18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

S a y f a | 52<br />

Hatta laf anlamazsa tehdit ve hakarete başvurulur. Sırtkan, sinir bozucu bir varlık olarak anlatılır.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bedik: (Bed/Bet). Yüz ve görüntü anlamlarını içerir. Eski Türkçe Bedük sözcüğü büyük<br />

anlamına gelir.<br />

BEKENBEY HAN: Adalet Tanrısı.<br />

Yeryüzünde adaleti sağlar. Adil insanları korur. Yarganlar (yargıçlar) doğru kararlar verebilmek için<br />

kendisinden yardım isterler. Elinde sivri dişleri olan büyük bir topuzu vardır. Bu topuzla adaleti<br />

çiğneyenleri cezalandırır. Adalet toplumun en önemli unsurlarından biridir ve Türk tarihinde<br />

kağanları, padişahları hiç korkmadan adilce yargılayan, hatta cezalar veren yargıçların bulunduğu<br />

anlatılır. Osmanlı tarihiyle ilgili olarak anlatılan bir kıssada, bir sultanı yargılayan yargıcın “Verdiğim<br />

cezayı kabul etmeseydi bununla kafana vuracaktım” diyerek arkasında sakladığı topuzunu göstermesi<br />

de konuyla ilgili olabilir. Topuz, adaleti simgeleyen bir nesnedir. Fakat bu adaleti tesis etmek için<br />

gerektiğinde zor kullanılcağını vurgular. Adalet arzusu insanın var olduğu her yerde mevcuttur ve<br />

insanoğlunun düzen isteğiyle, hakkı yenildiğinde hissettiği öç alma duygusunun varlığı nedeniyle<br />

ortaya çıkmıştır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bekenbey: (Bek). Sağlamlık, doğruluk, beklemek, korumak, güç anlamlarını içerir. Bekinmek,<br />

inat etmek, direnmek demektir. Eski Türkçede Beken/Biken/Begen/Pigen/Beyen ve<br />

Moğolcada Bah/Baha/Baka kelimeleri istek, yargı, umut gibi manaları ihtiva eder.<br />

BELEN HANIM: Yolculuk Tanrıçası.<br />

Eşdeğer: PELEN HANIM<br />

Yolcuları korur. Yolların güvenliğini sağlar. Yolculuk yapanlar kendisine yakarırlar. Yolculara zarar<br />

veren haydutları cezalandırır. Yolda belde kalmak deyimi, sözcüğün konuyla olan bağlantısını açıkça<br />

ifade etmektedir. Bu ruhu memnun etmek için Çalama yapılır, yani kutsal ağaçlara saçılar verilir, bez<br />

bağlanır. Uzun yola çıkacak olan oba onun ismini anarak ateşlere saçı yapar, adakta bulunurlar.<br />

(Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Belen: (Bel). Bel sözcüğü patika, yol, geçit demektir. Bel kökü işaret ve nişan anlamları da<br />

içerir. Moğolca ve Kırgızcada hazır olma anlamı bulunur. Tunguz ve Mançu dillerinde ise<br />

yardım etmek içeriğine sahiptir.<br />

BENGÜ: Ebedi.<br />

Eşdeğer: BENGİ, MENGİ, MENGÜ<br />

Moğolca: MÖNGE, MÜNHE<br />

Sonu olmayan. Sonsuza dek var olacak olan. Ebedi olma kavramı İslam dininde yalnızca Yaradan için<br />

öngörülür. Ancak onun lütfu ve isteğiyle insanlarında Cennette sonsuza dek yaşayacağı söylenir.<br />

Ölümün sonlandırdığı hayat nedeniyle yaşanan korkunun karşısında insan zihninin algıladığı ilk soyut<br />

kavramlardan birisidir sonsuzluk. Ölümden sonra dirilerek sonsuza kadar yaşayabilmek insanoğlunun<br />

en büyük arzularından birisidir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Bengü: (Ben/Men). Dizi, düzen, özlük, sonsuzluk bildirir.<br />

(Karşıt: BEYRÜ)<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!