You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S a y f a | 53<br />
BENGÜSU: Ölümsüzlük İksiri.<br />
Eşdeğer: MENGÜSUV, BENGÜSUB, BENGİSU<br />
“Dirlik Suyu” şeklinde de ifade bulur. Ab-ı Hayat. İçenlere ölümsüzlük ve gençlik sağlar. Yaşam<br />
ağacının köklerinden çıkar. Bir ırmak veya dere şeklinde akar. Bazen köpük şeklinde gelir. Örneğin,<br />
Köroğlu destanında bir ırmaktan üç köpük şeklinde gelir. Mecazen bilgeliği, kalıcı eserler bırakmayı,<br />
iyiliği simgeler. Ölüleri bile diriltebilir. Uluğ Kayın’ın dibindeki bir çukurdan kaynaklanır. Başında bir<br />
bekçi ruh bulunur. İçenlere güç ve kuvvet verir. Hastaları iyileştirir. Aşığın Buta (Bade) alması<br />
esnasında içtiği ışığın da aslında bu su olduğu öne sürülür. Çünkü ozanın söylediği türküler kendisinin<br />
ölümünden sonra da yaşamaya devam edecektir. Hızır’ın bu suyu içtiğine inanılır. Ayrıca Bengi adlı bir<br />
halk oyunu da mevcuttur. Maniheizm dininin kurucusu olan Mani adı da Mengü ile<br />
bağlantılandırılmıştır. İslam inancında ise Bengü ve Beyrü (Ebedi ve Ezeli, Öncesiz ve Sonrasız) olan<br />
tek varlık Allah(c.c)’tır. Pek çok uygarlıkta böyle bir yaşam suyuna dair, çoğu zaman birbirinden<br />
bağımsız olarak ortaya çıkıp gelişen ortak bir inancın bulunması ise ilgi çekicidir. (Kaynak: Türk<br />
Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Bengisu: Bengi “Sonsuzluk” + Su<br />
(Bakınız: BENGÜTAŞ)<br />
BENGÜTAŞ: Ölümsüzlük Taşı.<br />
Eşdeğer: MENGÜTAŞ, BENGÜDAŞ, BENGİTAŞ<br />
Bilinmeyen bir yerdeki gizemli bir dikilitaş şeklindedir. Dönüşümü ve döngüyü vurgular. Sonsuz<br />
yaşamın sembolüdür. Ayrıca anıt anlamına da gelir. Bengi (Bengü/Mengü/Mengi) kavramı sonu<br />
olmayan, hep varolacak olan bir varlık anlayışını ifade eder. Bu taş ise sonsuz bir döngü içerisinde<br />
ruhların göğe yükselişini simgeler. Kafkasya halklarının Nart destanlarında bir granit taşının içinden<br />
mucizevî biçimde doğan Sosurka (Sosuruk) adını taşıyan Nart kahramanının öyküsü anlatılır. Taş gücü<br />
ve dayanıklılığı (ölümsüzlüğü) temsil eder. Bu nedenle tüm kalıcı anıtlar ve yazıtlar sağlam taşlardan<br />
yapılır. Orhon ve Yenisey Anıtları Türk tarihinin en önemli yazılı anıtlarıdır. Mezarların başına dikilen<br />
ve Balbal adı verilen taşlar da Bengütaş’ın farklı bir türü olarak düşünülebilir. Anıtlar dikerek daima<br />
anımsanma ve yad edilme arzusu hemen her milletin geçmişine ait çeşitli büyüklüklerde taş anıtların<br />
varlığını da beraberinde getirmiştir. Türk kültüründe taşlarla ilgili pek çok söylenti vardır. Yabancılara<br />
aldanıp kutsal taşı onlara hediye eden bir hakanın yüzünden ülkenin bereketi kaçar. Bazı kahramanlar<br />
ellerinde dokuz köşeli taşla doğarlar. Masallarda cezaların en kötülerinden biri taşa dönüşmektir,<br />
böylece insanlar o taşı görüp ibret alırlar. Gökten düşen taşlar sıra dışı özelliklere sahiptir. Kaya<br />
üstünde yatmakla gebe kalınacağına dair inanç da bu konuyla bağlantılıdır. (Kaynak: Türk Söylence<br />
Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />
� Bengütaş: Bengi “Sonsuzluk” + Taş<br />
(Bakınız: BENGÜSU)<br />
BERGÜ: Vahiy.<br />
Eşdeğer: BERGİ, BİRGÜ, BERGÜ, VERGÜ<br />
Esin almak. Sıradışı yetenekler edinmek. Tanrı vergisi özellikler kazanmak. Bazen kutsal rüya. Ruhun<br />
hareketli kısmının bedenden ayrılarak soyut diyarlara yolculuk yapması. Bir ozanın, üç bade içtiği<br />
rüyayı görmesi. Bu rüyada ozanın ağzından ve burnundan köpük gelir, kan boşalır. Kendisine üç bade<br />
(kadeh) verilir. İlk badeyi bir yudumda içer ve “Yaradan aşkına!” der. İkinciyi iki yudumda içerken<br />
“Yalvaç aşkına!” diye seslenir. Üçüncüyü “Yar aşkına!” diyerek üç yudumda içer. Kendisine bulacağı<br />
sevgilisinin adı söylenir. Uyandığında ağzından ve burnundan gerçekten kan gelmektedir. Bağlamasını<br />
D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>
Change language