18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 58<br />

� Buka: (Buk). Buka/Büke/Böke isimleriyle bağlantılıdır. Kahraman demektir. Buga sözcüğü bazı<br />

Türk lehçelerinde Boğa, Moğolcada ise Geyik anlamına gelir. Eski Moğolca ve Tunguzca Buk,<br />

endişe, kaygı gibi anlamlar taşır. Maçu dilinde boğa manası taşır.<br />

BULAK İYESİ: Pınar Ruhu.<br />

Eşdeğer: BOLAK ISI<br />

Moğolca: BULAG (BULA) EZEN<br />

Pınarın koruyucu ruhu. Her pınar için farklı bir İye vardır. Bulak İyesi’ne, Aşk İyesi de derler. Çünkü o,<br />

su almaya gelen kız ile onun izleyen bir genç arasında oluşan gönül ilişkilerinin öncelikli mekanının<br />

sahibidir. Gelin olup başka köye giden gelinler de onun merhametini isteyerek suya gümüş para atar.<br />

Hasta insanlar tan yeri ağarmadan çeşmeye gidip su alırlar ve bu su ile yıkanırlar. Ona, Tan Suyu<br />

derler ve bin bir derde derman olduğuna inanırlar. Hamile kalmak isteyen kadınlar da bu su ile<br />

yıkanır. Doğum yapan kadınlarda bebeklerini ilk kez bulak suyu ile yıkarlar. “Erenler Çeşmesi” adı ile<br />

bilinen kutsal yerler de çoktur ve genelde evliyalara ait mezarın yakınında bulunurlar. Eskiden bu<br />

çeşmelerin yanında kurban kesilirdi. Yerden çıkan küçük su kaynaklarının iyelerine Çaygara (Çaykara)<br />

veya Çığanak (Çağanak) İyesi denilir. Bazı su kaynaklarının bedensel ve/veya ruhsal hastalıklara iyi<br />

geldiğine inanılır ki, aslında bunu sağlaya Bulak İyesidir. Türklerde her bir bulağın kendi ismi vardır ve<br />

bu isim aynı zamanda onun İyesinin de ismidir: Akpınar, Kırkpınar, Karapınar, Çıplakpınar, Yelpınar,<br />

Kızpınar, Karpınar, Gökpınar, Kazpınar, Karpınar, Bozpınar, Başpınar, Gözpınar, Gölpınar… (Kaynak:<br />

Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bulak: (Bul/Bol). Pınar, çeşme, kaynak demektir. Sözcük kökü bolluk anlamı içerir.<br />

(Bakınız: İYE)<br />

BULCA HAN: Türklerin Atası.<br />

Eşdeğer: ABULCA (AMULCA, EBÜLCE) HAN<br />

Eşanlam: OLCA HAN<br />

Türklerin ve Moğolların ilk atası olan kağan. Tüm Türkler ondan türemiştir. Tüm Türk boyları onun<br />

çocuklarının soyundan gelmektedir. Nuh Peygamberin oğlu olarak kabul edilir. Hastalandığında kurt<br />

sütü içerek iyileşmiştir. İki oğlu vardır; Mugal Han ve Tatar Han. Mugal Moğolların, Tatar ise Türklerin<br />

atasıdır. Daha sonra Moğollar sekiz soydan, Türkler ise dokuz soydan çoğalırlar. Moğol’un soyunu<br />

Oğuz Han’la sürdürenler varsa da pek mantıklı görünmemektedir. Tatar Han üzerinden soyu şu<br />

şekilde sürer:<br />

1. Bulca Han,<br />

2. Tatar Han,<br />

3. Buka Han,<br />

4. Alınca Han,<br />

5. Atlı Han,<br />

6. Atsız Han,<br />

7. Ordu Han,<br />

8. Baydu Han,<br />

9. Sevinç Han.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bulca: (Bul). Bulan, bulunan, bulucu demektir. Ganimet anlamına da gelir.<br />

� Olca: (Ol). Olan, varolan demektir. Ganimet anlamına gelir.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!