bulunur. Hastalıkla<br />

sınanan bu kutlu kişiye iyileşmesi için Tanrı tarafından gönderildiği de düşünülür. (Kaynak: Türk<br />

Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Çermik: (Çer/Yer). Suyun toplandığı yer demektir. İddia edildiği gibi Ermenice değildir.<br />

Ermeniceye Türkçeden geçmiştir. Çer kökü Türkçede ve Moğolcada Yer ile ilgili anlamlar taşır.<br />

ÇERTEGRİ: Şeytan.<br />

Abasıların en tehlikeli ve en kötüleridir. İnsanlara geri dönüşü olmayan zararlar verebilirler. Korkunç<br />

ve güçlü yetenekleri vardır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Çertegri: (Çer/Çor). Şeytani içerik ile ilgilidir.<br />

(Bakınız: ABASI, ÇOR)<br />

(Eşanlam: ÇAK)<br />

ÇINKIS HANIM: Çocuk Tanrıçası.<br />

Cılka Han’ın karısıdır. Bebeklerin ve çocukların koruyuculuğunu yapar. (Kaynak: Türk Söylence<br />

Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Cınkıs: (Cın/Çın). Çınkı sözcüğüyle bağlantılı olabilir. Çınkı/Çıngı ateş, kıvılcım demektir. Bu<br />

durumda ateşin koruyucu özelliğiyle bağdaştırılabilir. Çocukların da oyuncağı olan Çıngırak ile<br />

ilginç bir kökensel ortaklık vardır fakat ikisini birbiriyle ilintilendirmeye çalışmak çok zorlama<br />

bir yorum olacaktır. Ayrıca Cengiz ismi ile de ilgili görünmektedir. Bu durumda <strong>Deniz</strong> ve<br />

Okyanus anlamları taşır.<br />

(Bakınız: CILKA HAN)<br />

ÇIVI: Savaş Cini.<br />

Eşdeğer: ÇIĞI, ÇİĞİ<br />

Geceleri birbirlerine ok attıkları söylenir. Bu nedenle bu varlıkların bulunduğu bilinen yerlerde<br />

dışarıya çıkmaya korkulur ve mecbur kalınıp çıkıldığında da temkinli davranılır. (Kaynak: Türk<br />

Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Çıvı: (Çıv). Hızlı gitmek, çarpıp yön değiştirmek, kaymak, akmak demektir.<br />

ÇİKE: Şarkı Cini.<br />

Eşdeğer: ŞEKE, ÇEKE<br />

Dirsek boyunda bir cücedir. Yanına gelenlere destan okutturup, şarkı söyletir. Ağaçların altında yaşar,<br />

zararsızdır. Bazen dediğini yaptırabilmek için insanları korkutur. Yakaladığı kişiye saatlerce yır (şarkı)<br />

veya kay (deştan) okuttuğu olur. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Çike: (Çik/Çiğ). Çik Aşık kemiğinin çukur tarafı demektir. Çih/Çihe sözcüğü Moğolcada kulak<br />

anlamına da gelir. Buryatçada Sehe de işitmek anlamı taşır. Ayrıca Moğolcada<br />

Çiki/Ciki/Cike/Cehe/Sehe ve Tunguzcada Tiki/Çiki sözcükleri bir şeyin içine girmek ve bir şeyin<br />

içini doldurmak manasına gelirler.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!