18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

S a y f a | 55<br />

yaratık olarak da bilinir, temiz yerlerden nefret eder. Zaten pis evleri seçermiş. Bu yüzden ondan<br />

kurtulmak için ilk şart evi temiz tutmaktır. Aniden bağırır, güler, oynar, şaka yapar, uyuyan insanı<br />

yatağından alıp başka yere taşır. Çoğu zaman evdeki eşyaları yerini de değiştirir veya gizler. En sevdiği<br />

eşyalar, anahtar, iğne, bıçak, makastır. Geceleyin kilitlenen kapıları açar veya tersine açık kapıyı<br />

kilitler. Bazen yangın çıkarır. Uzun süre ocak yapılmayan evleri severmiş. Bu yüzden Tatar Türkleri,<br />

yeni ev yapar yapmaz her şeydenönce ocağını yaparlar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bıçura: Bay + Çor. Türkçede bıçıklamak fiili, korku ya da yüksek ateş nedeniyle dudağın<br />

uçuklamasını anlatmakta kullanılır.<br />

(Bakınız: ARÇURA)<br />

BİŞKEK HAN: İman İyesi.<br />

İnançlı insanları korur ve imanlarını sağlam tutmalarını sağlar. Bişkek isminden önceki ismi Pişpekti.<br />

Sonradan değişikliğe uğrayıp Bişkek adını almıştır. Aynı zamanda savaşçı bir kahramandır. Kırgızistanın<br />

başkentine adını veren kahramanın aslında bu ruhun adı verşilmiş bir kişi olduğu söylenebilir.<br />

Kimilerine göre Beş Bey demektir ve Bişkek bunların en büyüğüdür. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü,<br />

<strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bişkek: (Biş/Piş). Kökte olgunlaşmak, yanmak gibi anlamları vardır.<br />

BO HAN: Söylencesel Hakan.<br />

Uryankat boyunun atası olan kişi. Büyük bir savaşçıdır. Bir nur içinde kutsal bir dağın tepesine inen ilk<br />

eşi ve topraktan çıkıp gelen ikinci eşi soylarının ortaya çıkışını sağlar. Bunlar Oğuz Kağan’ın iki eşini<br />

buluşunu anımsatmaktadır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bo: (Boğ/Böğ). Bolmak (Olmak) ve Boğmak anlamı taşır. Moğolca ve Kalmukça’da Bö (Böğö)<br />

şaman, Bogd/Bogda ise evliya anlamlarına gelir, bu sözcüklerle bağlantılı olabilir. Yine<br />

Moğolcada Böh güreşçi demektir. Tunguzcada Buguca totem demektir.<br />

BODUN HAN: Ülke Tanrısı.<br />

Vatanı koruyan bir ruh olarak görülür. Eski Türklerde bu adın verildiği bir dağ vardır ve onun da<br />

vatanın koruyucusu olduğu düşünülür. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bodun: (Bod/Boy). Bodun/Budun sözcüğü kavim, kabile anlamına gelir. Boy sözcüğünden<br />

türemiştir. Eski Türkçede Bodu, Tunguzcada Boda sözcükleri bağlamak, birleştirmek, bir<br />

arada tutmak anlamlatını içerir.<br />

BOLLOH HAN: Su Tanrısı.<br />

“Küğöh Bolloh” (Mavi Boloh) olarak da anılır. Suyun temizliğini ve balıkları korur. Balıkları çoğaltır.<br />

Balık tutmadan önce kendisinden izin istenir ve balık avının uğurlu geçmesi dilenir. Suyu kirletenleri<br />

ve gölleri kurutanları cezalandırır. Kışın ırmağın buz tutmuş kısmı üzerinde ateş yakılmasını hoş<br />

karşılamaz ve böyle yapanlara kin besler. Küğek sözcüğünün Küğ/Köğ (şiir) sözüyle bağlantılı olma<br />

ihtimali vardır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bolloh: (Bol/Bul). Bol/Bul kökü olmak, bulmak gibi anlamlarda taşır. Kelime kökü olarak<br />

Bolluk anlamı da içerir.<br />

(Bakınız: BULAK İYESİ)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!