TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

S a y f a | 64
Büyü kavramı yeryüzünde hemen her din ve inançta mevcuttur. Bu insanoğlunun kendi sınırlarını ve
gücünü aşan durumlara müdahale etme arzusunun bir sonucudur. İslam dini büyüyü net bir biçimde
yasaklamış ve zararlarından Allah(c.c)’a sığınılması gerektiği vurgulanmıştır. Büyü, büyücüler, büyülü
nesneler masalların ayrılmaz parçalarıdır. Söylence ve masallarda yer alan başlıca büyülü nesneler şu
şekilde sıralanabilir, elbette ki sayı çok daha fazla artırılıp, daha ayrıntılı açıklamalar yapılabilir fakat
en önemli olanları kısaca belirtmek yeterli olacaktır:
- Büyülü Arca (Sihirli Sandık): İçerisinden kahramanın ihtiyaç duyduğu tüm her şey çıkar. Bazen
başka bir aleme açılan bir kapıdır.
- Büyülü Beşik: Kendiliğinde sallanır, bazen bir at gibi algılanır. Çocuğu kurtarmak için hareket
eder. Bazen uçar.
- Büyülü Çukal (Sihirli Zırh): Düşmanların silahlarından etkilenmez, her tür darbeye dayanır.
Özel madenlerden veya içerisine büyülü unsurlar katılarak yapılmıştır.
- Büyülü Değnek (Sihirli Çubuk): Nesneleri farklı biçimlerde etkileme gücüne sahiptir.
Yöneltildiği veya dokundurulduğu nesneyi başka bir biçime sokabilir veya görünmez yapabilir.
Dış etkilerle Türk kültürüne girmiştir.
- Büyülü Dirgi (Sihirli Sofra): Sofra her kurulduğunda kendiliğinden yemek verir. Üzerinden
yenilen yemekler hiç bitmez.
- Büyülü Edik (Sihirli Papuç): İnsanı çok hızlı yürütebilir, hatta uçurabilir. Göz açıp kapayana
kadar, varılmak istenen yere ulaştırır, gitmek istenilen yeri düşünmek yeterlidir. Dış tesirlerle
masalarımızda görülmüştür.
- Büyülü Eyer: Üzerine koyulduğu atı çok güçlü kılar veya onu görünmez yapar ya da
uçabilmesini sağlar.
- Büyülü Giysi (Sihirli Elbise): Giyen kişiyi görünmez yapar veya başka bir canlının (hayvan veya
insanın) kılığına sokar. Bazen yalnızca bir gömlektir. Türk kültürüne özgü görünmektedir.
- Büyülü Gözge (Sihirli Ayna): Konuşabilir, uzak diyarları gösterebilir. Sorulan soruları
cevaplayabilir. İçine girilebilir. Geçmişten ve gelecekten haber verebilir. Bırakıldığında bir
denize dönüşür. Denize dönüşme özgün bir olgudur.
- Büyülü Halı: Uçabilir, üzerinde insanları taşıyabilir. Kendiliğinden sahibinin yardımına koşar.
Yabancı kültürlerden gelmedir.
- Büyülü Işıtın (Sihirli Lamba): İçinden cin çıkar, insan da içine hapsedebilir. Çıkan cini tekrar
kandırıp içine sokmak gerekir, aksi takdirde o insanı kendine köle yapar. Dış tesirlerle
kültürümüze girmiştir. Görünümü çok eskidir.
- Büyülü Kalpak (Sihirli Şapka): Giyen kişiyi görünmez veya çok güçlü yapar. Bu kalpak bulunup
çıkarıldığında o gücünü yitirir. Bazen Kavuk, Sarık, Papak, Börk gibi farklı başlık türleri
masallarda yer alır.
- Büyülü Kaval (Sihirli Fülüt): Çalındığında kuşlar susar, üçgündür tuz yiyen koyunlar
ırmaklardan su içmeden geçer. İnsanları büyüleyip peşine takar.
- Büyülü Kese: Sürekli para verir, içindeki para hiç tükenmez. Kötüniyetli kişilerin eline
geçtiğinde veya ihtiyaç dışı kullanıldığında bu özelliğini yitirir.
- Büyülü Kılıç: Boyu kulaçlarca uzayarak düşmanları öldürür. Dış tesirlerden etkilenmiş olma
ihtimali vardır.
- Büyülü Sopa: Sahibinin emriyle başkalarını aralıksız döver. Kötü insanla iyi insanı ayırt eder ve
bir toplulukta yalnızca zalimleri tespit ederek döver.
- Büyülü Urgan (Sihirli Halat): İstenildiği kadar uzar, bu uzunluğu kendisi ayarlar. Göğe doğru
uzanabilir. Hint kültüründe müzikle uzar.
D e n i z K A R A K U R T TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ